Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) Sędziowie sędzia NSA Barbara Adamiak sędzia del. NSA Jerzy Krupiński Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2010r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Komendanta Głównego Policji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 1089/08 w sprawie ze skargi H. B. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] kwietnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na broń palną sportową oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 5 września 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 1089/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - po rozpoznaniu skargi H. B. – uchylił decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] kwietnia 2008 r. i utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach z dnia [...] marca 2008 r. w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na broń palną sportową.; stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu oraz zasądził od Komendanta Głównego Policji na rzecz skarżącego H. B. kwotę 457 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, że zaskarżoną decyzją w dnia [...] kwietnia 2008 r., nr [...] Komendant Główny Policji, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268 a k.p.a. oraz art. 10 ust. 1 i 3 oraz pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.), utrzymał w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach z dnia [...] marca 2008 r., nr [...] odmawiającą wydania H. B. pozwolenia na broń palną sportową. H. B. zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach o wydanie pozwolenia na posiadanie dwóch egzemplarzy broni palnej sportowej do celów sportowych: bocznego i centralnego zapłonu. Wskazał, iż w latach 80-tych strzelał z broni małokalibrowej bocznego zapłonu w kole strzeleckim LOK przy W. M. Ł. w Gliwicach, a następnie w kole LOK przy Z. E. w Gliwicach. W późniejszym okresie uprawiał strzelectwo z broni pneumatycznej, krótkiej i długiej. W 1999 r. uzyskał licencję PZSS w dziedzinie strzelań pneumatycznych. W 2007 r. wstąpił do sekcji strzeleckiej "[...]" w Bytomiu, w ramach której wielokrotnie uczestniczył w zawodach klubowych, strzelając z własnej broni czarno-prochowej oraz broni klubowej bocznego i centralnego zapłonu. Posiada patent strzelecki oraz licencję w dyscyplinach: strzelań pneumatycznych, kulowych i śrutowych. Za radą trenera chciałby zakupić broń, aby być jej jedynym użytkownikiem, co da mu szansę poprawy wyników w strzelaniu. Do wniosku H. B. dołączył dokumenty potwierdzające podane okoliczności, orzeczenia lekarskie i psychologiczne potwierdzające zdolność do dysponowania bronią oraz komunikaty i dyplomy z zawodów strzeleckich organizowanych przez macierzysty klub w 2007 r. z podaniem konkurencji, liczby uczestników i zajętego miejsca.

Organ I instancji w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy i własne ustalenia, m.in. opinię z miejsca zamieszkania, informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego oraz zeznania strony ustalił nadto, że H. B. strzela na treningach i zawodach, przy czym na treningach używa broni klubowej, a na zawodach korzysta z broni innych członków klubu, raz w tygodniu trenuje na strzelnicy w Bytomiu, bierze udział w każdych zawodach klubowych, a od roku 2008 r. także w zawodach organizowanych przez Okręgowy Związek Strzelectwa Sportowego w Katowicach. H. B. uzyskał złotą odznakę strzelecką z pistoletu bocznego zapłonu. Do protokołu H. B. dołączył komunikaty i dyplomy z zawodów w 2008 r. potwierdzające, iż plasuje się w pierwszej piątce startujących. W ocenie organu I instancji w przypadku wnioskodawcy nie zachodzą okoliczności uzasadniające wydanie pozwolenia na broń. H. B. nie uzyskuje ponadprzeciętnych wyników w strzelectwie sportowym i można zaliczyć go do grona doświadczonych, długoletnich strzelców sportowych. Wnioskodawca jest zawodnikiem początkującym.

W odwołaniu od powyższej decyzji strona powołała się na długoletnie zainteresowania strzelectwem sportowym (od lat 70-tych). Jedynie w krótkim okresie lat 90-tych H. B. musiał zaniechać czynnego uprawiania strzelectwa sportowego, jednakże często strzelał z broni pneumatycznej krótkiej i długiej, na którą posiada pozwolenie od 1994 r. Obecnie w sekcji strzeleckiej "[...]" w Bytomiu posiada 3 egzemplarze broni czarno prochowej (pistolet, rewolwer i karabin), z której trenuje i strzela na zawodach klubowych. Pomimo braku broni centralnego i bocznego zapłonu, próbuje trenować z tego rodzaju broni, dzięki życzliwości kolegów z klubu, którzy użyczają mu swojej broni. Taka sytuacja jest uciążliwa i utrudnia możliwość swobodnego trenowania i udział w zawodach. Także koszt amunicji kupowanej na terenie każdej strzelnicy przez osobę nie posiadającą pozwolenia na broń jest 3 - 4 krotnie wyższy od ceny, jaką płaci w sklepie osoba posiadająca pozwolenie. H. B. zakwestionował prezentowaną przez organ I instancji wykładnię art. 10 ustawy o broni i amunicji podnosząc, iż ustawa nie stawia warunku, że pozwolenie na broń palną sportową może być wydane jedynie wybitnym zawodnikom. Stwierdził, iż jest doświadczonym, długoletnim strzelcem sportowym, z tym że od kwietnia 2007 r. czynnie bierze udział we wszystkich zawodach klubowych i wielokrotnie zajmuje miejsca na podium, uzyskał patent i licencję strzelecką oraz złotą odznakę strzelecką. Podkreślając brak okoliczności negatywnych, określonych w art. 15, 16, 17 i 18 ustawy o broni i amunicji, wniósł o uchylenie decyzji organu I instancji i wydanie pozwolenia.

