Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Bociąga (spr.) Sędziowie WSA Halina Jakubiec WSA Barbara Pasternak Protokolant Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi M. Z. na decyzję Rektora z dnia 29 października 2013r. nr [ ] w przedmiocie odmowy przyjęcia na piąty rok studiów magisterskich w roku 2013/2014 I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. zasądza od Rektora na rzecz skarżącego kwotę 200 zł (słownie: dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Dziekan Wydziału [...] decyzją z dnia [....] 2010 r. znak: [....] działając na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 104 oraz art. 107 K.p.a. oraz na podstawie § 32 ust. 1 lit. a Regulaminu studiów I stopnia, II stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich w brzmieniu zgodnym z uchwałą Senatu Uniwersytetu z dnia 31 maja 2006 r. nr [....], zmienioną uchwałą Senatu z dnia 25 kwietnia 2007 r. nr [....] oraz uchwałą Senatu [...] z dnia 7 maja 2008 r. w związku z § 2 ust. 4 uchwały nr [...] skreślił M. Z. z listy studentów piątego roku studiów jednolitych magisterskich na kierunku etnologia w roku akademickim 09/10. W uzasadnieniu podano, że przyczyną skreślenia z listy studentów było niezłożenie przez wyżej wymienionego pracy dyplomowej w terminie do dnia 15 czerwca 2010 r.

Pismem z dnia 9 września 2013 r. M. Z. zwrócił się do Prodziekana Wydziału [....] o wyrażenie zgody na reaktywację na studia stacjonarne w Instytucie [....]. Podał, że w 2010 r. zakończył pozytywnie wszystkie kursy i ćwiczenia w ramach V roku jednolitych studiów magisterskich, ale nie złożył pracy z uwagi na fakt, że od stycznia 2010 r. pozostaje etatowym pracownikiem archiwum [....].

Dziekan Wydziału [....] decyzją z dnia [....] 2013 r. nr [....] działając na podstawie art. 104 oraz 107 K.p.a. w związku z art. 207 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym, a także § 33 regulaminu studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich przyjętego przez Senat Uniwersytetu uchwałą z dnia 25 kwietnia 2012 r. nr [....] odmówił przyjęcia M. Z. na piąty rok stacjonarnych jednolitych studiów magisterskich w roku akademickim 2013/2014 na kierunek etnologia prowadzonym na wydziale [....].

W uzasadnieniu stwierdzono, że w myśl § 33 ust. 1 regulaminu studiów, ponowne przyjęcie na studia osoby, która została skreślona z listy studentów na pierwszym roku studiów, następuje na ogólnych zasadach obowiązujących przy rekrutacji na studia. Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może wyrazić zgodę na wznowienie studiów na danym kierunku lub specjalności na wniosek osoby skreślonej z listy studentów roku drugiego lub wyższego od następnego roku akademickiego (wznowienie studiów), chyba że skreślenie z listy studentów nastąpiło z powodu ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni lub od daty skreślenia upłynęło więcej niż 5 lat. Zgodnie z § 33 ust. 6 regulaminu, wznowienie studiów uważa się za kontynuację poprzedniego toku studiów.

Po zapoznaniu się z podaniem oraz stanowiskiem Dyrektora Instytutu [....], dziekan nie znalazł podstaw do wyrażenia zgody na wznowienie studiów, gdyż w myśl § 33 ust. 4 regulaminu studiów wznowienie studiów uważa się za kontynuację poprzedniego toku studiów. M. Z. decyzją Dziekana Wydziału [....] został skreślony z V roku studiów stacjonarnych jednolitych magisterskich. Obecnie na wydziale [....] nie są prowadzone studia na kierunku etnologia w trybie jednolitych magisterskich z powodu wygaśnięcia trybu.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł M. Z. Wskazał, że jego sytuacja jest wyjątkowa i sprzecznie uregulowana w regulaminie studiów. W myśl bowiem § 33 2a wznowienie studiów dopuszczalne jest tylko raz, w ramach tego samego kierunku lub specjalności studiów. Ten sam dokument w § 33 2b stanowi, że wznowienie studiów uważa się za kontynuację poprzedniego toku studiów. Dwustopniowy system studiów nie objął studentów jego rocznika. Nastąpiła reorganizacja w instytucie [.....], gdzie nie są prowadzone już jednolite studia magisterskie. Natomiast nie mógł ukończyć studiów licencjackich w okresie, gdy był studentem studiów jednolitych. Uchwałodawca tworząc nowe zasady studiowania na [....] nie wziął pod uwagę osób w podobnej sytuacji, co wyraźnie łamie art. 70 Konstytucji RP i art. 32.

Rektor decyzją z dnia 29 października 2013 r. nr [....] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ podał, że zgodnie z § 33 ust. 2 regulaminu studiów obowiązującego w [....], kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może wyrazić zgodę na wznowienie studiów na danym kierunku lub specjalności na wniosek osoby skreślonej z listy studentów roku drugiego lub wyższego od następnego roku akademickiego (wznowienie studiów), chyba że skreślenie z listy studentów nastąpiło z powodu ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni lub od daty skreślenia upłynęło więcej niż 5 lat. Na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 czerwca 2006 r. w sprawie nazw kierunków studiów, studia jednolite magisterskie zostały przekształcone w studia dwustopniowe. Z uwagi na powyższe zasadą jest, że od roku akademickiego 2005/2006 kontynuowanie studiów jednolitych magisterskich jest możliwe tylko na podstawie szczególnego przepisu. Przepisem tym jest art. 257 ust. 4 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z nim studenci jednolitych studiów magisterskich, którzy rozpoczęli studia przed dniem wejścia w życie ustawy, mogą je ukończyć w tym trybie albo przenieść się na odpowiednie studia pierwszego stopnia, albo – po spełnieniu wymagań określonych w regulaminie studiów – na odpowiednie studia drugiego stopnia. Zastosowanie powyższego przepisu jest możliwe tylko wówczas, gdy osoba posiada status studenta, natomiast odwołujący się takiego statusu już nie posiada, gdyż decyzją dziekana został skreślony z listy studentów. M. Z. może wznowić naukę na studiach, które są obecnie prowadzone na tym kierunku. Natomiast studia jednolite magisterskie nie są już prowadzone na tym kierunku.

Od powyższej decyzji skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniósł M. Z., domagając się jej uchylenia oraz uchylenia poprzedzającej ją decyzji.

W uzasadnieniu podniósł, że faktem jest, iż na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 czerwca 2006 r. w sprawie nazw kierunków studiów, jednolite studia magisterskie zostały przekształcone w studia dwustopniowe. Studia na kierunku etnologii nie są już prowadzone w trybie jednolitych studiów magisterskich. Jednak przepis art. 257 ust. 4 Prawa o szkolnictwie wyższym wyraźnie stanowi, że studenci jednolitych studiów magisterskich, którzy rozpoczęli studia przed wejściem w życie ustawy mogą je dokończyć w tym trybie albo przenieść się na odpowiednie studia drugiego stopnia. Przepis ten ma zastosowanie wprost w przedmiotowej sprawie. Od skreślenia z listy studentów nie minęło 5 lat, nie ma więc przeszkód aby kierownik jednostki organizacyjnej wyraził zgodę na wznowienie studiów. Propozycja zawarta w decyzji Rektora o przyjęciu skarżącego na studia pierwszego stopnia jest niezgodna z regulaminem. Wznowienie studiów na pierwszym roku studiów licencjackich byłoby sprzeczne z zapisem regulaminu. Wznowienie studiów na pierwszym roku to de facto rozpoczęcie ich od początku, a skarżącemu do skończenia studiów brakuje tylko przedłożenia i obrony pracy magisterskiej.

W odpowiedzi na skargę Rektor wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując wywody zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. –dalej powoływana jako P.p.s.a.), uchylenie przez sąd decyzji możliwe jest w razie stwierdzenia co najmniej jednego z trzech naruszeń prawa: a) naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, b) naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, c) innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Analiza powyższej normy prawnej prowadzi do wniosku, że poza przypadkiem wymienionym pod literą b), warunkiem sine qua non uchylenia zaskarżonej decyzji jest stwierdzenie, że naruszenie prawa, którego dopuścił się organ administracji, miało lub mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W przypadku opisanym pod literą c) wymaga się ponadto, aby wpływ ten był istotny. Jedynie w razie stwierdzenia naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a.) możliwe jest uchylenie zaskarżonej decyzji niezależnie od tego, czy naruszenie mogło, czy też nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy.

Przedmiotem rozpoznania Sądu w niniejszej sprawie jest decyzja Rektora z dnia 29 października 2013 r. nr [....] utrzymująca w mocy decyzję Dziekana Wydziału [....] z dnia [....] 2013 r. o odmowie przyjęcia skarżącego na piąty rok stacjonarnych jednolitych studiów magisterskich w roku akademickim 2013/2014.

