Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Halina Adamczewska-Wasilewicz (spr.) Sędziowie sędzia WSA Leszek Kleczkowski asesor WSA Joanna Ziołek po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 lutego 2023 r. sprawy ze skargi E. Sp. z o.o. w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy z dnia 26 września 2022 r. nr SKO-433/45/22 w przedmiocie określenia miesięcznej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oddala skargę

Prezydent M. B. decyzją z dnia [...] czerwca 2022 r. określił dla E. o. z siedzibą w B. (dalej jako Skarżąca, Strona, Spółka) wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

z nieruchomości położonej w B. przy ul. [...], na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, za okres od [...] stycznia 2022 r. w łącznej wysokości [...] zł (odbiór odpadów zmieszanych 2x [...] zł, odbiór odpadów BIO 2x [...] zł, odbiór metali i tworzyw sztucznych 2x [...] zł, odbiór papieru 2x [...] zł, odbiór szkła 1x [...] zł). Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiło ustalenie przez organ, że E. o. jest właścicielem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1297 ze zm.) – dalej: "u.c.p.g.", nieruchomości położonej w B. przy ul. [...], na której nie zamieszkują mieszkańcy. E. o. nie złożyła deklaracji

o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na część niemieszkalną zawierającą wszystkie frakcje pojemników do gromadzenia odpadów.

W odwołaniu od powyższej decyzji, Strona zaskarżyła ją w części, tj. w zakresie określenia przez organ z urzędu w drodze decyzji wysokości miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne za okres od [...] stycznia 2022 r. w łącznej wysokości [...] zł (opłata za odpady typu BIO - [...] zł oraz odpady typu szkło - [...] zł) zarzucając jej naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6q, art. 6m ust. 2, art. 6o i art. 6i ust. 1 w zw. z art. 6h u.c.p.g., § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, § 9 uchwały nr XI/195/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług

w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości

i zagospodarowania tych odpadów, § 4.4 uchwały XI/194/19 Rady Miasta Bydgoszczy

z dnia 24 kwietnia 2019 r. zmieniającej uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Bydgoszczy poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że Skarżąca jest zobowiązana do zadeklarowania wszystkich frakcji odpadów w sytuacji, w której nie wynika to z treści przepisów. W związku z tymi zarzutami, Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w części, tzn. w zakresie ustalenia opłaty cząstkowej w wysokości [...] zł tytułem odpadów typu BIO oraz opłaty cząstkowej w wysokości [...] zł tytułem odpadów typu szkło i ustalenie, że ww. opłaty za przedmiotowe frakcje odpadów nie są należne, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji w części i umorzenie postępowania w I instancji, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji w części i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Zdaniem Skarżącej, organ błędnie przyjął, że w niniejszej sprawie zachodzą okoliczności pozwalające przypuszczać, że wytwarza ona bioodpady oraz odpady

w postaci szkła, chociaż z trzech przeprowadzonych kontroli wynika, iż odpady

z tego rodzaju frakcji nie są wytwarzane na terenie nieruchomości.

Decyzją z dnia [...] września 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w B. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ wskazał, że materialnoprawną podstawę wydania decyzji stanowią przepisy ustawy

o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), dalej: "O.p.", a istota sporu sprowadza się do ustalenia czy w związku z zadeklarowaniem selektywnej zbiórki odpadów, Spółka ma obowiązek ponoszenia opłat za wszystkie frakcje odpadów komunalnych.

Organ ustalił, że w związku z powziętymi wątpliwościami, co do prawidłowości złożonej deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi po przeprowadzeniu w dniu [...] marca 2022 r. kontroli, podczas której odmówiono dokonania korekty deklaracji, wezwano Stronę do dokonania korekty deklaracji. W odpowiedzi na wezwanie, Spółka ponownie odmówiła dokonania korekty wskazując, że deklaracja została wypełniona i zgłoszona zgodnie z prawdą i stanem faktycznym. W ocenie Skarżącej, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 u.c.p.g. nie można wymagać zbierania na terenie nieruchomości odpadów, które tam nie powstają. Powyższe skutkowało wszczęciem przez organ I instancji z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi od [...] stycznia 2022 r. Prowadzone przez organ I instancji postępowanie zakończyło się wydaniem zaskarżonej decyzji, na mocy której ustalono wysokość opłaty uwzględniającej wszystkie frakcje odpadów komunalnych.

Organ odwoławczy przywołał treść przepisów mających zastosowanie w sprawie, tj. art. 5 ust. 1 pkt 3 i 3b, art. 6q, art. 6c ust. 2, art. 6m ust. 1, art. 6o, art. 6i ust. 1 pkt 2, art. 6k ust. 1, art. 4 ust. 2 pkt 2 u.c.p.g. Wskazał, że powyższe przepisy u.c.p.g. oraz wydane

w ich oparciu akty prawa miejscowego, tj. uchwała nr XI/194/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r., uchwała nr XI/195/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r. określające m.in. rodzaje i minimalną wielkość pojemników, obowiązują na terenie nieruchomości Spółki i w związku z tym mają charakter wiążący. Tym samym organ stwierdził, że składając deklarację na podstawie art. 6m u.c.p.g. Skarżąca nie może wyjść poza minimalne wymogi ww. przepisów.

Kolegium podniosło, że bezspornie E. o. jest właścicielem nieruchomości w rozumieniu przepisów u.c.p.g. (art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g.), na której ciąży odpowiedni obowiązek związany ze zbiórką odpadów komunalnych. Organ podkreślił, że przepisy ustawy nie uzależniają obowiązku uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami od wykonania obowiązku odbioru odpadów od właściciela nieruchomości. Podmiot zobowiązany do uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,

w przypadku ustalenia wysokości opłaty od ilości pojemników, jest zobowiązany do uiszczenia opłaty od pojemnika, bez względu na to, ile faktycznie odpadów zostało wytworzonych. Wyraźnie wskazuje na to regulacja art. 6j ust. 3 u.c.p.g., w którym podstawa ustalenia opłaty uzależniona jest od ilości pojemników (których normatyw ustalany jest w oparciu o uchwały rady gminy), nie zaś od ilości odpadów. Ustawodawca nie powiązał w tym przypadku wysokości opłaty z faktyczną ilością odpadów, które zostały wytworzone.

Organ zaznaczył, że publicznoprawny i przymusowy charakter opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wyklucza po stronie podmiotów zobowiązanych do jej uiszczenia swobodę decydowania o potrzebie i obowiązku jej ponoszenia. Podmioty zobowiązane do jej uiszczenia nie mają zatem swobody kształtowania treści stosunku prawnego,

w szczególności wysokości opłaty, ewentualnego jej obniżenia lub odstąpienia od jej pobrania przez gminę. Elementy te określa u.c.p.g. oraz akt prawa miejscowego

w zakresie wskazanym w tej ustawie.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy wysokość opłaty określa uchwała jednostki samorządu terytorialnego, zaś podstawa ustalenia wysokości tej opłaty została skonkretyzowana w § 4 uchwały Rady Miasta Bydgoszczy Nr XXXI/723/20 z dnia

25 listopada 2020 r. W uchwałach Rady Miasta Bydgoszczy Nr XI/194/19 i Nr XI/195/19 z dnia 24 kwietnia 2019 r. określono pojemności pojemników oraz ilość pojemników/worków w jaką powinny zostać wyposażone nieruchomości niezamieszkałe, na których powstają odpady. Oznacza to, że podmiot zobowiązany do uiszczenia opłaty ma obowiązek uiścić opłatę w wysokości odpowiadającej treści uchwał.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie organu odwoławczego, organ I instancji w związku z brakiem dokonania korekty deklaracji dotyczącej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosownie do treści art. 6o u.c.p.g. prawidłowo przeprowadził postępowanie wyjaśniające w celu wydania z urzędu decyzji ustalającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami jako daniny publicznej wg stawki określonej w uchwale Rady Miasta Bydgoszczy, obowiązującej w czasie, którego dotyczy zaskarżona decyzja.