Komendant Główny Policji utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Wskazał, że pozwolenie na broń, zgodnie art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji, m.in. do celów sportowych (ust. 3 pkt 3) wydaje się, jeżeli powołane przez wnioskodawcę okoliczności uzasadniają takie rozstrzygnięcie. Brak po stronie osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń przesłanek negatywnych określonych w art. 15 ust. 1 ustawy nie może być utożsamiane z obowiązkiem wydania takiej osobie pozwolenia na broń. Organy Policji mają obowiązek oczekiwać od osób ubiegających się o pozwolenie na posiadanie broni, w tym broni palnej sportowej, iż wykażą one ponadprzeciętne okoliczności, wyróżniające je z ogółu społeczeństwa, uzasadniające przyznanie tego indywidualnego prawa. Osoby ubiegające się o pozwolenie na broń palną sportową powinny wykazać się ponadprzeciętnymi wynikami sportowymi uzyskiwanymi w zawodach strzeleckich. Organ odwoławczy uznał, że przedstawione przez stronę okoliczności nie uzasadniają konieczności wyposażenia strony w indywidualną broń palną do celów sportowych. Wyciągi protokołów z udziału w zawodach strzeleckich i komunikaty potwierdzają osiąganie dobrych, ale nie wyróżniających lokat. Są to jedynie zawody klubowe, gdzie liczba uczestników w konkurencjach plasuje się od 5 do 25. Strona nie wskazywała na udział w zawodach sportowych wyższej rangi, np. okręgowych, krajowych i innych. Brak wyróżniających wyników w rywalizacji sportowej nie daje podstaw do przyjęcia, iż występuje w jej przypadku ponadprzeciętna potrzeba posiadania indywidualnej broni sportowej, skoro może się to odbywać na dotychczasowych zasadach. W ocenie organu nie jest szczególnym wyróżnieniem uzyskanie odznaki strzeleckiej, skoro na tą okoliczność powołuje się większość wnioskodawców. Organ II instancji za nieprzekonywujący uznał argument, iż od 1994 r. strona posiada pozwolenie na broń pneumatyczną. Stwierdził, iż strona licencję sportową do uprawiania sportu z tego rodzaju broni strona uzyskała w 1999r., ale dopiero od 2007 r. zaczęła czynnie uprawiać strzelectwo z broni, o którą się ubiega. Uprawia więc strzelectwo sportowe bardzo krótko i w sposób rekreacyjny. Zaspokojenie potrzeb strony może i powinno odbywać się w ramach klubu strzeleckiego, który zapewnia dostęp do broni. Zdaniem organu brak własnej broni sportowej nie uniemożliwi stronie udziału w zawodach strzeleckich. Interes strony w uzyskaniu pozwolenia na broń palną sportową do celów sportowych musi ustąpić interesowi społecznemu, dla którego - zważywszy na reglamentacyjny charakter ustawy o broni i amunicji - jest istotne, aby pozwolenia na broń uzyskiwały jedynie osoby, które wykażą konieczność czy też niezbędność jej posiadania w zakresie ustalonym celem, do którego broń ma być przeznaczona. Strona, potrzeby takiej nie udowodniła.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie H. B. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów art. 10 ust. 1 i 3 ustawy o broni i amunicji poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż powołane przepisy uzależniają wydanie pozwolenia na broń od osiągania ponadprzeciętnych wyników w sporcie strzeleckim oraz interesu społecznego uzasadniającego wydanie takowego pozwolenia a nadto art. 6 k.p.a. poprzez wydanie zaskarżonej decyzji w oparciu o przesłanki nieznane ustawie o broni i amunicji, tj. w oparciu o ocenę wyników skarżącego w sporcie strzeleckim oraz istnienia interesu społecznego uzasadniającego wydanie takowego pozwolenia. Skarżący podniósł, że wykazał istnienie przesłanek pozytywnych warunkujących wydanie pozwolenia na broń i jednoczesny brak przesłanek negatywnych do udzielenia takiego pozwolenia. Podkreślił, iż decyzje wydawane przez organy Policji w tego rodzaju sprawach nie mają charakteru uznaniowego. Organy Policji dopuściły się naruszenia prawa materialnego i procesowego poprzez tworzenie nieznanych ustawie przesłanek wydania pozwolenia na broń, odwołując się do oceny osiągnięć skarżącego w sporcie strzeleckim.

