drukuj    zapisz    Powrót do listy

6111 Podatek akcyzowy, Administracyjne postępowanie Podatek akcyzowy, Dyrektor Izby Celnej, Oddalono skargę kasacyjną, I GSK 102/15 - Wyrok NSA z 2016-11-18, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I GSK 102/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-11-18 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-01-26
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Lidia Ciechomska- Florek
Stanisław Śliwa /sprawozdawca/
Zofia Przegalińska /przewodniczący/
Symbol z opisem
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne
Administracyjne postępowanie
Podatek akcyzowy
Sygn. powiązane
V SA/Wa 955/14 - Wyrok WSA w Warszawie z 2014-11-17
Skarżony organ
Dyrektor Izby Celnej
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 718 art. 145 § 1 pkt 1 lit. c, art. 151, art. 141 § 4
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2012 poz 749 art. 201 § 1 pkt 2
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Zofia Przegalińska Sędzia NSA Lidia Ciechomska-Florek Sędzia del. NSA Stanisław Śliwa (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Karolina Mamcarz po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M. sp. z o.o. w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 listopada 2014 r. sygn. akt V SA/Wa 955/14 w sprawie ze skargi M. sp. z o.o. w S. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w Warszawie z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania w sprawie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 17 listopada 2014 r. sygn. akt V SA/Wa 955/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie oddalił skargę M. sp. z o.o. z siedzibą w S. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej (DIC) w Warszawie z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania podatkowego.

Orzeczenie to zapadło w następującym stanie sprawy.

Postanowieniem z dnia [...] września 2013 r. nr [...] Naczelnik Urzędu Celnego (NUC) w Pruszkowie wszczął z urzędu, wobec T. sp. z o.o. z siedzibą w S. (poprzednik prawny M. sp. z o.o.), postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego olejów smarowych za okresy rozliczeniowe styczeń - czerwiec, październik i grudzień 2010 r. oraz styczeń - lipiec 2011 r. Powyższe było następstwem przeprowadzonej kontroli podatkowej, z której wynikało, że Spółka we wskazanych okresach dokonała nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz zakupów ze składu podatkowego na terytorium kraju olejów smarowych, które następnie zużywała do produkcji wyrobów gotowych (granulatów). W ocenie organu, strona nie była uprawniona do stosowania zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 32 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 ze zm.; dalej: "u.p.a."), bowiem nie spełniła przesłanki "nabycia wewnątrzwspólnotowego przez zarejestrowanego odbiorcę ... w celu zużycia przez niego jako podmiot zużywający".

W piśmie z dnia 30 września 2013 r. Spółka - w oparciu o art. 123 § 1 i art. 201 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), określanej dalej jako "O.p." wniosła o rozważenie możliwości zawieszenia przedmiotowego postępowania. Wskazała, że postanowieniem z 5 marca 2013 r., sygn. I GSK 780/11 Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) skierował pytanie prawne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w związku ze sprawą dotyczącą innej spółki, której działalność polega na sprzedaży detalicznej i hurtowej - w tym również poprzez nabycie wewnątrzwspólnotowe - olejów smarowych i smarów oznaczonych kodem CN 2710 19 71 - 2710 19 99, zaś oleje te nie są przeznaczone lub zużywane na cele opałowe lub grzewcze, ani jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, olejów opałowych, dodatków lub domieszek do paliw silnikowych. Uzasadniając pytanie NSA wskazał na konieczność dokonania oceny do zasadności opodatkowania podatkiem akcyzowym nabywanych wewnątrzwspólnotowo olejów smarowych wykorzystywanych do celów innych niż napędowe lub opałowe. Sąd zwrócił też uwagę na treść dyrektywy Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. oraz Nowej Dyrektywy Horyzontalnej 2008/118/WE (w szczególności art. 3 ust. 3 oraz art. 1 ust. 3 lit. a) i akapitu pierwszego) i konieczność dokonania wykładni przepisów tych dyrektyw.

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2013 r. NUC w Pruszkowie odmówił zawieszenia postępowania. W uzasadnieniu organ podał, że w myśl art. 201 § 1 pkt 2 O.p. - organ podatkowy zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zdaniem NUC, zależność o której mowa w tym przepisie ma charakter związku bezpośredniego. Chodzi o bezwzględne uzależnienie rozpatrzenia sprawy i wydania decyzji od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Tymczasem sprawa zawisła przed TSUE, nie ma bezpośredniego związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym, którego celem jest realizacja prawa materialnego oraz rozstrzygnięcie zagadnienia materialnoprawnego. Poza tym, zdaniem organu, "innym organem lub sądem" w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p. nie jest TSUE.

Spółka nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem i złożyła na nie zażalenie. Zarzuciła naruszenie art. 201 § 1 pkt 2 O.p. w związku z nieuzasadnionym "odrzuceniem" wniosku o zawieszenie postępowania i art. 121 § 1, § 2 O.p. wobec nieudzielania informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] lutego 2014 r. DIC w Warszawie utrzymał w mocy kwestionowane orzeczenie. Organ wskazał, że zagadnieniem wstępnym - o jakim mowa w art. 201 § 1 pkt 2 O.p. - jest sytuacja, w której wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie będącej przedmiotem postępowania przed właściwym organem uwarunkowane jest uprzednim rozstrzygnięciem wstępnego zagadnienia prawnego, zaś ocena tego zagadnienia wstępnego, gdyby ono samo w sobie mogło być przedmiotem odrębnego postępowania (w oderwaniu od sprawy na tle której wystąpiło), należy ze względu na jego przedmiot do kompetencji innego organu niż ten, przed którym toczy się postępowanie w głównej sprawie. Zagadnienie wstępne cechują cztery koniunktywne elementy tj. zagadnienie to wyłania się w toku postępowania, jego rozstrzygniecie należy do innego organu lub sądu, wymaga ono uprzedniego rozstrzygnięcia, tzn. musi poprzedzać rozpatrzenia sprawy i wydanie decyzji oraz istnieje zależność między uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji. W ocenie DIC, okoliczność prowadzenia przed TSUE postępowania z pytania prejudycjalnego NSA zawartego w postanowieniu tego Sądu z 5 marca 2013 r. sygn. I GSK 780/11, na gruncie analizowanej sprawy, nie stanowi zagadnienia wstępnego, o którym mowa w art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Wydanie orzeczenia w odpowiedzi na pytanie nie ma bezpośredniego związku z rozstrzygnięciem prowadzonej sprawy podatkowej w przedmiocie określenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego w 2010 r. i 2011 r. Zakończenie przedmiotowego postępowania podatkowego poprzez wydanie rozstrzygnięcia kończącego to postępowanie jest możliwe bez rozstrzygnięcia TSUE w przedmiocie pytania postawionego przez NSA. W sprawie nie występuje więc żaden z przedstawionych wyżej elementów budujących konstrukcję prawną zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p. DIC - powołując się na orzecznictwo sądowe - zwrócił uwagę, że podobny stan prawny występuje w przypadku postępowania prowadzonego przed Trybunałem Konstytucyjnym w zakresie zgodności przepisów z aktami wyższej rangi. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym, co do oceny zgodności ustawowego unormowania podatkowego z Konstytucją przed jego zakończeniem przez zgodne z prawem ogłoszenie orzeczenia Trybunału nie jest zagadnieniem wstępnym o którym stanowi art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Podzielając to stanowisko DIC stwierdził, że postępowanie przed TSUE, co do oceny zgodności ustawowego unormowania podatkowego z przepisami prawa unijnego, nie stanowi kwestii prejudycjalnej tzn. wywierającej wpływ na postępowanie podatkowe w zakresie określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym. W sytuacji, w której orzeczenie TSUE wskazywałoby na niezgodność przepisów zastosowanych przez organy podatkowe podczas rozstrzygania danej sprawy z przepisami prawa unijnego, istnieje możliwość zastosowania trybu nadzwyczajnego z art. 240 § 1 pkt 11 O.p., przewidującego możliwość wznowienia postępowania.

M. sp. z o.o. z siedzibą w S. zaskarżyła postanowienie DIC w Warszawie do WSA w Warszawie. Wniosła o jego uchylenie wraz z poprzedzającym go postanowieniem NUC w Pruszkowie, zarzucając naruszenie art. 201 § 1 pkt 2 O.p. w związku z nieuzasadnionym "odrzuceniem" wniosku o zawieszenie postępowania. Spółka wskazała, że podstawą do zawieszenia postępowania w sprawie jest kwestia niezgodnego z przepisami prawa europejskiego opodatkowania podatkiem akcyzowym olejów smarowych, jako produktów przeznaczonych do celów nieenergetycznych. Podkreśliła, że NSA wystąpił z pytaniem prejudycjalnym w analogicznej sprawie jaka jej dotyczy, a zatem rozstrzygnięcie tego pytania ma znaczenie dla niniejszej sprawy. Działalność jej polega bowiem na sprzedaży detalicznej, hurtowej oraz nabyciu wewnątrzwspólnotowym - olejów smarowych i smarów oznaczonych kodem CN 2710 19 71 - 2710 19 99, zaś oleje te nie są przeznaczone lub zużywane na cele opałowe lub grzewcze, ani jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, olejów opałowych, dodatków lub domieszek do paliw silnikowych. Wystąpienie w takiej sytuacji z wnioskiem o zawieszenie miało podstawy. Negatywna odpowiedź na pytanie prejudycjalne NSA oznaczać będzie niemożliwość wydania decyzji w niniejszej sprawie - brak bowiem opodatkowania akcyzą kontrolowanego w tym postępowaniu obrotu oznacza brak podstaw do określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym, a więc niemożliwość wydania decyzji. Przedmiotem pytania prejudycjalnego są przepisy, na podstawie których NUC zamierza naliczyć skarżącej podatek akcyzowy. Uzasadnione jest tym samym stwierdzenie, iż właściwe, prawidłowe rozpatrzenie niniejszej sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia tego zagadnienia wstępnego. Niezgodnym z zasadami ekonomii postępowania byłoby wydawanie decyzji w tym przedmiocie, a następnie jej uchylanie na podstawie art. 240 § 1 pkt 11 O.p. Ponadto, w ocenie Spółki, także TSUE jest "innym organem lub sądem" w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p. NSA po wniesieniu ww. pytania prejudycjalnego "masowo zawiesza" toczące się przed nim postępowania. Wykładnia przepisów zawarta w orzeczeniu TSUE będzie miała moc wiążącą dla sądów krajowych orzekających w sprawie w związku z rozpoznaniem której zadano pytanie, jak i w innych sprawach rozpoznawanych przez inne sądy oraz organy podatkowe.

W odpowiedzi na skargę, DIC w Warszawie wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wymienionym na wstępie wyrokiem z dnia 17 listopada 2014 r. WSA w Warszawie oddalił skargę Spółki. Sąd - powołując się na orzecznictwo - podkreślił, że zależności rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego i rozpatrzenia sprawy podatkowej nie można utożsamiać z wymogiem ukierunkowania tej ostatniej na określoną treść decyzji podatkowej. Od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego "zależeć" powinno rozpatrzenie sprawy podatkowej w ogóle, nie zaś wydanie decyzji o określonej treści. Zatem organ zawiesza postępowanie administracyjne jedynie wówczas, gdy bez uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia prejudycjalnego przez inny organ lub sąd wydanie decyzji nie będzie możliwe. Nie mają więc charakteru zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p. ustalenia, które zachowując wpływ na rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji, wykazują jedynie pośredni związek z rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji. Okoliczność więc, że ustalenia danego postępowania mogą być pomocne przy ustaleniu stanu faktycznego w innym postępowaniu podatkowym, nie oznacza, że zakończenie tego postępowania podatkowego nie może nastąpić bez rozstrzygnięcia tej sprawy, ponieważ nie przesądza o zakresie zobowiązań podatkowych podatnika. Zagadnienie wstępne dotyczy wystąpienia przeszkody uniemożliwiającej w ogóle rozstrzygnięcie zgodnie z obowiązującymi przepisami sprawy podatkowej. Zagadnienie wstępne istnieje wtedy, kiedy aby wydać decyzję w postępowaniu głównym, pewna okoliczność musi być rozstrzygnięta w zewnętrznym postępowaniu prejudycjalnym. Okoliczność ta musi stanowić element stanu faktycznego sprawy z postępowania głównego i musi mieć znaczenie prawne. Sąd podzielił wyrażone w orzecznictwie sądowym stanowisko, że brak jest prejudycjalnego charakteru postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE względem postępowania podatkowego. Sąd I instancji podkreślił, że nie może wpłynąć na treść rozstrzygnięcia podnoszony przez stronę skarżącą argument, że sądy administracyjne zawieszają w takim przypadku postępowanie sądowoadministracyjne. Podstawy zawieszenia wskazane w art. 125 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie obowiązuje Dz. U. z 2016 r. poz. 1718 ze zm.), zwanej w dalszej części "P.p.s.a." różnią się od podstaw unormowanych w art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Pierwszy z przepisów daje sądowi możliwość zawieszenia postępowania, zaś drugi obliguje organ do zawieszenia postępowania. Ponadto sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli stwierdzi jedynie zależność pomiędzy prowadzonym postępowaniem, a wynikiem innego postępowania. Organ podatkowy ma natomiast obowiązek zawieszenia postępowania tylko w przypadku, gdy wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, czyli bez rozstrzygnięcia tego zagadnienia, nie jest możliwe wydanie rozstrzygnięcia w sprawie. Sąd uznał natomiast za niesłuszne poglądy DIC odnoszące się do uznania, że TSUE nie może być uznany za "inny organ lub sąd" w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p.

M. sp. z o.o. z siedzibą w S. złożyła skargę kasacyjną od wyroku WSA w Warszawie. W oparciu o art. 174 pkt 2 P.p.s.a. zarzuciła naruszenie prawa procesowego:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 151 P.p.s.a. przez oddalenie skargi w sytuacji, gdy wystąpiły przesłanki do uchylenia postanowienia DIC w Warszawie z powodu naruszenia art. 201 § 1 pkt 2 O.p. w związku z nieuzasadnionym oddaleniem wniosku o zawieszenie postępowania,

- art. 141 § 4 P.p.s.a. przez niepełne uzasadnienie wyroku polegające na niewykazaniu, że podnoszona przez nią okoliczność nie ma charakteru zagadnienia wstępnego według definicji sformułowanej przez Sąd w wyroku.

Mając powyższe na uwadze Spółka wniosła o uchylenie kwestionowanego wyroku w całości oraz o zasadzenie kosztów postępowania. Spółka ponowiła argumentację skargi do Sądu I instancji. Podkreśliła, że z uwagi na tożsamość przedmiotu pytania prejudycjalnego z przedmiotem prowadzonego wobec niej postępowania wymiarowego, wpływ odpowiedzi na to pytanie na ostatnio wymienione postępowanie jest oczywisty. Dodała, że orzeczenie TSUE nie ma związku z ustaleniem stanu faktycznego sprawy, który jest bezsporny, lecz będzie przesądzać o zakresie jej zobowiązań podatkowych, mimo że nie będzie wydane w jej sprawie.

DIC w Warszawie w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga kasacyjna nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu biorąc pod uwagę tylko nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie stwierdzono żadnej z przesłanek nieważności wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a., wobec czego rozpoznanie sprawy nastąpiło w granicach zgłoszonych podstaw i zarzutów skargi kasacyjnej. W rozpatrywanej sprawie skarga kasacyjna wskazuje na podstawy określone w art. 174 pkt 2 P.p.s.a.

Skarga kasacyjna zarzuca naruszenie

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 151 P.p.s.a. przez oddalenie skargi w sytuacji, gdy wystąpiły przesłanki do uchylenia postanowienia DIC w Warszawie z powodu naruszenia art. 201 § 1 pkt 2 O.p. w związku z nieuzasadnionym oddaleniem wniosku o zawieszenie postępowania,

- art. 141 § 4 P.p.s.a. przez niepełne uzasadnienie wyroku polegające na niewykazaniu, że podnoszona przez nią okoliczność nie ma charakteru zagadnienia wstępnego według definicji sformułowanej przez Sąd w wyroku.

Rozpatrując w pierwszej kolejności drugi z podniesionych zarzutów, z uwagi na ewentualną niemożność skontrolowania zaskarżonego wyroku z powodu zarzucanych wad uzasadnienia, stwierdzić należy, że zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 141 § 4 P.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazanie co do dalszego postępowania. Wskazany przepis określa wymogi formalne uzasadnienia wyroku sądu administracyjnego. W judykaturze prezentowany jest pogląd, że przepis ten może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną, jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska, co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia (vide: uchwała NSA z dnia 15 lutego 2010 r. II FPS 8/09). Ponadto, przyjmuje się, że aczkolwiek uzasadnienie sporządzane jest po wydaniu orzeczenia, sporządzenie go z uchybieniem zasad określonych w art. 141 § 4 P.p.s.a. może stanowić mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania (por. wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. akt I OSK 1868/06, LEX nr 417759). Taka sytuacja występuje przede wszystkim wtedy, gdy uzasadnienie orzeczenia sporządzone jest w sposób uniemożliwiający jego kontrolę instancyjną, w szczególności skutkiem braku wymaganych przez ustawodawcę elementów konstrukcyjnych (por. wyroki NSA: z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 1771/06, z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt I GSK 1185/07, z dnia 17 lipca 2009 r.). Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego żaden z tych przypadków nie zachodzi w niniejszym postępowaniu. Uzasadnienie wyroku zawiera przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Kwestią nierzutującą na zasadność podniesionego zarzutu jest fakt innego, niż oczekiwałaby skarżąca kasacyjnie strona, stanowiska zaprezentowanego przez Sąd.

Przy rozpatrywaniu pierwszego ze zgłoszonych zarzutów należy w pierwszej kolejności odnieść się do prawidłowości zastosowania przez organy podatkowe przepisu art. 201 § 1 pkt 2 O.p., ponieważ wyłącznie uprzednie, ewentualne stwierdzenie naruszenia tego przepisu skutkować mogło uznaniem naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 151 P.p.s.a. przez oddalenie skargi w sytuacji, gdy istniały przesłanki do uchylenia postanowienia DIC w Warszawie.

Przepis art. 201 § 1 pkt 2 O.p. przewiduje obowiązek zawieszenia postępowania podatkowego przez organ podatkowy, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

Sformułowanie powołanego przepisu wskazuje na obligatoryjność zawieszenia postępowania w razie wystąpienia przesłanek, składających się na konstrukcję zagadnienia wstępnego. Z tego rodzaju zagadnieniem mamy do czynienia wówczas, gdy :

1) wyłania się ono w toku postępowania podatkowego,

2) jego rozpatrzenie należy do innego organu lub sądu,

3) rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, zatem zagadnienie wstępne musi poprzedzać rozpatrzenie sprawy,

4) istnieje zależność miedzy rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji i związek ten musi mieć charakter bezpośredni.

Przez "zagadnienie wstępne" należy zatem rozumieć zagadnienie, którego rozstrzygnięcie przez inny organ lub sąd jest niezbędne do rozpatrzenia sprawy i wydania decyzji w tej konkretnej, toczącej się sprawie, przy czym związek ten musi mieć charakter bezpośredni. Jeżeli "zagadnienie wstępne" wykazuje jedynie pośredni związek z rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji, to nie ma ono charakteru zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 201 § 1 pkt. 2 Ordynacji podatkowej i nie rodzi obowiązku zawieszenia postępowania. Istnienie zagadnienia wstępnego wiąże się z wystąpieniem przeszkody uniemożliwiającej rozstrzygnięcie toczącej się sprawy.

W rozpatrywanej sprawie, jako zagadnienie wstępne uzasadniające zawieszenie postępowania, strona skarżąca wskazała na wystąpienie przez Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 5 marca 2013 r., w sprawie I GSK 780/11, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości z następującym pytaniem prejudycjalnym dotyczącym wykładni przepisów prawa unijnego: "Czy art. 3 ust. 3 dyrektywy Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania (Dz. Urz. UE L 76 z 23 marca 1992 r., s. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne – Rozdział 9, t.1, s. 179) - oraz aktualnie odpowiednio art. 1 ust. 3 lit. a) i akapit pierwszy dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającej dyrektywę 92/12/EWG (Dz. Urz. UE L 9 z 14 stycznia 2009 r., s. 12, z późn. zm.) - należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się nałożeniu przez państwo członkowskie na oleje smarowe oznaczone kodem CN 2710 19 71 – 2710 19 99, wykorzystywane do celów innych niż napędowe i grzewcze, podatku akcyzowego, według reguł właściwych dla ujednoliconego podatku akcyzowego nakładanego na konsumpcję produktów energetycznych?".

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, stosownie do art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii.

Naczelny Sąd Administracyjny aprobuje stanowisko zaprezentowane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, że fakt wystąpienia przez Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym wykładni przepisów prawa unijnego nie jest zagadnieniem wstępnym w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego musi zależeć rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji w ogóle, a nie wydanie decyzji o treści oczekiwanej przez żądającą zawieszenia postępowania stronę. Możliwość zawieszenia postępowania zachodzi tylko wówczas, kiedy bez rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd wydanie decyzji nie będzie możliwe. Ponadto uzyskanie odpowiedzi przez Naczelny Sąd Administracyjny na pytanie prejudycjalne nie ma charakteru bezpośredniego z rozpatrzeniem przedmiotowej sprawy, lecz jedynie pośredni. Organy mogły rozstrzygnąć przedmiotową sprawę samodzielnie interpretując przepisy prawa. Wystąpienie przez NSA z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym wykładni przepisów prawa unijnego do Trybunału Sprawiedliwości nie powoduje, że przepisy prawa, których pytanie dotyczy przestają obowiązywać.

Organ podatkowy działa na podstawie i w granicach przepisów prawa (art. 120 O.p.). W tych okolicznościach wątpliwości, dotyczące zgodności z prawem unijnym obowiązujących przepisów prawa, nie stanowią uzasadnionej przesłanki do stwierdzenia, że rozstrzygnięcie tej kwestii w innym postępowaniu niż prowadzone lub w innej, choćby tożsamej sprawie, stanowi zagadnienie wstępne, o którym mowa w art. 201 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Za prawidłowością stanowiska organów podatkowych, zaaprobowanego przez WSA przemawia brzmienie analizowanego przepisu art. 201 § 1 pkt O.p. i porównanie go z brzmieniem przepisu art. 125 § 1 pkt 1 P.p.s.a. Mianowicie według pierwszego ze wskazanych przepisów organ podatkowy zawiesza postępowanie gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Drugi ze wskazanych przepisów dopuszcza możliwość zawieszenia postępowania przez sąd, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania. Porównanie obu wskazanych przepisów prowadzi do wniosku, że wolą ustawodawcy było, by w przypadku postępowania podatkowego – prowadzonego w trybie ustawy O.p. - zawieszenie postępowania było możliwe, kiedy rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego dotyczy bezpośrednio, tej właśnie sprawy, w przeciwnym wypadku wskazałby, że zawieszenie jest dopuszczalne również w przypadku zagadnienia wstępnego wyłaniającego się w innej sprawie.

Mając na uwadze powyższe okoliczności stwierdzić należy, że orzekające w sprawie organy podatkowe nie naruszyły przepisu art. 201 § 1 pkt 2 O.p., dlatego zarzut dotyczący naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 151 P.p.s.a. przez oddalenie skargi w sytuacji, gdy wystąpiły przesłanki do uchylenia postanowienia DIC w Warszawie z powodu naruszenia art. 201 § 1 pkt 2 O.p. w związku z nieuzasadnionym oddaleniem wniosku o zawieszenie postępowania podatkowego jest nieuzasadniony.

Mając to wszystko na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 183 § 1 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt