Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marcin Miemiec (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia NSA Józef Kremis Sędzia WSA Maciej Guziński Protokolant Ewa Bogulak po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 5 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi P. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. G. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oddala skargę.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. G. postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], odmówiło P. W. przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Starosty J. z dnia [...] r., nr [...] uchylającej po wznowieniu postępowania ostateczną decyzję Starosty J. z dnia [...] r. o wydaniu prawa jazdy kategorii B, nr [...], nr druku [...], P. W., odmawiającej wydania prawa jazdy kategorii B P. W. oraz zobowiązującą P. W. do zwrotu wydanego prawa jazdy,

Skargę na postanowienie wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu P. W. reprezentowany przez pełnomocnika. W skardze zarzucono naruszenie:

- art. 61 § 4 k.p.a. oraz art. 43 k.p.a. poprzez niedopełnienie przez organ I instancji obowiązku prawidłowego zawiadomienia strony o wszczęciu (wznowieniu) postępowania w sprawie wydania prawa jazdy wskutek błędnego zastosowania art. 43 k.p.a. poprzez nieuzasadnione przyjęcie przez organ I instancji, że wysłane do strony na adres w P. ul. Ż. [...] zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia [...] r. oraz postanowienie z dnia [...] r. o wznowieniu postępowania, oba odebrane przez podającego się za gospodarza E. M., zostały prawidłowo doręczone skarżącemu;

- art. 61 § 4 k.p.a. poprzez zaniechanie ustalenia aktualnego adresu skarżącego;

- art. 41 § 1 i § 2 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji braku prawidłowego zawiadomienia skarżącego o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie wydania prawa jazdy i uznania, że skarżący miał obowiązek zawiadomienia organu I instancji o każdej zmianie swojego adresu w toku postępowania, o którym nie miał wiedzy oraz błędne uznanie, że zaniechał on obowiązku zawiadomienia organu o zmianie adresu, co skutkowało doręczaniem mu pism pod adresem znanym z poprzedniego postępowania ze skutkiem prawnym;

- art. 98 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że zgodnie z tym przepisem skarżący miał obowiązek zawiadomienia organu I instancji, że nie mieszka pod wskazanym adresem, pod rygorem doręczania mu pism na powyższy adres ze skutkiem prawnym;

- art. 98 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że pomimo zakończenia postępowania o wydanie prawa jazdy wszelka korespondencja od organu wydającego prawo jazdy mogła i powinna być kierowana pod adres, który widniał w dokumentach przedłożonych przy ubieganiu się o wydanie prawa jazdy;

- art. 7 k.p.a. oraz art. 77 § 1 k.p.a. poprzez zaniechanie dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego w zakresie doręczenia skarżącemu pism na adres w P., gdy tam już nie mieszkał, podjęcia się przez E. M. oddania odebranych pism skarżącemu oraz nieprzekazania tych pism, ustalenia od kiedy skarżący nie mieszka w P.;

- art. 89 § 1 i § 2 k.p.a. poprzez zaniechanie przeprowadzenia rozprawy administracyjnej;

- art. 58 § 1 k.p.a. poprzez nieuzasadnioną odmowę przywrócenia terminu do złożenia odwołania w sytuacji, gdy skarżący uprawdopodobnił, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy.

W oparciu o te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę stwierdziło, że skarga jako bezzasadna powinna zostać oddalona.

Według organu, skarżący nie uprawdopodobnił, że uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji nastąpiło bez jego winy. Organ podkreślił, że skoro skarżący ubiegając się o wydanie prawa jazdy w P. wskazał, że jego normalnym miejscem zamieszkania jest P., to nie może twierdzić, że nie ma obowiązków prawnych związanych z posiadaniem p. prawa jazdy. Jeden z tych obowiązków (bagatelizowany w skardze) wynika z art. 98 ust. 1 prawa o ruchu drogowym. Jest to obowiązek informowania o zmianie danych zawartych w dokumencie prawa jazdy. Jeśli zatem skarżący po otrzymaniu prawa jazdy przestał mieszkać w P., albo zmienił adres zamieszkania P., to miał obowiązek zawiadomienia o tym organu I instancji. Skoro skarżący nie dopełnił tego obowiązku, to urzędowa korespondencja związana z prawem jazdy mogła być i powinna być kierowana na adres dotychczas wskazany przez skarżącego. Dotyczy to także decyzji starosty z dnia [...] r., skutecznie doręczonej skarżącemu w dniu [...] r. Organ podniósł, że także obecnie w żadnym piśmie skarżący nie podał adresu, pod który powinno mu się doręczać korespondencję.

Stąd według organu nie doszło do naruszenia przepisów wskazywanych przez skarżącego. Organ stwierdził, że wyjaśnił w zaskarżonym postanowieniu te kwestie. Tym samym niezasadne są podniesione w skardze zarzuty naruszenia prawa przy rozpoznawaniu tej sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Stosownie do art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta według art. 1 § 2 wymienionej ustawy sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne są zatem właściwe do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych pod kątem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, a nie według kryteriów słuszności lub sprawiedliwości społecznej. Zaskarżony akt jest zgodny z prawem, jeżeli jest zgodny z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Uchylenie aktu, względnie stwierdzenie jego nieważności przez sąd, następuje tylko w przypadku stwierdzenia istotnych wad w postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mającego wpływ na wynik sprawy (art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwana także w skrócie jako: "p.p.s.a.").

Ponadto, stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W niniejszej sprawie nie nastąpiło uchybienie regułom procesowym w stopniu uzasadniającym uwzględnienie skargi.

Zaskarżone postanowienie odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Starosty J. z dnia [...] r., nr [...] opiera się na uznaniu przez organ, że skarżący nie udowodnił uchybienia terminu do wniesienia odwołania bez własnej winy.

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że skarżący o decyzji z dnia [...] r. dowiedział się z korespondencji od K.-B. we F. W odwołaniu pełnomocnik skarżącego przyjął, że termin 7 dniowy do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania zaczął bieg z dniem [...] r., kiedy p. pełnomocnik skarżącego otrzymał decyzję z dnia [...] r. Z akt administracyjnych sprawy wynika także, że zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia [...] r. przesłano na adres skarżącego w P. i doręczono dnia [...] r. osobie zamieszkałej pod tym adresem. Postanowienie o wznowieniu postępowania z dnia [...] r. w taki sam sposób doręczono w dniu [...] r. Decyzję z dnia [...] r. przesłana na ten sam adres w P. nie została natomiast odebrana, a poczta zwróciła przesyłkę z decyzją organowi I instancji z adnotacją: "[...]. Zwrot. Adresat nie mieszka pod tym adresem".

Sąd stwierdza, że należy ustalić, czy rozstrzygnięcia zawarte w przesyłkach pocztowych kierowanych na adres skarżącego w P. wywołały skutki prawne. Adres wskazał skarżący jako adres zameldowania na pobyt czasowy. Zameldowanie zostało dokonane na podstawie oświadczenia skarżącego z dnia [...] r., według którego skarżący jako cudzoziemiec ubiegający się o otrzymanie prawa jazdy w P. przebywa na terytorium R. P. przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste. Był to wymóg uzyskania prawa jazdy w P., wynikający z art. 90 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Przepis ten stanowi, że prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli przebywa na terytorium R. P. przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste lub zawodowe albo przedstawi zaświadczenie, że studiuje od co najmniej sześciu miesięcy.

Według art. 97 ust. 1 ustawy, dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach - właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu. Wynika z tego, że w sprawach wydawania dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami mechanicznymi przepisy prawa materialnego ustalają właściwość organu według aktualnego miejsca zamieszkania strony. Artykuł 98 ust. 1 ustawy stanowi natomiast, że osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić starostę o utracie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tramwajem, o zniszczeniu tych dokumentów w stopniu powodującym ich nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nich zawartych.

Na podstawie art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność prawidłowego zabezpieczenia praw jazdy przed podrobieniem, przerobieniem lub kradzieżą, został upoważniony do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z wydawaniem dokumentów, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania oraz wzory dokumentów stosowanych w tych sprawach. Na podstawie tej delegacji Minister Infrastruktury wydał w dniu 21 stycznia 2004 r. rozporządzenie w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz.U. Nr 24, poz. 215 ze zm.). Załącznik nr 1 do rozporządzenia zawiera opisowy wzór krajowego prawa jazdy, który ustala w pkt 3.4 następujące rodzaje wypełnianych danych: 1 - nazwisko, 2 - imię (imiona), 3 - data i miejsce urodzenia, 4a - data wydania prawa jazdy, 4b - data ważności prawa jazdy, 4c - organ wydający, 4d - nr PESEL, 5 - numer prawa jazdy, 7 - podpis posiadacza, 8 - adres, 9 - kategorie, 10 - data wydania uprawnienia, 11 - data ważności uprawnienia, 12 - ograniczenia.

Należy także wskazać przepisy Działu IV. Rozdział 1a ustawy prawo o ruchu drogowym "Centralna ewidencja kierowców". Ewidencję tę utworzono na podstawie art. 100a ust. 1 ustawy. W ewidencji, którą prowadzi w systemie teleinformatycznym minister właściwy do spraw administracji publicznej, gromadzone są między innymi dane o osobach posiadających lub którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi (art. 100a ust. 2 w zw. z ust. 4), w tym adresy ich zamieszkania (art. 100b ust. 1 pkt 3) oraz dane dotyczące:

a) zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego zwrócenia,

b) cofnięcia uprawnienia oraz jego przywrócenia,

c) utraty dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego odnalezienia,

d) zastosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów (art. 100b pkt 10).

Dane te są aktualizowane na podstawie informacji przekazywanych do ewidencji przez organy wskazane w art. 100b ust. 2 ustawy oraz udostępniane w trybie art. 100c – art. 100e ustawy, wymienionym tam organom i osobom.

Na podstawie art. 100e ustawy Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał w porozumieniu z ministrem finansów, rozporządzenie z dnia 3 sierpnia 2001 r. w sprawie centralnej ewidencji kierowców (Dz.U.Nr 92, poz.1028), określające:

1) sposób prowadzenia ewidencji,

2) warunki i sposób współdziałania podmiotów, które przekazują dane do ewidencji,

3) rodzaj danych zgromadzonych w ewidencji, które mogą być udostępnione poszczególnym podmiotom, o których mowa w art. 100c ust. 1-3,

4) wysokość opłat za udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji oraz warunki i sposób ich wnoszenia.

Z powołanych przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz z przepisów wykonawczych do tej ustawy wynika jasno, że prawodawca uznał adres kierowcy (osoby uprawnionej do kierowania pojazdami silnikowymi) za jedną z danych zawartych w dokumencie prawa jazdy, a także w prowadzonych rejestrach urzędowych, podlegającą obowiązkowi aktualizacji. Do aktualizacji adresu, czyli podawania właściwemu organowi aktualnego adresu zobowiązany jest natomiast kierowca. Obowiązek ten aktualizuje się w każdym przypadku zmiany miejsca zamieszkania kierowcy i nie jest zależny od prowadzonego postępowania w jego sprawie.

Skarżący ubiegając się o p. prawo jazdy podał adres w P. jako adres zamieszkania, wpisany następnie do jego prawa jazdy. Z uwagi na to organy orzekające były uprawnione do wysyłania na ten adres pism urzędowych, w tym postanowienia z dnia [...] r. o wznowieniu postępowania oraz decyzji z dnia [...] r. Pismo wysłane przez organ na adres osoby, wprowadzony do ewidencji urzędowej, wywołuje zatem skutki prawne (zob. wyrok NSA z dnia 20 maja 2011 r. II OSK 956/10). W rozpatrywanej sprawie decyzja z dnia [...] r. została zatem skutecznie doręczona dnia [...] r., a termin do wniesienia odwołania upłynął dnia [...] r. Skarżący uchybił terminowi do wniesienia odwołania niewątpliwie własnej winy, gdyż nie spełnił ustawowego obowiązku aktualizacji swego adresu.

W rozpatrywanej sprawie nie zachodziły zatem okoliczności, które w świetle art. 58 § 1 k.p.a. uzasadniałyby przywrócenie uchybionego terminu. Skarżący nie uprawdopodobnił bowiem, że uchybienie terminy nastąpiło bez jego winy. Bezzasadne są zatem żądania skargi oparte o ten przepis k.p.a.

Starosta nie naruszył, jak nietrafnie podnosi się w skardze, art. 61 § 4 k.p.a. oraz art. 43 k.p.a. Zawiadomił bowiem prawidłowo skarżącego o wznowieniu postępowania w sprawie. Organ ten nie miał także obowiązku ustalenia aktualnego adresu skarżącego w sytuacji, gdy ustawowy obowiązek podawania aktualnego adresu spoczywał na skarżącym. Nie naruszono więc art. 61 § 4 k.p.a. Skarżący został prawidłowo zawiadomiony o wszczęciu postępowania z urzędu. Organ nie naruszył art. 41 k.p.a. poprzez niewłaściwe zastosowanie, co podniesiono w skardze, w sytuacji, gdy przepisy te są skierowane do strony i nie miały bezpośredniego zastosowania w rozpatrywanej sprawie, gdzie obowiązek podawania aktualnego adresu zamieszkania kierowcy wynika z przepisów prawa materialnego i nie jest zależny od prowadzenia postępowania administracyjnego.

Sąd stwierdził już, że w świetle postanowień art. 98 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym skarżący miał obowiązek zawiadomienia organu I instancji o swym aktualnym adresie zamieszkania, pod rygorem doręczania mu pism na dotychczas wskazany adres ze skutkiem prawnym oraz że obowiązek ten trwa także pomimo zakończenia postępowania o wydanie prawa jazdy. Zatem korespondencja od organu wydającego prawo jazdy była zgodnie z prawem kierowana na adres wpisany w dokumentach przedłożonych przez skarżącego przy ubieganiu się o wydanie prawa jazdy. Zarzuty w tej kwestii formułowane w skardze należy zatem uznać za bezzasadne. Sąd stwierdza, że w rozpatrywanej sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, w postępowaniu administracyjnym dokładnie wyjaśniono stan faktyczny oraz prawidłowo oceniono zebrany materiał dowodowy w zakresie doręczenia skarżącemu pism na adres w P., choć tam już nie mieszkał. Nie naruszono zatem art. 7 k.p.a. oraz art. 77 § 1 k.p.a. Z uwagi na to, że w sprawie nie zachodziły okoliczności wyczerpujące dyspozycję art. 89 k.p.a., bezzasadny jest zarzut skargi zaniechania przeprowadzenia rozprawy administracyjnej.

Skoro zatem zaskarżone postanowienie odpowiada prawu, skarga podlegała oddaleniu, zgodnie z dyspozycją art. 151 p.p.s.a.