Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Teresa Kobylecka (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędzia del. WSA Krzysztof Dziedzic po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 11 października 2016 r. sygn. akt II SA/Ol 990/16 w sprawie ze skargi K. W. na decyzję Wojewody W.-M. z dnia 1 czerwca 2016 r. nr ... w przedmiocie wymeldowania oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 października 2016r., sygn. akt II SA/Ol 990/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę K. W. na decyzję Wojewody W. z dnia 1 czerwca 2016r., nr ... w przedmiocie wymeldowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał następujący stan faktyczny i prawny sprawy.

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2016r., wydaną po rozpatrzeniu wniosku H. Z. - właściciela nieruchomości położonej w E. przy ul. J. ..., Prezydent Miasta E., orzekł o wymeldowaniu K. W. z pobytu stałego pod wskazanym adresem. W wyniku dokonanych w postępowaniu dowodowym ustaleń, w tym przesłuchań świadków i K. W., Prezydent Miasta E. stwierdził, że ww. nie przebywa w miejscu pobytu stałego, a opuszczenie spornego lokalu ma charakter trwały i dobrowolny. Organ meldunkowy stwierdził, że zasadnym jest zastosowanie art. 35 ustawy o ewidencji ludności i orzekł o wymeldowaniu K. W. z dotychczasowego miejsca pobytu stałego.

Odwołanie od decyzji Prezydenta wniosła K. W. wskazując, że zaskarżona decyzja narusza art. 7 k.p.a, art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a. poprzez prowadzenie postępowania w sposób nieobiektywny i nierzetelny oraz brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, co skutkowało wadliwym uznaniem, że w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki ustawowe pozwalające na wydanie decyzji o wymeldowaniu odwołującej z pobytu stałego w budynku przy ul. J. ... w E., podczas gdy K. W. nigdy nie wyprowadziła się z ww. lokalu, nie opuściła go trwale i dobrowolnie, a dom przy ul. J. 2 stanowi jej centrum życiowe.

Wojewoda W. decyzją z dnia 1 czerwca 2016r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Według Wojewody zeznania stron oraz świadków uzupełniają się i potwierdzają zarówno w zakresie daty opuszczenia spornego mieszkania przez K. W., jak i jej intencji dotyczących przedmiotowej nieruchomości, w związku z czym należy uznać je za wiarygodne. Okoliczności sprawy wskazują na opuszczenie przez wymeldowywaną budynku przy ul. J. ... w E., z uwagi na podjęcie pracy w B. w 2000r. i zorganizowanie tam swojego centrum życiowego w miejscu pracy. Opuszczenie miejsca stałego pobytu nie nastąpiło w sposób bezprawny i przymusowy, lecz w wyniku świadomie i celowo podjętej decyzji o przeniesieniu swoich spraw życiowych w inne miejsce. Odnosząc się do drugiego z warunków wymeldowania, tzn. trwałości opuszczenia miejsca pobytu stałego przez wymeldowywaną stwierdzono, że jest on również spełniony, gdyż K. W. faktycznie nie przebywa i nie koncentruje swoich spraw życiowych w lokalu przy ul. J. ... w E. od ponad 16 lat. Nawet jeżeli bywa w przedmiotowym lokalu, m.in. w związku z odwiedzinami rodzinnego domu, nocowaniem czy też w związku z przechowywaniem rzeczy w mieszkaniu, to nie można przyjąć, że tam zamieszkuje. Nie można bowiem przyjąć, że zamieszkiwaniem w danym lokalu jest jakikolwiek, nawet regularny kontakt z tym lokalem, czy też jakakolwiek forma korzystania z niego. Związek danej osoby z danym lokalem musi przybrać na tyle intensywną postać, aby można było uznać, że lokal ten jest miejscem koncentracji życiowych interesów danej osoby. Z kolei brak po stronie wymeldowywanego tytułu prawnego do lokalu uniemożliwia przyjęcie tezy, że K. W. wróci do miejsca pobytu stałego i ponownie ustanowi w nim swoje centrum życiowe.

