Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Danuta Mróz, Sędziowie Sędzia NSA Lidia Błystak (sprawozdawca), Sędzia WSA Katarzyna Borońska, Protokolant Lucyna Barańska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 4 listopada 2009 r. przy udziale sprawy ze skargi A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie pisemnej interpretacji dotyczącej możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodu odsetek od kredytu na wypłatę dywidendy I. uchyla zaskarżoną interpretację, II. zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

Pismem z dnia 2 stycznia 2009 r. (data wpływu do organu podatkowego), A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w kwestii, czy kwota zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy stanowi koszt uzyskania przychodów ? Wyjaśniła strona, że udziałowcy Spółki zamierzają podjąć uchwałę w sprawie podziału zysku Spółki, w myśl której należna im będzie wypłata dywidendy. Posiadane przez Spółkę środki przeznaczane są na rozwój oraz bieżącą działalność i pomimo wygenerowania dodatniego wyniku, nie dysponuje ona środkami pieniężnymi koniecznymi dla dokonania wypłaty dywidendy należnej udziałowcom na podstawie stosownej uchwały zgromadzenia wspólników. Wypłata przez Spółkę dywidendy wiąże się z koniecznością zaciągnięcia kredytu. Natomiast brak kredytu uniemożliwiłby Spółce dokonanie wypłaty dywidendy. Zdaniem strony, powołującej się na przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dywidenda jest formą podziału dochodu osiągniętego przez Spółkę z prowadzonej działalności, jest zatem zależna od działalności Spółki i jest ściśle z nią związana. Celem każdej działalności gospodarczej (oprócz non profit) jest uzyskanie dochodu. Dlatego też osiągnięcie i wypłata dywidendy – dochodu spółki pozostaje w ścisłym związku z prowadzoną przez skarżącą działalnością. Wydatek w postaci kredytu na wypłatę dywidendy jest wydatkiem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej i w związku z tym wydatki od tego kredytu, naliczone i zapłacone, stanowić będą koszt uzyskania przychodów.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia [...] Nr [...], uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że wypłata dywidendy nie jest wydatkiem umożliwiającym powstanie źródła przychodu i nie jest też związana z utrzymaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów. Tym samym dywidenda nie stanowi kosztu podatkowego w spółce wypłacającej. Wskazał organ, że pozyskanie środków na wypłatę dywidendy ma bezpośredni związek z czystym zyskiem podlegającym podziałowi. Oznacza to, że dotyczy tej części osiągniętego dochodu, która pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z tym, również wydatki związane z kredytem zaciągniętym na wypłatę dywidendy w postaci odsetek, jako związane z kategorią wydatków nie będących kosztami uzyskania przychodów, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2009 r. (data wpływu do organu) strona skarżąca wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa i zmiany interpretacji wydanej w indywidualnej sprawie podnosząc zarzut naruszenia art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 lit a i pkt 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. Nr 54, poz. 654 ze zm. ).

W odpowiedzi na to wezwanie organ podatkowy stwierdził brak podstaw do zmiany uprzednio wyrażonego stanowiska.

W skardze skarżąca - podtrzymując stanowisko wyrażone we wniosku oraz wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa – wniosła o uchylenie zaskarżonej interpretacji podnosząc zarzut: 1) naruszenia przepisów prawa proceduralnego, w szczególności zasady działania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych wyrażonej w art. 121 Ordynacji podatkowej poprzez brak stosownej weryfikacji w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Podkreślono, że organ podatkowy "dysponując obszernie uzasadnionym stanowiskiem wnioskodawcy (...) winien odnieść się do jego argumentów w sposób szczegółowy, tak aby pogłębić zaufanie do działań przez siebie podejmowanych i uczynić zadość dyspozycji art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 14h. Jest to szczególnie ważne, gdy argumenty strony skarżącej wynikają z dotychczasowego orzecznictwa sądowego oraz interpretacji podatkowych wydawanych przez organy podatkowe w analogicznych stanach faktycznych i prawnych". W ocenie skarżącej skoro organ wydający interpretacje indywidualne może na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej "zmienić wydaną już uprzednio interpretację z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie; 2) naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 Nr 54, poz. 654 ze zm.) poprzez błędną jego wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie w sprawie.

W odpowiedzi na skargę, Minister Finansów wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko, na poparcie którego powołał wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 17.10.2007 r. sygn. akt I SA/Bd 571/07.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna albowiem zaskarżona interpretacja narusza przepisy prawa materialnego i procesowego w stopniu dającym podstawę do jej uchylenia.

Postawione we wniosku o indywidualną interpretację pytanie brzmiało: czy kwota zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy stanowi koszt uzyskania przychodów? Wyjaśniając wskazała strona, że posiadane przez Spółkę środki przeznaczane są na rozwój oraz bieżącą działalność i pomimo wygenerowania dodatniego wyniku, nie dysponuje środkami pieniężnymi koniecznymi dla dokonania wypłaty dywidendy należnej udziałowcom. Wypłata przez Spółkę dywidendy wiąże się z koniecznością zaciągnięcia kredytu. Natomiast brak kredytu uniemożliwiłby Spółce dokonanie wypłaty dywidendy. Zdaniem strony, powołującej się na przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dywidenda jest formą podziału dochodu osiągniętego przez Spółkę z prowadzonej działalności, jest zatem zależna od działalności Spółki i jest ściśle z nią związana. Celem każdej działalności gospodarczej (oprócz non profit) jest uzyskanie dochodu. Dlatego też osiągnięcie i wypłata dywidendy – dochodu spółki pozostaje w ścisłym związku z prowadzoną przez skarżącą działalnością. Wydatek w postaci kredytu na wypłatę dywidendy jest wydatkiem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej i w związku z tym wydatki od tego kredytu, naliczone i zapłacone, stanowić będą koszt uzyskania przychodów.

Stanowisko strony należy uznać za w pełni uzasadnione.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Niewątpliwie zaciągnięcie kredytu na sfinansowanie dywidendy w sytuacji lokowania posiadanych środków pieniężnych w pokrycie bieżących wydatków mających na celu zabezpieczenie płynności finansowej firmy należy uznać za działanie zmierzające do zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów, co skutkuje spełnieniem przesłanek z art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak zauważył NSA w wyroku z dnia 10 czerwca 2009 r. (sygn. IIFSK 234/08 – Rz. dobra firma 10.08.2009 r.) "zaciągnięcie kredytu na wypłatę dywidendy należy traktować, jako wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albowiem osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów." Wskazano także, że zaciągnięty przez spółkę kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku, nie tylko zabezpieczy źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, ale również zapobiegnie utracie płynności finansowej. Podkreślono, że prowadzenie działalności gospodarczej w dobie rozwiniętej gospodarki rynkowej musi prowadzić w sposób nieunikniony do korzystania z kredytów bankowych, zaś odsetki od takiego kredytu będą zawsze kosztami zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Stwierdził Sąd, że "wycofywanie zaangażowanych w działalność gospodarczą środków finansowych tylko po to by zapewnić je na przyszłą wypłatę dywidendy, byłoby działaniem nieracjonalnym i w dodatku prowadziłoby do strat związanych z karami umownymi, odszkodowaniami itp. Podobnie nieracjonalnymi z gospodarczego punktu widzenia byłoby takie działanie spółki, które polegałyby na nieangażowaniu własnego kapitału w działalność gospodarczą tylko po to, by zapewnić środki finansowe na przyszłą wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy, a której termin wypłaty jest nieznany".

Takie stanowisko - które podziela także skład orzekający w niniejszej sprawie - prezentowane jest w innych wyrokach sądów administracyjnych (vide wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 lipca 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 382/07, z dnia 28 listopada 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 1976/08, z dnia 16 września 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 1152/09, wyrok z dnia 16 kwietnia 2009 I SA/Kr 214/09).

Trafny jest zdaniem Sądu także zarzut skargi dotyczący naruszenia przez organ podatkowy przepisu art. 121 § 1 w zw. z art. 14e) Ordynacji podatkowej. Wskazać należy, że Minister Finansów ma obowiązek wyczerpującego rozważenia w interpretacji kwestii prawnych występujących w sprawie. Organ posiadając obszerną argumentację strony popartą stanowiskiem organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych w zbliżonych stanach faktycznych i prawnych, zobowiązany jest się odnieść w sposób szczegółowy do tej kwestii, w szczególności w sytuacji, gdy uznaje stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Ogólnikowe i lakoniczne stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, że powołane stanowiska organów i wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydane w indywidualnych sprawach nie są wiążące dla organu wydającego interpretację jest niedopuszczalne i narusza zasadę zaufania wyrażoną w art. 121 Ordynacji podatkowej. Ma to tym bardziej znaczenie, że przepis art. 14e) Ordynacji podatkowej nakłada na Ministra Finansów obowiązek zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ podatkowy ma obowiązek uwzględnić przytoczone wyżej rozważania.

Wskazane naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego uzasadniały wyeliminowanie zaskarżonej interpretacji z obrotu prawnego i z tych względów Sąd, działając na podstawie art. 146 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. postępowanie przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.

O kosztach orzeczono stosownie do treści art. 200 powołanej ustawy.