W złożonej do tut. Sądu skardze, zaskarżono w całości powyższą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, zarzucając jej naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 6q, art. 6m ust. 2, art. 6o i art. 6i ust. 1 w zw. z art. 6h u.p.c.g.;

b) § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów;

c) § 9 uchwały nr XI/195/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów;

d) § 4 regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Bydgoszczy

w brzmieniu nadanym uchwałą XI/194/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r. zmieniającej uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czystości

i porządku na terenie Miasta Bydgoszczy

- poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że Skarżąca jest zobowiązana do zadeklarowania wszystkich frakcji odpadów w sytuacji, w której nie wynika to z treści przepisów i w konsekwencji niewłaściwe określenie cząstkowych sum miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne za okres od [...] stycznia 2022 r. w następującej wysokości: odpady typu BIO - opłata cząstkowa w wysokości [...] zł, odpady typu szkło - opłata cząstkowa w wysokości [...] zł i w konsekwencji naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 2000), dalej "k.p.a.", przez jego błędne zastosowanie i utrzymanie w mocy decyzji organu pierwszej instancji w sytuacji, gdy istniały przesłanki do zastosowania art. 138 § 1 pkt 2 lub art. 138 § 2 k.p.a.

Wskazując na powyższe zarzuty wniesiono o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji organu w całości, z uwagi na naruszenie prawa materialnego oraz innych przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy oraz uchylenie decyzji organu I instancji w części i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, gdyż decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie.

W piśmie procesowym z dnia [...] stycznia 2023 r. Spółka odniosła się do odpowiedzi SKO w B. na skargę. Wyraziła zgodę na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym. Podtrzymała stanowisko prezentowane w skardze i w postępowaniu administracyjnym. Stwierdziła, że w dalszym ciągu organ nie wyjaśnił bezpośredniej podstawy prawnej dla obowiązku deklarowania wszystkich frakcji odpadów (również tych niewytworzonych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Decyzja podlega uchyleniu, jeśli sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego

w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, o czym stanowi art. 145 § 1 pkt 1 lit. a–c ustawy

z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.) – dalej: "p.p.s.a." – lub też naruszenie prawa będące podstawą stwierdzenia nieważności decyzji (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

Na wstępie należy podać, że sprawę rozpoznano na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 15zzs(4) ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów."

W będącej przedmiotem kontroli sądowej sprawie Przewodniczący Wydziału zarządzeniem skierował sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym. Przed wydaniem wyroku Sąd przekazał informację o ww. regulacji prawnej, doręczył odpis odpowiedzi na skargę i poinformował o możliwości wypowiedzenia się w sprawie,

z którego to prawa Spółka skorzystała wyrażając zgodę na rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym.

Skarga podlega oddaleniu, gdyż zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem. Istota sporu w badanej sprawie dotyczy istnienia podstaw prawnych do nałożenia na stronę obowiązku ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami. Organ ustalił miesięczną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnym dla nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne w łącznej wysokości [...] zł, na którą składają się: 1) odbiór odpadów zmieszanych 2x [...] zł, 2) odbiór odpadów BIO 2x [...] zł, 3) odbiór metali i tworzyw sztucznych 2x [...] zł, 4) odbiór papieru 2x [...] zł, 5) odbiór szkła 1x [...] zł. Skarżąca kwestionuje ustalenie opłaty cząstkowej od odpadów BIO oraz od szkła, bowiem twierdzi, że nie są one wytwarzane, natomiast uznaje za zasadne pozostałe trzy frakcje odpadów, jako wytwarzane na nieruchomości niezamieszkałej przez mieszkańców, czyli: odpady zmieszane, metale i tworzywa sztuczne oraz papier. W związku z tym Spółka złożyła deklarację DO-2, w której nie wykazała pojemników oraz częstotliwości odbioru bioodpadów i szkła. W konsekwencji uważa, że opłata miesięczna powinna być niższa. W ocenie natomiast Kolegium brak jest podstaw do tak częściowego ustalania opłaty od niektórych tylko frakcji pojemników do gromadzenia odpadów.

W zaistniałym sporze rację należy przyznać organowi.

