drukuj    zapisz    Powrót do listy

6122 Rozgraniczenia nieruchomości, Nieruchomości Rozgraniczenie nieruchomości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 931/21 - Wyrok NSA z 2022-02-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 931/21 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2022-02-11 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-05-26
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Agnieszka Miernik
Marek Stojanowski /przewodniczący sprawozdawca/
Wojciech Jakimowicz
Symbol z opisem
6122 Rozgraniczenia nieruchomości
Hasła tematyczne
Nieruchomości
Rozgraniczenie nieruchomości
Sygn. powiązane
III SA/Lu 418/20 - Wyrok WSA w Lublinie z 2021-01-07
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 2096 art. 262 § 1 pkt 2, art. 264 § 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz Sędzia WSA del. Agnieszka Miernik po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 7 stycznia 2021 r. sygn. akt III SA/Lu 418/20 w sprawie ze skargi A.K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] maja 2020 r. nr [...] w przedmiocie kosztów postępowania rozgraniczeniowego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2021 r. sygn. akt III SA/Lu 418/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę A.K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] maja 2020 r. nr [...] w przedmiocie kosztów postępowania rozgraniczeniowego.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

T. i J. małż. L. wnieśli o rozgraniczenie nieruchomości położonej w miejscowości Z. obręb [...] oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki ewidencyjne nr [...] i nr [...] z nieruchomością sąsiednią oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr [...].

Postanowieniem z dnia [...] marca 2019 r. Burmistrz L. wszczął postępowanie o rozgraniczenie przedmiotowych nieruchomości. Do przeprowadzenia czynności rozgraniczenia upoważniony został K.P. - geodeta posiadający stosowne uprawnienia zawodowe.

Prawo własności w stosunku do działki nr [...] zostało ustalone na podstawie aktu własności ziemi [...], postanowienia Burmistrza znak: [...] z dnia [...] marca 2017 r. prostującego błędy pisarskie w ww. akcie własności ziemi oraz postanowień o nabyciu praw do spadku: z dnia [...] stycznia 1998 r., sygn. akt [...] Ns [...]; z dnia [...] kwietnia 1998 r., sygn. akt [...] Ns [...]; z dnia 23 października 2018 r., sygn. akt [...] Ns [...]; z dnia [...] września 2018 r., sygn. akt [...] Ns [...] oraz aktu notarialnego umowy sprzedaży Rep. A. Nr [...] z dnia [...] lipca 2019 r., mocą którego A.K. stała się właścicielką całej tej nieruchomości.

Po wykonaniu przez geodetę K.P. czynności technicznych rozgraniczenia nieruchomości, decyzją z dnia [...] września 2019 r. Burmistrz L. umorzył postępowanie administracyjne w sprawie rozgraniczenia nieruchomości i przekazał sprawę z urzędu do rozpatrzenia Sądowi Rejonowemu [...] w L. z siedzibą w S.

W dniu [...] grudnia 2019 r. Burmistrz L. wydał także postanowienie w przedmiocie kosztów przeprowadzonego postępowania rozgraniczeniowego, obciążając tymi kosztami współwłaścicieli rozgraniczanych nieruchomości w kwotach po [...] zł każdego z nich.

Na skutek zażalenia A.K. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. postanowieniem z dnia [...] listopada 2019 r. uchyliło postanowienie organu I instancji.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, postanowieniem z dnia [...] lutego 2019 r., wydanym na podstawie przepisów art. 264 § 1 i 2 K.p.a. w związku z art. 263 § 1 k.p.a. i art. 262 § 1 pkt 2 K.p.a., Burmistrz L. ustalił koszty postępowania rozgraniczeniowego na kwotę [...] zł oraz zobowiązał do poniesienia tych kosztów każdego ze współwłaścicieli rozgraniczanych nieruchomości w kwotach po [...] zł w przypadku każdego z nich, zaliczając T. i J. małż. L. na poczet kosztów postępowania kwotę [...] zł uiszczoną tytułem zaliczki.

