Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Mieczysław Górkiewicz Sędzia WSA Władysław Kulon Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Biłous po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 listopada 2017r. sprawy ze skarg Komitetu O., K.P., S. P. oraz Stowarzyszenia P. w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie określenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na wydobyciu melafiru I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz Komitetu O. kwotę 200 zł (słownie: dwieście); K. P. i S. P. kwotę 200 zł (słownie: dwieście); Stowarzyszenia P. w B. kwotę 200 zł (słownie: dwieście) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Burmistrz M. w oparciu o przepisy art. 71 ust. 2 pkt 1, art. 75 ust. 1 pkt 4, art. 80, art. 81 ust. 1, art. 82, art. 85 ustawy z dnia 3 października 2008 r. udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 353 z późn. zm. – dalej jako uooś) oraz § 2 ust. 1 pkt 27 lit. "a" rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 71) oraz art. 104 i art. 107 kpa, po ponownym rozpatrzeniu sprawy z wniosku spółki "K." Sp. z o.o. z siedzibą w B., [...] Ś., ustalił środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia pn.: "Wydobywanie melafiru ze złoża "R.L.", gmina M. powiat w.".

Od powyższej decyzji odwołanie wnieśli: Stowarzyszenie "R.", Stowarzyszenie M., Stowarzyszenie "N.", S. Towarzystwo, Stowarzyszenie P., M. I., Komitet O. oraz S. P. i K. P..

Po rozpatrzeniu tych odwołań Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia [...] r. Nr [...] w oparciu o przepisy art. 138 § 1 pkt 1 i 3 oraz art. 49 kpa w związku z art. 71 ust. 1 pkt 2, art. 80, art. 81 ust. 1, art. 82 i art. 85 uooś oraz w związku z § 2 ust. 1 pkt 27 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji i umorzyło postępowanie odwoławcze w odniesieniu do odwołania S. P. i K. P..

Organ odwoławczy w uzasadnieniu swej decyzji – bardzo obszernym i szczegółowym, aczkolwiek z pewnymi powtórzeniami – przedstawił przebieg toczącego się od 2011 r. postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie, treść zebranych dowodów, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa wraz ze stosownym orzecznictwem sądowoadministracyjnym. Samorządowe Kolegium Odwoławcze zasadniczo nie zakwestionowało prawidłowości tego postępowania, podzieliło ocenę zebranych w sprawie dowodów dokonaną przez organ I instancji, a także zasadność wydania wnioskowanej przez inwestora decyzji środowiskowej określonej treści.

W odniesieniu do węzłowych okoliczności sprawy, spornych w toku całego postępowania administracyjnego Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. wskazało, co następuje:

Jak wynika z akt I instancji Wnioskodawca K. Sp. z o.o. planuje realizować przedsięwzięcie polegające na eksploatacji złoża melafiru "R. L.". Przedsięwzięcie będzie realizowane na terenie istniejącej odkrywkowej Kopalni Melafiru "R. L.", na terenie której złoże melafiru eksploatowane było w granicach obszaru górniczego "R. L. I" o powierzchni 133,1 ha. Ze względu na fakt, że w dniu 21 czerwca 2015 r. doszło do upływu terminu obowiązywania koncesji, na podstawie której dotychczas prowadzone było wydobywanie melafiru ze złoża "R. L." Spółka K. w B. planuje uzyskać nową koncesję na eksploatację przedmiotowego złoża metodą odkrywkową w obrębie zmniejszonego powierzchniowo projektowanego obszaru górniczego "R. L. II". Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej realizacji planowanego przedsięwzięcia został przez wnioskodawcę przedłożony Burmistrzowi M. w dniu 20.04.2011 r. W tym czasie obowiązywała koncesja nr [...] na wydobycie melafiru ze złoża "R. L.", której ważność upłynęła w dniu 21 czerwca 2015 r. Pierwotnie wnioskodawca przewidywał dwa warianty realizacji przedsięwzięcia: wariant 1 - proponowany przez wnioskodawcę, który zakładał utrzymanie obszaru górniczego "R. L. I" o powierzchni 133,1 ha utworzonego koncesją nr [...] oraz wariant 2 - racjonalny wariant alternatywny (akceptowany przez wnioskodawcę), który zakładał zmniejszenie obszaru górniczego do 50,32 ha. W toku prowadzonego postępowania rozpatrywany był wariant 2 jako wariant wskazany do realizacji kontynuacji przedsięwzięcia. W dniu 21 października 2014 r. organ I instancji biorąc pod uwagę wyniki konsultacji społecznych oraz po dokonaniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w celu zminimalizowanie potencjalnego niekorzystnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, zwrócił się do wnioskodawcy o zgodę na modyfikację rozpoznawanego wariantu przedsięwzięcia przez dalsze ograniczenie projektowanego obszaru górniczego tj. ograniczenie go do terenu działek, do których wnioskodawcy przysługiwał tytuł prawny. Pismem z dnia 23 października 2014 r., wnioskodawca wyraził zgodę na przyjęcie tak zmodyfikowanego wariantu przedsięwzięcia.

Nazwa przedsięwzięcia pierwotnie wskazana przez wnioskodawcę we wniosku przedłożonym w dniu 20 kwietnia 2011 r. związana była z okolicznością, że zamierzał on w oparciu o uzyskaną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wystąpić o decyzję w przedmiocie zmiany (przedłużenia) przysługującej mu koncesji nr [...], która wygasła w dniu 21 czerwca 2015 r. tj. w trakcie postępowania. Po wygaśnięciu w/w koncesji wnioskodawca podtrzymał swój wniosek, jako że zamierza wnioskować o wydanie nowej koncesji umożliwiającej dalsze eksploatowanie melafiru ze złoża "R. L.". Wnioskodawca pismem z dnia 24 lipca 2015 r. dokonał zmiany nazwy przedsięwzięcia z pierwotnej, tj. "Zmiana koncesji na wydobycie melafiru ze złoża R. L., gmina M., powiat w." na nową, tj. "Wydobywanie melafiru ze złoża R. L., gmina M., powiat w.". Wnioskodawca wskazał, że zmiana jest niezbędna dla odzwierciedlenia istniejącej sytuacji prawnej i celu przedsięwzięcia - aktualnie bowiem decyzja, o wydanie której ubiega się wnioskodawca, jest niezbędna do uzyskania koncesji (przed wygaśnięciem pierwotnej koncesji decyzja ta miała być podstawą do zmiany koncesji poprzez przedłużenie czasu, na jaki została udzielona). Planowane przedsięwzięcie w wariancie zmodyfikowanym będzie polegało na eksploatacji złoża melafiru "R. L." metodą odkrywkową z użyciem materiałów wybuchowych w granicach projektowanych obszaru górniczego "R. L. II" i terenu górniczego "R. L. II" na terenie Kopalni Melafiru "R. L.". Kopalnia Melafiru "R. L." położona jest na terenie wsi R. L., ok. 8,4 km w linii prostej od centrum W.. Od strony zachodniej, południowej i wschodniej projektowany obszar górniczy "R. L. II" sąsiaduje z terenem Parku Krajobrazowego S. W.. Na kierunku zachodnim przylegające do wyrobiska kopalni lasy pokrywają szczyty B. oraz K.. Dalej na tym kierunku w odległości ok. 2,5 km miejscowość S. oraz dalej zalesione tereny Parku. Na południu teren wznosi się w kierunku szczytu G. oraz schroniska "A." zlokalizowanego w odległości ok. 600 m od granicy kopalni. Na tym kierunku rozciągają się zalesione tereny Parku, aż do granicy państwowej Polski z Republiką Czeską, przebiegającą ok. 2,6 km od granicy kopalni. Na kierunku wschodnim do terenu własności kopalni przylega zachodnie zbocze góry K.. Dalej na tym kierunku zalesione oraz częściowo pokryte łąkami tereny Parku. Po stronie północnej rozciąga się luźna, wstęgowa zabudowa wsi R. L. ulokowana w przeważającej części wzdłuż drogi powiatowej 3362D. Tereny na tym kierunku w całości pokryte łąkami i pastwiskami oraz gdzieniegdzie pokryte polami uprawnymi. Droga powiatowa biegnąca w kierunku północnym łączy się z drogą krajową nr 35 stanowiącą główne połączenie W. z M., a następnie z przejściem granicznym G.-M..

Koncepcja funkcjonowania Kopalni Melafiru "R. L." nie przewiduje powiększenia terenu i obszaru górniczego. Wariant wskazany do realizacji przewiduje zmniejszenie obszaru górniczego do powierzchni 33,09 ha (projektowany obszar górniczy "R. L. II"). Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016r. poz. 71) planowane przedsięwzięcie zaliczane jest do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. W § 2 ust. 1 pkt. 27 lit. a rozporządzenia jw. wymienione zostały przedsięwzięcia polegające na wydobywaniu kopalin metodą odkrywkową na powierzchni obszaru górniczego nie mniejszej niż 25 ha. Przedsięwzięcie polegające na eksploatacji złoża melafiru "R. L." metodą odkrywkową z użyciem materiałów wybuchowych w granicach projektowanego obszaru górniczego "R. L. II" na terenie Kopalni Melafiru "R. L." odpowiada tej klasyfikacji.

W aktach postępowania I instancji znajdują się wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, które obejmują teren, na jakim ma być realizowane przedsięwzięcie określone w niniejszej decyzji. Z dokumentacji tej wynika, że teren, na którym ma być realizowane przedsięwzięcie znajduje się na obszarze objętym uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej M. z dnia 9 listopada 2009 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego "R. L. I" oraz obszarów funkcjonalnie z nim związanych opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa D. z [...] r. Nr [...], poz. [...]. Po analizie postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego stwierdzić należy, że lokalizacja i parametry techniczne wskazanego do realizacji wariantu planowanego przedsięwzięcia są zgodne z ustaleniami tego planu. Planowane przedsięwzięcie znajdować się będzie na obszarze oznaczonym w planie symbolami PE1-PE4 (które obejmują w całości lub części działki nr [...]). Zgodnie z §23 ust. 4 miejscowego planu jw., na terenie oznaczonym symbolami PE1-PE3 dopuszczalne jest prowadzenie eksploatacji złoża "R. L." oraz funkcjonowanie i rozbudowa zakładu przerabiającego materiał skalny wydobywany w kopalni i składowanie materiału przeznaczonego do sprzedaży oraz do rekultywacji, a także rozbudowa urządzeń służących do ich dystrybucji, przy uwzględnieniu następujących zasad: (a) udział gruntów zajętych przez budynki nie może przekroczyć 20% powierzchni terenu; (b) dopuszcza się budowę garaży, przy uwzględnieniu ograniczeń określonych w lit. c oraz organizowanie miejsc postojowych dla pojazdów samochodowych i rowerów; (c) zakazuje się budowy garaży w budynkach o powierzchni zabudowy nie przekraczającej 80 m2. Zgodnie z § 23 ust. 5 miejscowego planu jw., teren oznaczony symbolem PE4 przeznacza się na składowanie mas ziemnych i skalnych, przy uwzględnieniu następujących zasad: (a) maksymalna wysokość składowania nie może przekroczyć 50 m nad poziomem terenu w najwyższym punkcie składowania; (b) w bryle składowiska należy wytrasować półki umożliwiające przejazd maszyn i odprowadzenie wód powierzchniowych; (c) należy sukcesywnie obsadzać zielenią powierzchnie, na których formowanie skarp zostało zakończone; (d) należy zabezpieczać za pomocą odpowiednich środków powierzchnie składowiska grożące intensywnym pyleniem. Ponadto zważywszy na definicję robót górniczych w myśl art. 6 ust. 1 pkt 12 ustawy Pgg, rozumianych jako wykonywanie, utrzymywanie, zabezpieczanie lub likwidowanie wyrobisk górniczych oraz zwałowanie nadkładu w odkrywkowych zakładach górniczych w związku z działalnością regulowaną ustawą, wyznaczenie granic projektowanego obszaru górniczego "R. L. II" jest zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w szczególności z § 23 ust. 1, w którym określono, że tereny kategorii oznaczonej na rysunku planu miejscowego symbolem PE przeznacza się dla odkrywkowej eksploatacji kopalin. Przewiduje się tu lokalizację obiektów i urządzeń związanych z pracami górniczymi oraz rekultywacją wyrobisk oraz zwałowisk i składowisk mas ziemnych i skalnych, a także na lokalizację obiektów i urządzeń towarzyszących, w tym komunikacyjnych i infrastrukturalnych; na tę kategorię składają się tereny oznaczone symbolami (1) PE1, (2) PE2, (3) PE3, (4) PE4, (5) PE5. Projektowany obszar górniczy "R. L. II" w całości został wyznaczony wyłącznie na terenach oznaczonych na rysunku planu miejscowego symbolem PE. Tym samym lokalizacja przedsięwzięcia jest zgodna i nie narusza ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W czasie eksploatacji planowanego przedsięwzięcia następować będzie zajęcie terenu celem prowadzenia odkrywkowej działalności górniczej. Zajęcie terenu ograniczać się będzie wyłącznie do terenu wyznaczonego przez projektowany obszar górniczy "R. L. II" o powierzchni 33,09 ha. Zgodnie z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego "R. L. I" oraz obszarów funkcjonalnie z nim związanych (przyjętego Uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej M. z dnia 9 listopada 2009 r.) eksploatacja melafiru ze złoża "R. L." może być prowadzona w granicach obszaru o łącznej powierzchni 32,81 ha. Projektowany obszar górniczy "R. L. II" w całości znajduje się w granicach eksploatacji określonych w w/w planie i oznaczonych symbolami PE1-PE4. Docelowo pod eksploatację zostaną przeznaczone tereny o powierzchni ok. 3,58 ha położonych w granicach projektowanego obszaru górniczego "R. L. II". Mając powyższe na uwadze ocenia się, że realizacja planowanego przedsięwzięcia nie będzie znacząco oddziaływać na środowisko oraz nie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na obszary Natura 2000 w zakresie zajętości terenu. W odniesieniu do obszarów objętych ochroną w tym obszarów Natura 2000 ich przedmiotów ochron, integralność obszarów i spójność sieci Natura 2000 na podstawie analizy m.in. dokumentów powołujących znajdujące się w buforze planowanego przedsięwzięcia obszary chronione, że przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie realizowane na obszarze żadnego ze znajdujących się na terenie gminy obszarów chronionych (za wyjątkiem obszarów Natura 2000). Znajdujący się najbliżej Park Krajobrazowy, S. W. nie ucierpi w wyniku realizacji przedsięwzięcia. Jego walory nie zostaną fizycznie zlikwidowane, nie zostaną podjęte działania mogące obniżyć ich wartość, dostępność ani utrudniające ich eksponowanie. Realizacja celów ustawowych Parku nie zostanie utrudniona, a obowiązujące na obszarze Parku zakazy nie zostaną złamane. Inne obszary chronione (wyłączając obszar Natura 2000) są znacznie oddalone od planowanego przedsięwzięcia i nie są powiązane z obszarem przedsięwzięcia w sposób funkcjonalny lub strukturalny.

Planowane przedsięwzięcie będzie realizowane na terenie obszarów Natura 2000 – G. K. [...] i S. W.-K. [...] w związku z czym przeprowadzono ocenę oddziaływania na obszary Natura 2000 i przedmioty ich ochrony. Kluczowym w tzw. ocenie habitowej jest ustalenie czy w wyniku realizacji przedsięwzięcia dojdzie do znaczącego negatywnego oddziaływania na przedmioty ochrony. Oddziaływanie za znaczące należy uznać m.in. w sytuacji, kiedy ubytek w populacji lub siedlisku może wpłynąć na lokalną populację. W związku z powyższym ubytek (spowodowany przez planowane przedsięwzięcie) należy porównać z liczebnością gatunków lub ilością i jakością siedlisk występujących na obszarze danego obszaru. Poza kryterium ilościowym należy wziąć pod uwagę także: rolę niszczonego fragmentu dla występującej na obszarze populacji gatunku (przedmiotu ochrony), rolę niszczonego obszaru dla integralności obszarów Natura 2000 i spójności całej sieci Natura 2000.

Jak pokazuje orzecznictwo oddziaływanie znaczące (tudzież oddziaływanie na spójność lub integralność) może być generowane przez inwestycje znajdujące się na skraju obszaru Natura 2000, bądź też poza nim. podniesieniu do przedmiotowego przedsięwzięcia nie wskazano przesłanek wskazujących na ryzyko negatywnego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na którychkolwiek z gatunków i któregokolwiek z siedlisk będących przedmiotem ochrony analizowanych obszarów Natura 2000 tj. Natura 2000 G. K. [...] i S. W.-K. [...].

Na terenie, który zostanie zajęty pod realizacji planowanego przedsięwzięcia nie występują gatunki ani siedliska gatunków będących przedmiotami ochrony. Na obszarze przedsięwzięcia nie występują również siedliska będące przedmiotami ochrony obszarów Natura 2000. Zatem zdaniem tut. Kolegium nie wystąpi oddziaływanie na integralność obszarów Natura 2000, ani na spójność sieci Natura 2000. Podobne, zdanie wyraził Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska na 19 stronie swojego postanowienia z dnia [...] r.