Z akt sprawy oraz decyzji wynika, że E. o. jest właścicielem

- w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. - nieruchomości położonej w B. przy ul. [...], na której nie zamieszkują mieszkańcy. Bezsporne jest, że na tej nieruchomości wytwarzane są odpady, przy czym Spółka podnosi, iż wyłącznie odpady zmieszane, metale i tworzywa sztuczne oraz papier.

Przechodząc zatem do meritum sporu wskazać należy, że z art. 3 ust. 1 u.c.p.g. wynika, iż utrzymanie czystości i porządku jest obowiązkowym zadaniem własnym gminy. Realizując to zadanie, gminy zapewniają odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy (art. 6c ust. 1 u.c.p.g.) oraz co istotne w rozpoznawanej sprawie, rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają na nich odpady komunalne (art. 6c ust. 2 u.c.p.g.). Zgodnie z art. 6h u.c.p.g. właściciele nieruchomości, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Skoro w przepisie art. 6h u.c.p.g. mowa jest ogólnie o art. 6c ust. 2, to należy przyjąć, że jeśli rada gminy postanowi

o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady, to w oczywisty sposób na właścicielach

(w rozumieniu omawianej ustawy) tych nieruchomości również spoczywa obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku

w gminach z dnia 13 września 1996 r. oraz zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. z 2019 r. poz. 2028) należy prowadzić selektywną zbiórkę odpadów komunalnych w podziale na odpady zmieszane, bioodpady, metale, tworzywa sztuczne, papier oraz szkło.

Dla rozpoznawanej sprawy istotne jest, że skorzystano z upoważnienia ustawowego zawartego w art. 6c ust. 2 u.c.p.g. i Rada Miasta Bydgoszczy objęła systemem odbierania odpadów komunalnych nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy,

a powstają odpady komunalne. W tym zakresie zostały podjęte stosowne uchwały. Mianowicie na podstawie § 9 ust. 1 uchwały nr XI/195/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług

w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości

i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właścicieli nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.Urz. Woj. Kuj-Pom. z 2019 r. poz. 2670): w zamian za opłatę, uiszczoną przez właściciela nieruchomości lub części nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy

a powstają odpady komunalne, innej niż wymienione w ust. 2 – 3, Miasto Bydgoszcz świadczyć będzie następujące usługi: 1) odbiór niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych – z częstotliwością nie rzadziej niż co 14 dni; 2) odbiór następujących odpadów zebranych selektywnie: a) papieru i tektury, opakowań z papieru i tektury – z częstotliwością nie rzadziej niż co 28 dni, b) tworzyw sztucznych, opakowań z tworzyw sztucznych, metali, opakowań z metali oraz opakowań wielomateriałowych – z częstotliwością nie rzadziej niż co 28 dni, c) szkła oraz opakowań ze szkła –

z częstotliwością nie rzadziej niż co 28 dni; d) odpadów ulegających biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów – z częstotliwością nie rzadziej niż co 14 dni.

Z kolei na podstawie § 4 ust. 4 uchwały nr XI/194/19 Rady Miasta Bydgoszczy

z dnia 24 kwietnia 2019 r. zmieniającej uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Bydgoszczy (Dz.Urz. Woj. Kuj-Pom.

z 2019 r. poz. 2669), nieruchomość lub część nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, należy wyposażyć w szczelne zamykane

i o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej pojemniki do zbierania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, o pojemności zapewniającej zbieranie wszystkich odpadów z terenu nieruchomości przez okres między kolejnymi wywozami, jednak nie mniejszej niż 120 litrów.