A.K. wniosła zażalenie na postanowienie organu I instancji, kwestionując obciążenie skarżącej częścią kosztów postępowania rozgraniczeniowego, w sytuacji gdy skarżąca nie zgłaszała wniosku o rozgraniczenie nieruchomości i jej zdaniem, koszty wynikły wyłącznie z winy T. i J. małż. L. i zostały poniesione wyłącznie w ich interesie i na ich żądanie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu zażalenia, zaskarżonym postanowieniem uchyliło postanowienie organu I instancji w zakresie terminu uiszczenia kosztów postępowania rozgraniczeniowego i wyznaczyło stronom termin 30 dni od daty otrzymania postanowienia na uiszczenie dotychczas nieuiszczonych kosztów postępowania rozgraniczeniowego ustalonych zaskarżonym postanowieniem organu I instancji.

Organ odwoławczy ocenił jako prawidłowe ustalenie wysokości kosztów postępowania rozgraniczeniowego w kwocie [...] zł, obejmującej wynagrodzenie wyłonionego w procedurze ofertowej geodety. Kolegium wskazało, że ustalona kwota kosztów nie odbiega od rynkowych wynagrodzeń za podobne czynności rozgraniczeniowe i wynika z zawartej z geodetą umowy z dnia [...] marca 2019 r. W świetle znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji geodezyjnej nie budzi również wątpliwości zakres wykonanych przez geodetę czynności, jak też ich poprawność, gdyż przed wydaniem decyzji organ I instancji dokonał oceny prawidłowości wykonanych czynności oraz zgodności sporządzonych dokumentów, a dokumentacja techniczna została włączona do zasobu geodezyjnego.

Organ odwoławczy uznał również za prawidłowe rozdzielenie kosztów pomiędzy strony postępowania rozgraniczeniowego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze podniosło, że rozgraniczenie nieruchomości, którego celem jest ustalenie granicy prawnej nieruchomości, leży w interesie wszystkich właścicieli nieruchomości rozgraniczanych, a zatem koszty rozgraniczenia powinny obciążyć wszystkie strony postępowania rozgraniczeniowego, to jest wszystkich właścicieli nieruchomości objętych rozgraniczeniem. Organ wyjaśnił, że w okolicznościach sprawy zaistniał spór co do położenia granicy. Strony prezentowały rozbieżne stanowiska odnośnie do przebiegu granicy i nie zgadzały się na wskazaną przez geodetę granicę, wcześniej nie przeprowadzano rozgraniczenia przedmiotowych działek gruntu. Ponadto geodeta mając na względzie istniejący spór, rekomendował organowi umorzenie postępowania i przekazanie sprawy z urzędu do rozpatrzenia przez sąd powszechny. Spór wprawdzie nie został zakończony na etapie administracyjnym poprzez wydanie decyzji, jednakże nie zwalnia to stron od uiszczenia kosztów poniesionych w jego toku. Okoliczności postępowania rozgraniczeniowego potwierdzają istnienie sporu granicznego oraz zasadność przeprowadzenia rozgraniczenia. Zatem dokonanie rozgraniczenia, mającego na celu bezsporne określenie granic, leżało w interesie właścicieli wszystkich nieruchomości, których dotyczył spór graniczny. W konsekwencji, w ocenie Kolegium zasadnym było obciążenie kosztami postępowania rozgraniczeniowego właścicieli obu rozgraniczanych nieruchomości po połowie.

Jednocześnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało za wadliwe określenie terminu na uregulowanie przez strony przypadających na nie kosztów, gdyż termin ten już wyekspirował. Powołując się na powyższe, organ odwoławczy uznał za zasadne rozstrzygnąć w tym zakresie na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., utrzymując tym samym w mocy postanowienie organu pierwszej instancji w pozostałej części.

