Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków Sędziowie Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski (sprawozdawca) po rozpoznaniu w Wydziale IV na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 9 listopada 2016 r. sprawy ze skargi A. P. na bezczynność Okręgowej Rady Adwokackiej we W. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Okręgową Radę Adwokacką we W. do rozpoznania wniosku skarżącego A. P. z dnia 20 sierpnia 2014 r., w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi zobowiązanemu prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi, II. stwierdza, że bezczynność Okręgowej Rady Adwokackiej we W. w rozpoznaniu wniosku nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Okręgowej Rady Adwokackiej we W. na rzecz skarżącego A. P. kwotę 597 (słownie: pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Pismem z dnia 20 sierpnia 2014 r. A. P. (zwany dalej stroną, wnioskodawcą lub skarżącym) zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej we W. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w postaci uzasadnień wszystkich dobrych ocen cząstkowych egzaminu adwokackiego z zakresu prawa karnego sporządzonego przez egzaminatorów SSA Z. P. i adw. J. K. w związku z egzaminem przeprowadzonym w 2014 r., które zostały załączone do protokołu z przebiegu ww. egzaminu – w formie zanonimizowanej, jeżeli wymaga tego ochrona danych osobowych lub prywatności.

Okręgowa Rada Adwokacka we W., pismem z dnia 26 sierpnia 2014 r., nr [...], wyjaśniła, że uzasadnienia wszystkich ocen cząstkowych z egzaminu adwokackiego z zakresu prawa karnego nie są sporządzane jako wykonywanie zadań władzy publicznej, lecz stanowią zadanie własne samorządu. Uzasadnienia te nie są zatem informacją publiczną i nie mogą zostać tym samym udostępnione skarżącemu. Jeśli zaś nawet przyjąć, że tak nie jest, to uzasadnienia zawierają dane pozwalające zidentyfikować osobę ocenianą i niekorzystne dla tej osoby elementy oceny, w związku z czym prawo do takiej informacji podlega ograniczeniu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu strona podała, że pisemne uzasadnienie oceny cząstkowej wystawionej przez egzaminatora wskazanego przez Ministra Sprawiedliwości stanowi załącznik do protokołu z przebiegu egzaminu adwokackiego. Dokumentację związaną z przeprowadzeniem egzaminu, po jego zakończeniu, przewodniczący komisji egzaminacyjnej przekazuje właściwej okręgowej radzie adwokackiej, która tym samym znajduje się w posiadaniu wskazanych dokumentów. Skarżący podkreślił również, że wnioski o udostępnienie informacji publicznej wymagają załatwienia ich w sposób przewidziany prawem, a więc albo poprzez dokonanie czynności materialno – technicznej udostępnienia żądanej informacji albo poprzez wydanie stosownych decyzji. Mając na uwadze, że podmiot zobowiązany nie podjął żadnej ze wskazanych czynności, wnioskodawca uznał, że ORA pozostaje tym samym w bezczynności. Wobec powyższego skarżący wniósł o zobowiązanie organu do załatwienia sprawy oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Okręgowa Rada Adwokacka wskazała, że działanie skarżącego jest wynikiem nadużycia przysługującego mu prawa do informacji publicznej i nie powinno korzystać z ochrony prawnej. Dodała również, że skarżący nie ma obiektywnego interesu prawnego w uzyskaniu żądanych przez niego informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 1647), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W myśl art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 718, zwanej dalej p.p.s.a.), kontrola – o której mowa powyżej – obejmuje m.in. orzekanie w sprawie skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w art. 1 – 4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.

Przedmiotem niniejszej sprawy jest bezczynność związana z udostępnieniem informacji publicznej. Należy podkreślić, że przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 2058 ze zm., zwanej dalej u.d.i.p.) nakładają na podmioty dysponujące informacjami publicznymi obowiązek ich udostępnienia bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 przywołanej ustawy). W przypadku, gdy informacja publiczna nie może zostać udostępniona w czternastodniowym terminie, należy powiadomić wnioskodawcę o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni się informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (ust. 2).

Jak wynika z art. 1 ust. 1 u.d.i.p., każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystaniu na zasadach i w trybie określonych tym aktem prawnym. Stosownie natomiast do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. c) powołanej ustawy, udostępnieniu podlega informacja publiczna dotycząca w szczególności danych publicznych, w tym treść wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje, że Okręgowa Rada Adwokacka – jako organ samorządu zawodowego – należy do kręgu podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznych. Wątpliwości budzi natomiast charakter żądanych przez stronę informacji.

Na wstępie zauważyć trzeba, że powołane przez skarżącego stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyrokach z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawach o sygnaturach akt I OSK 1097/15 oraz I OSK 1599/15 również i w niniejszej sprawie powinno znaleźć zastosowanie.

Zgodnie z poglądem zawartym w przytoczonych orzeczeniach, komisja egzaminacyjna powoływana przez Ministra Sprawiedliwości i działająca w trybie art. 78 i n. ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 615 ze zm.) w celu przeprowadzenia egzaminu adwokackiego jest podmiotem wykonującym zadanie publiczne. W związku z czym członkowie wchodzący w jej skład, w zakresie, w jakim uczestniczą w postępowaniu związanym z przeprowadzeniem egzaminu adwokackiego, są osobami pełniącymi funkcje publiczne.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie ulega zatem wątpliwości, że członkowie komisji egzaminacyjnej (egzaminatorzy) uczestniczą w realizacji powierzonego tej komisji zadania publicznego, jakim jest przeprowadzenie egzaminu adwokackiego. Zarazem wykonując swe kompetencje w tym zakresie – zwłaszcza poprzez dokonywanie indywidualnej oceny sprawdzanych prac (rozwiązań zadań) egzaminacyjnych (tj. wystawianie ocen cząstkowych i ich uzasadnianie) oraz udział w podejmowaniu przez komisję uchwały o wyniku egzaminu adwokackiego – bezpośrednio wpływają na sytuację prawną osób zdających. Wypowiadając się bowiem w sposób wiążący najpierw o przygotowaniu prawniczym poszczególnych zdających (poprzez oceny cząstkowe), a następnie o wynikach egzaminu (w drodze uchwały), członkowie komisji w istocie współdecydują o uzyskaniu, bądź nie, przez daną osobę uprawnień do wykonywania zawodu adwokata. Z tej perspektywy informacja o treści ocen cząstkowych i ich uzasadnień, formułowanych przez egzaminatorów w ramach egzaminu adwokackiego, powinna być postrzegana nie tylko jako opis i ocena wiedzy konkretnego zdającego z określonej dziedziny prawa, ale również jako informacja o działalności osoby pełniącej funkcję publiczną w rozumieniu art. 61 ust. 1 zd. 1 Konstytucji.

W związku z czym Sąd orzekający w niniejszej sprawie – w ślad za przywołanymi orzeczeniami NSA – przyjął, że pisemne uzasadnienia ocen cząstkowych są dokumentami zawierającymi informację publiczną, podlegającymi udostępnieniu na zasadach i w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do których znajduje odpowiednie zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. c u.d.i.p. W konsekwencji ORA kwestionując w rozpoznawanej sprawie publiczny charakter ww. dokumentów i z tego względu odmawiając skarżącemu ich udostępnienia, pozostawała w bezczynności, rozumianej jako niezałatwienie sprawy w terminie wynikającym z art. 13 ust. 1 u.d.i.p., tj. 14 dni od dnia złożenia wniosku. Nie ulega bowiem wątpliwości, że organ we wskazanym terminie takiej informacji nie udostępnił, ani nie załatwił wniosku strony w inny sposób, w szczególności poprzez wydanie decyzji o odmowie udostępnienia żądanej informacji. Stąd też należało zobowiązać organ do załatwienia wniosku skarżącego z dnia 20 sierpnia 2014 r. w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku, o czym orzeczono w punkcie I sentencji.

Podnoszone przez organ nadużycie prawa dostępu do informacji publicznej w przedmiotowej sprawie – w ocenie Sądu – nie zachodzi. Skarżący bowiem nie przekroczył dopuszczalnych granic korzystania z przysługującego mu uprawnienia do uzyskania informacji publicznej. I choć można zgodzić się ze stanowiskiem, że niektóre działania podmiotów występujących z żądaniem udostępnienia danych publicznych, daleko wykraczają poza cel regulacji ustawowej, to jednakże ocena taka powinna być szczególnie uzasadniona i zawsze oparta na okolicznościach faktycznych danej sprawy. W niniejszym zaś postępowaniu przypisywanie skarżącemu takiego działania nie jest uzasadnione, gdyż zakres oczekiwanych przez niego informacji nie przekracza jeszcze dopuszczalnych granic. Powołane przez organ cztery sprawy sądowe datowane są na wrzesień 2015 r. i dotyczą nierozpoznanych zdaniem skarżącego wniosków z sierpnia oraz września 2015 r. Trudno zatem zarzucić skarżącemu na podstawie czterech spraw z 2015 r., aby jego aktualne żądanie zmierzało do destabilizacji funkcjonowania organu samorządu zawodowego.

Podobnie jak i nie jest zasadne wykazywanie, że skarżący nie miał obiektywnego interesu prawnego w uzyskaniu żądanych przez niego informacji. W świetle bowiem treści art. 2 ust. 2 u.d.i.p., od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Przechodząc do oceny charakteru zaistniałej bezczynności należało przede wszystkim wziąć pod uwagę, że wynikała ona z nieprawidłowej wykładni pojęcia informacji publicznej dokonanej przez organ, który – co należy podkreślić – w sprawie nie pozostawał bierny, albowiem poinformował skarżącego o przyjętym przez siebie stanowisku. W sytuacji sporu prawnego, który został rozstrzygnięty dopiero w toku postępowania sądowego nie można zatem uznać, że bezczynność nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa, o czym – na podstawie art. 149 § 1a p.p.s.a. – orzeczono w punkcie II sentencji niniejszego wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie III na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 p.p.s.a.