Opierając się na zgromadzonym materiale dowodowym, w tym m.in. Raporcie przedstawionym przez wnioskodawcę (wraz z uzupełnieniami i wyjaśnieniami), dokonano oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na ludzi. Planowane przedsięwzięcie będzie położone z dala od dużych skupisk siedlisk ludzkich, stanowiących miejsce długotrwałego przebywania ludzi. Najbliższe otoczenie planowanego przedsięwzięcia charakteryzujące się stałym lub czasowym przebywaniem ludzi stanowi zabudowa zagrodowa miejscowości R. L., tereny świadczenia usług turystyczno-rekreacyjnych, szlaki komunikacyjne (droga powiatowa 3362D) oraz tereny upraw rolnych. Najbardziej narażona na oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia jest zabudowa zagrodowa zlokalizowana w odległości ok. 300 m od granicy projektowanego obszaru górniczego "R. L. II". Z analiz oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na powietrze i klimat akustyczny najbliższych terenów podlegających ochronie stanowiących integralną część raportu wynika, że nie będą one powodować zagrożenia dla jakości życia i stanu zdrowia mieszkańców najbliższej w stosunku do rozpatrywanej kopalni zabudowy o funkcji mieszkaniowej jak również na pozostałych obszarach związanych ze stałym lub czasowym przebywaniem ludzi. Ocenia się również, że oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na osoby prowadzące prace polowe oraz podróżujące po drodze powiatowej 3362D nie będzie istotne. Za nieznaczące oddziaływania na ludzi uznać należy również wpływ planowanego przedsięwzięcia na wody podziemne, wpływ wynikający z planowanej przez wnioskodawcę gospodarki odpadami oraz wpływ wynikający z przejęciem pod eksploatację nowych terenów złoża melafiru "R. L.". Najbardziej znaczącym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia na ludzi będą roboty strzałowe. Z tego względu słusznie organ I instancji w pkt II.33 osnowy zaskarżonej decyzji określił, że roboty strzałowe będą mogły być wykonywane od poniedziałku do piątku, maksymalnie 2 razy na dobę w godzinach od 8.00 do 18.00, tylko w dni powszednie, z zastosowaniem materiałów wybuchowych w ilości do 360 Mg na rok. Przy zachowaniu ww. warunków planowane przedsięwzięcie nie będzie znacząco oddziaływać na ludzi, zaś procedura bezpiecznego prowadzenia robót strzałowych będzie wystarczająca do zminimalizowania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia.

Na podstawie analizy zgromadzonego materiału dowodowego dokonano oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na zabytki i krajobraz kulturowy. Istniejące już od ok. 100 lat wyrobisko górnicze na trwale wkomponowało się w krajobraz miejscowości R. L., nadając mu swoiste zróżnicowanie. Tak długi okres współistnienia kopalni w układzie urbanistycznym R. L. pozwala już ją zakwalifikować do elementów krajobrazu kulturowego miejscowości. W pobliżu lokalizacji planowanego przedsięwzięcia zlokalizowane są ruiny zamku R. oraz schronisko "A." zaliczane do cennych elementów środowiska kulturowego. Eksploatacja złoża melafiru "R. L." w ramach planowanego przedsięwzięcia nie obejmie swoim zakresem terenów lokalizacji w/w elementów, a z informacji zawartych w Raporcie wynika, że będą one również poza zasięgiem Wpływu drgań sejsmicznych i podmuchem fali uderzeniowej powietrza, których źródłem mogą być roboty strzałowe. Rozpatrywane elementy krajobrazu kulturowego są izolowane od wyrobiska Kopalni Melafiru "R. L." naturalną przeszkodą terenową jaką jest zbocze góry G.. Realizacja planowanego przedsięwzięcia nie będzie się wiązała ze znaczącym oddziaływaniem na zabytki i krajobraz kulturowy.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego należy stwierdzić, że kontynuacja eksploatacji złoża melafiru "R. L." nie będzie miała wpływu na dalszy rozwój infrastruktury turystycznej oraz ewentualne zwiększenie i potencjału turystyczno-rekreacyjnego regionu. Przyjęta koncepcja funkcjonowania kopalni oparta między innymi o zasadę niepowiększania obszaru koncesyjnego nie będzie wpływać istotnie negatywnie na walory turystyczne regionu.

Planowane przedsięwzięcie nie będzie również negatywnie oddziaływać na obszar Parku Krajobrazowego S. W.. W trakcie prowadzonego postępowania ustalono, że złoże melafiru "R. L." leży w całości poza jego granicami oraz częściowo w jego otulinie. Kontynuacja działalności wydobywczej w otulinie w/w Parku Krajobrazowego nie jest sprzeczne z ustawowymi podstawami jego funkcjonowania.

Po analizie kwestii transportu kruszyw z terenu kopalni będącej przedmiotem przedsięwzięcia należy wskazać, że transport kruszyw z kopalni, nie stanowi przedsięwzięcia powiązanego technologiczne z przedsięwzięciem polegającym na wydobyciu kopalin. Transport kruszyw z kopalń nie stanowi "przedsięwzięcia" w znaczeniu uooś. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 13 uooś przez przedsięwzięcie rozumie się "zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin Transport kruszyw nie jest natomiast ani zamierzeniem budowlanym, ani też nie stanowi przekształcenia lub zmiany sposobu wykorzystania terenu. Transport ten odbywa się po istniejących drogach publicznych, które służą celowi przemieszczania ludzi i ładunków w tym np. kruszyw itp. Nie można zatem mówić o żadnym przekształceniu w terenie lub zmianie sposobu jego wykorzystania, co jest elementem konstytutywnym pojęcia przedsięwzięcia.

Zagadnienie transportu kruszyw w niniejszej sprawie jest elementem faktycznego opisu otoczenia gospodarczego wydobywania kopalin i jako taki element było przedmiotem analizy zarówno w Raporcie środowiskowym, jak również w uzgodnieniach z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska we W..

Po analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego stwierdzić można, że w związku z planowanym przedsięwzięciem sposób korzystania z dróg nie pogorszy się. Zważywszy, że planowane przedsięwzięcie będzie w istocie polegać na kontynuacji już prowadzonej działalności, jego realizacja nie będzie się wiązać z koniecznością transportu sprzętu budowlanego oraz maszyn wydobywczych (za wyjątkiem sytuacji wymiany taboru technologicznego i ciężarowego kopalni). Ponadto w chwili obecnej brak jest alternatywnych szlaków transportowych, po których mógłby następować transport kruszyw. Biorąc pod uwagę powyższe organ I instancji, dbając o to, żeby ująć w decyzji pełny obraz przedsięwzięcia, jak również w celu ograniczenia uciążliwości planowanego przedsięwzięcia na drogach publicznych oraz biorąc pod uwagę stanowisko społeczeństwa wyrażone w trakcie konsultacji społecznych zdecydował o wprowadzeniu szeregu dodatkowych wymagań opisanych w punktach II.25-II.29 osnowy zaskarżonej decyzji, takich jak obowiązek plandekowania samochodów transportujących kruszywo; obowiązek oczyszczania kół i podwozi samochodów w myjni zlokalizowanej na terenie kopalni - w celu ograniczenia zapylenia dróg; ograniczenie maksymalnej liczby pojazdów ciężarowych, które mogą wjechać na teren kopalni; godzin transportu od 6.00 do 22.00."

W odniesieniu do zaskarżonej decyzji I instancji nie było potrzeby określania wymagań, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 1 lit d uooś, gdyż przedsięwzięcie nie stanowi zakładu stwarzającego zagrożenie wystąpienia poważnych awarii w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ( Dz. U. z 2016 r. poz. 672 z późn. zm.) - nie było potrzeby określania wymagań, o których mowa w 82 ust. 1 pkt 1 lit f uooś, gdyż przedsięwzięcie nie stanowi instalacji, o której mowa w tym przepisie; nie było potrzeby określania wymagań, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 4a i 4b uooś, gdyż przedsięwzięcie nie stanowi instalacji, o której mowa w tych przepisach; nie było potrzeby określania wymagań, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 3 uooś, gdyż przedsięwzięcie nie należy do przedsięwzięć, o których mowa w art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 672 z późn. zm.); brak było podstawy do przedstawiania stanowiska w przedmiocie ponownej oceny oddziaływania na środowisko w myśl art. 82 ust. 1 pkt. 4 uooś, gdyż w odniesieniu do przedsięwzięcia nie wydaje się żadnej z decyzji określonej w art. 72 ust. 1 pkt 1,10, 14 i 18 uooś; brak było potrzeby przedstawienia analizy porealizacyjnej, gdyż przedmiotem oceny w niniejszym postępowaniu nie było przedsięwzięcie całkiem nowe, planowane, którego oddziaływanie na środowisko może być nieznane, lecz działalność prowadzona przez kopalnię od wielu lat. Obowiązki nałożone na wnioskodawcę w pkt VIII osnowy zaskarżonej decyzji w zakresie monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym w szczególności obowiązek przedłożenia zbiorczych rocznych wyników badań monitoringowych należy uznać za wystarczające. Postępowanie dotyczy istniejącego przedsięwzięcia, którego oddziaływanie na środowisko jest znane. Nie występują zatem przesłanki określone w art. 82 ust. 2 uooś, gdyż posiadane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dane na temat przedsięwzięcia pozwalają wystarczająco ocenić jego oddziaływanie na środowisko.

