Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wanda Zielińska - Baran (spr.), Sędziowie: Sędzia WSA Łukasz Krzycki, Sędzia WSA Anna Sękowska, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 8 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi I. L. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] stycznia 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego oddala skargę

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego postanowieniem nr [...] z dnia [...] stycznia 2018 r. wydany na podstawie art. 138 § 1 ust. 1 w związku z art. 144 k.p.a., po rozpatrzeniu zażalenia I. H., utrzymał w mocy postanowienie nr [...] Starosty [...] z dnia [...] listopada 2017 r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie przeprowadzenia ponownej gleboznawczej klasyfikacji gruntów działek nr [...]. [...], [...],[...] i [...] położonych w obrębie [...], gmina [...].

W uzasadnieniu podano, że w dniu 11 września 2017 r. I. H. właścicielka działek nr [...], [...], [...], [...] i [...] zwróciła się do Starosty [...] o wszczęcie postępowania w sprawie przeprowadzenia ponownej gleboznawczej klasyfikacji gruntów dla przedmiotowego gruntu. We wniosku zakwestionowała wcześniej ustaloną klasyfikację gruntów ww. działek, gdyż jej zdanie obowiązująca klasyfikacja nie odpowiada stanowi faktycznemu.Organ I instancji postanowieniem nr [...] odmówił wszczęcia na wniosek I. H. postępowania administracyjnego w sprawie przeprowadzenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów.

W zażaleniu na to postanowienie I.H. zarzuciła, że ustalenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów wykazane w operacie [...] zostały wykonane w sposób wadliwy. Organ odwoławczy rozpatrując sprawę wskazał, iż zasady i tryb przeprowadzenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów (Dz.U. 2012, poz. 1246). Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia klasyfikację przeprowadza starosta z urzędu, w przypadkach określonych w § 4 rozporządzenia, albo na wniosek właściciela lub innego władającego takimi gruntami. Rozporządzenie to określa tryb postępowania klasyfikacyjnego, który kończy wydanie decyzji o ustaleniu klasyfikacji na podstawie § 5 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia. Z przepisu § 12 rozporządzenia wynika, że klasyfikacja przeprowadzona na podstawie dotychczasowych przepisów zachowuje ważność.

Odnosząc się do zarzutu zażalenia w sprawie zmian w klasyfikacji gruntów przeprowadzonej w 1995 roku, na działkach będących własnością skarżącej, organ odwoławczy podkreślił, że prace związane z określeniem użytków i gleboznawczej klasyfikacji gruntów wsi [...]. gmina [...] były prowadzone na tym obszarze w związku z przeprowadzeniem melioracji (drenowanie i odprowadzenie rowami) i licznymi zmianami w użytkach gruntowych. Czynności klasyfikacyjne wykonano z udziałem interesownych użytkowników. Zgodnie z decyzją nr [...] dnia [...] listopada 1995 r. w sprawie zatwierdzenia ponownej gleboznawczej klasyfikacji gruntów wyniki klasyfikacji tj. mapy i protokół zostały wyłożone do publicznego wglądu zainteresowanych użytkowników. Nie zgłoszono żadnych zastrzeżeń do przeprowadzonej klasyfikacji. Organ nadmienił, że melioracja gruntów z reguły skutkuje podwyższeniem klas bonitacyjnych gleby. Organ wyjaśnił, iż zgodnie z art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne przez gleboznawczą klasyfikację gruntów rozumie się podział gleb na klasy bonitacyjne ze względu na ich jakość produkcyjną, ustaloną na podstawie cech genetycznych gleb. których czynniki są niezmienne. Procesy glebowe zachodzą bardzo powoli, co powoduje, że zmiany w obowiązującej klasyfikacji gruntów dokonywane są tylko wyjątkowo i tylko wówczas, gdy wystąpiły czynniki niezależne od właściciela, które mogły spowodować przyspieszenie zmian w jakości skutkujących zmianą jej przydatności produkcyjnej (osunięcie się stoku, zmycie wierzchniej warstwy gleby przez powódź) w sytuacji, gdy zdarzeń tych nie można odwrócić przy podjęciu możliwych zabiegów rekultywacyjnych. Ponowną gleboznawczą klasyfikację gruntów przeprowadza się także w przypadku trwałej zmiany sposobu użytkowania gruntów, np. zmiany użytku ornego na użytek zielony oraz w sytuacjach, o których mowa w § 4 pkt 2-6 rozporządzenia w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Organ podkreślił, iż w niniejszej sprawie nie stwierdzono i wnioskodawca nie wykazał, aby zaszły na gruncie zmiany uzasadniające ponowne przeprowadzenie klasyfikacji. W tej sytuacji brak podstaw do przeprowadzenia kolejnej gleboznawczej klasyfikacji gruntów. W konstatacji organ odwoławczy stwierdził, iż w świetle akt sprawy, powyższych ustaleń oraz obowiązujących przepisów prawa zaskarżone postanowienie organu I instancji jest uzasadnione. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie I. H. podniosła, że Starosta [...], jak i Wojewódzki Insektom Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego nie odniósł się do przedstawionych przez nią dowodów, w tym do badań laboratoryjnych składu mineralnego gleby, czym naruszono art. 7 i 8 k.p.a. Wykonawca prac w 1995 roku zmienił klasę gruntu z IV a na III b. W ewidencji widnieje fałszywy opis jakoby była to gleba powstała z glin. Całe postępowanie klasyfikacyjne z 1995 r. w rażący sposób naruszało przepisy k.p.a. , strony nie były informowane osobiście o toczącym się postępowaniu, decyzja nie była doręczona stronom na piśmie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2188 ) sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem. Stosownie do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2017 r., poz. 1369; dalej jako p.p.s.a.) rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, ani powołaną podstawą prawną. W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedmiotem kontrolowanego postępowania była kwestia odmowy wszczęcia postępowania w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów na działkach o nr [...], [...], [...], [...] i [...], położonych w obrębie [...], gmina [...], stanowiących własność skarżącej . Zgodnie z art. 2 pkt. 12 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2101 ze zm.; dalej: u.p.g.k.) poprzez gleboznawczą klasyfikację gruntów rozumie się podział gleb na klasy bonitacyjne ze względu na ich jakość produkcyjną, ustaloną na podstawie cech genetycznych gleb. Na zasadzie art. 20 ust. 3 u.p.g.k. gleboznawczą klasyfikacją gruntów obejmuje się grunty rolne i leśne. Jest ona przeprowadzana w sposób jednolity dla całego kraju na podstawie urzędowej tabeli klas gruntów, wedle sposobu i trybu określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów (Dz.U. 2012, poz. 1246). W myśl art. 20 ust. 1 pkt 1 u.p.g.k. informacje dotyczące gruntów – w tym rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych są objęte ewidencją gruntów i budynków, przez którą rozumie się system informacyjny zapewniający gromadzenie, aktualizację oraz udostępnianie, w sposób jednolity dla kraju, informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych podmiotach władających lub gospodarujących tymi gruntami, budynkami lub lokalami (art. 2 pkt 8 u.p.g.k. ). Ewidencję gruntów i budynków, w części dotyczącej lasów, prowadzi się z uwzględnieniem przepisów o lasach ( art. 20 ust. 3a u.p.g.k. ). Z kolei na zasadzie art. 22 ust. 1 u.p.g.k. zarówno ewidencję gruntów i budynków, jak i gleboznawczą klasyfikację gruntów, prowadzą starostowie. Treść § 3 powołanego wyżej rozporządzenia wskazuje, że klasyfikacja gruntów przeprowadzana jest z urzędu albo na wniosek właściciela gruntów podlegających klasyfikacji (lub innego władającego takimi gruntami wykazanego w ewidencji gruntów i budynków). O ile § 4 ww. rozporządzenia zawiera zamknięty katalog przesłanek obligujących organ do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania klasyfikacyjnego z urzędu, to brak jest jednak analogicznego przepisu odnoszącego się do postępowania wszczynanego na wniosek właściciela gruntów. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do kwestii oceny zgodności z prawem odmowy wszczęcia postępowania w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów, na wniosek skarżącej. Z treści wniosku z dnia 11 września 2017 r. wynika, że skarżąca kwestionuje ustalenia gleboznawczej klasyfikacji gruntów na działkach ew. o nr [...], [...], [...], [...] i [...], z obrębu [...], gmina [...] wykazana w operacie [...] przyjętym pod państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zatwierdzonego decyzją nr [...] Wójta Gminy [...] z upoważnienia Kierownika Urzędu Rejonowego w [...] z dnia [...] listopada 1995 r. Decyzja nr [...] stała się ostateczna w dniu [...] grudnia 1995 r. wobec nie złożenia przez żadnego z właścicieli nieruchomości objętych klasyfikacją odwołania. Oznacza to, że skarżąca nie kwestionowała wówczas ustaleń klasyfikatora co do przyjętych w operacie klasy gruntów na poszczególnych działkach, stanowiących jej własność. Obecnie skarżąca kwestionując ówczesne ustalenia klasyfikatora zawarte ww. operacie nie wykazała, jak słusznie wskazał organ odwoławczy, aby na gruntach jej działek zaistniały zmiany uzasadniające przeprowadzenie ich klasyfikacji, Podkreślenia wymaga, iż z definicji gleboznawczej klasyfikacji gruntów zawartej w art. 2 pkt 12 u.p.g.k. wynika, że klasyfikacji gruntów dokonuje się z uwagi na jakość produkcyjną z uwzględnieniem cech genetycznych gleby, a więc z uwagi na zmiany w jej profilu. Zmiana ta powinna być wykazana i powinna być to zmiana stosunkowo trwała i mająca charakter zmiany wpływającej na naturalne właściwości gruntu, a zatem, jak wynika z wyżej powołanej definicji art. 2 pkt 12 u.p.g.k., powinna wpływać na jego jakość produkcyjną. Procesy glebowe, jak słusznie stwierdził organ odwoławczy, zachodzą bardzo powoli, stąd też zmiana obowiązującej klasyfikacji gruntów dokonywana jest przede wszystkim wtedy, gdy na skutek czynników ( zdarzeń) niezależnych od właściciela doszło do takich zmian w profilu gleby, które skutkują zmianą jej przydatności produkcyjnej, a skutków tych zdarzeń nie można odwrócić poprzez podjęcia zabiegów rekultywacyjnych. Trafnie wskazał organ odwoławczy, że ponownej klasyfikacji gruntów dokonuje się również w sytuacji trwałej zmiany sposobu użytkowania gruntów, jak również w przypadkach wymienionych w § 4 pkt 2-6 ww. rozporządzenia. Zasadnie organ odwoławczy stwierdził, że skarżąca nie wykazała aby w gruntach ww. działek, stanowiących jej własność, od czasu ostatniej klasyfikacji gleboznawczej, która miała miejsce w 1995 roku, wystąpiły trwałe i nieodwracalne oraz wywołane czynnikami obiektywnymi ( niezależnymi od działalności człowieka) zmiany w ich profilu glebowym, skutkujące obniżeniem ich klasy bonitacyjnej, tym samym nie zachodziły podstawy do przeprowadzenia ponownej klasyfikacji gruntów. Stąd też zasadnie organy obu instancji odmówiły na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. wszczęcia postępowania w sprawie przeprowadzenia ponownej klasyfikacji gruntów. Wobec tego wniesiona skarga nie mogła odnieść oczekiwanego skutku. W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.

-----------------------

5