Organ odwoławczy stwierdził, że przy podejmowaniu decyzji organ meldunkowy właściwie zastosował przepisy prawa materialnego, tj. ustawy o ewidencji ludności, w tym m.in. art. 35, nie naruszył także przepisów prawa procesowego, które skutkowałyby uchyleniem przedmiotowej decyzji. Stosownie bowiem do treści art. 7, 77 i 80 k.p.a. organ administracji publicznej podjął wszystkie niezbędne czynności mające na celu zebranie całego materiału dowodowego i dokonał jego rzetelnej i zarazem wszechstronnej oceny. Uzasadnienie podjętego rozstrzygnięcia zawiera stanowisko organu oraz okoliczności wydania danego rozstrzygnięcia, wyrażone w sposób zrozumiały i logiczny. Nadto zaskarżona decyzja zawiera uzasadnienie prawne, które wskazuje przepisy mające zastosowanie w danej sprawie oraz uzasadnienie faktyczne zawierające wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu, których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Skargę na ww. decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wywiodła K. W., wnosząc o uchylenie decyzji zapadłych w obydwu instancjach. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono: (1) naruszenie art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a. w zw. z art. 35 ustawy z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności, polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w tym nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez skarżącą w odwołaniu dowodów z przesłuchania świadków i innych dowodów - na okoliczności wskazane w piśmie z dnia 11 kwietnia 2016r., a także niewyjaśnienie, gdzie znajduje się centrum życiowe K. W. oraz czy dobrowolnie i na trwałe opuściła lokal jej stałego zameldowania przy ul. J. ... w E., a tym samym błędne przyjęcie, że zachodzą przesłanki do wymeldowania K. W. na podstawie przepisu w/w ustawy o ewidencji ludności; (2) naruszenie art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a. polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego, wbrew ciążącemu na organie II instancji na mocy art. 77 § 1 k.p.a. obowiązkowi w tym zakresie i w konsekwencji niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, w tym nieprzeprowadzenie ww. dowodów oraz sporządzenie uzasadnienia niezgodnie z wymogami wynikającymi z art. 107 § 3 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonym rozstrzygnięciu.

Rozpoznając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wskazał, że zgodnie z obowiązującą od 1 marca 2015r. ustawą z 24 września 2010r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2016r., poz. 722) organ gminy wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się (art. 35 ustawy). Przepis ten, podobnie jak poprzednio obowiązujący w tym względzie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 993 ze zm.), nie interpretuje w sposób dosłowny okoliczności uzasadniających wymeldowanie danej osoby z dotychczasowego miejsca pobytu stałego, czy też czasowego, ale mówi o opuszczeniu miejsca pobytu stałego i niedopełnieniu obowiązku meldunkowego, polegającego na zgłoszeniu faktu opuszczenia lokalu organowi meldunkowemu. Dlatego istotną rolę w zakresie interpretacji cytowanego przepisu odgrywa dorobek dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych, wypracowany na gruncie art. 15 ust. 2 wskazanej ustawy z 1974r. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem judykatury, przesłanka opuszczenia miejsca pobytu stałego, w rozumieniu wymienionych przepisów jest spełniona wówczas, jeżeli opuszczenie to ma charakter trwały i jest dobrowolne. Organy orzekające prawidłowo zatem przyjęły, że bez jednoczesnego zaistnienia obu tych przesłanek, tj. dobrowolności i trwałości, nie może być mowy o opuszczeniu przez stronę dotychczasowego miejsca zamieszkania dającego podstawę do orzeczenia przez organ o wymeldowaniu. Poprzez pojęcie "opuszcza" należy rozumieć, dobrowolne wyprowadzenie się z dotychczasowego miejsca pobytu stałego bez dopełnienia formalności meldunkowych, przy czym pojęcie to zawiera w sobie element woli osoby, która w opuszczonym przez siebie miejscu nie zamierza nadal przebywać. Zamiar ten należy natomiast rozumieć jako wolę skoncentrowania w innym miejscu swoich spraw życiowych, w tym założenia ośrodka osobistych i majątkowych interesów.

Sąd podzielił stanowisko organów orzekających, że skarżąca dobrowolnie opuściła miejsce stałego zameldowania, czyli budynek przy ul. J. ... w E.. Opuszczenie tego lokalu było motywowane podjęciem pracy w B. w 2000r. i zorganizowaniem w tym mieście swojego nowego centrum życiowego. W ocenie Sądu, opuszczenie miejsca stałego pobytu nie nastąpiło w sposób bezprawny i przymusowy lecz w wyniku świadomie i dobrowolnie podjętej decyzji o podjęciu pracy, a co za tym idzie o zmianie miejsca zamieszkania.

W ocenie Sądu, organy meldunkowe w prawidłowy sposób ustaliły stan faktyczny sprawy przeprowadzając wszechstronne postępowanie dowodowe, z którego wynika w sposób bezsprzeczny, że strona skarżąca opuściła przedmiotowy lokal. Skarżąca w B. przebywała z całą pewnością do momentu wydania zaskarżonej decyzji. Taki stan faktyczny został ustalony na podstawie zeznań świadków, jak i samej skarżącej. W oparciu zeznania samej skarżącej K. W. ustalono, że pracuje ona na stałe w Komendzie Wojewódzkiej w B. (pracę zawodową w B. podjęła w dniu 20 maja 2000r.). Z powodu miejsca pracy w latach od 2003r. do 2007r. zameldowana była na pobyt czasowy w Sokółce, a od lipca 2007r. do lutego 2015r. w W. (akta adm. organu I instancji, cz. I). Wskazała ona również, że korzysta z mieszkania koleżanki przy ul. G. ... w B. ze względu na konieczność pracy w różnych godzinach. Podniosła także, że w lutym 2016r. utraciła możliwość przedłużenia zameldowania się na pobyt czasowy w W., dlatego też opróżniła ten dom ze swoich rzeczy. Obecnie nie wynajmuje stancji w B., a jedynie korzysta z gościnności znajomych, m.in. N. W. Natomiast rzeczy, z których korzysta na co dzień przechowuje w torbie podróżnej lub zostawia w domach koleżanek. K. W. zeznała, że posiada klucze i ma swobodny dostęp do domu przy ul. J. ... w E.. Miejsce stałego zameldowania odwiedza raz na miesiąc lub dwa razy w tygodniu. Pobyty te były krótkie jednodniowe lub dwudniowe. Skarżąca oświadczyła ponadto, że w przedmiotowym budynku znajdują się jej rzeczy takie jak kosmetyki, ubrania, pościel. Dodatkowo podniosła, że do domu przywozi rzeczy mniej potrzebne. Ponadto wymeldowywana wskazała, że od 2013r. jej brat R. Z. zaczął utrudniać jej pobyt w rodzinnym domu, w tym czasie jej relacje rodzinne uległy pogorszeniu. Oświadczyła także, że gdy brat przestanie ją nękać i poniżać zacznie częściej przyjeżdżać do domu (będzie spędzać w nim urlopy). Natomiast z wyjaśnień K. B. złożonych w dniu 28 sierpnia 2014r., wynika, że skarżąca od około dwóch lat pomieszkuje w jej mieszkaniu przy ul. G. ... m. ... w B., wtedy gdy kończy późno służbę lub gdy ona wyjeżdża za granicę. K. W. ma klucz do jej mieszkania i ma swobodny dostęp do niego. Przygotowuje w nim posiłki, pierze ubrania oraz przechowuje swoje rzeczy. K. B. wyjaśniła, że skarżąca chciałaby wrócić do E., ale tylko wtedy, gdy znajdzie równorzędne stanowisko zawodowe. W dniu 17 listopada 2015r. wskazała, że od grudnia 2014r. K. W. nie zamieszkuje w jej mieszkaniu. Z kolei dnia 25 marca 2016r. przesłuchano E. W. S., która zeznała, że wymeldowywana w miejscu stałego zameldowania nie zamieszkuje od około piętnastu lat, kiedy to znalazła pracę w B.. Do mieszkania przy ul. J. ... w E. przyjeżdża sporadycznie raz na miesiąc lub raz na kilka miesięcy. Natomiast z zeznań R. Z. (brata skarżącej) wynika, że odwołująca się opuściła rodzinny dom około dziesięć lat temu kiedy to wyjechała do pracy do Białegostoku. Od tego czasu zamieszkuje tam na stancjach, a przebywanie siostry w miejscu stałego pobytu miało charakter odwiedzin. Podniósł również, że od 2012 r. kiedy to stosunki rodzinne uległy pogorszeniu jej przyjazdy do domu są rzadsze. Powyższe potwierdził inny świadek K. Z., która dodatkowo wskazała, że K. W. nie zatrzymuje się w domu na dłużej, nie spędza w nim świąt. Ponadto świadkowie, tj. A. M. oraz W. K. wskazały, że K. W. opuściła miejsce pobytu stałego ze względu na podjęcie pracy w B.. Dodatkowo W. J. (protokół z dnia 7 sierpnia 2014r.) zeznał, że odwołująca się wynajmowała 2 stancje w W. i w B. przy ul. G., gdzie przechowuje swoje rzeczy. Podniósł również, że ze względu na pracę wymeldowywana musi zamieszkiwać w obrębie B. Dnia 17 marca 2016r. przesłuchano N. W., która wskazała, że skarżąca nie wynajmuje stancji w B., a czasami nocuje w jej mieszkaniu lub w mieszkaniu koleżanek. Wskazała również, że K. W. odwiedza rodzinny dom tak często jak pozwala jej na to praca. Natomiast dnia 22 marca 2016 r. przesłuchano B. K. P., która zeznała, że K. W. utraciła możliwość zameldowania się na pobyt czasowy w W. i obecnie nocuje u koleżanki.