Na powyższe postanowienie A.K. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd I instancji skargę oddalił. Powołując się na treść art. 30 ust. 1, art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r. poz. 2052, powoływanej dalej jako "p.g.k.") oraz art. 28 K.p.a. podniósł, że legitymowanym do złożenia wniosku o rozgraniczenie jest każdy, kto posiada tytuł prawny do nieruchomości, której granice stały się sporne. Nadto z przepisów p.g.k. i rozporządzenia wykonawczego z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości (Dz. U. Nr 45, poz. 453) wynika zasada udziału geodety w postępowaniu dotyczącym rozgraniczenia nieruchomości. Zatem koniecznymi kosztami postępowania rozgraniczeniowego są koszty związane z czynnościami geodety w tym postępowaniu. Nie budzi też wątpliwości, że koszty czynności związanych z rozgraniczeniem należą do kosztów postępowania administracyjnego. Organ dopiero wraz z wydaniem decyzji rozstrzygającej sprawę, bądź też po umorzeniu postępowania administracyjnego z uwagi na obiektywną niemożliwość ustalenia granicy w tym trybie ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osobę zobowiązaną do ich poniesienia i wówczas obciąża ją tymi kosztami.

Natomiast w kwestii kosztów administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego i sposobu ich rozliczenia zastosowanie znajdują art. 263 § 1 K.p.a. oraz art. 262 § 1 K.p.a., z których wynika, że koszty te obciążają strony.

Dalej Sąd I instancji powołał się na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2006 r. sygn. akt I OPS 5/06 i przywołaną w niej argumentację. Wskazał też, że choć istnieją przypadki, kiedy odstąpienie od wskazanej wyżej zasady jest możliwe, wynikać to musi jednakże ze szczególnych okoliczności konkretnej sprawy, które decydować mogą o innym sposobie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania rozgraniczeniowego. Niniejsza sprawa okoliczności takich, zdaniem Sądu I instancji, jednak nie posiada.

W ocenie Sądu I instancji postępowanie rozgraniczeniowe obejmowało rozgraniczenie pomiędzy nieruchomościami: działkami nr [...] i nr [...], stanowiącymi własność J. i T. małż. L., z działką nr [...], stanowiącą własność A.K. Okolicznością bezsporną jest istnienie między stronami sporu co do przebiegu granicy między ww. nieruchomościami. Z tych względów prawidłowo organ orzekł o rozdzieleniu kosztów pomiędzy strony postępowania rozgraniczeniowego. Bez znaczenia przy tym dla kwestii obciążenia stron postępowania kosztami postępowania rozgraniczeniowego pozostaje natomiast okoliczność, która ze stron to postępowanie zainicjowała. W okolicznościach tej sprawy nie ma podstaw do przyjęcia, że rozgraniczenie nieruchomości zostało przeprowadzane wyłącznie w interesie J. i T. małż L., którzy podjęli czynności w celu wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego.

Zdaniem Sądu, podniesione w skardze zarzuty nie podważają także prawidłowości zaskarżonego postanowienia w zakresie odnoszącym się do wysokości ustalonych przez organ I instancji kosztów postępowania rozgraniczeniowego. Na koszty te składało się wynagrodzenie upoważnionego geodety K.P. w kwocie [...] zł. Podkreślić należy, wartość wykonanego zamówienia określonego w złożonej przez geodetę fakturze VAT z dnia [...] września 2019 r. pomniejszona została o kwotę [...] zł, tj. o 0,2% za każdy dzień zwłoki stosownie do zapisu § 5 umowy z dnia [...] marca 2019 r. o wykonanie czynności geodezyjnych rozgraniczenia nieruchomości.

Sąd wskazał również na niezasadność zarzutów skarżącej dotyczących wyboru geodety, który został następnie upoważniony do przeprowadzenia czynności technicznych rozgraniczenia. Wybór został dokonany w drodze zapytania ofertowego. Zgodnie z treścią zapytania ofertowego, było ono prowadzone w oparciu o wyłączenie, o którym mowa w art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 z późn. zm.). Powołany przepis przewiduje, że ustawy Prawo zamówień publicznych nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro. Wbrew zatem stanowisku skarżącej, ustawa Prawo zamówień publicznych nie miała w tym przypadku zastosowania i nie mogło dojść do naruszenia jej przepisów przez organ I instancji. Koszty postępowania rozgraniczeniowego zostały ustalone na kwotę [...] zł i są zdecydowanie niższe od kwoty określonej powyższym przepisem.