Zgodnie z § 32 regulaminu studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich przyjętego przez Senat Uniwersytetu , kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej skreśla z listy studentów, w przypadku niezłożenia pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego w terminie, o którym mowa w § 17 ust. 1-3. Bez wątpienia taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie i dlatego Dziekan Wydziału [....] decyzją z dnia [....] 2010 r. skreślił M. Z. z listy studentów jednolitych studiów magisterskich na kierunku etnologia. Pismem z dnia 9 września 2013 r. wyżej wymieniony zwrócił się z prośbą o reaktywację na studia stacjonarne, aby móc złożyć pracę magisterską. W myśl § 33 ust. 2 regulaminu kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może wyrazić zgodę na wznowienie studiów na danym kierunku lub specjalności na wniosek osoby skreślonej z listy studentów drugiego lub wyższego od następnego roku akademickiego (wznowienie studiów), chyba że skreślenie z listy studentów nastąpiło z powodu ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni lub od daty skreślenia upłynęło więcej niż 5 lat. W niniejszej sprawie takie sytuacje nie miały miejsca, zatem wznowienie studiów powinno być możliwe. Zgodnie z § 33 ust. 4 powołanego regulaminu wznowienie studiów uważa się za kontynuację poprzedniego toku studiów. W ocenie organu obu instancji mając na uwadze powyższy przepis oraz zmiany, które zaszły w Prawie o szkolnictwie wyższym nie ma możliwości wyrażenia zgody na wznowienie przez skarżącego studiów jednolitych magisterskich, gdyż takie studia już nie są prowadzone.

Rozpatrując tak postawiony problem wskazać należy, że decyzja w sprawie wznowienia jednolitych studiów magisterskich jest decyzją uznaniową, co nie oznacza, że organy administracyjne mogą ją podejmować w sposób dowolny, nie biorąc pod uwagę obowiązujących przepisów ustawowych. Nie można zgodzić się z twierdzeniami organu odwoławczego, jakoby w tej sprawie nie miał zastosowania art. 257 ust. 4 Prawa o szkolnictwie wyższym. W myśl tego przepisu studenci jednolitych studiów magisterskich, którzy rozpoczęli studia przed dniem wejścia w życie ustawy, mogą je ukończyć w tym trybie albo przenieść się na odpowiednie studia pierwszego stopnia, albo - po spełnieniu wymagań określonych w regulaminie studiów - na odpowiednie studia drugiego stopnia. Niewątpliwie skarżący był studentem jednolitych studiów magisterskich i rozpoczął je przed dniem wejścia w życie ustawie. Mylna jest opinia organu, że z chwilą skreślenia z listy studentów M. Z. utracił prawa studenckie. W stosunku do osób, które znajdują się w takiej sytuacji jak skarżący, to znaczy posiadają absolutorium, zostały skreślone z listy studentów i ubiegają się o wznowienie studiów należy analogicznie stosować przepisy dotyczące studentów. Nie ma bowiem żadnych podstaw, aby w stosunku do takich osób przepisów tych nie stosować. Oprócz instytucji wznowienia studiów nie ma innej regulacji prawnej, która faktycznie umożliwiałaby przywrócenie takich osób na studia (por. wyrok WSA z dnia 10 stycznia 2013 r., sygn. akt VIII SA/Wa 756/12).

W niniejszej sprawie organy prowadzące postępowanie powinny zastosować art. 257 ust. 4 Prawa o szkolnictwie wyższym i rozważyć jaka jest możliwość kontynuowania studiów przez skarżącego. Nie można uznać za właściwe proponowanie skarżącemu wznowienia studiów na pierwszym roku studiów pierwszego stopnia, w sytuacji gdy z dużym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością można założyć, że program studiów dwu stopniowych zasadniczo pokrywa się z programem studiów jednolitych magisterskich, które były prowadzone na tym kierunku. Ze stanowiska uczelni wynika, iż skarżącemu zaproponowano ponowne rozpoczęcie procesu kształcenia od samego początku, gdy faktycznie proces ten został przez niego zakończony o czym świadczy uzyskanie absolutorium, pozostało mu tylko napisanie i obrona pracy magisterskiej. Takie rozwiązanie jest nie do pogodzenia z zasadą demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej i słuszny interes obywatela.

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji mając na uwadze treść art. 153 P.p.s.a. zobowiązany będzie do wydania decyzji z uwzględnieniem poczynionych przez Sąd uwag.

W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku. O kosztach natomiast Sąd orzekł, na podstawie art. 200 P.p.s.a.