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał skargę za uzasadnioną. Sąd stwierdził, że sformułowanie przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji wskazuje, że wykazanie istnienia okoliczności, które z zasady uzasadniają wydanie pozwolenia na broń i przy jednoczesnym braku ustawowych przeciwwskazań (art. 15) zobowiązuje organy Policji do wydania pozwolenia na broń. Ustawodawca wskazał przy tym, w sposób przykładowy w art. 10 ust. 3 takie okoliczności, które uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń. Wśród tych przykładów wymienione jest posiadanie broni w celach sportowych (art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy). W ocenie Sądu, organy Policji prawidłowo przyjęły, iż uprawianie strzelectwa powinno być realizowane przede wszystkim przy użyciu broni należącej do stowarzyszenia lub klubu strzeleckiego. Organizacje te tworzy się po to, aby umożliwić członkom uprawianie strzelectwa sportowego i rekreacyjnego bądź wyczynowego, a nie po to, aby określona grupa ludzi uzyskała indywidualne pozwolenie na broń (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2003 r., sygn. akt III SA 1998/01, niepubl.). Również brak po stronie wnioskodawców negatywnych przesłanek posiadania broni oraz fakt przynależności do klubu strzeleckiego, posiadanie licencji strzeleckiej uprawniającej do udziału w zawodach, a także patentu strzeleckiego nie są okolicznościami uzasadniającymi w sposób wystarczający posiadanie własnej broni sportowej. Pozwalają one bowiem na czynne uprawianie sportu strzeleckiego w klubie sportowym przy użyciu broni klubowej, ale nie wystarczają do uzyskania prawa do własnej broni. Sąd uznał, że organy Policji miały prawo przyjąć, iż wyniki uzyskane w tej dziedzinie sportu mogą być kryterium, w ramach czynnego udziału strony w zawodach strzeleckich. Niewątpliwie na ocenę wyników ma wpływ ranga zawodów strzeleckich. Jednakże, zdaniem Sądu, sprowadzenie przez organy Policji wymogu ustawowego, czyli przekonywujących argumentów uzasadniających wydanie pozwolenia - wyłącznie do udowodnienia wybitnych i ponadprzeciętnych wyników sportowych wnioskodawcy - nie znajduje podstaw w powołanej normie. Ustawodawca nie wymienił bowiem - przy uprawianiu tego sportu - jednoczesnego wymogu uzyskiwania wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych. Natomiast powołane orzecznictwo wymienia te przesłanki jako przykład, a nie normę prawną. Z wykładni językowej art. 10 ust. 1 ustawy wynika, że organy Policji mają obowiązek wydać pozwolenie na broń palną - przy przestrzeganiu zasady, że może to mieć miejsce w sytuacjach szczególnych – gdy po stronie wnioskującej występują okoliczności faktyczne, które uzasadniają wydanie takiego pozwolenia. Organy Policji nie mogą kierować się swobodnym uznaniem przy wydawaniu przedmiotowych pozwoleń. Mają natomiast prawo swobodnej oceny materiału dowodowego (art. 80 k.p.a.), przy ustalaniu, czy sytuacja faktyczna ubiegającego się o pozwolenie uzasadnia jego wydanie. Organy Policji winny się kierować rzeczywiście uzasadnionymi, indywidualnymi i obiektywnie istniejącymi potrzebami wnioskodawców, mając na względzie ustawową reglamentację pozwoleń na broń podyktowaną względami bezpieczeństwa. Powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2007 r., sygn. akt II OSK 1082/06 (niepubl.) Sąd wskazał, że wymóg uzyskiwania szczególnych i ponadprzeciętnych wyników w sportach strzeleckich został wprowadzony przez organy Policji jako dodatkowe – pozaustawowe - kryterium w przyznawaniu prawa posiadania broni sportowej. Z żadnego przepisu nie wynika, iż tylko osiąganie wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych uzasadnia przyznanie pozwolenia na posiadanie broni. Prawo do broni nie jest nagrodą za wybitne osiągnięcia sportowe, a przyznanie go zawodnikowi może właśnie służyć podniesieniu jego kwalifikacji sportowych. Zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim (Dz. U. Nr 141, poz. 1586) patent strzelecki uprawnia do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń sportową i potwierdza zakres kwalifikacji sportowych jakie spełnia osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia na taką broń na podstawie odrębnych przepisów. Sąd stwierdził, że skarżący posiada uprawnienie do ubiegania się o pozwolenie na broń sportową, a zatem organy powinny zindywidualizować przesłanki stanowiące argumentację rozstrzygnięcia opierając je o zasady prawa materialnego. W ocenie Sądu organ nie odniósł się do powoływanej przez skarżącego potrzeby podniesienia kwalifikacji sportowych poprzez posiadanie broni indywidualnej, a także twierdzenia, że możliwość poprawy wyników sportowych daje czynne trenowanie strzelectwa na broni indywidualnej, bo broń klubowa, nie dostosowana do osoby, nie daje takich możliwości. Sąd zaznaczył, że odniesieniem tym nie może być ogólne powołanie się na brak przesłanki pozaustawowej: czyli uzyskiwania wybitnych, ponadprzeciętnych wyników w strzelectwie sportowym i wskazanie na możliwość zmiany klubu. W świetle art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać przyczyny, z powodu których innym dowodom organ odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd stwierdził, iż organ nie dokonał zindywidualizowanych rozważań, dopuszczając się naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. Argumentacja zawarta w uzasadnieniu decyzji nigdzie nie konkretyzuje jakie uzyskiwane wyniki i w jakiej rangi zawodach strzeleckich uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń. Także zarzucając stronie niską rangę zawodów - jedynie klubowe, a nie okręgowe, krajowe czy inne - organ nie wskazuje, z naruszeniem art. 107 § 3 k.p.a., na czym oparł przyjęte wymogi. Wnioskodawca zaś może uznawać - w świetle złożonego w sprawie materiału dowodowego - że może ubiegać się o pozwolenie na indywidualną broń sportową, gdyż osiąga już przyjęte jako podstawowe kryterium wyniki na broni klubowej. Wykazuje uzyskanie trzeciej lokaty w siedmiu konkurencjach i czwartej lokaty w ósmej konkurencji - na 13 konkurencji, w których brał udział i podnosi, że osiągane wyniki klubowe byłyby znacznie lepsze, gdyby posiadał broń indywidualną, dostosowana do jego potrzeb.

Zdaniem Sądu nie można pominąć faktu, że ogół społeczeństwa nie uprawia strzelectwa sportowego. Szczególną okolicznością, odróżniającą wnioskodawcę od ogółu obywateli, jest fakt czynnego uprawiania sportu w sposób zorganizowany - aktualnie w ramach sekcji strzeleckiej "[...]" w Bytomiu i po uzyskaniu koniecznego patentu strzeleckiego. Ocenie organu umknął też fakt, że wnioskodawca od wielu lat interesuje się czynnym uprawianiem tego sportu, wcześniej na innej broni i po krótkiej przerwie w latach 90-tych, spowodowanej sprawami osobistymi, do niego powrócił zdobywając kolejne uprawnienia.

Mając na uwadze niepełną ocenę ustaleń faktycznych, Sąd uznał, że organy dopuściły się naruszenia prawa materialnego, tj. art. 10 ust. 1 i ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w sposób mający wpływ na wynik sprawy. Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy Sąd zalecił, aby organy uwzględniły wskazania Sądu i dokonały oceny materiału dowodowego w zindywidualizowanej sprawie w świetle ustawowych przesłanek.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Komendant Główny Policji, reprezentowany przez radcę prawnego J. S. Wyrok zaskarżono w całości, zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 10 ust. 1 oraz art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 z późn. zm.) poprzez błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że okoliczności przedstawione przez H. B. jako osoby ubiegającej się o wydanie pozwolenia na broń sportową, uzasadniają jego wydanie oraz na przyjęciu, że skarżący spełnił przesłanki niezbędne do otrzymania pozwolenia na broń sportową, gdy tymczasem wymienione okoliczności prowadzą do przeciwnych wniosków,

2) naruszenie przepisów postępowania - art. 145 § 1 pkt 1 c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, polegające na przyjęciu, że organy Policji nie rozważyły wszystkich istotnych okoliczności i nie poczyniły wszechstronnych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

W oparciu o powyższe zarzuty kasacyjne Komendant Główny Policji wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według obowiązujących w tym zakresie norm.

Komendant Główny Policji podniósł, że art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 z późn. zm.) nie definiuje okoliczności wskazanych w tym przepisie, dlatego też ich ocena należy do właściwych organów Policji. Okolicznościami tymi są okoliczności szczególne, a organy Policji mogą w tym zakresie prowadzić bardziej lub mniej rygorystyczną politykę, a jej zasady nie podlegają kontroli Sądu, który kontroluje wyłącznie, czy ta ocena nie ma cech dowolności oraz, czy przy wydaniu decyzji nie zostały naruszone przepisy postępowania administracyjnego. Sądy administracyjne za te okoliczności szczególne uznają, np. osiąganie nieprzeciętnych wyników sportowych lub uzyskanie uprawnień instruktora strzeleckiego (wyrok NSA z dnia 29 maja 2008 r., sygn. akt II OSK 580/07). Samo spełnienie przez wnioskodawcę wymogów formalnych, określonych w ustawie oraz przepisach wykonawczych nie jest wystarczające do uzyskania pozwolenia na broń. Organ stwierdził, iż biorąc pod uwagę dotychczasowe kryteria, które były brane pod uwagę w podobnych sprawach, tj. przede wszystkim szczególną pozycję osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń, jak również reglamentacyjny charakter ustawy, Sąd nie wskazał jakie miałyby być dodatkowe przesłanki, które powinny brać pod uwagę organy Policji w tego typu sprawach. Zdaniem organu, ustalenia odnośnie podnoszonych przez skarżącego okoliczności takich, jak dotychczasowe wyniki sportowe w dziedzinie strzelectwa sportowego, intensywność uprawiania tego typu sportu oraz jego kwalifikacje, a także oparcie rozstrzygnięcia na podstawie tych ujawnionych okoliczności są niczym innym jak indywidualnym podejściem do rozpatrywania sprawy. Organ zaznaczył, że wyłącznie osobiste zamiłowanie, predyspozycje, czy też życzenia osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń nie mogą być uznane za wystarczające do wydania pozwolenia na broń palną. Nadto Komendant Główny Policji wskazał, że przedstawione przez skarżącego dowody, organ zgodnie z dyspozycją art. 80 K.p.a., rozpatrzył przez pryzmat całości materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dowody, kierując się doświadczeniem życiowym, wiedzą zawodową i zasadami logicznego myślenia. W ocenie organu w przypadku skarżącego nie wystąpiła ponadprzeciętna potrzeba posiadania indywidualnej broni sportowej i uprawianie przez niego sportu powinno odbywać się na dotychczasowych zasadach. Komendant Główny Policji zarzucił, iż Sąd w swoich rozważaniach pominął fakt, że skarżący stosowne dokumenty uprawniające go do uprawiania sportu strzeleckiego oraz do uczestniczenia we współzawodnictwie w tym sporcie uzyskał zaledwie w maju i w sierpniu 2007 r. i dlatego nie można zaliczyć go do grona doświadczonych, długoletnich strzelców sportowych, przeciwnie można uznać go za zawodnika początkującego

W odpowiedzi na skargę kasacyjną H. B., reprezentowany przez adwokata M. W., wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

Zdaniem pełnomocnika skarżącego nie jest zasadny zarzut dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych, gdyż Sąd pierwszej instancji dokonał obiektywnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie. Z wykładni językowej art. 10 ustawy o broni i amunicji wynika, że organy Policji mają obowiązek wydać pozwolenie na broń, jeśli okoliczności faktyczne, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. H. B. w sposób wystarczający wykazał istnienie przesłanek pozytywnych, od zaistnienia których zależy wydanie pozwolenia na broń. Zasadne jest stanowisko Sądu I instancji, że decyzje organów Policji oparte zostały na niepełnej ocenie ustaleń faktycznych. Decyzje te zostały wydane z naruszeniem prawa materialnego tj., art. 10 ust. 1 i ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

Dodatkowo do pisma procesowego z dnia 26 maja 2010 r. pełnomocnik skarżącego załączył dokumenty mające potwierdzać istnienie pozytywnych przesłanek uzasadniających wydanie pozwolenia na broń tj.: zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, licencję sędziego strzelnictwa sportowego klasy trzeciej, zaświadczenie o ukończeniu kursu zawodowego "Instruktora Strzelectwa Bojowego i Dynamiczno – Praktycznego", zaświadczenie o ukończeniu kursu zawodowego " Kurs Instruktorów Sportu – specjalność Strzelectwo Sportowe" i zaświadczenie Towarzystwa Sportowego "[...]" w Zabrzu z dnia [...] sierpnia 2009r. potwierdzające przynależność H. B. do tego klubu od dnia [...] kwietnia 2008 r. i uprawiania strzelectwa sportowego w konkurencji: PS, PCz karabin bocznego zapłonu, broń czarno – prochowa oraz posiadanie przez Towarzystwo Sportowe "[...]" w Zabrzu licencji Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych. Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zaskarżenia. Nie można podzielić zarzutów kasacyjnych o naruszeniu przez Sąd pierwszej instancji tak przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania, a to z poniższych względów.

Na wstępie należy podkreślić, iż zagadnienie, które stanowi istotę sporu w przedmiotowej sprawie było przedmiotem oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie siedmiu sędziów w postanowieniu z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt II OPS 6/09. Wprawdzie Sąd odmówił podjęcia uchwały mającej na celu wyjaśnienie przedstawionego przez Rzecznika Praw Obywatelskich zagadnienia prawnego: "Czy okolicznością uzasadniającą w myśl art. 10 ust.1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) wydanie pozwolenia na broń jest uprawianie sportu strzeleckiego, czy też uprawnianie tego sportu z wyróżniająco wysokim poziomem wyników?", to jednak z uzasadnienia tego postanowienia wynikają pewne wskazówki co do sposobu interpretacji przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. Brzmienie tego przepisu przemawia za przyjęciem, że decyzja w sprawie pozwolenia na broń ma zatem charakter decyzji związanej. Wykazanie bowiem istnienia okoliczności, które z zasady uzasadniają wydanie pozwolenia na broń, przy jednoczesnym braku ustawowych przeciwwskazań (art. 15 ustawy), zobowiązuje organy Policji do wydania pozwolenia na broń. Jednocześnie nie sposób nie dostrzec, iż to "związanie" organu ma szczególny wymiar, nadający mu pewne cechy uznaniowości (por. M. Filar, Prawo do posiadania broni palnej jako obywatelskie prawo podmiotowe, PiP 1997, nr 5, s. 43-44). Dzieje się tak za sprawą sformułowań, jakich ustawodawca używa w przepisach ustawy – zwrotów ocennych i zwrotów niedookreślonych, które wymagają przeprowadzenia procesu odkodowania, m.in. takich jak "uzasadniona obawa", "uzasadnione okoliczności".

W art. 10 ust. 3 tej ustawy prawodawca postanowił, iż pozwolenie na broń może być wydane w szczególności w następujących celach: ochrony osobistej lub ochrony bezpieczeństwa innych osób oraz mienia ( pkt 1 ), łowieckich ( pkt 2 ), sportowych ( pkt 3), kolekcjonerskich ( pkt 4 ), pamiątkowych ( pkt 5 ), szkoleniowych ( pkt 6 ). A zatem, przepis art. 10 ustawy o broni i amunicji, określając przesłanki wydania pozwolenia na broń, posługuje się pojęciem uzasadnionych okoliczności i celów, dla których takie pozwolenie może być wydane. Takim celem jest m. in. uprawianie sportu strzeleckiego.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w powołanym wyżej postanowieniu z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt II OPS 6/09 zgodził się z traktowaniem przepisu art. 10 ust. 3 ustawy jako przesłanki wydania pozwolenia na broń, przy czym podkreślił, iż należy dopuścić możliwość postrzegania katalogu celów, o których mowa w art. 10 ust. 3 ustawy, jako pomocniczego źródła dyrektyw interpretacyjnych, wskazujących w przykładowy sposób, w jakich sferach stosunków społecznych należy poszukiwać cech i okoliczności uzasadniających wydanie pozwolenia na broń. Proces odkodowania znaczenia użytego przez ustawodawcę zwrotu niedookreślonego "uzasadnione okoliczności" może zatem nawiązywać do przywołanej kategorii prawnej "celów" wydania pozwolenia na broń. Wyszczególnione cele odwołują się bowiem do zjawisk i stanów rzeczy ujętych w na tyle generalny sposób, iż muszą się w jakimś stopniu pokrywać z okolicznościami uzasadniającymi wydanie pozwolenia na broń, w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy. Analiza językowa sformułowania "uzasadnione okoliczności" pozwala w związku z tym uznać, że sytuacje i fakty, na które powołuje się osoba występująca o pozwolenie na broń, według ustawodawcy, muszą być usprawiedliwione, słuszne i mieć odzwierciedlenie w rzeczywistości ( por. LEX nr 577571 ).

Naczelny Sąd Administracyjny w niniejszym składzie podziela ten pogląd. Użycie przez ustawodawcę zwrotów ocennych w przepisie normującym wydawanie pozwolenia na broń uniemożliwia jakiekolwiek abstrakcyjne określenie pozytywnych przesłanek wydania decyzji. A zatem, prawidłowe zastosowanie art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji wymaga nadania zawartemu w przepisie zwrotowi ocennemu konkretnej treści. W takiej zaś sytuacji autorytatywne stwierdzenie, jakie przyczyny usprawiedliwiają wydanie pozwolenia na broń sportową, a jakie muszą być uznane za niewystarczające, może nastąpić jedynie a casu ad casum. "Uprawianie sportu strzeleckiego" jest wyrażeniem nieposiadającym definicji legalnej, które poprzez swoją niedookreśloność, nie pozwala określić koniecznych warunków ustalenia jego znaczenia.

Do każdego z przypadków podchodzić należy indywidualnie. To zaś może oznaczać różny sposób konkretyzacji przesłanek, których zaistnienie może być zrównane z wystąpieniem w danej sprawie okoliczności uzasadniających wydanie pozwolenia na broń. Nie można wykluczyć, że to co w jednej sprawie będzie mogło zostać uznane za wystarczającą podstawę faktyczną wydania pozwolenia na broń sportową w innej sprawie okaże się niewystarczające. Kwestie związane z uprawianiem sportu strzeleckiego w konkretnych sprawach mogą zostać odmiennie ocenione, a to np. z uwagi na aktywność sportową osoby ubiegającej się o wydanie pozwolenia na broń. Niewątpliwie istotną okolicznością może być to, czy osoba ta jest sportowcem wyczynowym, czy tez korzysta ze strzelnicy okazjonalnie. Pomiędzy formą uprawiania sportu strzeleckiego i aktywnością sportową a liczbą i rodzajem broni objętej wnioskiem powinna istnieć odpowiednia korelacja.

Jednak z przepisów normujących prawo do posiadania broni nie wynika, aby ustawodawca uzależnił wydanie pozwolenia na broń w celach sportowych od konieczności osiągania wybitnych i ponadprzeciętnych wyników w sportach strzeleckich. Przyjęcie więc takich wymogów – tak jak uczyniły to organy Policji - prowadziłoby do wydawania decyzji w oparciu o przesłanki nieprzewidziane w przepisach prawa.

W tym stanie prawnym Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, iż przyjęcie, że tylko uzyskiwanie wybitnych wyników w sportach strzeleckich uzasadnia przyznanie pozwolenia na broń stanowi przejaw wprowadzenia dodatkowych pozaustawowych kryteriów przyznawania prawa do posiadania broni sportowej. Prawo do broni nie może być utożsamiane z nagrodą za wybitne osiągnięcia sportowe. Jak trafnie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lipca 2007r., sygn. akt II OSK 1082/06 – na, które to stanowisko zasadnie powołał się Sąd pierwszej instancji - przyznanie takiego prawa zawodnikowi może właśnie służyć podniesieniu jego kwalifikacji sportowych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zasadnie uznał, iż organy Policji dokonały w niniejszej sprawie błędnej wykładni art. 10 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji.

Wykładnia art. 10 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji nie może prowadzić do takiego rezultatu, iż tylko osoba, która wygrywa zawody sportowe, bądź posiada uprawnienia instruktora strzelectwa może uzyskać pozwolenie na broń sportową (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt II OSK 1674/07; z dnia 31 maja 2010 r., sygn. akt II OSK 746/09 - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez organy administracji prowadziłoby do dowolnego ustalenia kryterium "ponadprzeciętnych wyników sportowych", gdyż nie zostało skonkretyzowane uzyskiwanie jakich wyników i w jakiej rangi zawodach uzasadnia przyznanie pozwolenia na broń.

Należy przy tym zauważyć, że zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim (Dz. U. Nr 141, poz. 1586) patent strzelecki uprawnia do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń sportową i potwierdza zakres kwalifikacji sportowych jakie spełnia osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia na taką broń na podstawie odrębnych przepisów. Dodatkowo podnieść należy, iż stosownie do art. 53b ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, posiadanie dokumentu stwierdzającego posiadanie odpowiednich kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportów o charakterze strzeleckim, wydanego przez właściwy związek sportowy, stanowi potwierdzenie kwalifikacji sportowych, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na broń do celów sportowych na podstawie przepisów o broni i amunicji. Jakkolwiek posiadanie takiego zaświadczenia nie stanowi samodzielnej i jedynej przesłanki przyznania pozwolenia na broń, to jednak okoliczność ta, jak również fakt, iż skarżący jest aktywnym członkiem Związkowego Klubu Sportowego oraz bierze udział w zawodach strzeleckich i zajmuje czołowe lokaty, powinny być przez organy rozważone. W świetle brzmienia przepisów ustawy o broni i amunicji nie ma takich okoliczności, które uzasadniają wydanie pozwolenia na broń sportową w ogólności, w oderwaniu od konkretnej sytuacji ( in abstracto ). Zawsze wniosek strony postępowania musi być oceniony przez właściwy organ Policji w świetle okoliczności danej sprawy - czy okoliczności te stanowią uzasadnienie dla wydania pozwolenia na broń sportową.

Chybiony jest również zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. Jedną z naczelnych zasad postępowania administracyjnego jest określona w art. 7 k.p.a. zasada dochodzenia prawdy obiektywnej, nakładająca na organy prowadzące postępowanie obowiązek wszechstronnego zbadania sprawy pod względem faktycznym i prawnym. Przypomnieć należy, iż z mocy art. 80 k.p.a. organy Policji uprawnione są do swobodnej oceny materiału dowodowego, lecz ocena ta nie może nosić znamion dowolności. Dowody powinny być ocenione we wzajemnej łączności, a ocena materiału dowodowego winna być pełna i wnikliwa. Organ administracji publicznej nie może dokonywać jedynie pobieżnej i wybiórczej oceny materiału dowodowego.

Zgromadzony materiał dowodowy winien być oceniony przez organy Policji z uwzględnieniem przedstawionej wyżej wykładni przepisów ustawy o broni i amunicji.

W niniejszej sprawie, w wyniku błędnej wykładni art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji doszło także do błędnej oceny materiału dowodowego sprawy. Nadto ocena dokonana przez organy Policji jest wybiórcza i nasuwa uzasadnione wątpliwości, zwłaszcza w kontekście stwierdzeń organu dotyczących osiągnięć sportowych H. B. i rodzaju zawodów, w których uczestniczył. W ocenie organów Policji H. B. nie jest zawodnikiem wyróżniającym się, gdyż osiąga jedynie dobre wyniki, a nie wyróżniające się lokaty i nie przedstawił dowodu, że brał udziału w zawodach sportowych wyższej rangi niż zawody klubowe np. okręgowych, krajowych lub innych. Tymczasem z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy wynika, iż udział H. B. nie ograniczał się wyłącznie do zawodów klubowych, bowiem od 2008 r. startował również w zawodach okręgowych organizowanych przez Okręgowy Związek Strzelectwa Sportowego w Katowicach. Nadto H. B. osiągał wyniki plasujące go na wysokich pozycjach i liczbę punktów kwalifikującą do złotej odznaki strzeleckiej. Na dowód tego skarżący w postępowaniu administracyjnym złożył dyplomy i stosowne zaświadczenia Klubu Strzelectwa Sportowego "[...]" w Bytomiu, jak również licencje na uprawianie strzelectwa sportowego w dziedzinie strzelań pneumatycznych, kulowych, śrutowych.

Rację ma Sąd pierwszej instancji, iż organy Policji w uzasadnieniu decyzji nie wskazują (chociażby przykładowo ) jakie wyniki i w jakiej rangi zawodach strzeleckich mogłyby uzasadniać przyznanie pozwolenia na broń. Także podnosząc niską rangę zawodów - jedynie zawody klubowe - organ nie wyjaśnił przyczyn zajętego stanowiska i nie podał argumentów mających przemawiać za trafnością takiego poglądu w świetle obowiązujących przepisów prawa i okoliczności danej sprawy. W ocenie Komendanta Głównego Policji H. B. jest zawodnikiem początkującym, a nie doświadczonym, długoletnim strzelcem sportowym. Prezentując takie stanowisko organ Policji zdaje się nie dostrzegać, że nie zawsze czas uprawiania sportu strzeleckiego odzwierciedla doświadczenie i osiągnięcia zawodników oraz ich aktywność sportową. Zawodnik z krótszym stażem, lecz o zdecydowanie wyższej aktywności w zakresie treningów i startów w zawodach sportowych może wykazywać większe doświadczenie i większe osiągnięcia niż zawodnik z długim stażem i sporadycznymi treningami i startami w zawodach sportowych. A zatem organy Policji, dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, winny ocenić nie tylko, od kiedy osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na broń posiada dokumenty uprawniające do uprawiania sportu strzeleckiego, ale i aktywność sportową tej osoby, wzrost tej aktywności i jej różnorodność, podnoszenie wyników sportowych.

W okolicznościach niniejszej sprawy zasadne jest stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż organy Policji nie dokonały wnikliwej analizy aktywności sportowej i stopnia zaangażowania H. B. w uprawianie sportu strzeleckiego.

W tym stanie rzeczy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie nie można skutecznie zarzucić naruszenia przepisów wskazanych w skardze kasacyjnej

Zważywszy, iż na etapie postępowania kasacyjnego H. B. złożył do akt licencję sędziego strzelnictwa sportowego klasy trzeciej, zaświadczenie o ukończeniu kursu zawodowego "Instruktora Strzelectwa Bojowego i Dynamiczno – Praktycznego", zaświadczenie o ukończeniu kursu zawodowego " Kurs Instruktorów Sportu – specjalność Strzelectwo Sportowe" i zaświadczenie Towarzystwa Sportowego "[...]" w Zabrzu z dnia 24 sierpnia 2009r. potwierdzające przynależność H. B. do tego klubu od dnia 10 kwietnia 2008 r. i uprawiania strzelectwa sportowego w konkurencji: PS, PCz karabin bocznego zapłonu, broń czarno – prochowa oraz posiadanie przez Towarzystwo Sportowe "." w Zabrzu licencji Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego także i okoliczności objęte tymi dokumentami dodatkowo winny podlegać ocenie organów Policji przy ponownym rozpatrzeniu sprawy .

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oddalił skargę kasacyjną.