W dniu 25 marca 2016r. przeprowadzono oględziny spornego lokalu, w czasie których ustalono, że parter domu został opróżniony z mebli i brakuje w nim rzeczy codziennego użytku, a pokój, z którego korzysta K. W. pozbawiony jest rzeczy codziennego użytku. Ponadto ustalono, że rzeczy należące do wymeldowywanej już w 2014r. zostały spakowane i ułożone pod ścianą. W czasie oględzin strona wskazała, że brat utrudnia jej pobyt w domu, połamał łóżko, a w lutym 2016r. zdemontował drzwi znajdujące się na parterze. Obecni w czasie oględzin E. S. i R. Z. oświadczyli, że opróżnienie dolnej części budynku doszło na życzenie właścicielki nieruchomości, H. Z.. Ponadto wraz z odwołaniem wpłynęło oświadczenie A. L. z dnia 4 maja 2016 r., w którym wskazała, że pobyt skarżącej w W. był jedynie pobytem czasowym ze względu na charakter pracy i obowiązki funkcjonariusza policji K. W.

Zdaniem Sądu, trudno przyjąć, że skarżąca zamieszkuje w spornym lokalu, skoro sama skarżąca wskazuje, że obecnie zamieszkuje na stałe w B., gdzie wykonuje pracę zawodową. Skoro stan taki utrzymuje się od 2000r., to trudno uznać, że skarżąca nie opuściła lokalu przy ul. J. ... w E. Sytuacji tej nie zmieniają wizyty skarżącej w E. przy okazji urlopu lub spotkań rodzinnych, które mają charakter odwiedzin i wizyt. Przy czym podkreślenia wymaga fakt, że wizyty skarżącej nie wiązały się z chęcią zamieszkania w spornym lokalu, lecz miały jedynie charakter okolicznościowy. Ponadto skoro skarżąca od ponad 15 lat przebywa w B. i tam pracuje, to niewątpliwie tam znajduje się jej centrum życiowe i nie zmienia tego stanu fakt, że pewne rzeczy spakowane w torby znajdują się jeszcze w spornym lokalu. Wskazywane zaś przez stronę okoliczności w postaci opłacania niektórych rachunków za użytkowanie rzeczonego lokalu, czy też pomoc finansowa udzielana matce, nie mogła skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji. Opłacanie niektórych rachunków, czy też udzielenie matce innej pomocy finansowej, ma charakter doraźnej rodzinnej pomocy i nie przesądza jeszcze, że osoba udzielająca takiej pomocy nie może zostać wymeldowana z lokalu, tylko dlatego, że takiej pomocy udzielała, jeżeli lokal ten trwale opuściła w rozumieniu przepisów ustawy. Dlatego też zarzuty sformułowane w skardze w tym zakresie są bezpodstawne.

Z tych względów, w ocenie Sądu I instancji, słusznie organ odwoławczy ustalił, że zostały spełnione przesłanki do wydania decyzji o wymeldowaniu skarżącej z pobytu stałego. Niezasadna jest argumentacja skarżącej, że została ona zmuszona do opuszczenia lokalu. Nie wykazała ona bowiem w trakcie postępowania, że osoby trzecie zmusiły ją do wyjazdu z E. Wyjazd ten związany był z poszukiwaniem pracy i nie może być uznany za przymusowe opuszczenie miejsca zamieszkania.

Sąd podniósł, że ocena, czy opuszczenie lokalu ma charakter trwały, nie może być oparta na dosłownym rozumieniu trwałości jako stanu, który nie ulega zmianie i być pojmowana jedynie jako opuszczenie lokalu "na zawsze". Opuszczenie bowiem lokalu, również na pewien okres, może być uznane za trwałe, jeżeli okres ten jest wystarczająco długi. Pojmowanie bowiem trwałości jako synonimu określenia "na zawsze" powodowałoby niemożność wymeldowania osoby, która de facto w lokalu od lat nie przebywa albo przyjeżdża do niego jedynie okazjonalnie. W myśl zaś art. 28 ust. 4 ustawy o ewidencji ludności, zameldowanie w lokalu odzwierciedlać ma rzeczywisty pobyt osoby w lokalu. W żadnej mierze interpretacja okoliczności faktycznych nie może prowadzić do sprzecznego z brzmieniem przepisu utrzymywania fikcji pobytu w lokalu osoby, która w rzeczywistości w nim nie zamieszkuje. W art. 27 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności prawodawca wskazał, że równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego. Natomiast w art. 25 ust. 2 tej ustawy wyjaśniono, że pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem. Z treści tych przepisów należy wywodzić, że dopuszczalne jest opuszczenie dotychczasowego miejsca stałego pobytu i skoncentrowanie czasowo swoich spraw życiowych w innym miejscu, jeżeli dana osoba nie ma zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego, tzn. przewiduje powrót do miejsca dotychczasowego zameldowania na pobyt stały po upływie określonego terminu. Termin ten musi być od początku przewidywalny, przemijalny, a jego zakres usprawiedliwiony okolicznościami stanowiącymi powód opuszczenia dotychczasowego miejsca stałego pobytu. Jeżeli istnieją podstawy do przyjęcia, że pobyt czasowy uzyskał cechy pobytu stałego, to nie sposób jednocześnie twierdzić, że dotychczasowe miejsce zameldowania na pobyt stały ma wciąż taki charakter. Skoro zamiar stałego przebywania, o którym mowa w art. 25 ust. 1 ustawy należy rozumieć jako wolę skoncentrowania w danym miejscu swoich spraw życiowych i założenia ośrodka osobistych i majątkowych interesów, to zamiar czasowego pobytu, zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy, powinien wyrażać się nie tylko w woli powrotu do miejsca zameldowania na pobyt stały, ale także w rzeczywistym dążeniu do tego. Jednakże skarżąca przez ponad 15 lat takiego zamiaru nie ujawniała. Wskazywanie zaś, że jest gotowa wrócić pod warunkiem znalezienia równorzędnego stanowiska służbowego jest odwoływaniem się do czysto hipotetycznego warunku.

Zdaniem Sądu, zgłoszony w skardze zamiar powrotu do spornego mieszkania, nie uzasadnia utrzymania zameldowania w nim skarżącej, skoro bezspornie skarżąca nie zamieszkuje tam. Prawo skarżącej do przebywania w spornym lokalu, stanowi odrębną kwestię, niemającą zasadniczego znaczenia dla oceny wymeldowania. Stosownie bowiem do art. 28 ust. 4 ustawy o ewidencji ludności zameldowanie na pobyt stały lub czasowy służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała. Oznacza to, że postępowanie meldunkowe, co wielokrotnie podkreślone zostało w orzecznictwie sądów administracyjnych, spełnia jedynie cele ewidencyjne.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej zw. p.p.s.a., oddalił skargę.

W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, K. W. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie i rozpoznanie skargi ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz rozpoznanie niniejszej skargi na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 182 p.p.s.a.

Wniosła o zażądanie od Prokuratury Rejonowej w E., ul. M. J. P. ..., ... E., akta sprawy o sygn. ..., dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z dokumentów — na okoliczność ustalenia, że skarżąca nigdy nie opuściła dobrowolnie miejsca zameldowania na pobyt stały w domu rodzinnym przy ul. J. .. w E., lecz była do tego zmuszona przez R. Z., który dopuścił się względem niej szeregu czynów karalnych, w tym pobicia.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. naruszenie:

I) przepisów postępowania administracyjnego mające wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

1) art. 134 § 1 p.p.s.a. oraz art. 3 § 1 p.p.s.a.w zw. z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych poprzez niedokonanie przez Sąd administracyjny pełnej, wyczerpującej i wnikliwej kontroli działalności administracji publicznej zarówno pod kątem oceny zgodności rozstrzygnięcia z prawem materialnym, jak również odnośnie dochowania wymaganej prawem procedury, przejawiające się w całkowitym zaakceptowaniu uchybień proceduralnych organu I instancji wskazywanych w skardze skarżącej na decyzję organu a mianowicie: prowadzeniu postępowania administracyjnego wbrew zasadzie praworządności oraz zasadzie pogłębiania zaufania obywateli do organu a także nie wyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w tym nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez skarżącą w odwołaniu dowodów z przesłuchania świadków i innych dowodów - na okoliczności wskazane w piśmie z dnia 11 kwietnia 2016r., a także niewyjaśnienie, gdzie znajduje się centrum życiowe skarżącej oraz czy dobrowolnie i na trwałe opuściła lokal jej zameldowania na pobyt stały przy ul. J. ... w E., a tym samym błędne przyjęcie, iż zachodzą przesłanki do wymeldowania skarżącej na podstawie przepisu ww. ustawy o ewidencji ludności; co w konsekwencji skutkowało zatwierdzeniem legalności decyzji wydanej przez organ na podstawkę niepełnego materiału dowodowego i zaakceptowaniem naruszeń przepisów' dokonanych przez organ podniesionych w skardze,

II) przepisu prawa materialnego a mianowicie:

1) 35 ustawy z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności (Dz. U. 2015.388 z dnia 20 marca 2015r.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie poprzedzone przyjęciem, że skarżąca w sposób dobrowolny i trwały opuściła miejsce swojego zameldowania w domu przy ul. J. ... w E., przy jednoczesnym braku zbadania czy przesłanka dobrowolności opuszczania przez skarżącą lokalu rzeczywiście wystąpiła i czy nie była spowodowana przez osoby trzecie, podczas gdy opuszczenie tego lokalu przez skarżącą nigdy nie miało cech dobrowolności i trwałości - co wynika wprost z zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych podniesionych przez K. W. i uznał, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zaskarżenia.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów, na podstawie art. 182 § 2 i § 3 p.p.s.a., gdyż strona, która ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy.

Nie jest usprawiedliwiony zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 134 § 1 p.p.s.a. oraz art. 3 § 1 p.p.s.a.w zw. z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych poprzez niedokonanie przez Sąd administracyjny pełnej, wyczerpującej i wnikliwej kontroli działalności administracji publicznej zarówno pod kątem oceny zgodności rozstrzygnięcia z prawem materialnym, jak również odnośnie dochowania wymaganej prawem procedury.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, ustalenia poczynione przez organy administracji oraz przyjęte przez Sąd I instancji były wystarczające dla uznania, że skarżąca kasacyjnie nie przebywa pod adresem ul. J. ... w E. od około 15 lat, przy czym niezależnie od dokładnej daty opuszczenia lokalu nieprzebywanie w nim przybrało charakter trwały. Fakt nieprzebywania w spornym lokalu został bowiem potwierdzony przez samą skarżącą i omówiony w uzasadnieniu orzeczenia. Istotną sporną kwestią podnoszoną przez skarżącą było to, czy opuszczenie lokalu było dobrowolne, gdyż w braku dobrowolności skarżąca upatruje negatywnej przesłanki do wymeldowania. Wyjaśnienia jednak w tym miejscu wymaga, że brak dobrowolności nie stanowi jednoznacznie negatywnej przesłanki do orzeczenia wymeldowania. Należy bowiem przyjąć, że nawet jeśli samo opuszczenie lokalu nie było dobrowolne i zachodziły inne okoliczności związane z opuszczeniem, to następnie trwałe związanie swojego centrum życiowego z innym miejscem zamieszkania, bez podejmowania jakiejkolwiek czynności prawnej w celu odzyskania możliwości zamieszkiwania w opuszczonym lokalu, stwarza sytuację zobowiązującą organ administracji do wymeldowania takiej osoby z poprzednio zajmowanego lokalu, skoro czynności tej sama nie dopełniła.

W orzecznictwie utrwalił się pogląd, który Sąd w składzie rozpoznającym skargę kasacyjną w pełni podziela, że powiązanie przesłanki opuszczenia miejsca stałego zamieszkania z kwestią dobrowolności ma jedynie takie znaczenie, że nie może dojść do wymeldowania tak długo, jak długo zainteresowany może podjąć próbę przywrócenia zamieszkiwania, usunięcia skutków zastosowania przymusu, likwidacji stanu niezgodnego z jego wolą, a polegającego na braku możliwości zamieszkiwania. Wyczerpanie bezskuteczne tych środków lub rezygnację z ich zastosowania uznaje się za okoliczność usuwającą stan przymusu, a zatem otwierającą drogę do wymeldowania (p. wyrok NSA z dnia 20 maja 2016r., sygn. akt II OSK 2065/14).

Słusznie wskazał Sąd I instancji, że ocena, czy opuszczenie lokalu ma charakter trwały, nie może być oparta na dosłownym rozumieniu trwałości jako stanu, który nie ulega zmianie i być pojmowana jedynie jako opuszczenie lokalu "na zawsze". Także bowiem opuszczenie lokalu na pewien okres może być uznane za trwałe, jeżeli okres ten jest wystarczająco długi. Pojmowanie bowiem trwałości jako synonimu określenia "na zawsze" powodowałoby niemożność wymeldowania osoby, która de facto w lokalu od lat nie przebywa albo przyjeżdża do niego jedynie okazjonalnie (p. wyrok NSA z dnia 19 września 2014r., sygn. akt II OSK 644/13). W myśl art. 28 ust. 4 ustawy o ewidencji ludności, zameldowanie w lokalu odzwierciedlać ma rzeczywisty pobyt osoby w lokalu. Interpretacja okoliczności faktycznych nie może prowadzić do sprzecznego z brzmieniem przepisu utrzymywania fikcji pobytu w lokalu osoby, która w rzeczywistości w nim nie zamieszkuje.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy poza sporem pozostaje, że skarżąca nie zamieszkuje w lokalu przy ul. J. ... w E. od kilkunastu lat. Stwierdzić zatem należy, że fakt nieprzebywania skarżącej kasacyjnie w lokalu przy ul. J. ... w E. od ok. 15 lat, bez podejmowania działań zmierzających do odzyskania możliwości stałego zamieszkiwania w lokalu czyni zasadnym uznanie, że zostały spełnione przesłanki do wymeldowania skarżącej. Tym samym za niezasadne należy uznać zarzuty naruszenia przepisów postępowania poprzez niewyjaśnienie okoliczności stanowiących przesłankę wymeldowania oraz art. 35 ustawy o ewidencji ludności, który stanowi o wydaniu decyzji w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się.

Wobec powyższego Naczelny Sąd Administracyjny uznał także zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 35 ustawy z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności za nieusprawiedliwiony.

Uwzględniając powyższe Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w wyroku.