Zgodnie § 4 ust. 5 pkt 4 tej uchwały odpady zbierane selektywnie, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 lit. a – g, zbierane są w szczelnych pojemnikach lub workach o minimalnej pojemności 120 litrów, o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej, odpowiadające obowiązującym normom, o pojemnościach zapewniających zbieranie wszystkich odpadów z terenu nieruchomości przez okres między kolejnymi odbiorami, w następujący sposób na terenie nieruchomości innych niż wymienione w punkcie 3, na których nie zamieszkują mieszkańcy a powstają odpady komunalne:

a) papier i tektura, opakowania z papieru i tektury zbierane są w pojemnikach koloru niebieskiego oznakowanych napisem "PAPIER",

b) metale, opakowania z metali, tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych oraz opakowania wielomateriałowe zbierane są razem w pojemnikach koloru żółtego oznakowanych napisem "METALE, TWORZYWA SZTUCZNE",

c) szkło oraz opakowania ze szkła zbierane są w pojemnikach koloru zielonego oznakowanych napisem "SZKŁO",

d) odpady ulegające biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów, zbierane są w pojemnikach koloru brązowego oznakowanych napisem "BIO".

Na terenie nieruchomości, na których nie ma możliwości ustawienia pojemników do zbierania odpadów, dopuszcza się stosowanie worków.

Z kolei wielkość i częstotliwość odbioru pojemników na bioodpady oraz szkło zostały określone na podstawie przepisów uchwały Nr XXXI/723/20 Rady Miast Bydgoszczy

z dnia 25 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę w sprawie ustalenia stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz.Urz. Woj. Kuj-Pom. z 2020 r. poz. 5949). Zgodnie z nią, najmniejszy możliwy zadeklarowany pojemnik na bioodpady o pojemności 120 l, z najrzadszą możliwą częstotliwością odbioru co 14 dni - stawka wynosi 11,82 zł oraz najmniejszy możliwy do zadeklarowania pojemnik na szkło o pojemności 120 l,

z najrzadszą możliwą częstotliwością jego obioru co 28 dni – stawka wnosi 5,91 zł.

Zasygnalizować należy, że wymienione uchwały mają walor aktów prawa miejscowego i jako takie są wiążące zarówno dla sądów jak i dla organów administracji publicznej. Dopóki uchwała w sprawie opłaty nie zostanie wzruszona, obowiązkiem organów jest stosować się do jej treści.

Zgodnie z art. 6i ust. 1 pkt 2 u.c.p.g., obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje w przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady - za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne.

Z powyższego wynika, że stawka opłaty ryczałtowej określona uchwałą jest ustalana miesięcznie. Z art. 6i ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. wynika, że w przypadku nieruchomości niezamieszkałych przesłanką powstania obowiązku uiszczania opłaty w danym miesiącu jest powstanie odpadów. W istocie wokół tego przepisu koncentruje się spór prawny między Skarżącą a Organami. Strona bowiem wywodzi, że nie wytwarza odpadów komunalnych w postaci szkła, bioodpadów albo że bioodpady są w inny sposób zagospodarowane (np. poprzez kompostowanie we własnym zakresie), zatem nie ma obowiązku ponoszenia cząstkowych opłat konkretnie od tych dwóch rodzajów odpadów.

W ocenie Sądu z argumentacją tą nie można się zgodzić. Podkreślenia wymaga, że

w stanie faktycznym niniejszej sprawy, dla określenia opłaty miesięcznej bez znaczenia pozostaje okoliczność czy odpady wytworzone na nieruchomości zostały skompostowane, albo w jakikolwiek inny sposób usunięte z nieruchomości. Z treści wyżej cytowanych przepisów wynika, że obowiązek ponoszenia opłaty ciąży na właścicielu nieruchomości niezależnie od rodzaju wytworzonych odpadów, a istotne jest, że na danej nieruchomości w ogóle powstały odpady komunalne i zadeklarowano selektywną zbiórkę odpadów. Znajdujące się w aktach administracyjnych protokoły kontroli oraz zdjęcia potwierdzają, że na nieruchomości są wytwarzane odpady. W związku z tym powstaje obowiązek uiszczenia opłaty z uwzględnieniem wszystkich frakcji odpadów jakie przewiduje uchwała Rady, czyli od deklarowanych odpadów zmieszanych, papieru

i tektury, tworzyw sztucznych i metali, ale także szkła i odpadów ulegających biodegradacji, pomimo że tych dwóch ostatnich odpadów Spółka nie zadeklarowała. Tłumaczenie, że w trakcie jednej kontroli wprawdzie stwierdzono w odpadach butelki szklane, jednakże zostały one wrzucone - do pojemnika przydzielonego do nieruchomości Spółki - przez osoby trzecie, z zewnątrz (poza Spółką), nie może stanowić okoliczności uwalniającej od tej opłaty. Jeszcze raz podkreślić należy, że odpady na nieruchomości Spółki powstają, stąd istnieje obowiązek uiszczenia opłaty od wszystkich frakcji odpadów, a nie wybiórczo tylko od niektórych z nich.

Jak trafnie podkreśla się w orzecznictwie, opłata za gospodarowanie odpadami, nie stanowi jedynie odpłatności za odbieranie odpadów od właścicieli nieruchomości, na jakich one powstają. Jest natomiast, jak to przewiduje art. 6r ust. 2 u.c.p.g., źródłem finansowania całego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Zgodnie

z powołanym przepisem powinna ona zostać skalkulowana na takim poziomie, aby zapewnić pokrycie kosztów odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania tych odpadów oraz obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami (por. wyrok WSA w Lublinie z 30 stycznia 2015 r., I SA/Lu 624/14). Pogląd ten w pełni podziela Sąd orzekający w rozpoznawanej sprawie.

Podkreślenia wymaga, że zobowiązany do opłaty nie ma możliwości swobodnego jej kształtowania i wybiórczego deklarowania rodzaju odpadów, skoro podjęta przez Radę Miasta Bydgoszczy uchwała postanawia o odbieraniu odpadów komunalnych

z nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

W ocenie Sądu, organy w sposób prawidłowy określiły stronie wysokość opłaty miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy a powstają odpady komunalne, z uwzględnieniem także opłat cząstkowych od odpadów w postaci szkła i bioodpadów. Skoro powstają odpady na nieruchomości i zadeklarowano selektywną zbiórkę odpadów, to istnieje obowiązek uiszczania opłaty od wszystkich frakcji odpadów, a nie tylko od niektórych

z nich wybranych przez właściciela nieruchomości. Zaakceptowanie stanowiska Spółki prowadziłoby praktycznie do dowolności w uiszczaniu opłat i wybieraniu przez właścicieli, od których frakcji odpadów będą płacić opłatę, a od której nie, pomimo w ogóle wytwarzania odpadów komunalnych na nieruchomości i selektywnej zbiórki odpadów. Prawidłowo również w oparciu o przepisy prawa miejscowego ustalono minimalną ilość pojemników przewidzianą dla właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, przyjmując stawki dla pojemników danej frakcji odpadów.

Należy zauważyć, że w analizowanym przypadku nie mamy do czynienia ze stosunkiem umownym, ale z daniną publiczną. Powyższe oznacza, że opłata ta ma charakter powszechny i przymusowy. Podmioty zobowiązane do uiszczenia opłaty nie mają swobody kształtowania treści stosunku prawnego, w szczególności wysokości opłaty, ewentualnego jej obniżenia lub odstąpienia od niej oraz terminu zapłaty. Elementy te określa bowiem ustawa oraz akt prawa miejscowego w zakresie wskazanym w ustawie (art. 6k i art. 6l u.c.p.g.). Opłata należy do dochodów publicznych i jest przeznaczona na realizację celów publicznych. Danina ta nie stanowi w istocie odzwierciedlenia świadczenia drugiej strony (gminy), bowiem ma służyć pozyskaniu środków na funkcjonowanie całego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie, na co już wyżej wskazano. Zatem wysokość opłaty nie stanowi dokładnego odzwierciedlenia kosztów, jakie gminy ponoszą z tytułu odbierania odpadów od konkretnego właściciela. Powstanie i zakres zobowiązania do ponoszenia opłaty nie są ściśle uwarunkowane ilością powstających odpadów, ustalenia w tym zakresie opierają się na deklaracjach

i ryczałtach (tak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 28 listopada 2013 r. K 17/12, OTK-A 2013/8/125).

Ustawodawca w art. 6m ust. 1 u.c.p.g. nakłada na właściciela obowiązek złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia podjęcia uchwały na podstawie art. 6c ust. 2 u.c.p.g.

W razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6o ust. 1 u.c.p.g.).

Z powyższego wynika, że obowiązek uiszczenia opłaty aktualizuje się już w momencie powstania na danej niezamieszkanej nieruchomości odpadów komunalnych (po uprzednim podjęciu uchwały przez Radę). Dopełnienie obowiązku złożenia deklaracji przez właściciela aktualizuje z kolei obowiązek gminy objęcia tego właściciela systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

W ocenie Sądu w tej sytuacji, istniały podstawy do wydania wobec strony decyzji określającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Wysokość opłaty została ustalona w prawidłowy sposób zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa miejscowego. Strona nie podnosi zarzutów wobec sposobu ustalenia wysokości opłaty, kwestionując samą zasadę jej ponoszenia w zakresie opłat cząstkowych od: szkła i bioodpadów. Niezależnie od powyższego, Sąd nie dostrzegł w tym zakresie uchybień skutkujących koniecznością uchylenia zaskarżonej decyzji.

Z uwagi na powyższe, Sąd nie stwierdził naruszenia wskazanych w skardze przepisów prawa materialnego. Podniesione w skardze zarzuty okazały się niezasadne. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest prawidłowe, organ wyjaśnił swoje stanowisko odnośnie źródeł obowiązku uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami oraz wyjaśnił istotne dla sprawy okoliczności faktyczne.

W ocenie Sądu nie doszło także do zarzuconych w skardze naruszeń prawa procesowego, tj. art. 138 §1 pkt 1 k.p.a. przez jego błędne zastosowanie i utrzymanie

w mocy decyzji organu I instancji, w sytuacji, w której istniały przesłanki do zastosowania art. 138 § 1 pkt 2 lub 138 § 2 k.p.a. Wprawdzie Spółka przywołała przepisy k.p.a., których organy nie stosowały, niemniej jednak nie doszło do naruszenia odpowiednich przepisów art. 233 O.p. mających w sprawie zastosowanie, w związku z art. 6q ust. 1 u.c.p.g. Strona podnosi, że zaskarżyła odwołaniem tylko część decyzji dotyczącej ustalenia opłaty od szkła i bioodpadów, natomiast nie kwestionowała opłaty od odpadów zmieszanych, metali i tworzyw sztucznych oraz papieru. Zauważyć jednak należy, że organ odwoławczy nie kontroluje decyzji organu I instancji, lecz ponownie rozpoznaje sprawę, a zatem

w granicach tej samej sprawy. Opłata za gospodarowanie jest ustalana miesięcznie, na co wyżej już zwrócono uwagę. Okoliczność, że składa się ona z kilku elementów (opłat cząstkowych), nie oznacza, że mamy do czynienia ze świadczeniem podzielnym, przeciwnie jest to jedno świadczenie. W związku z tym prawidłowe było utrzymanie

w mocy przez organ odwoławczy decyzji organu I instancji w całości, a nie w części.

Zdaniem Sądu, organy zgromadziły pełny materiał dowodowy, pozwalający na dokonanie prawidłowych ustaleń i oceniły go zgodnie z zasadą swobodnej, a nie dowolnej oceny tych dowodów (art. 191 O.p.). W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał podstawy prawne i faktyczne poczynionych ustaleń. Podkreślić należy, że okoliczność, iż wyprowadzona z zebranego materiału dowodowego ocena prawna jest odmienna od oczekiwań strony nie może dowodzić wadliwości tej oceny, która zdaniem Sądu jest zgodna z prawem.

Uwzględniając powyższe, Sąd uznał, że w kontrolowanym postępowaniu nie można dopatrzyć się zarzucanego w skardze naruszenia także przepisów procesowych, które mogłoby mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Należało stwierdzić, że organy zgodnie

z treścią cytowanych przepisów prawidłowo określiły stronie wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

Sąd rozpoznając niniejszą sprawę, będąc związany dyspozycją art. 134 § 1 p.p.s.a. nie stwierdził naruszeń prawa materialnego bądź procesowego, które powodowałoby konieczność wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego.

W tym stanie sprawy Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę.