Skarżąca – M. S.A. wniosła o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, motywując to groźbą utraty płynności finansowej, w efekcie wysokim prawdopodobieństwem zaprzestania działalności gospodarczej i w konsekwencji groźbą likwidacji ponad 40 stanowisk pracy. Skarżąca szczegółowo opisała specyfikę swojej działalności obejmującej procesy zakupu, magazynowania i sprzedaży towarów takich jak sprzęt elektroniczny czy części komputerowe. Wyjaśniła mianowicie, że na działalność tę składają się powtarzające się, zazębiające się cykle gospodarcze. W rezultacie aby zapewnić finansowanie podstawowej działalności konieczne jest sprzedanie towarów z odpowiednią marżą, osiągnięcie nadwyżki środków pieniężnych potrzebnych w kolejnym cyklu oraz zrealizowanie bez zakłóceń płatności zobowiązań i należności. Środki na bieżącą działalność pochodzą m. in. ze zwrotów podatku VAT. Tym samym pozbawienie jej takiego zwrotu może powodować znaczące kłopoty związane ze spłatą zaciągniętych wcześniej zobowiązań oraz przeprowadzeniem kolejnych cykli gospodarczych pozwalających na jej dalsze funkcjonowanie. Zdaniem Skarżącej konsekwencje utraty płynności finansowej mogą mieć kluczowe znaczenie dla jej funkcjonowania, gdyż mogą doprowadzić do pogorszenia oferowanych warunków współpracy z dostawcami i instytucjami finansującymi, skracania terminów płatności, wymogu przedstawiania dodatkowych zabezpieczeń, gotówkowych zakupów oraz wstrzymania dostaw. Skarżąca przedstawiła najważniejsze wskaźniki finansowe i stwierdziła, że wskazują one jednoznacznie na niebezpieczeństwo znacznego pogorszenia jej kondycji finansowej.
W piśmie z 13 stycznia 2017 r. Skarżąca dodała, iż niemożność korzystania z zabezpieczonych środków finansowych wpływa na systematyczne zmniejszanie wielkości i zakresu dokonywanych transakcji, spadek jej rentowności, a w rezultacie spadek jej konkurencyjności na rynku. W jej ocenie utrzymywanie zabezpieczenia może w najbliższej przyszłości spowodować, że Skarżąca – mająca dotychczas stabilną sytuację majątkową – zostanie postawiona w stan likwidacji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; dalej: "P.p.s.a.") po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, będących przedmiotem zaskarżenia, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Z powyższego wynika zatem, że podstawowymi przesłankami wstrzymania wykonania jest niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub niebezpieczeństwo spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. W orzecznictwie i literaturze podkreśla się, że chodzi tu o taką szkodę (majątkową, a także niemajątkową), która nie będzie mogła być zrekompensowana przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego (por. postanowienia NSA: z 26 lutego 2013 r., II FZ 79/13; z 20 lutego 2012 r., II FZ 38/12; z 26 marca 2009 r., I FZ 53/09; zob. też B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wolters Kluwer, 2011, s. 228). Za trudne do odwrócenia skutki uznaje się natomiast takie skutki faktyczne lub prawne, które raz zaistniałe powodują istotną lub trwałą zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie lub przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków (por. postanowienie NSA z 13 maja 2010 r., II FZ 182/10). Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 10 lutego 2015 r. (II FZ 46/15) wstrzymanie wykonania decyzji nie ma na celu ochrony strony przed finansowymi skutkami przymusowego wykonania decyzji (która zazwyczaj jest dolegliwa i powoduje obciążenie w sferze majątkowej), ale ma ją zabezpieczyć przed takimi skutkami egzekucji, których w razie wygrania sprawy nie można byłoby odwrócić.
W niniejszej sprawie takie właśnie okoliczności Skarżąca wskazała, nie ograniczając się przy tym tylko do ogólnych wywodów na temat istoty wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu. Wykazała mianowicie, że wykonanie decyzji o zabezpieczeniu może doprowadzić do utraty płynności finansowej, co w dalszej kolejności może doprowadzić do zaprzestania prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej i utraty miejsc pracy przez ponad 40 pracowników. Jak natomiast wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 9 lutego 2016 r. (I FZ 570/15) w sytuacji, kiedy ubiegającym się o udzielenie ochrony tymczasowej jest osoba prawna, okolicznością tłumaczącą wstrzymanie wykonania decyzji jest m. in. ryzyko zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej.
Skarżąca szczegółowo opisała swoją sytuację finansową i rzetelnie potwierdziła ją dokumentami źródłowymi. Wyjaśniła na czym polega specyfika jej działalności, na którą składają się powtarzające się cykle zakupu i sprzedaży sprzętu elektronicznego. W celu realizacji takiego cyklu gospodarczego niezbędne są zasoby gotówkowe konieczne do terminowej spłaty zaciągniętych wcześniej zobowiązań oraz zakupu kolejnych towarów, których sprzedaż generuje przychód. W rezultacie niedobór środków finansowych może skutkować zaległościami w płatnościach za dostawy, co w dalszej perspektywie może doprowadzić do ich wstrzymania i pozbawienia Skarżącej źródeł przychodu. To z kolei zagraża jej dalszemu bytowi jako przedsiębiorcy. Może być ona bowiem zmuszona do likwidacji.
W tej sytuacji Sąd doszedł do przekonania, że Skarżąca wykazała spełnienie przesłanki wstrzymania wykonania decyzji jaką jest niebezpieczeństwo spowodowania trudnego do odwrócenia skutku w rozumieniu art. 61 § 3 P.p.s.a., co uzasadniało przyznanie jej wnioskowanej ochrony w postaci wstrzymania wykonania tej decyzji.
