Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 marca 2016 r. sygn. akt II SO/Wa 178/15 o wymierzeniu Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie grzywny w sprawie z wniosku A.Z. o wymierzenie Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie grzywny za nieprzekazanie skargi wraz z odpowiedzią na skargę i aktami sprawy postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie w pkt 1 i wymierzyć Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie grzywnę w wysokości 200 (dwieście) zł.

Postanowieniem z dnia 31 marca 2016 r. sygn. akt II SO/Wa 178/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w pkt 1) wymierzył na podstawie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.", Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie grzywnę w wysokości 1000 zł za nieprzekazanie w ustawowym terminie skargi A.Z. wraz z odpowiedzią na tę skargę z aktami sprawy; w pkt 2) zasądził od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie na rzecz wnioskodawcy – A.Z., kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania; oraz w pkt 3) dopuścił Stowarzyszenie [..] Polska z siedzibą w Warszawie do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika postępowania.

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że skarga A.Z. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie z dnia 15 października 2014 r. w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej wpłynęła do WSA w Warszawie wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w dniu 26 października 2015 r.

Przedmiotowa skarga wpłynęła w dniu 10 września 2015 r. do Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w Rzeszowie. Podkarpacki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w Rzeszowie przekazał przedmiotową skargę w dniu 22 września 2015 r. do Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie. Przedmiotowa skarga wpłynęła w dniu 25 września 2015 r. do Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie. Prezes NFZ w Warszawie pismem z dnia 22 października 2015 r. udzielił odpowiedzi na ww. skargę, którą wraz ze skargą oraz aktami sprawy przekazał w dniu 22 października 2015 r. do WSA w Warszawie (22 października 2015 r. - data stempla pocztowego na kopercie zawierającej skargę, odpowiedź na skargę oraz akta administracyjne), a skarga wpłynęła do Sądu w dniu 26 października 2015 r.

Sąd I instancji wskazał, że skarga A.Z. rozpatrywana jest w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej, które jest trybem szczególnym i zawiera bardziej restrykcyjne unormowania co do terminu przekazania skargi sądowi.

Wykonanie obowiązków określonych w art. 54 § 2 P.p.s.a. w związku z art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wymaga przekazania sądowi skargi wraz z aktami i z odpowiedzią na skargę w terminie 15 dni.

Sąd I instancji podkreślił, iż bezspornym jest, że organ, którego decyzja jest przedmiotem skargi, przekazał skargę, odpowiedź na skargę z aktami sprawy z uchybieniem terminu, a skarżący złożył stosowny wniosek. Powyższe oznacza, że wystąpiły przesłanki do orzeczenia o wymierzeniu organowi grzywny.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że wniosek A.Z. jest uzasadniony i wymierzył grzywnę w wysokości 1000 zł.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, zaskarżając je w całości zarzucił Sądowi I instancji naruszenie przepisów prawa procesowego tj.

1) art. 55 § 1 P.p.s.a. poprzez jego zastosowanie i wymierzenie organowi grzywny w wysokości 1000 zł, oraz nie uwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy mogących mieć wpływ na nałożenie oraz wymiar grzywny;

2) art. 141 § 4 P.p.s.a. poprzez brak pełnego wyjaśnienia przyczyn uzasadniających wysokość nałożonej grzywny.

W konkluzji zażalenia wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, ewentualnie o jego zmianę w części dotyczącej wysokości nałożonej grzywny.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 54 § 2 P.p.s.a. organ, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi, zobowiązany jest do jej przekazania sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia. Art. 55 § 1 P.p.s.a. stanowi z kolei, iż w razie nie zastosowania się do powyższego obowiązku, Sąd może na wniosek skarżącego orzec o wymierzeniu organowi grzywny. Przy czym, w przypadku skarg dotyczących udostępnienia informacji publicznej termin ten, stosownie do art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), wynosi 15 dni.

W orzecznictwie przyjęty jest pogląd, że grzywna, o jakiej mowa w art. 55 § 1 P.p.s.a. ma charakter mieszany tj. dyscyplinująco - restrykcyjny, a wyłączną, materialnoprawną przesłanką wymierzenia grzywny jest niewypełnienie obowiązków określonych w art. 54 § 2 P.p.s.a. Bez znaczenia natomiast pozostaje w sprawie samego wymierzenia grzywny, jakie przyczyny spowodowały nieprzekazanie skargi sądowi, wpłynąć jednak one mogą na wysokość wymierzonej grzywny.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uznać należy, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy istniały podstawy do wymierzenia organowi grzywny w trybie art. 55 § 1 P.p.s.a. Bezsporne jest, że doszło do uchybienia terminu, o którym mowa w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Termin do wykonania obowiązku upływał w dniu 12 października 2015 r. Skarga strony, która wpłynęła do Prezesa NFZ w dniu 25 września 2015 r. została przekazana przez organ w dniu 22 października 2015 r., a zatem opóźnienie Prezesa NFZ wyniosło ponad 10 dni. Tym samym za słuszne przyjąć trzeba stanowisko Sądu I instancji, a wymierzenie organowi grzywny było zgodne z prawem.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wysokość wymierzonej grzywny nie odpowiada jednak w sposób właściwy stopniowi przewinienia organu. W tym miejscu należy podkreślić, że orzeczenie sądu o wymierzeniu grzywny ma charakter uznaniowy. Oznacza, to że Sąd może, ale nie musi stosować przedmiotowych sankcji. Rozpoznając wniosek o wymierzenie grzywny Sąd winien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, a więc na jakim etapie postępowania sądowego w sprawie głównej został złożony wniosek, jaka jest motywacja skarżącego, jak duże było przekroczenie terminu, jakie były przyczyny niedopełnienia obowiązku przez organ itp. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wysokość grzywny ustalona przez Sąd I instancji pozostaje w dysproporcji do okoliczności, w jakich doszło do jej wymierzenia, a w szczególności do czasu trwania opóźnienia. Z tego względu zasadny okazał się zarzut, że orzeczono grzywnę w zbyt wysokim wymiarze. Sąd niewłaściwie ocenił bowiem stopień zaniedbania obowiązku wynikającego z art. 54 § 2 P.p.s.a. w związku z art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że wymierzenie grzywny w kwocie 200 zł będzie adekwatne do przewinienia organu, mając na uwadze 10 dniowe przekroczenie terminu do przekazania skargi, jak również fakt, iż działanie organu nie miało na celu świadomego przedłużania postępowania.

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji postanowienia, na podstawie art. 188 w zw. z art. 197 § 1 i 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.