Nadto w okolicznościach niniejszej sprawy czynności wykonane przez upoważnionego geodetę zostały ocenione jako prawidłowe, czego wyrazem było włączenie sporządzonej przez geodetę dokumentacji do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się A.K. i wywiodła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zaskarżając wyrok w całości zarzuciła:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. art. 262 § 1 k.p.a. w zw. z art. 152 k.c. polegające na:

• niezasadnym uznaniu, że obowiązkiem organu administracji publicznej jest obciążenie kosztami rozgraniczenia nieruchomości stron będących właścicielami sąsiadujących nieruchomości bez należytego rozeznania w zakresie okoliczności faktycznych, jakimi kierowała się strona żądająca rozgraniczenia, a w szczególności bez zbadania, czy istniał rzeczywisty spór co do przebiegu linii granicznej, określenia jakie czynności podejmowały strony w toku postępowania rozgraniczającego oraz czym było podyktowane podejmowanie tych czynności, w sytuacji gdy w ocenie skarżącej, to strona wszczynająca postępowanie powinna być obciążona tymi kosztami jako jedyna, tym bardziej, że nie został tym samym osiągnięty cel postępowania rozgraniczeniowego w postaci trwałego, jednoznacznego i ostatecznego ustalenia przebiegu granicy;

• dokonanie błędnej wykładni pojęcia interesu strony i w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie, iż rozgraniczenie nieruchomości było w interesie skarżącej, w sytuacji gdy postępowanie rozgraniczeniowe zostało zainicjowane na wniosek strony przeciwnej pomimo, iż właściciele respektowali przebieg granicy, bowiem ta nie była kwestionowana od kilkudziesięciu lat aż do 2016 r. gdy H.K. dokonała prywatnego pomiaru na zlecenie T.L., co w konsekwencji powinno doprowadzić do indywidualizacji interesów stron postępowania rozgraniczeniowego przez organ administracji publicznej i obciążenie kosztami wyłącznie strony inicjującej postępowanie;

• błędnym uznaniu, że interes w rozgraniczeniu mają zawsze wszyscy właściciele rozgraniczanych nieruchomości, w sytuacji gdy prowadzi to w istocie do nieusprawiedliwionego obejścia zasady rozkładania ciężaru kosztów postępowania, tak z punktu widzenia prawa cywilnego, jak i administracyjnego oraz obciążania kosztami postępowania dowodowego w postaci opłaty za geodetę strony, która nie tylko nie składała wniosku o wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego i przeprowadzenie dowodu nie wnosiła, a ostateczny wynik postępowania w przedmiocie rozgraniczenia w zasadzie pozostaje bez wpływu na jej interes;

2. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7 i 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. poprzez:

• błędne uznanie, że zachowanie stron w toku postępowania uzasadnia obciążenie również skarżącej kosztami postępowania rozgraniczeniowego bez przeprowadzenia wszechstronnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez nieuwzględnienie, iż wyłącznie po stronie wnioskodawców istniał interes prawny w kwestii dokonania rozgraniczenia nieruchomości bowiem pomimo zachowania oryginalnej dokumentacji źródłowej zawierającej niezbędne dane do odtworzenia granicy przyjętej do wydania aktu własności ziemi oraz ostatecznej decyzji - aktu własności ziemi, dotyczącej uwłaszczenia poprzedników prawnych uczestników postępowania rozgraniczeniowego, następnie potwierdzonej przez strony w 1994 r. podczas podziału działki nr [...] Wojewódzki Sąd Administracyjny całkowicie pominął, iż przebieg granicy nie był kwestionowany przez strony przez kilkadziesiąt lat (a licząc od 1994 r. przez dwadzieścia dwa lata), co w konsekwencji wprost powinno prowadzić do wniosku, ze granica pomierzona i potwierdzona bez zmian z uwzględnieniem wskazanej dokumentacji odpowiednio w 1971 r. (także 1994 r.) pozostaje nadal granicą prawną, jak również, iż między stronami nie istniał spór co do przebiegu granicy, bowiem zlecone przez T.L. prace geodezyjne w dniu 23 sierpnia 2016 r. przeprowadzone przez geodetę H.K. w istocie nie stanowiły formalnego wytyczenia przebiegu granicy, a związane były jedynie z wytyczeniem linii ogrodzenia na wniosek T.L., bez zachowania odpowiednich procedur, bowiem czynności dokonane przez geodetę H.K. nie zostały zgłoszone do państwowego zasoby geodezyjnego i kartograficznego, ani zaakceptowane przez organ nadzorujący, tj. starostę, tym samym niezasadne było składanie wniosku o rozgraniczenie przez małżonków L., którzy chcieli usankcjonować granice wytyczoną przez Panią K. na ich zlecenie prywatne;

• całkowitym pominięciu, iż do czasu pomiaru przez geodetę H.K. w 2016 r. na zlecenie T.L. nie było sporu co do przebiegu granicy, która to granica była niezmienna od co najmniej uwłaszczenia (1971 r.) poprzednika prawnego A.K. na działce [...], tym samym zdaniem skarżącej w istocie brak było konieczności wszczynania i prowadzenia postępowania rozgraniczeniowego w niniejszej sprawie tym bardziej, iż czynności pomiarowe dokonane przez geodetę K.P. w toku postępowania o rozgraniczenie dokonane zostały w sposób wadliwy, bowiem w oparciu o palik umiejscowiony uprzednio na granicy od strony południowej przez geodetę H.K. (która pomiarów dokonała w sposób bezprawny i nieformalny, a który to pomiar istotnie różnił się od stanu i pomiarów utrzymujących się od 1994 r. o 1 metr od dotychczasowego przebiegu granicy na niekorzyść działki nr [...] będącej własnością skarżącej A.K.), w konsekwencji pomiary geodety P. okazały się być zupełnie nieprzydatne, bowiem ostateczna ocena co do prawidłowości pomiarów dokonanych przez geodetę będzie przedmiotem opinii biegłego sądowego, który zgodnie z postanowieniem Sądu ma wykonać w ciągu kolejnych miesięcy opinię sądową i nie może stanowić podstawy obciążenia skarżącej kosztami rozgraniczenia.

Mając powyższe na uwadze wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Nadto wniesiono o zasądzenie od organu na rzecz skarżącej kasacyjnie zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanym.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawiono stosowną argumentację.

W odpowiedziach na skargę kasacyjną T.L. i J.L. wnieśli o jej oddalenie, a także zasądzenie od skarżącej kasacyjnie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawidliwionych podstaw, a zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

W myśl art. 182 § 2 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, gdy strona, którą ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony w terminie czternastu dni od doręczenia skargi kasacyjnej nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. W niniejszej sprawie ziściły się te warunki odstępstwa od zasady jawności, a rozprawa przed Naczelnym Sądem Administracyjnym byłaby zbędna.

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 P.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Zgodnie z regułą wynikającą z art. 262 § 1 pkt 2 K.p.a., koszty postępowania, których poniesienie nie jest ustawowym obowiązkiem organu, obciążają strony, a w wypadku kosztów rozgraniczenia obciążają one strony będące właścicielami rozgraniczanych nieruchomości, według zasady wyrażonej w przepisie art. 152 k.c. Podstawę rozstrzygania o kosztach postępowania rozgraniczeniowego stanowią przepisy art. 262 § 1 pkt 2 i 264 § 1 K.p.a. Zgodnie z art. 262 § 1 K.p.a. stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z jej winy (pkt 1), a także zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie (pkt 2). Do kosztów postępowania zalicza się koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a także koszty spowodowane oględzinami na miejscu, jak również koszty doręczenia stronom pism urzędowych (art. 263 § 1 K.p.a.). Ustalenie wysokości kosztów postępowania następuje w drodze postanowienia, wydanego przez organ administracji publicznej jednocześnie z wydaniem decyzji. W postanowieniu tym organ określa także osoby zobowiązane do poniesienia kosztów oraz termin i sposób ich uiszczenia (art. 264 § 1 K.p.a.). Należy także odnotować - tak jak Sąd I instancji, że Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 11 grudnia 2006 r., sygn. akt I OPS 5/06, opublikowanej w ONSAiWSA 2007/2/26, wyraził pogląd, że organ administracji publicznej, orzekając na podstawie przepisu art. 262 § 1 pkt 2 K.p.a. o kosztach postępowania rozgraniczeniowego, może - uwzględniając normę art. 152 k.c. - obciążyć kosztami rozgraniczenia nieruchomości strony będące właścicielami sąsiadujących nieruchomości, a nie tylko stronę, która żądała wszczęcia postępowania. Powołana teza uchwały może sugerować pewną uznaniowość organu w stosowaniu art. 152 k.c., jednakże zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego sprawę niniejszą, reguła ponoszenia kosztów postępowania rozgraniczeniowego przez wszystkie strony postępowania nie może być w tej konkretnej sprawie pominięta.

Bez wątpienia podstawowym kosztem postępowania administracyjnego w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości jest wynagrodzenie geodety. Podkreślenia jednak wymaga, że chodzi o wynagrodzenie geodety działającego z upoważnienia organu do wykonania czynności ustalenia przebiegu granicy. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2019 r. poz. 725 ze zm.), rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) oraz, w wypadkach określonych w ustawie, sądy. Natomiast w myśl art. 31 ust. 1 tej ustawy, czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). A zatem tylko koszty geodety wskazanego w danym postępowaniu rozgraniczeniowym w sposób określony w ww. przepisach ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne, można uznać za koszty postępowania rozgraniczeniowego, podlegające rozliczeniu pomiędzy stronami. Nie można zapominać, że geodeta pełni rolę obiektywnego biegłego, wspomagając w ten sposób organ w prawidłowym rozstrzygnięciu sprawy.

Jak wynika z akt sprawy, postępowanie rozgraniczeniowe obejmowało rozgraniczenie pomiędzy nieruchomościami: działkami nr [...] i nr [...], stanowiącymi własność J. i T. małż. L., z działką nr [...], stanowiącą własność A.K. Postępowanie to zostało wszczęte w związku z istniejącym sporem granicznym dotyczącym przebiegu linii granicznej pomiędzy przedmiotowymi nieruchomościami położonymi w miejscowości Z. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem skarżącej kasacyjnie, iż sporu takiego nie ma. Sama bowiem przyznała w skardze kasacyjnej, że do czasu dokonania pomiarów przez geodetę H.K. w 2016 r., działającą na zlecenie T.L. nie było sporu co do przebiegu granicy. A zatem od 2016 r. istnie spór co do przebiegu granicy, a jego szczegóły skarżąca opisała uzasadniając zarzuty skargi kasacyjnej.

Tym samym stwierdzić należy, iż spełniona został ustawowa przesłanka obciążenia kosztami ww. osób po połowie gdyż postępowanie rozgraniczeniowe toczyło się w interesie obu stron. Interes prawny jest kategorią obiektywną, a trudno uznać, że postępowanie zmierzające do wydania decyzji o rozgraniczeniu nie dotyczy interesu prawnego wszystkich właścicieli nieruchomości skoro efektem takiego postępowania jest ustalenie granicy czyli ustalenie zasięgu wykonywania prawa własności do wydzielonych tymi granicami terenów. Rację ma także Sąd I instancji, że bez znaczenia przy tym pozostaje okoliczność, która ze stron zainicjowała postępowanie rozgraniczeniowe, a także i to, że ostatecznie w postępowaniu administracyjnym przed organem do wydania decyzji o rozgraniczeniu nie doszło. Geodeta został powołany zgodnie z powołanymi wyżej przepisami ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne i działał z upoważnienia organu prowadzącego administracyjne postępowanie rozgraniczeniowe. Wykonał zleconą pracę geodezyjną, która stanowi koszt postępowania rozgraniczeniowego, podlegający rozliczeniu pomiędzy stronami.

Podsumowując, ustalenie granicy we właściwym dla tego celu postępowaniu rozgraniczeniowym niewątpliwie pozostawało w interesie zarówno wnioskodawców, jak i właściciela sąsiedniej nieruchomości.

Z tych wszystkich względów, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a skarga kasacyjna jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, podlega oddaleniu na podstawie art. 184 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt