Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : sędzia NSA Jerzy Sulimierski po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia W. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 4 grudnia 2007 r. sygn. akt III SA/Gl 1234/06 w zakresie odrzucenia skargi kasacyjnej W. S. w sprawie ze skargi W. S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia [...] czerwca 2006 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: odrzucić zażalenie

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2007 r., sygn. akt III SA/Gl 1234/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. odrzucił skargę kasacyjną W. S., sporządzoną przez reprezentującego go doradcę podatkowego, od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia [...] czerwca 2006 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

W uzasadnieniu Sąd I instancji, wskazując na treść art. 175 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej: p.p.s.a. podkreślił, że doradcy podatkowi nie są uprawnieni do sporządzania skarg kasacyjnych w sprawach celnych, mimo że są one bezpośrednio związane ze sprawami podatkowymi. Podmiotami uprawnionymi do sporządzenia skargi kasacyjnej są jedynie osoby wymienione w art. 175 p.p.s.a. Ponadto Sąd I instancji podniósł, że jedną z przyczyn podmiotowych niedopuszczalności skargi kasacyjnej jest jej sporządzenie przez podmiot niewymieniony w art. 175 p.p.s.a. Sporządzenie skargi kasacyjnej przez stronę, bądź też w sprawie celnej przez doradcę podatkowego narusza zatem obowiązek zachowania przymusu adwokacko - radcowskiego i, jako brak kasacji niepodlegający uzupełnieniu w trybie art. 49 p.p.s.a., uzasadnia jej odrzucenie. Ponieważ w niniejszej sprawie skarga kasacyjna została sporządzona przez doradcę podatkowego, Sąd I instancji uznał, że został naruszony wspomniany obowiązek.

Na powyższe postanowienie pełnomocnik W. S. - doradca podatkowy - wniósł zażalenie, zaskarżając je w całości i domagając się jego uchylenia w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniesiono, że zgodnie z definicją podatków zawartą w art. 3 pkt 3 Ordynacji podatkowej podatkami są: zaliczki na podatki; raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku w ratach; opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe. Za niepodatkowe należności budżetowe uznaje się niebędące podatkami i opłatami należności stanowiące dochód budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikające ze stosunków publicznoprawnych. Zdaniem strony skarżącej, cła kwalifikowane są zatem jako podatki. W związku z powyższym przedmiotowa sprawa jest sprawą z zakresu obowiązków podatkowych, wskutek czego skarga kasacyjna, sporządzona przez doradcę podatkowego, wypełnia dyspozycję art. 175 § 3 pkt 1 p.p.s.a. w zw. z art. 194 § 4 p.p.s.a. i nie ma podstaw do twierdzenia , że została sporządzona przez osobę nieuprawnioną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest niedopuszczalne i jako takie podlegało odrzuceniu, z powodu sporządzenia go wbrew wymogowi określonemu w art. 194 § 4 p.p.s.a. Zaskarżone postanowienie zostało doręczone skarżącemu wraz z pouczeniem o przysługującym na nie zażaleniu. W pkt 5 pouczenia poinformowano stronę o treści wspomnianego powyżej przepisu, zgodnie z którym zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, zaś w sprawach obowiązków podatkowych może być ono sporządzone przez doradcę podatkowego, a w sprawach własności przemysłowej przez rzecznika patentowego.

Podkreślenia wymaga, że co do zasady w postępowaniu zażaleniowym nie obowiązuje przymus zastępstwa. Jedynie zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej powinno być sporządzone z zastosowaniem reguł ustanowionych w art. 175 p.p.s.a.

Za niezasadne należy uznać twierdzenie strony skarżącej, w myśl którego traktuje ona cła jako podatki. Zgodnie z orzecznictwem oraz stanowiskiem prezentowanym w doktrynie, z formalnego punktu widzenia nie można pod pojęciem podatku rozumieć ceł, gdyż przepisy polskiego prawa konsekwentnie rozróżniają obie daniny publiczne. Oznacza to, że gdy przepisy polskiego prawa używają pojęcia "podatek", to w jego zakresie nie mieszczą się cła (por. K. Lasiński - Sulecki, W. Morawski, T. Rudyk, Wspólnotowy Kodeks Celny. Komentarz, pod red. W. Morawskiego, s. 17, Warszawa 2007 r.).

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2002 r., Nr 9, poz. 86 ze zm.), doradca podatkowy może występować w charakterze pełnomocnika, w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych, w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych, zdefiniowanych w art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.). Doradca podatkowy nie jest zatem uprawniony do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w innych sprawach niż dotyczące bezpośrednio obowiązków podatkowych, np. w sprawach celnych (por. wyrok NSA z dnia 14 lipca 2004 r., sygn. akt GSK 693/04 ; postanowienie NSA z dnia 18 lutego 2005 r., sygn. akt II GZ 8/05). Decyzje administracyjne wydawane w sprawach celnych nie są decyzjami w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych, a więc doradca podatkowy nie jest w rozpatrywanej sprawie uprawniony do reprezentowania strony, w tym do wniesienia w jej imieniu skargi kasacyjnej, bądź też zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, stawianie zażaleniu, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, określonych w art. 194 § 4 p.p.s.a. wymogów formalnych oznacza konieczność sporządzenia niniejszego środka odwoławczego przez uprawniony podmiot. W rozpoznawanej sprawie - z uwagi na przedmiot prowadzonego postępowania - należało uznać, że podmiotami uprawnionymi do dokonania tej czynności procesowej były podmioty wymienione w § 1 i § 2 art. 175 p.p.s.a.

W świetle powyższych rozważań oraz z uwagi na okoliczność sporządzenia rozpoznawanego zażalenia przez doradcę podatkowego, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 178 p.p.s.a. w zw. z art. 194 § 4 p.p.s.a. oraz w zw. z art. 197 § 2 orzekł jak w sentencji.