Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędziowie sędzia NSA Jerzy Stelmasiak sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej G. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 30 listopada 2017 r., sygn. akt II SA/Sz 758/17 w sprawie ze skargi G. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z 30 listopada 2017 r., sygn. akt II SA/Sz 758/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (dalej: Sąd I instancji) po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 listopada 2017 r. sprawy ze skargi G. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej: SKO w [...]) z [...] grudnia 2016 r., nr [...], w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia: I. oddalił skargę, II. przyznał od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie na rzecz adwokata L. L. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych zawierającą należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W skardze kasacyjnej G. S. (dalej: skarżący kasacyjnie) reprezentowany przez adw. L. L. zaskarżył w całości wyrok Sądu I instancji. Zaskarżonemu wyrokowi na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zarzucił:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1. art. 7 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn.: Dz. U. 2017 r. poz. 1840 ze zm.), poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że w zaistniałym stanie faktycznym zastosowanie znajduje art. 7 ust. 1 wskazanej ustawy,

2. art. 6 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn.: Dz. U. 2017 r. poz. 1840 ze zm.), poprzez jego niewłaściwe zastosowanie,

II. naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1. art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a., polegające na bezzasadnym oddaleniu skargi, podczas gdy organ administracji publicznej nie wyjaśnił w sposób prawidłowy stanu faktycznego sprawy,

2. art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a., polegające na bezzasadnym oddaleniu skargi, podczas gdy mamy do czynienia z brakiem realizacji przez organ administracji publicznej wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego, w tym braku przesłuchania świadków.

Stawiając powyższe zarzuty, na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. oraz art. 250 § 1 p.p.s.a., wniesiono o:

1. uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie przedmiotowej sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania, 2. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. L. L. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.

Stosownie do treści art. 176 § 2 p.p.s.a. złożono oświadczenie, o zrzeczeniu się przeprowadzenia rozprawy w przedmiotowej sprawie.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że Sąd I instancji niewłaściwie uznał, że zaistniały stan faktyczny można uznać za znęcanie się nad zwierzęciem. W zaistniałym stanie faktycznym nie można stwierdzić, by właściciel znęcał się nad psem. Ze względu na pobyt w zakładzie karnym nie miał on fizycznej możliwości dopilnowania, aby pies miał odpowiednie warunki, chociaż dołożył należytych starań, by zapewnić mu właściwą opiekę. Mimo przebywania w zakładzie karnym starał się zapewnić psu odpowiedni pokarm oraz spacery, zaangażował swoją wieloletnią znajomą, aby go "doglądała". Przywołane w toku sprawy oświadczenia wskazują na odpowiednie warunki zapewniane psu uprzednio przez właściciela, jego więź ze zwierzęciem oraz troskę o stan jego zdrowia. Po opuszczeniu zakładu karnego skarżący udał się do schroniska w celu odebrania psa, jednakże po dostrzeżeniu zmian chorobowych na ciele zwierzęcia uznał, że wróci następnego dnia, aby mieć możliwość konsultacji z weterynarzem. Sąd I instancji niesłusznie uznał takie zachowanie skarżącego za niechęć do odbioru zwierzęcia.

Ponadto, w ocenie skarżącego kasacyjnie, decyzja dotycząca odebrania zwierzęcia została oparta na niewłaściwej podstawie prawnej. Towarzystwo [...] wnosząc o wydanie decyzji w zakresie odebrania psa w trybie natychmiastowym powołało się na art. 6 oraz art. 7 ust. 1 u.o.z., natomiast zastosowana procedura odebrania zwierzęcia jednoznacznie wskazuje na konieczność wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 cytowanej ustawy, gdyż istotne znaczenie ma tutaj kolejność działań. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał jednak, że błędna podstawa prawna wydanej decyzji nie ma wpływu na wynik sprawy. Z taką tezą w ocenie skarżącego kasacyjnie nie można się zgodzić, gdyż konsekwencją wydania decyzji na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy jest fakt, że postępowanie organu nie może się ograniczać wyłącznie do akceptacji czynności faktycznych podmiotu, który jest upoważniony do fizycznego wcześniejszego odebrania zwierzęcia, lecz musi być poprzedzone postępowaniem, w którym organ zbada zasadność odebrania tego zwierzęcia. W tym przypadku organ nie dołożył należytej staranności w zakresie badania zasadności decyzji, a procedował z naruszeniem prawa procesowego.

W odniesieniu do zarzutów naruszenia prawa procesowego, skarżący kasacyjnie podnosi, że organ jednostronnie oparł się na informacjach przekazanych przez pracowników Towarzystwa [...] uznając, że są wystarczające dla ustalenia stanu faktycznego, nie biorąc pod uwagę przedstawionych oświadczeń osób, które widziały i znają zarówno psa jak i jego właściciela. "W swoim wyroku" oparł się także na opinii weterynarza, który po raz pierwszy miał styczność z psem skarżącego, i nie znał stanu zdrowia zwierzęcia ani przebytych chorób. Wychudzenie mogło zostać spowodowane przez chorobę pasożytniczą, a nie brak pożywienia. Ponadto, dla ogólnej oceny stanu zdrowia psa według skarżącego kasacyjnie, należy wziąć pod uwagę jego zaawansowany wiek, który mógł spowodować takie zmiany jak chociażby zły stan sierści. WSA uznał, że wskazane przez skarżącego wnioski dowodowe nie były przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy, pozbawiając go tym samym możliwości przedstawienia kontrargumentów dla zarzutów stawianych przez "T.". Wskazane zarzuty mają istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy w sposób całościowy, z wzięciem pod uwagę również argumentów przedstawionych przez drugą stronę przedstawiłoby sytuację w innym świetle niż wskazane przez Sąd I instancji i SKO w [...]. Ocena zdarzenia nie może być jednostronna i oparta wyłącznie o twierdzenia jednej ze stron postępowania.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną SKO w [...] wniosło o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw. Na wstępie należy wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę tylko w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, dalej: p.p.s.a.), z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skargach kasacyjnych jej podstawami, określonymi w art. 174 p.p.s.a. Nadto zgodnie z treścią art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Jeżeli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a., (a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak), to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej.

W skardze kasacyjnej powołano dwie podstawy kasacyjne uregulowane w art. 174 p.p.s.a.

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty przedstawione w pkt II skargi kasacyjnej.

Warunkiem uwzględnienia skargi na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., jest ustalenie przez Sąd I instancji istnienia naruszenia przepisów postępowania przez organ administracji publicznej rozpatrujący daną sprawę oraz stwierdzenie, że naruszenie to miało lub mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a więc gdyby nie doszło do stwierdzonego powyżej naruszenia przepisów prawa, to rozstrzygnięcie sprawy najprawdopodobniej byłoby inne. Oznacza to, że można zarzucić Sądowi I instancji naruszenie wyżej wymienionego przepisu tylko wówczas, gdy Sąd ten stwierdził takie naruszenie prawa, a mimo to nie spełnił dyspozycji powołanej normy prawnej i nie uchylił zaskarżonego orzeczenia. Z taką sytuacją w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia, bowiem Sąd I instancji prawidłowo uznał, że zarówno organ I instancji w zawartych w uzasadnieniu decyzji ustaleniach oraz w prawnej ich ocenie, jak i organ odwoławczy, odnosząc się do zarzutów odwołania skarżącego, powołały się na fakty wynikające z oględzin miejsca pobytu zwierzęcia oraz z dokonanego przez lekarza weterynarii opisu stanu fizycznego zwierzęcia. Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że podstawą faktyczną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie były – oprócz relacji przedstawicieli Towarzystwa [...] (dalej: T.) – stan zwierzęcia opisany w opinii lekarskiej z 31 sierpnia 2016 r. przez lekarza weterynarii, tj. niedożywienie; odwodnienie, pasożyty, zły stan okrywy włosowej oraz stwierdzony brak opieki właściciela z powodu jego nieobecności. Stan ten dawał organowi orzekającemu podstawę faktyczną do uznania, że doszło do przypadku niecierpiącego zwłoki w rozumieniu art. 7 ust. 3 u.o.z. uzasadniającego czasowe odebranie zwierzęcia na podstawie tego przepisu.

Skarżący kasacyjnie nie wskazał, że wystąpiły konkretne braki w postępowaniu dowodowym, które - pomimo pozostałego zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwoliły organom na uzyskanie pełnego obrazu stanu faktycznego sprawy. Skarżący kasacyjnie nie wykazał również, że ocena organów była dowolna, że brakowało w niej logiki, doświadczenia życiowego, podstawowej wiedzy dotyczącej badanych kwestii, reguł obowiązujących w zakresie czynności dokonywanych przez stronę, czy też że ocena ta została dokonana jedynie na części z ustalonych okoliczności. W rozpoznawanej sprawie skarga kasacyjna nie czyni zadość tym warunkom. Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, że organ jednostronnie oparł się na informacjach przekazanych przez pracowników T. uznając, że są wystarczające dla ustalenia stanu faktycznego, nie biorąc pod uwagę przedstawionych oświadczeń osób, które widziały i znają zarówno psa jak i jego właściciela.

Prawidłowo wskazał Sąd I instancji, że dla dokonania oceny czy w dacie czasowego odebrania zwierzęcia istniały podstawy faktyczne i prawne uzasadniające wydanie decyzji w tym przedmiocie zasadnicze znaczenie mają stwierdzone warunki jego bytowania oraz jego stan fizyczny istniejący w momencie odebrania zwierzęcia i do tego momentu odnosić trzeba przydatność dla rozstrzygnięcia sprawy złożonych przez skarżącego wniosków dowodowych. Ma rację Sąd I instancji, że podnoszona przez skarżącego okoliczność dotycząca uzgodnienia przez niego z inną osobą kwestii sprawowania opieki nad psem, na którą to okoliczność miałby być przeprowadzony dowód z jej zeznań w charakterze świadka, nie ma znaczenia w sytuacji stwierdzonych jednoznacznie zaniedbań i zagrożenia dla życia i zdrowia zwierzęcia. Zgłoszone przez skarżącego wnioski dowodowe, co do opieki nad psem w czasie jego nieobecności nie były zatem przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie można zgodzić się ze skarżącym kasacyjnie, że doszło do naruszenia art. 7, art. 77 § 1 k.p.a. oraz że przeprowadzone postępowanie i zgromadzony materiał dowodowy nie uzasadniały wydania decyzji w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia. Wbrew temu co zarzucono w skardze kasacyjnej, w sprawie tej prawidłowo ocenił Sąd I instancji, że organy zebrały wystarczająco materiał dowodowy do prawidłowego zastosowania prawa materialnego i tym samym nie naruszyły art. 7, art. 77 § 1 k.p.a. Sąd I instancji w wyroku oddalającym skargę skarżącego na decyzję SKO w [...] z [...] grudnia 2016 r. w przedmiocie czasowego odebrania zwierzęcia w przekonujący sposób wyjaśnił powody oddalenia skargi. Skoro w niniejszej sprawie Sąd I instancji prawidłowo nie stwierdził naruszenia przepisów postępowania przez organ administracji publicznej, to nie mógł naruszyć art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Z wyroku wynika, że Sąd I instancji prawidłowo nie dopatrzył się naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w niniejszej sprawie nie mógł zarzucić Sądowi I instancji, naruszenia art. 151 p.p.s.a., gdyż rozstrzygnięcie jest zgodne z dyspozycją stosowanej przez ten Sąd normy prawnej. W konsekwencji niezasadny okazał się zarzut przedstawiony w pkt II skargi kasacyjnej, dotyczący naruszenia przepisów postępowania. Przeprowadzając merytoryczną kontrolę zarzutów kasacyjnych w zakresie przepisów postępowania Naczelny Sąd Administracyjny podzielił ocenę materiału dowodowego i wyników przeprowadzonego przez organy administracji postępowania wyjaśniającego dokonaną przez Sąd I instancji.

W rezultacie postawione w skardze kasacyjnej zarzuty nie mogły doprowadzić do skutecznego podważenia stanu faktycznego przyjętego przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutów przedstawionych w pkt I skargi kasacyjnej wskazać należy, że Sąd I instancji prawidłowo wyjaśnił, że z przedstawionych Sądowi wraz z odpowiedzią na skargę akt administracyjnych wynika, że decyzja organu I instancji wydana została w trybie uregulowanym w art. 7 ust. 3 u.o.z. Sąd I instancji dostrzegł jednocześnie, że organ I instancji powołując w podstawie prawnej decyzji art. 7 ust. 1 tej ustawy popełnił błąd, który jednak został naprawiony przez organ odwoławczy. Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że błąd ten nie ma wpływu na wynik sprawy, zwłaszcza że SKO w [...] w uzasadnieniu decyzji stwierdziło, że decyzja organu I instancji spełnia wszelkie wymogi ustawowe dotyczące podstawy jej wydania zgodnie z art. 7 ust. 3 u.o.z. W prawidłowej ocenie Sądu I instancji, z punktu widzenia wykładni art. 7 ust. 3 u.o.z., za w pełni zasadne uznać należało stanowisko organu I instancji, wskazujące zaistniałą sytuację pozostawienia psa bez opieki i niezbędnego wyżywienia, uwiązanego na łańcuchu, jaką formę znęcania się nad zwierzęciem. Sąd I instancji zasadnie wskazał, że organ I instancji w zawartych w uzasadnieniu decyzji ustaleniach oraz w prawnej ich ocenie, jak i organ odwoławczy, odnosząc się do zarzutów odwołania, powołały się na fakty wynikające z oględzin miejsca pobytu zwierzęcia oraz z dokonanego przez lekarza weterynarii opisu stanu fizycznego zwierzęcia. Wynikające z materiału dowodowego fakty nie pozostawiają wątpliwości co do zasadności czasowego odebrania zwierzęcia na podstawie art. 7 ust. 3 u.o.z.

Wobec powyższego uznać należało, że zarzuty skargi kasacyjnej są niezasadne zaś wyrok Sądu I instancji odpowiada prawu. Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł w wyroku o przyznaniu pełnomocnikowi strony skarżącej wynagrodzenia na zasadzie prawa pomocy, bowiem wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonaną pomoc prawną, należne od Skarbu Państwa (art. 250 p.p.s.a.) przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 p.p.s.a.