Odwołanie od decyzji Burmistrza M. wnieśli także S. i K. P. mieszkańcy R. L., którzy nie zostali uznani przez organ I instancji za strony postępowania przy ponownym rozpatrzeniu sprawy przez organ I instancji. Jak wynika z akt I instancji nieruchomość S. i K. P. stanowiąca działki nr [...] i [...] a nie graniczy bezpośrednio z działkami na których będzie realizowane przedsięwzięcie. Wezwani przez tut. Kolegium do wykazania interesu prawnego do bycia stroną w postępowaniu zakończonym wydaniem zaskarżonej decyzji S. i K. P. wskazali, że ich nieruchomość znajduje się w obszarze oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jednak z materiału dowodowego sprawy fakt taki nie wynika.

Art. 28 kpa stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Z uwagi na brak regulacji szczególnej przepis ten znajduje zastosowanie także przy ustalaniu stron postępowania w sprawie o wydanie decyzji środowiskowej.

W oparciu o dane zawarte w dokumentacji środowiskowej organ stwierdził, że nieruchomość odwołujących się składająca się z działek nr [...] i [...] leży poza ustalonym obszarem oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Położenie nieruchomości w bliskim sąsiedztwie drogi powiatowej 3362D stanowiącej na dzień dzisiejszy jedyną możliwą drogę wywozu urobku, kopalni, która nie jest technologicznie powiązana z planowanym przedsięwzięciem nie stanowi podstawy do uznania tych skarżących za strony postępowania. Stwierdzenie przez organ odwoławczy tej okoliczności, powoduje konieczność umorzenia, zgodnie z art. 138 § 3 kpa, postępowania odwoławczego z ich odwołania.

Skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wnieśli:

- Komitet O. w W.,

- Stowarzyszenie P. w B.,

- S. Towarzystwo [...] w B.,

- S. P. i K. P..

Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił skargę S. Towarzystwa [...] w B..

Komitet O. w W. zarzucił skarżonej decyzji

1) naruszenie głównie art. 7, art. 8, art. 75, art. 77 oraz art. 107.3 kpa – poprzez niedostateczne rozpatrzenie materiału dowodowego (w szczególności Raportu OOŚ i przywołanego orzecznictwa sądowo-administracyjnego) oraz poprzez selektywny wybór, brak odniesienia się lub zupełne pominięcie istotnych dowodów zgłaszanych przez skarżących,

2) bezkrytyczne zaakceptowanie raportu OOŚ o złej jakości, naruszenie art. 66, art. 80 oraz art. 82 ustawy OOŚ – poprzez nieprecyzyjne uregulowanie w przedmiotowej decyzji środowiskowej wielu zasadniczych kwestii – co jest w sposób nieuprawniony korzystne dla wnioskodawcy, i na tej podstawie wniósł o jej uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania, przy jednoczesnym uchyleniu postanowienia RDOŚ we W. z dnia [...] r.

Strona skarżąca wskazała, że SKO bezkrytycznie powiela argumenty organu I instancji. W sposób niespójny oraz pełen sprzeczności traktuje zagadnienie uciążliwości spowodowanych masowym transportem kruszywa do bocznicy kolejowej w W.; z jednej strony SKO wielokrotnie podkreśla szkodliwe oddziaływanie transportu, a z drugie strony uważa, że jest to oddziaływanie niepowiązane technologicznie z wydobywaniem kruszywa.

W pierwszej decyzji SKO z [...] r. sprawę ujęto prawidłowo (u dołu str. 24):

" Zgodzić się natomiast należy z faktem pominięcia przez organ pierwszej instancji faktu uciążliwości transportu z kopalni w R. L. do przesypowni przy ul [...] w W...."

I dalej w pierwszej decyzji SKO z roku 2015 (na str.25):

"Zarzuty dotyczące wywozu urobku a więc kwestie transportu winny zostać ponownie przeanalizowane w kierunku rozwiązań zmierzających do zmniejszenia uciążliwości transportu"

Takich istotnych rozwiązań nie przedstawiono: rodzaj transportu i kierunek nie uległy zmianie, całkowita masa kruszywa (wydobycie roczne) również jest utrzymana.

SKO nie przeanalizowało prawidłowo faktycznej sytuacji, że kawalkada ciężarówek zmierzająca prawie codziennie przez kilkadziesiąt lat stałą trasą od kopalni do składowiska/przesypowni na bocznicy kolejowej nie spełnia warunku standardowego korzystania z dróg publicznych (warunek ten jest spełniony przez późniejszy transport kolejowy i ekspedycję kruszywa do obiorców w różnych niezależnych kierunkach).

SKO nie odniosło się do merytorycznych argumentów w piśmie dr R. S. - Prezydenta W. (i lekarza) z dnia 30.11.2012 r. (znak: [...]) - w aktach sprawy, który uzasadnił swój stanowczy sprzeciw w imieniu mieszkańców regionu. Organ nie skojarzył dowodów w postaci najwyższego poziomu hałasu w 2015 r. zmierzonego w W. na ul. [...] i równocześnie największego udziału procentowego ciężkich samochodów dostawczych - trasa transportu kruszywa do bocznicy kolejowej - tę okoliczność omówiono w pkt. 1b) odwołania Komitetu O. z dnia 27.10.2017 r., u góry str.4.

Brak starannego wyjaśnienia powiązania transportu kruszywa z przedmiotową inwestycją skutkuje m.in. nieuprawnionym zawężeniem strefy oddziaływania kopalni, w szczególności wpływa na krąg osób posiadających interes prawny. Na skutek braku pogłębionej analizy materiału dowodowego, SKO wadliwie pomija odziaływania zewnętrznego transportu kruszywa - w decyzji SKO jest on wadliwie ograniczony do terenu górniczego i terenów bezpośrednio przyległych (górna część str.17).

W zakresie ustalenia kręgu stron postępowania, szczególnie bulwersuje powołanie się SKO (po środku str.17) na tzw. zasadę przezorności (Art.6.2 Prawa OŚ), do czego organ nie ma żadnych podstaw i sam wielokrotnie zaprzecza tej zasadzie, poprzez niewłaściwą analizę materiału dowodowego.

SKO nie zapoznało się z bardzo wieloma dowodami przedstawianymi przez strony w sprawie dotychczasowej uciążliwości transportu (w aktach sprawy) lub błędnie je interpretuje. Organ odwoławczy dobrze wie, że koncesja Ministra OŚZNiL nr [...] na wydobycie melafiru ze złoża "R. L." z dnia 21.06.1995 r. wygasła w dniu 21.06.2015 r., co było m.in. powodem zmiany nazwy wniosku przez przedsiębiorcę. Badając zgodność wniosku z mpzp SKO nie sprawdziło, czy wygaśniecie tej koncesji nie spowodowało automatycznie wygaszenia obszaru górniczego "R. L. I" i terenu górniczego, które ta koncesja ustanowiła (a obecnie nie istnieje już ona w obrocie prawnym). Współrzędne punktów załamania obwodu tych dwóch obszarów (pkt.2 i pkt.3 koncesji) są integralną częścią mpzp jako §16.3 oraz §16.4.

Z drugiej strony, w przedmiotowym mpzp nie ma ani słowa o obszarze górniczym "R. L. II", który jest osią całej decyzji środowiskowej.

Nie można w tym stanie prawnym orzec, czy spełnione są wymogi Art.80 Ustawy OOŚ, a wyjaśnienie tej kwestii powinno nastąpić w wyniku starannej analizy dokumentów przez organ odwoławczy - czego SKO nie uczyniło.

Eksploatacja pól PE2 oraz PE3 będzie niemożliwa do kontroli jej zasięgu, w kontekście m.in. sprawdzenia jej zgodności z mpzp, ponieważ nie są nigdzie podane współrzędne punktów załamania obrysu tych pól. Obecnie nie da się rozstrzygnąć, czy jest zgodność lokalizacji przedsięwzięcia (Art.80.2 Ustawy OOŚ).

Już teraz ta wada ma poważne skutki prawne, wprowadza chaos i zamieszanie: SKO twierdzi, że eksploatacja będzie na powierzchni 33,09ha (u dołu str.24), natomiast 4 linijki dalej SKO przyznaje, że wg mpzp ma to być 32,81 ha (u góry na str.25). SKO nie wyjaśnia w jaki sposób:

"Projektowany obszar górniczy "R. L. II" w całości znajduje się w granicach eksploatacji określonych w w/w planie i oznaczonych symbolami PE1-PE4."

czyli 33,09 jest mniejsze od 32,81.

Inwestycja narusza ustalenia mpzp, co wyklucza możliwość wydania decyzji środowiskowej (Art.80.3 Ustawy OOŚ).

Wkroczenie z eksploatacją na pola PE2, PE3 miało być poprzedzony wieloma działaniami prośrodowiskowymi - opisanymi w mpzp. Zapisy te nie są wykonane i nie ma ich ujętych w decyzji środowiskowej. W sposób nieuprawniony organ I instancji "zwolnił" inwestora z prośrodowiskowych ustaleń i wymogów mpzp, skoro nie zostały one umieszczone w podstawowym dokumencie, jakim dla inwestora jest decyzja środowiskowa. Chodzi tu o działania wyprzedzające z §16.14 mpzp, a w szczególności o wykonanie ekranu o wysokości co najmniej 3m - wg §16.14.2)e).

Komitet OPMW zgłosił to uchybienie w czasie trwania postępowania odwoławczego - pismem z dnia 03.02.2017 (SKO odebrało w dniu 06.02.2017r.) - zał.4 do niniejszej skargi. W rozstrzygnięciu SKO nie ma żadnej wzmianki na temat tego pisma strony, ani ustosunkowania się do jego treści, być może pismo to zaginęło. Naruszony został m.in. Art. 10 kpa oraz Art.80 Ustawy OOŚ.

Wg § 15.2 mpzp przewiduje rekultywację w kierunku leśnym lub wodnym (tylko "leśnym" w decyzji SKO u góry str.42).

W mpzp nigdzie nie ma nawet sugestii, że do niecki wyrobiska będą zwożone z całego regionu różnego rodzaju odpady przemysłowe. SKO wymienia tylko powstające własne odpady przedsiębiorstwa (u góry str.26, str.33), w nawiązaniu do Pkt.lX.5 decyzji środowiskowej.

W kwestii odpadów należy sprzeciwić się wadliwej interpretacji SKO, któremu wystarczy lakoniczne opisanie w Raporcie wbudowywania różnych odpadów zewnętrznych w masyw rekultywacyjny, jeszcze uboższe odniesienia się do tego w decyzji środowiskowej, a regulacje szczegółowe SKO widzi w mglistej przyszłości. Raport OOŚ nie jest żadnym dokumentem prawnym, nie jest dla nikogo wiążący, jest nim dopiero decyzja środowiskowa. Błędne pojmowanie roli decyzji środowiskowej przez SKO skutkuje odwróceniem ról - a to decyzja środowiskowa jest nadrzędna i ma ująć wszystkie aspekty ważne z punktu widzenia ochrony środowiska (analizowane przy udziale społeczeństwa), tworząc bazę do kolejnych decyzji, np. koncesji górniczej, czy zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

Stowarzyszenie P. z siedzibą w B. zarzuca zaskarżonej decyzji naruszenia art. 7, 77 § 1 i 107 § 3 , art. 66, 81, 82 i 85 ust. 3 ustawy z dnia ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz.U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.) i wnosi o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji Burmistrza M. z dnia [...] r.

W uzasadnieniu skargi Stowarzyszenie P. także zarzuca, że decyzja środowiskowa wydana przez Burmistrza M. nie określa precyzyjnie lokalizacji przedsięwzięcia (brak współrzędnych geograficznych).

Istnieją przesłanki wskazujące na to, że planowane przedsięwzięcie jest niezgodne z ustaleniami mpzp. Poniekąd na tę niezgodność wskazuje treść decyzji SKO: na str. 24 stwierdza się, że eksploatacja będzie prowadzona na powierzchni 33,09 ha, natomiast na str. 25 przyznano, że mpzp dopuszcza eksploatację na powierzchni 32,81 ha. Ponadto, wg § 16 ust. 14 mpzp wprowadzenie eksploatacji na polach PE2 i PE3 miało być poprzedzone wieloma działaniami prośrodowiskowymi. Części z warunków określonych w mpzp nadal nie wprowadzono i nie ujęto ich również w decyzji przykładem jest kwestia niewykonania ekranu o wysokości co najmniej 3m (o którym mowa w §16 ust. 14 pkt. 2 lit. e mpzp). Powyższy fakt został zgłoszony SKO w trakcie trwania postępowania odwoławczego, jednak SKO nie odniosło się do tego faktu. Wskazuje to na znaczne naruszenie art. 7 i 77 kpa.

Charakterystyka przedsięwzięcia przedstawiona w punkcie I decyzji oraz w załączniku do niej nie jest kompleksowa i wprowadza czytelnika decyzji w błąd - nie ma w niej j bowiem mowy o planowanej działalności w zakresie odzysku odpadów. W dokumentacji przedstawionej przez spółkę "K." Sp. z o.o. jest mowa o tym, że przedsięwzięcie będzie się wiązać z prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów.

Treść decyzji środowiskowej zawiera wiele warunków i obowiązków o charakterze ogólnikowym i nieweryfikowalnym, a część skierowano do podmiotów nie będących stronami postępowania, np. w sprawie monitoringu, o czym strona pisała w odwołaniu, ale organ II instancji nie odniósł się do tych zarzutów.

Uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we W. (dalej: RDOŚ) wydane w formie postanowienia z dnia [...] r. (znak [...]) nie odnosi się do całości dokumentacji merytorycznej będącej przedmiotem postępowania. Chodzi tu o dokumenty rzutujące na merytoryczne aspekty postępowania mające bardzo duże znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności o następujące dokumenty:

1) koreferat i aneks do koreferatu (dokumenty opracowane na zlecenie Gminy M. dla potrzeb postępowania w sprawie przedmiotowej DUŚ, mające status dowodu w postępowaniu administracyjnym);

2) "Analiza zarzutów dotyczących Raportu OOŚ" (dokument sporządzony przez A. Sp. z o.o. odnoszący się do ww. koreferatu),

3) pismo D. Zespołu Parków Krajobrazowych z dnia 11.04.2016 r. na temat uzasadnionych wątpliwości odnośnie do granic planowanego przedsięwzięcia względem granic Parku Krajobrazowego S. W. (pismo ma status dowodu w postępowaniu),

4) protokół z posiedzenia Regionalnej Rady Ochrony Przyrody we W. z dnia 15.02.2016 r., na którym członkowie Rady bardzo krytycznie wyrazili się na temat walorów merytorycznych raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (fragmenty protokołu odnoszące się do tego aspektu przedstawiono w załączniku do odwołania).

Powyższe oznacza, że RDOŚ oparł się tylko na części materiału dowodowego sprawy, dokonał nieuprawnionej i nieobiektywnej preselekcji dowodów i nie wyjaśnił dlaczego wyżej wymienionym dokumentom odmówił wartości dowodowej. SKO stwierdza, że powyższe aspekty nie mają istotnego znaczenia, bowiem RDOŚ dysponował wystarczająco wyczerpującym materiałem. Jest to subiektywna ocena SKO, która jednak nie znajduje potwierdzenia w faktach, gdyż dokumentacja ta jest obarczona licznymi brakami merytorycznymi, a wypunktowane powyżej dokumenty wskazywały i omawiały część z tych braków, co mogło mieć zasadnicze znaczenie dla dokonanego rozstrzygnięcia administracyjnego.

Burmistrz M. postanowieniem z dnia [...] r. dopuścił jako dowód opracowany przez P. Ż. "Koreferat do części przyrodniczej Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na zmianie koncesji na wydobycie melafiru ze złoża R. L. z 25 października 2012 r.". Koreferat ten oznaczony jest datą 19.10.2015 r., natomiast P. Ż. sporządził również aneks do koreferatu oznaczony datą 16.11.2015 r., który należy traktować jako integralną część koreferatu. Ten dokument nie został jednak uznany za dowód w postępowaniu administracyjnym, choć ma on istotne znaczenie dla sprawy i odnosi się do bardziej aktualnej wersji raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (firmowanej przez firmę "D.").

Stowarzyszenie nadal pozostaje na stanowisku, że przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko cechuje się istotnymi wadami merytorycznymi (a w konsekwencji - prawnymi). SKO nie podjęło merytorycznej dyskusji z tezami Stowarzyszenia, która odnosiłaby się do konkretnych faktów; SKO nie udowodniło merytorycznie (choć próbuje to zrobić jedynie retorycznie) braku słuszności zarzutów Stowarzyszenia.

Kluczowe są fakty odnoszące się do stanu środowiska w czasie pracy kopalni przed wygaśnięciem koncesji a nie w chwili wydawania decyzji środowiskowej, braku informacji o metodyce badań terenowych, o czym strona sygnalizowała w toku postępowania, a organ II instancji nie odniósł się do tych okoliczności w sposób merytoryczny.

Niedopuszczalne jest stanowisko SKO i Burmistrza M., które odrzuca uwarunkowania wynikające z wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt VI SA/Wa 113/06) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II GSK 365/07) dotyczące transportu wydobytego melafiru przez R. L. i W.. SKO ponownie banalizuje problem wskazując, że wyroki te nie mają znaczenia, bowiem dotyczą innego przedsięwzięcia i innego stanu prawnego. Nie można uznać takiej postawy za słuszną, bowiem sednem tych wyroków jest wywóz urobku dokładnie z rejonu analizowanego przedsięwzięcia. Sądy wskazują tu, że wskutek braku kompleksowego rozwiązania problemu transportu (tj. w taki sposób, który zapewni dbałość o bezpieczeństwo i jakość życia mieszkańców terenów bezpośrednio przylegających do trasy wywozu urobku), przedsięwzięcie związane z wydobyciem kopaliny nie powinno być dopuszczone do realizacji.

W kontekście transportu warto zasygnalizować, że organ nie przeprowadził autonomicznej i wyczerpującej analizy oddziaływania wariantu polegającego na innym niż proponuje wnioskodawca sposobie transportu urobku z kopalni. W świetle tego, że problematyka uciążliwości transportu samochodowego jest zgłaszana przez organizacje społeczne od wielu lat, to brak analizy tego zagadnienia narusza art. 8 kpa.

W dokumentacji postępowania nie przedstawiono oddziaływania kopalni (tj. dalszego jej funkcjonowania na większym niż dotychczas obszarze) względem założeń ochrony obszarów Natura 2000, tzn. nie wiadomo, jaki będzie wpływ inwestycji na cele środowiskowe obszarów Natura 2000. Przeprowadzona ocena nie kieruje się koniecznością osiągnięcia właściwego stanu ochrony celów i przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 - czyli nie określa tego, czy przedsięwzięcie może wpłynąć (a jeśli tak - to w jaki sposób) na proces osiągania właściwego stanu ochrony siedlisk i gatunków przyrodniczych, dla ochrony których ustanowiono obszary Natura 2000. W celu przeprowadzenia takiej oceny należałoby odnieść się do obecnego stanu ochrony siedlisk i gatunków, a następnie dokonać oceny wpływu zarówno na stan obecny, jak i na stan docelowy ("właściwy stan ochrony").

Szczegółowe uzasadnienie tej kwestii przedstawiono w odwołaniu do SKO. Organ II instancji sprowadza jednak całą dyskusję merytoryczną do tego, że skoro w dokumentacji postępowania coś stwierdzono i skoro RDOŚ te stwierdzenia uznał za odpowiednie, to nie ma już miejsca na dyskusję nad poprawnością merytoryczną zagadnień przyrodniczych.

W świetle powyższego należy z całą mocą podkreślić, że dokumentacja postępowania, w tym raport o oddziaływaniu na środowisko i jego liczne uzupełnienia i wyjaśnienia, nie jest dokumentacją rzetelną, spójną i wolną od niejasności i nieścisłości. Burmistrz M. i RDOŚ zaaprobowały ten dokument (mimo wiedzy na temat jego oczywistych wad) i nie podjęły wyczerpujących prób wyeliminowania przedmiotowej wadliwości. Świadczy to o rażącym naruszenia wymagań art. 7 i 77 kpa oraz art. 66 UOOŚ.

SKO nie dopatrzyło się naruszenia przepisów polegającego na tym, że Burmistrz M. nie odniósł się merytorycznie do wszystkich uwag i wniosków Stowarzyszenia wyrażonych w piśmie z dnia 25.07.2016 r., czym naruszył wymagania art. 85 ust. 2 pkt 1 lit. a UOOŚ. Aktualny zatem pozostaje zarzut Stowarzyszenia wyrażony w punkcie IX odwołania.

W DUŚ powierzchownie odniesiono się do uwagi Stowarzyszenia na temat konieczności zbadania zgodności przedsięwzięcia z ustaleniami rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. w sprawie - warunków korzystania z wód regionu wodnego Środkowej Odry. Na str. 79 decyzji I instancji napisano: "Zgodnie z § 8 rozporządzenia nr [...] Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we W. (...) warunków w nim określonych nie stosuje się do spraw wszczętych i nie zakończonych decyzją ostateczną przed dniem jego wejścia w życie. Mając na uwadze zapisy w/w artykułu organ w swoim postępowaniu odstąpił od żądania od wnioskodawcy uzupełnienia procedowanej dokumentacji w zakresie spełniania warunków w nim zawartych".

S. P. i K. P., którzy nie byli stronami postępowania zakończonego wydaniem decyzji Burmistrza M. z dnia 4 października 2016r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn.: "Wydobycie melafiru ze złoża "R. L." gmina M., powiat w." zarzucają zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów prawa procesowego art. 28 kpa w zw. z art. 140 i art. 144 k.c. art. 77 § 1 i at. 80 kpa poprzez przyjęcie, że skarżącym nie przysługuje status strony oraz art. 138 § 1 pkt 3 kpa poprzez bezpodstawne umorzenie postępowania administracyjnego odwoławczego.

Wskazując na powyższe zarzuty z uzasadnieniem jak w skardze skarżący wnieśli o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji. Ponadto zarzucili organom, że w toku postępowania powoływali się na to, że ich nieruchomość znajduje się w obszarze oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, a nadto w toku pierwszego postępowania traktowani byli jak strona i wnieśli skutecznie odwołanie od decyzji I instancji.

W odpowiedzi na skargi Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. podtrzymało w pełni swoje stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji i wniosło o oddalenie wszystkich skarg.

Postanowieniem z dnia 29 listopada 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonał połączenia spraw z omówionych skarg do wspólnego prowadzenia i rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem działalności administracji publicznej. Przedmiotem dokonywanej przez niego kontroli jest zbadanie, czy organy administracji w toku rozpoznania sprawy nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Czyni to wedle stanu prawnego i na podstawie akt sprawy, istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Po myśli zaś art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem, gdy jest zgodna z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Uchylenie decyzji administracyjnej przez sąd administracyjny następuje tylko w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 ust. 1 lit a) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b) i naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).

Materialnoprawną podstawę podjętych rozstrzygnięć w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.), jak wskazano wyżej zwanej dalej "u.o.ś.", w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania decyzji.

Zgodnie z treścią art. 71 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Niesporne jest między stronami, że planowane przedsięwzięcie może zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, co wynika z jego opisu, odpowiadającemu klasyfikacji z § 2 ust. 1 pkt 27 lit. a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397 z późn. zm.).

W przepisie art. 82 ust. 1 ustawy określono wymogi formalne decyzji środowiskowej, wydawanej po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Art. 62 ust. 1 ustawy wymienia czynności podejmowane przez organ w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia.

Przez ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko według art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy rozumie się postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmującego w szczególności:

- weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,

- uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień,

- zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.

Zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy, jeżeli wydanie decyzji środowiskowej poprzedza ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przed jej wydaniem organ właściwy uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, z dyrektorem urzędu morskiego oraz zasięga opinii właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ponadto, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do jej wydania zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego przeprowadza ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 79 ust. 1 ustawy).

Na mocy art. 80 ust. 1 ustawy, jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach biorąc pod uwagę wyniki uzgodnień i opinii, o których mowa w art. 77 ust. 1, ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, wyniki postępowania z udziałem społeczeństwa oraz wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone. Decyzję środowiskową wydaje się po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony (art. 80 ust. 2 ustawy).

Wymagania formalne raportu są precyzyjnie określone w art. 66 przywoływanej ustawy. Raport niespełniający tych wymagań ustawowych nie powinien być uznany za środek dowodowy zgodny z prawem (por. wyrok NSA z dnia 23 listopada 2010 r., II OSK 1848/10, Lex nr 787129). W orzecznictwie sądowoadministracyjnym (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 listopada 2006 r., IV SA/Wa 1502/06, Lex nr 308041), jak i w literaturze (por. G. Dobrowolski, Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, Toruń 2011, s. 208) przyjmuje się, że zarówno organ wydający decyzję środowiskową jak i organ uzgadniający mogą zwracać się do wnioskodawcy o uzupełnienie treści raportu, a w razie nie zastosowania się do wezwania organ odmówi uzgodnienia (wydania) decyzji środowiskowej.

Zgodnie z przytoczonymi na wstępie przepisami ustawy o ocenach to organ administracji publicznej wydaje decyzję środowiskową i jego rola w postępowaniu wyjaśniającym jest aktywna a nie pasywna (por. art. 81 ust. 1 u.i.ś). Definiując pojęcie oceny oddziaływania na środowisko, ustawodawca szczególnie zaakcentował konieczność weryfikacji przez organ raportu (art. 3 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy). Weryfikacja raportu oddziaływania na środowisko jest zatem oceną dokonywaną przez organ właściwy do wydania decyzji środowiskowej (i do pewnego stopnia organy współdziałające) mającą odpowiedzieć na pytanie, czy przedstawiony dokument zawiera wszystkie ustawowo wymagane elementy, a także czy zawarte w nim informacje są prawdziwe i rzetelne. Jeżeli raport nie spełnia wymagań prawdziwości i rzetelności organ prowadzący postępowanie będzie zobowiązany dokonać odpowiednich ustaleń w ramach postępowania wyjaśniającego (wyrok WSA w Kielcach z dnia 24 sierpnia 2010 r. II SA/Ke 380/10). Z tego punktu widzenia weryfikacja będzie stanowić realizację obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego (art. 77 kpa) co służyć ma realizacji zasady prawdy obiektywnej, mając na względzie interes społeczny (ochrona środowiska) i słuszny interes obywateli, o czym mowa w art. 7 kpa (por. wyroki WSA we Wrocławiu z dnia 4 grudnia 2014 r., II SA/Wr 689/14 oraz z dnia 1 lutego 2017 r., II SA/Wr 755/16).

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się przy tym, że raport jest jednym, choć bardzo ważnym, z dowodów w sprawie i jak każdy dowód podlega swobodnej ocenie. Nie może także stanowić jedynego źródła materiału dowodowego, w związku z tym organy są zobowiązane podejmować wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia sprawy, dopuszczając z urzędu jako dowód wszystko co może przyczynić się do jej wyjaśnienia, a nie jest sprzeczne z prawem, a więc by z urzędu przeprowadzać dowody służące ustaleniu precyzyjnie i w pełnym zakresie stanu faktycznego sprawy (por. wyroki NSA z dnia 8 marca 2010 r. II OSK 925/09 oraz z dnia 29 listopada 2000 r., V SA 948/00). Pamiętać przy tym należy, że w ramach oceny określa się także możliwość oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 62 ust. 1 pkt 2 u.o.ś.). Wykazanie niekorzystnego wpływu przedsięwzięcia nie musi skutkować zawsze brakiem możliwości jego realizacji (art. 82 ust. 1 pkt 3 i 5 u.o.ś.).

W istotnym dla przedmiotowych rozważań prawnych wyroku NSA z dnia 19 listopada 2013 r., II OSK 1376/12 wyrażono pogląd, że przepis art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy środowiskowej jednoznacznie stanowi, że raport musi zawierać opis analizowanych wariantów. Dotyczy to nie tylko wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, lecz także racjonalnego wariantu alternatywnego jak i wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, łącznie oczywiście z uzasadnieniem ich wyboru. Przywołany przepis wymaga określenia także przewidywanego oddziaływania na środowisko w aspekcie każdego z analizowanych wariantów.

Tym ustawowym wymogom organy obu instancji nie sprostały - głównie w zakresie oceny kompletności i wszechstronności raportu przedłożonego przez stronę. Organ I instancji nie dokonał samodzielnej i wnikliwej oceny raportu jako jednego z dowodów w sprawie, co narusza przepisy art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 kpa. Oparł się w tej ocenie wyłącznie na treści postanowienia uzgadniającego chociaż nie w całości aczkolwiek był nim związany, o czym będzie mowa w dalszych rozważaniach, dotyczących wariantów przedsięwzięcia, oraz wpływu transportu kruszywa na środowisko. To nie raport jest wiążącym organy i strony dokumentem, lecz decyzja środowiskowa wydana przez właściwy organ. To decyzja środowiskowa jest wiążącym dokumentem w toku dalszego postępowania inwestycyjnego i gospodarczego.

Przede wszystkim zauważyć należy, że raport środowiskowy będący podstawową częścią dokumentacji w niniejszej sprawie został sporządzony w 2012 r., a w następnych latach był uzupełniany aż do 8 czerwca 2016 r., kiedy to, już po wydaniu postanowienia uzgadniającego z 23 marca 2016 r. przez R.D.O.Ś. we W., przedstawiono do akt "Analizę zarzutów dotyczących raportu DOŚ" odnosząc się do Koreferatu do części przyrodniczej raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Organ uzgadniający nie znał zatem całości raportu podobnie jak pismo Zespołu Parków Krajobrazowych z 11.04.2016 r., koreferat i aneks do koreferatu, i protokół z posiedzenia R.R.O.P. z 15.02.2016 r., a taki obowiązek wynika z przepisu art. 77 ust. 2 pkt 2 przywołanej ustawy. Organy to uzupełnienie traktowały jako część raportu, o czym świadczy chociażby uzasadnienie decyzji organu I instancji na stronach 12 – 13 ("Raport był następnie wyjaśniany i uzupełniany przez wnioskodawcę m.in.:"). W tejże decyzji organ oceniając przedstawione w raporcie warianty przedsięwzięcia nie dokonał wnikliwej ich oceny pod kątem wpływu na środowisko i czy były to rzeczywiście różne warianty, czy tylko jeden wariant. Przedstawiane bowiem warianty różniły się między sobą wyłącznie powierzchnią obszaru górniczego, przy czym nie wyjaśniono dlaczego odstąpiono od obszaru proponowanego przez organ 33,2 ha i przyjęto w decyzji ostatecznie obszar 33,09 ha (pkt VIII uzasadnienia decyzji organu I instancji). Organ nie zwrócił uwagi, że raport zgodnie z art. 66 ust. 1 u.i.o.ś. winien zawierać:

5) opis analizowanych wariantów, w tym:

a) wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego,

b) wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru;

6) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów (podkr. Sądu),, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko, a w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej określenie także wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego;

7) uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:

a) ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze,

b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów pnasowych ziemi, klimat i krajobraz,

c) dobra materialne,

d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,

da) krajobraz,

e) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. a-da,

f) bezpieczeństwo ruchu drogowego w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej.

Sąd podziela stanowisko, że ustawodawca w u.i.o.ś. nie definiuje pojęcia "racjonalnego wariantu alternatywnego", nie wskazuje także kryteriów, jakie mają przesądzać o wyborze wariantu ostatecznego, tym niemniej, aby organ prowadzący sprawę mógł ocenić, czy w sprawie występuje "zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez wnioskodawcę" (art. 81 ust. 1 u.i.o.ś.), nie mogą się one sprowadzać do lakonicznej informacji, że inwestor nie jest zainteresowany wariantami alternatywnymi (B. Draniewicz, Glosa do wyroku WSA z dnia 24 lutego 2011 r., II SA/Bk 745/10. Teza 1, Pr.i Środ. 2011/4/133-142).

Organy obu instancji nie wyjaśniły przy tym podstawowej okoliczności, a mianowicie kwestii zgodności dopuszczonego do realizacji obszaru górniczego z treścią obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który dopuszcza obszar o powierzchni 32,81 ha (uchwała Nr [...] Rady Miejskiej M. z dnia 9 listopada 2009 r.). Tymczasem wydanie decyzji środowiskowej – w myśl art. 80 ust. 2 u.u.i.ś. - następuje po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony. Nie dotyczy to decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawanej dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012, dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin, dla inwestycji w zakresie terminalu, dla inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi, dla budowli przeciwpowodziowych realizowanych na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych oraz dla inwestycji w zakresie budowy obiektów energetyki jądrowej lub inwestycji towarzyszących.

W ocenie sądu cytowany przepis art. 80 ust. 2 cyt. ustawy w zdaniu pierwszym zawiera normę, która wprowadza podstawowe kryterium oceny zamierzeń strony ubiegającej się o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Przepis ten zobowiązuje zatem organ do oceny tej inwestycji pod kątem zgodności z planem miejscowym. Wobec tego, jeżeli plan miejscowy nie przewiduje przeznaczenia terenu pod określone przedsięwzięcie, to organ ma obowiązek, wobec braku zgodności przedsięwzięcia z planem miejscowym, wydać decyzję odmowną, bez dalszego badania wpływu planowanej inwestycji na środowisko (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 kwietnia 2014 r., II SA/Wr 48/14 wraz z glosą aprobującą K. Gruszeckiego, Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa, 2015, Nr 4, s. 31 i n.). Tego rodzaju uchybienie procesowe po stronie organów narusza podstawowe zasady postępowania wyjaśniającego z art. 7 i 77 k.p.a. oraz prawo materialne zawarte w cyt. art. 80 ust. 2 ustawy, aczkolwiek w niniejszej sprawie plan miejscowy w ogóle przewiduje planowane przedsięwzięcie, to jednak nie na tak dużym obszarze górniczym, czyli istnieje sprzeczność zapisów planu z zamierzonym przedsięwzięciem. Zatem zarzuty skarg w tym względzie należy uznać za zasadne, także w odniesieniu do przewidzianych w planie miejscowym ekranów akustycznych (§ 16.14 planu). Naruszeniem prawa materialnego jest wskazane wyżej naruszenie art. 66 ust. 1 ustawy.

Kolejnym zarzutem skarżących, zasługującym na uwzględnienie jest kwestia pominięcia w skarżonych decyzjach transportu kruszyw z terenu kopalni, który według organów nie stanowi przedsięwzięcia powiązanego technologicznie z przedsięwzięciem polegającym na wydobywaniu kopalin. Zdaniem Sądu można odnieść wrażenie, że organy bezpodstawnie podzieliły całe przedsięwzięcie określone we wniosku i w decyzji środowiskowej jako wydobywanie melafiru ze złoża "R. l." na dwa przedsięwzięcia: wyłącznie wydobywanie melafiru jako jedno zasadnicze przedsięwzięcie, a także przedsięwzięcie drugie: transport wydobytego melafiru z terenu kopalni do W. czy w innych kierunkach, którym organy już się nie interesują. Jest tymczasem oczywiste, że wydobywanie kruszywa jest ściśle związane z jego transportem na zewnątrz do nabywców. Przedsiębiorca nie planował wyłącznie gromadzenia całości urobku na terenie kopalni. W postanowieniu uzgadniającym Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we W. z dnia [...] r. na stronie 11 przyjęto, że proces produkcyjny kopalni składać się będzie również m.in. ze spedycji produktów handlowych (kruszyw). Fakt ten sugeruje określenie ilości środków transportu kruszywa i ich tonażu, a także określenia oddziaływania na środowisko i infrastrukturę. W kwestii oceny transportu organ odwoławczy jest niekonsekwentny w stosunku do swej poprzedniej decyzji.

To stanowisko organu uzgadniającego zostało w decyzjach całkowicie pominięte, aczkolwiek organ I instancji deklarował, że jest związany treścią postanowienia, zaś organ II instancji w pełni podzielił stanowisko zajęte w tym uzgodnieniu. Świadczy to o niepełnej i mało wnikliwej analizie tego dokumentu ze strony organów, a w konsekwencji o braku wiążącej organy i strony oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia w fazie transportu na środowisko. Rodzaj i rozmiar planowanego przedsięwzięcia oraz wielkość i natężenie ruchu związanego z transportem sugerują konieczność badania i określenia oddziaływanie środków transportu urobku z miejsca jego wydobywania na zewnątrz na otaczające środowisko - w zakresie wzmożonego ruchu na pobliskich drogach i ich eksploatacji, emisji hałasu, pyłu i drgań. Takie możliwości daje przepis art. 63 ust. 1 pkt 3 lit. c przywołanej ustawy, nakazujący uwzględnić w toku przeprowadzanej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko m.in. rodzaj i skalę możliwego oddziaływania wynikające z wielkości i złożoność oddziaływania, z uwzględnieniem obciążenia istniejącej infrastruktury technicznej. Brak ocen ze strony organów w tym względzie pozostaje w ewidentnej sprzeczności z zawartymi w w/w postanowieniu ograniczeniami w ruchu pojazdów transportowych oraz nakazem minimalizowania liczby konfliktów społecznych związanych z kontynuowaniem przedsięwzięcia. Mimo zasadniczo negatywnego stanowiska organu rozstrzygającego co do konieczności oceny środowiskowej fazy transportu – pewne ograniczenia w decyzji przyjęto, ale nie wskazano na jakiej podstawie i czy to jest wystarczające. Takie ograniczenia muszą wynikać z określonych danych i dokumentów oceny i następne winny podlegać ocenie organów. Brak w tym względzie należytej konsekwencji, stanowczości i precyzji po stronie organu.

Sąd podzielił trafność zarzutów skarżących odnoszących się do precyzyjnego określenia lokalizacji przedsięwzięcia przy zastosowaniu współrzędnych geograficznych, czego w decyzji środowiskowej zabrakło. Organy w tym względzie są niekonsekwentne, albowiem w pierwszej decyzji środowiskowej ta kwestia została uregulowana, a organ odwoławczy tego nie zakwestionował mimo, że wskazał na liczne uchybienia procesowe organu I instancji ale już w skarżonej decyzji nie skontrolował ich usunięcia. Należy bowiem pamiętać o rodzaju przedsięwzięcia; nie dotyczy to np. elektrowni wiatrowej czy innych przedsięwzięć, których oddziaływanie na środowisko jest zupełnie inne niż kopalnia melafiru, a ich usytuowanie określone zostanie precyzyjnie w kolejnych decyzjach realizacyjnych.

Zarzuty skarżących odnoszące się do merytorycznych stanowisk i wniosków w zakresie szczegółowych merytorycznych ustaleń raportu, postanowienia uzgadniającego oraz zawartych w decyzji środowiskowej nie mogły być uwzględnione przez skład orzekający w niniejszej sprawie przede wszystkim z uwagi na omówione braki w zakresie postępowania wyjaśniającego.

Ponadto w tym względzie Sąd podziela utrwaloną już linię orzeczniczą sądów administracyjnych, zgodnie z którą sąd administracyjny nie dokonuje merytorycznej oceny raportu o oddziaływaniu danego przedsięwzięcia na środowisko, lecz tylko kontroluje ustalenia faktyczne dokonane przez właściwe organy. Rola sądu sprowadza się do stwierdzenia, czy raport jest kompletny i spójny, czyli czy spełnia ustawowe wymagania co do jego zawartości określone w art. 66 u.u.i.ś. Sąd nie może samodzielnie dokonywać oceny treści merytorycznej raportu, ponieważ wymaga to wiadomości specjalistycznych z różnych gałęzi nauki (por. wyrok NSA z 1.03. 2013 r., II OSK 2105/11). Dlatego też zastrzeżenia składane do raportu powinny być poparte np. kontrraportem lub ekspertyzą, która w sposób udokumentowany wskaże na wady raportu. Powinno to nastąpić w postępowaniu administracyjnym, a nie w postępowaniu sądowym. Podobny pogląd został wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2013 roku (II OSK 639/13): "Należy bowiem przypomnieć, że sąd administracyjny nie przeprowadza już uzupełniającego postępowania dowodowego, za wyjątkiem przypadku z art. 106 § 3 p.p.s.a., który w tej sprawie nie wystąpił, jak i to, że raport ten ma charakter dokumentu prywatnego inwestora, będącego dowodem w tym postępowaniu administracyjnym. Ponadto Sąd I instancji dokonując kontroli legalności decyzji środowiskowej nie może pominąć wynikającej z ustawy środowiskowej właściwości rzeczowej organu, który wydaje decyzję środowiskową. Sąd administracyjny nie może ponadto dokonywać własnych ustaleń stanu faktycznego, a więc również ustaleń wymagających wiedzy specjalistycznej, ponieważ kontroluje tylko, czy stan faktyczny został prawidłowo ustalony przez właściwe organy I i II instancji."

Z uwagi na omówione braki postępowania w zakresie oddziaływania całego przedsięwzięcia na środowisko łącznie z fazą transportu – uwzględniono skargę S. P. i K. P.. Szczegółowe uzasadnienie tego mankamentu decyzji omówiono już wcześniej. W obecnym stanie niepełnej oceny oddziaływania tylko części przedsięwzięcia, umorzenie postępowania odwoławczego z powodu braku przymiotu strony było przedwczesne. Ta okoliczność może być rozstrzygnięta w sposób jednoznaczny po naprawieniu błędów opisanych w niniejszym uzasadnieniu wyroku.

Z tych też względów w oparciu o przepisy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 200 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji wyroku.