Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 12 września 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Ewa Osipuk Sędziowie sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) asesor WSA Grzegorz Klimek Protokolant specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2023 roku sprawy ze skargi K. S.A. w G. na decyzję Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Olsztynie z dnia [...] nr [...] w przedmiocie usunięcia nieprawidłowości w prezentacji pasz wprowadzonych do obrotu - oddala skargę.

Zaskarżoną decyzją z 12 kwietnia 2023 r. Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w Olsztynie (dalej jako: "organ odwoławczy", "organ II instancji") utrzymał w mocy pkt 3 decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii w Elblągu (dalej jako: "organ I instancji") z 21 lutego 2023 r., nakazujący K. S.A (dalej jako: "skarżąca", "spółka") usunięcie z nazw oferowanych do sprzedaży bezpośredniej jak i za pośrednictwem strony internetowej mieszanek paszowych skrót "CBD". W uzasadnieniu organ odwoławczy nie zgodził się ze skarżącą, że umieszczony na etykietach i w opisach pasz skrót CBD jest jedynie informacją o zawartości naturalnie występującego w konopiach włóknistych kannabidiolu. Zdaniem organu odwoławczego skrót CBD (od nazwy kannabidiol) może sugerować działanie charakterystyczne dla produktów leczniczych, np. właściwości przeciwbólowe, co jest niezgodne z treścią art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz (Dz. Urz. UE. L z 2009 r. nr 229 str.1,dalej jako: "rozporządzenie 767/2009"), który stanowi, że prezentacja pasz nie może sugerować działania leczniczego tych produktów.

Organ odwoławczy podniósł, że kannabidiol jest fitokannabinoidem zawartym

w konopiach, który po raz pierwszy został wyizolowany w 1940 roku. Mimo że nie wykazuje on działania psychoaktywnego i nie odurza, to może mimo to działać przeciwlękowo

i przeciwdepresyjnie. Przytaczając stosowne publikacje organ podniósł, że badania naukowe jednoznacznie wskazują na liczne właściwości terapeutyczne i lecznicze kannabinoidów. Stosowanie ich może pomóc w walce z różnymi schorzeniami. Wśród najważniejszych właściwości wyróżnia się: redukcję stresu oraz stanów lękowych, działanie przeciwzapalne, działanie przeciwbólowe, zwiększenie odporności na infekcje, łagodzenie bólu. W dziedzinie weterynarii wyniki badań z ostatnich lat wskazują także na możliwość zastosowania substancji o działaniu bioaktywnym do kontrolowania w pewnym stopniu procesów zapalnych u kurcząt. W medycynie ludzkiej olejki konopne zawierające kannabidiol (CBD) znane są ze skuteczności w leczeniu lekoopornej postaci padaczki. Obecnie w Rejestrze Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonych dla ludzi znajduje się zatwierdzony przez Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) lek Epidyolex, który zawiera kannabidiol i przeznaczony jest do leczenia lekoopornej padaczki. Brak jest natomiast zarejestrowanego weterynaryjnego produktu leczniczego zawierającego kannabidiol.

W wyniku analizy etykiet i opisów mieszanek paszowych organ odwoławczy stwierdził następujące sformułowania:

1) Konopie dla psów - karma uzupełniająca z CBD 400 mg:

- "karmę (...) należy wprowadzać stopniowo, obserwując przy tym zachowanie pupila",

- "w przypadku zauważenia działań niepożądanych należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem weterynarii",

- "podawanie większej dawki niż zalecana dopuszczalna jest tylko po konsultacji

z lekarzem weterynarii",

- "nie przekraczać zalecanej dziennej porcji",

- "Zalecana dzienna porcja: 1 chrupek (1 mg CBD) na 1 kg masy ciała" - zalecana dzienna porcja karmy nie jest w odniesieniu do masy karmy tylko w odniesieniu do zawartości CBD;

2) Olej CBD 500 mg dla zwierząt domowych:

- "(...) pełne spektrum naturalnych fitokannabinoidów, które pozytywnie wpływają na regulację układów endokannabinoidowych zwierząt",

- "karmę (...) należy wprowadzać stopniowo, obserwując przy tym zachowanie pupila",

- "w przypadku zauważenia działań niepożądanych należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem weterynarii",

- "podawanie większej dawki niż zalecana dopuszczalna jest tylko po konsultacji

z lekarzem weterynarii",

- "nie przekraczać zalecanej dziennej porcji",

- "Zalecana dzienna porcja: 1 mg CBD (2 krople) na 1 kg masy ciała zwierzęcia" -zalecana dzienna porcja karmy nie jest w odniesieniu do masy karmy tylko w odniesieniu do zawartości CBD;

3) Konopie dla koni - pasza/karma uzupełniająca z CBD 9000 mg:

- "karmę (...) należy wprowadzać stopniowo, obserwując przy tym zachowanie pupila",

- "w przypadku zauważenia działań niepożądanych należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem weterynarii",

- "podawanie większej dawki niż zalecana dopuszczalna jest tylko po konsultacji

z lekarzem weterynarii",

- "nie przekraczać zalecanej dziennej porcji",

- "możliwy wpływ CBD na poprawę wydolności, FEI (Międzynarodowa Federacja Jeździecka) uznaje kannabidiol za substancję dopingującą".

W ocenie organu odwoławczego powyższe sformułowania, w połączeniu

z umieszczaniem na etykietach lub w opisach wprowadzanych do obrotu mieszanek paszowych skrótu "CBD", sugerują, że mieszanki te podawane są w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu zwierzęcia poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne, a zatem mieszczą się w definicji produktu leczniczego i jako takie wymagają uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Sprzedaż mieszanek paszowych oznakowanych w sposób sugerujący właściwości lecznicze nosi znamiona wprowadzania do obrotu nieprzebadanego, nielegalnego i zagrażającego zdrowiu zwierząt produktu leczniczego weterynaryjnego.

Organ odwoławczy podkreślił, że nie ma oficjalnych zalecanych dawek tej substancji, a ustalenie ile CBD należy przyjmować nie jest oczywiste, ponieważ nie jest obecnie regulowane nawet przez Food and Drug Administration (FDA). Dodatkowo sformułowania na etykietach, czy w opisach mieszanek wskazujące konkretną zawartość CBD w mg sugerują, że jest to deklarowana ilość dodana, czyli ekstrakt z konopi, który jest nieautoryzowanym dodatkiem paszowym.. W UE nie zatwierdzono do tej pory żadnego dodatku paszowego z CBD, tj. kannabidiolem, a wprowadzanie do obrotu na chwilę obecną olejków CBD (uzyskanych metodami innymi niż wskazane w glosariuszu dla oleju z nasion konopi) spełniających definicję dodatku paszowego jest nielegalne w świetle prawa UE.

Zgodnie z prawodawstwem UE do stosowania w żywieniu zwierząt dopuszczono szereg materiałów paszowych z konopi. Jednym z nich jest olej z konopi, który jest wskazany w Katalogu Materiałów Paszowych ustanowionym rozporządzeniem (UE)

nr 68/2013 (nr katalogowy 2.22.3). Jednakże, jak wynika z treści ww. rozporządzenia, materiałem paszowym może być jedynie olej uzyskiwany przez tłoczenie roślin i nasion konopi z kontrolowanych odmian Cannabis sativa L. o maksymalnej zawartości tetrahydrokanabinolu (THC) na poziomie < 0,3% w suchej masie. Olej uzyskany jedynie

z takich konopi poprzez tłoczenie, niepoddawany żadnym dodatkowym procesom mającym na celu uzyskanie skoncentrowanej formy CBD, jest dopuszczony do stosowania na terenie UE jako składnik pasz.

Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 3 pkt 2 lit. s rozporządzenia 767/2009 etykietowanie oznacza określanie danej paszy za pomocą wszelkiego rodzaju wyrazów, danych szczegółowych, znaków towarowych, nazw marek, ilustracji lub symboli, poprzez umieszczenie tych informacji na wszelkiego rodzaju środkach przekazu, takich jak opakowanie, pojemnik, ogłoszenie, etykieta, dokument, pierścień, obwódka lub Internet, odnoszących się do przedmiotowej paszy lub dokumentów jej towarzyszących, w tym dla celów promocyjnych. Powyższe oznacza, że na osobie odpowiedzialnej za etykietowanie ciąży obowiązek opisywania pasz zwrotami zgodnymi z rozporządzeniem 767/2009 regulującym zasady etykietowania pasz, zarówno na etykiecie przytwierdzonej do opakowania jednostkowego, jak również na stronie internetowej, na której prezentowana jest dana pasza.

Wbrew stanowisku spółki, nie doszło do naruszenia przez organ I instancji przepisów art. 4 ust. 2 rozporządzenia 767/2009, ponieważ kwestionowane pasze nie są opatrzone etykietą i prezentowane zgodnie z postanowieniami zawartymi w przedmiotowym rozporządzeniu. Zdaniem organu odwoławczego nie doszło także do naruszenia przez organ I instancji art. 11 i art. 22 rozporządzenia 767/2009, gdyż ustalony stan faktyczny potwierdza naruszenie zasad etykietowania i prezentacji kwestionowanych pasz, co skutkuje wprowadzaniem w błąd ich użytkowników. Dane szczegółowe podlegające dobrowolnemu etykietowaniu muszą być zgodne z zasadami ogólnymi określonymi

w przedmiotowym rozporządzeniu, a ten wymóg nie został spełniony.

W ocenie organu odwoławczego w niniejszej sprawie organ I instancji w sposób wyczerpujący zebrał i rozpatrzył materiał dowodowy. Protokół z kontroli z dnia 25 stycznia 2023 r. oraz dołączone do niego zdjęcia opakowań pasz z umieszczonym na nich opisem, wydruki ze strony internetowej z opisem pasz wprowadzanych do obrotu drogą elektroniczną, a także wyniki badań tych pasz wykonanych w Laboratorium Zaawansowanych Analiz Środowiskowych Elbląskiego Parku Technologicznego stanowią wystarczające dowody pozwalające na ustalenie stanu faktycznego oraz podjęcie rozstrzygnięcia w sprawie. Uchybienie procesowe w postaci niewystarczającego uzasadnienia decyzji nie miało wpływu na wynik sprawy.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie spółka, reprezentowana przez adwokata, wniosła o uchylenie powyższej decyzji i pkt 3 decyzji organu I instancji, w związku z naruszeniem:

- art. 7 w zw. z art. 77 § 1 i art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: "k.p.a.") poprzez nieprawidłowe zebranie i rozpatrzenie materiału dowodowego, a co za tym idzie nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego, skutkujące wadliwym uznaniem, że skarżąca w etykietowaniu i prezentacji mieszanek paszowych posłużyła się niedozwolonym oświadczeniem, w rozumieniu przepisu art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009, poprzez zamieszczenie informacji o zawartej w produktach skarżącej ilości kannabidiolu, a w szczególności, że informacje te mogły wywołać u przeciętnie poinformowanego konsumenta, nawet w sposób domyślny, ale z pewnością wrażenie, że produkty te mają właściwości leczenia lub zapobiegania chorobom;

- art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. polegającym na utrzymaniu w mocy decyzji organu I instancji wydanej z naruszeniem przepisów art. 7, art. 8, art. 11, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. oraz przepisów art. 4 ust. 2, art. 11, art. 13 ust. 3 oraz art. 22 rozporządzenia 767/2009;

- art. 8, art. 11 i art. 107 § 3 k.p.a. przez nienależyte uzasadnienie decyzji z uwagi na zawarcie w nim zbyt ogólnych stwierdzeń, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz uniemożliwia dokonanie kontroli z jakich względów zostało przyjęte, że informacje zamieszczane przez skarżącą w etykietowaniu

i prezentacji mieszanek paszowych stanowią niedozwolone oświadczenie, w rozumieniu przepisu art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009, a w szczególności, że informacje te mogły wywołać u przeciętnie poinformowanego konsumenta, nawet w sposób domyślny, ale

z pewnością wrażenie, że produkty te mają właściwości leczenia lub zapobiegania chorobom;

- art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009:

- poprzez zaniechanie dokonania jego wykładni w oparciu o brzmienie tego przepisu albo w oparciu o orzecznictwo dotyczące definicji produktu leczniczego z prezentacji;

- poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie do wadliwie ustalonego stanu faktycznego, podczas gdy przy jego prawidłowej wykładni i poprawnie ustalonym stanie faktycznym dotyczącym produktów skarżącej, właściwe jest jedynie uznanie, że skarżąca nie naruszyła tego przepisu poprzez stosowane w etykietowaniu i prezentacji informacje;

- art. 4 ust. 2, art. 11 oraz art. 22 rozporządzenia 767/2009 poprzez ich niezastosowanie, podczas gdy ich zastosowanie do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego dotyczącego produktów skarżącej, musi prowadzić do ustalenia, że podanie w etykietowaniu

i prezentacji informacji dotyczących zawartości kannabidiolu oraz innych informacji, nie tylko nie stanowi naruszenia przepisów, ale jest wykonaniem obowiązku leżącego na skarżącej.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącej podniósł, że w wersji angielskojęzycznej art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009 posługuje się sformułowaniem "oświadczenia" ("claim"), co pozwala stwierdzić, że zakazane jest stosowanie

w etykietowaniu lub prezentacji materiałów paszowych i mieszanek paszowych oświadczeń, których treścią jest twierdzenie dotyczące zapobiegania, leczenia lub bycia

w stanie wyleczyć chorobę, lub spełniania szczególnych potrzeby żywieniowych przewidzianych w wykazie planowanych zastosowań, o których mowa w art. 9 tegoż rozporządzenia. W ocenie Skarżącej posłużenie się przez prawodawcę takim terminem, nie daje podstaw do stosowania wykładni rozszerzającej, w której objęte dyspozycją przepisu art. 13 ust. 3 lit. a) rozporządzenia 767/2009 byłyby komunikaty inne, niż te bezpośrednio odnoszące się do zapobiegania, leczenia lub bycia w stanie wyleczyć chorobę. Na pewno nieuprawnione w ramach tego przepisu jest twierdzenie,

że wystarczające dla jego zastosowania jest "sugerowanie właściwości", jak to ujął organ

I instancji, czy też "wywoływanie u potencjalnego nabywcy przekonania", jak to ujął organ

II instancji. Posłużenie się przez skarżącą skrótem CBD, czy też umieszczenie innych informacji na etykietach, w tym informacji zacytowanych przez organ II instancji, nie może być rozumiane jako oświadczanie dotyczące zapobiegania, leczenia lub bycia w stanie wyleczyć chorobę przez produkty skarżącej ani nie może być uznane nawet za sugestię

w tym obszarze, czy też próbę przypisania takich właściwości. Skarżąca w swojej komunikacji nie odnosi się do żadnych jednostek chorobowych, ani nie wskazuje, że produkty mają działanie lecznicze. Posłużenie się skrótem CBD w żaden sposób nie może być rozumiane ani intepretowane jako wskazywanie takiego działania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. produkt jest przedstawiony jako mający właściwości leczenia lub zapobiegania chorobom, gdy jest w ten sposób wyraźnie "określony" lub "zalecany", np. na etykiecie, ulotce lub ustnie, albo gdy przeciętnie poinformowany konsument, nawet w sposób domyślny, ale z pewnością odnosi wrażenie, że produkt ten, biorąc pod uwagę jego opakowanie, ma odpowiednie właściwości. Pełnomocnik zarzucił, że organ w żaden sposób nie odniósł się do uwag skarżącej z odwołania ani nie dokonał subsumpcji ustalonych przez siebie faktów do normy prawnej w jej węższym zakresie. Zauważył, że informacje umieszczane na etykietach nie odnoszą się do żadnych jednostek chorobowych, czy ich symptomów, nie odnoszą się do jakiegokolwiek działania, które byłoby zapobieganiem lub leczeniem chorób, stawianiem diagnozy czy wreszcie przywracaniem, poprawieniem lub modyfikacją fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne. Przedstawiane informacje nie mogą też budzić u przeciętnie poinformowanego konsumenta skojarzenia z żadnym produktem, który takie właściwości posiada.. Pełnomocnik wywiódł, że nie można niewątpliwie stwierdzić, aby istniał konsensus

w środowisku naukowym dotyczący leczniczych właściwości kannabinoidów, czy kannabidiolu.

Dalej pełnomocnik argumentował, że jak słusznie zauważył organ odwoławczy brak jest zarejestrowanego weterynaryjnego produktu leczniczego zawierającego kannabidiol, więc również i na tej podstawie nie mogło u przeciętnego konsumenta produktów dla zwierząt powstać przekonanie, że informacja o kannabidiolu jest przypisywaniem lub przedstawianiem produktu jako posiadającego właściwości leczące choroby u zwierząt lub zapobiegające im. Zdaniem skarżącej umieszczenie skrótu CBD na produktach nie stanowi niedozwolonego oświadczenia w rozumieniu przepisu art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009. Jest to jedynie informacja o zawartości w produktach skarżącej naturalnie występującego w konopiach włóknistych kannabidiolu. Jest to informacja rzetelna, oparta na prowadzonych przez skarżącą badaniach laboratoryjnych, która nie tylko nie stanowi niezgodnego z prawem sugerowania właściwości określonych w przepisie art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009, ale stanowi wyraz odpowiedzialnego podejścia skarżącej do jej produktów i ich odbiorców, a także jest zgodne z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami określonymi w samym rozporządzeniu 767/2009.

Już w motywie (17) rozporządzenia 767/2009 wskazano, że etykietowanie powinno przekazywać kupującym niezbędne informacje, aby umożliwić im dokonanie optymalnego wyboru w zakresie ich potrzeb, powinno być również jednolite, spójne, przejrzyste

i zrozumiałe. Dalej w przepisie art. 4 ust. 2 rozporządzenia 767/2009 wskazano, że wymogi określone w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (dalej "rozporządzenie 178/2002") stosuje się odpowiednio w odniesieniu do pasz dla zwierząt, niewykorzystywanych do produkcji żywności. Przepis art. 16 rozporządzenia 178/2002 określa, że bez uszczerbku dla bardziej szczegółowych przepisów prawa żywnościowego, etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd. Zakaz wprowadzania w błąd określony jest również w przepisie art. 11 rozporządzenia 767/2009. Dalej przepis art. 22 rozporządzenia 767/2009 wskazuje, że oprócz wymogów dotyczących obowiązkowego etykietowania, etykietowanie materiałów paszowych i mieszanek paszowych może również obejmować dane szczegółowe podlegające dobrowolnemu etykietowaniu, pod warunkiem że przestrzegane są zasady ogólne określone w rozporządzeniu 767/2009. Skarżąca stoi na stanowisku, że w świetle powyższych przepisów, jest co najmniej dobrą praktyką, jeśli nie wprost zastosowaniem tych przepisów, poinformowanie odbiorców produktów, o zawartości w nich substancji naturalnie występującej w roślinach konopi włóknistych, jaką jest kannabidiol.

W Polsce od wielu już lat nie ma wątpliwości, że konopie włókniste mogą być w sposób legalny stosowane w tym zakresie. Przepis art. 45 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jednoznacznie wskazuje, że uprawa konopi włóknistych może być prowadzona m.in. na cele paszowe. Stąd oferowanie mieszanek paszowych zawierających składniki pochodzenia konopnego wymienione w katalogu materiałów paszowych należy uznać za prawidłowe. Jednocześnie ze względu na nieregularne stosowanie tego typu pasz i pojawiających się nowych odbiorców takich produktów, skarżąca uznaje za prawidłowe poinformowanie kupujących o zawartości kannabidiolu w produkcie, w tym w przeliczeniu na dzienną porcję, a także zamieszczenie informacji o zalecanym wprowadzaniu stopniowym produktów, o zalecanej konsultacji z lekarzem weterynarii w przypadku zauważenia działań niepożądanych, czy o zaleceniu nieprzekraczania dziennej porcji, za wyjątkiem sytuacji, gdy wynika to z przyzwolenia przez lekarza weterynarii. Stwierdzono, że nawet posłużenie się pojęciem "dawki", nie nadaje produktowi cech produktu leczniczego. Skarżąca za insynuację uznała twierdzenie organu, że podana zawartość CBD jest deklarowaną ilością dodaną. Podanie dokładnej ilości kannabidiolu jest wynikiem szczegółowych badań w akredytowanym laboratorium. Produkty skarżącej nie są weterynaryjnymi produktami leczniczymi. Dla uznania produktu za produkt leczniczy nie wystarcza, że wykazuje on ogólne właściwości zdrowotne, ale konieczne jest przypisanie mu rzeczywistej funkcji zapobiegania chorobom lub ich leczenia. Dla skutecznego twierdzenia, że dany produkt jest produktem leczniczym niezbędne jest wykazanie, że zawartość w nim substancji mającej potencjalnie efekt leczniczy jest tak wysoka, że przy zalecanym spożywaniu go efekt ten zostanie osiągnięty.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 12 września 2023 r. pełnomocnik spółki poparł skargę

i argumenty w niej zawarte. Wskazał, że organ nie przeprowadził prawidłowo postępowania. Uzasadnienie organu I instancji było bardzo lakoniczne. Zdaniem strony skarżącej nadal nie została przez organy udzielona odpowiedź, jak prezentowana informacja może wywołać u odbiorcy przekonanie, że produkt ma właściwości lecznicze. Podniósł, że w oferowanych przez spółkę produktach nie ma CBD jako dodatku paszowego. Wiadomości podawane w Internecie na temat CBD są nierzetelne, pisane przez osoby niekompetentne. Przyjmując interpretację organu, doszłoby do karania sumiennego, rzetelnego producenta, który prawidłowo etykietuje produkty, zamiast innych nieuczciwych przedsiębiorców, którzy nie przestrzegają prawa.

Pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi. Wskazał, że w katalogu dopuszczonych na unijnym rynku produktów wskazano konopie włókniste, a dodatkowo olej z konopi oraz mąkę konopną. Nie ma określonej dopuszczalnej ilości CBD dla zwierząt w katalogach paszowych. Nie jest to również produkt wymieniony w katalogu unijnych dodatków paszowych. W weterynarii nie ma czegoś takiego jak suplementy diety, natomiast w wyszukiwarce internetowej po wpisaniu "CBD" pojawiają się całe strony odsyłające do właściwości leczniczych produktu, zwłaszcza u ludzi. Nie jest potrzebna wiedza fachowa w tym zakresie, ponieważ wiedzą powszechną są właściwości CBD,

w tym lecznicze. U koni na przykład kannabidiol uznawany jest za substancję dopingującą, o czym skarżąca poinformowała ewentualnych nabywców, wskazując na konieczność odstawienia preparatu na wskazany okres przed zawodami. W ocenie organu zastosowane sformułowania na etykiecie "dawka", "obserwacja", "powolne wprowadzanie", "konsultacja z lekarzem weterynarii", "porcja dzienna" mogą wywoływać u potencjalnego odbiorcy przeświadczenie, że jest to produkt leczniczy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zasada legalności, wyrażona w art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo

o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U z 2022 r. poz. 2492) obliguje sądy administracyjne do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności

z prawem. Sąd administracyjny może wzruszyć zaskarżony akt jedynie wówczas, gdy narusza on przepisy prawa materialnego lub przepisy postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy (art. 3 § 1 w zw. z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, dalej jako: "p.p.s.a.").

Dokonując kontroli legalności zaskarżonej decyzji w świetle powołanych wyżej kryteriów oraz w oparciu o akta sprawy, zgodnie z art. 133 § 1 p.p.s.a., Sąd nie stwierdził

naruszeń prawa dających podstawę do jej wyeliminowania z obrotu prawnego. Zaskarżona decyzja nakazująca usunięcie z nazw produkowanych przez skarżącą mieszanek paszowych skrótu "CBD" wydana została zgodnie z ustawą z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz.U. z 2023 r. poz. 1149) i cytowanym rozporządzeniem unijnym nr 767/2009, z poszanowaniem zasad unormowanych w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 ze zm.), powoływanej w skrócie jako: "k.p.a.". W szczególności organy wyjaśniły sprawę w stopniu pozwalającym na jej rozstrzygnięcie, a organ odwoławczy swoje stanowisko przekonująco uzasadnił. Zaskarżona decyzja spełnia wymogi art. 107 § 3 k.p.a., gdyż organ podał jakie fakty uznał za udowodnione, wskazał dowody na których się oparł, jakie przepisy miały w sprawie zastosowanie, jakie je rozumie, co pozwoliło na zweryfikowanie zajętego stanowiska. Zgromadzony materiał dowodowy jest kompletny i został rozważony w całokształcie. Dokonanej przez organy orzekające ocenie poczynionych ustaleń faktycznych nie można też przypisać dowolności, gdyż jest ona zgodna z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i obowiązującymi przepisami.

W rozpoznawanej sprawie przypadku zastrzec trzeba, że na zasadzie art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami

i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że w warunkach niniejszej sprawie rolą Sądu jest jedynie zweryfikowanie zasadności wydanego rozstrzygnięcia w zakresie nakazu usunięcia skrótu "CBD" z nazw produktów skarżącej, dopuszczonych do obrotu jako pasze. Bez wątpienia skrót taki został zamieszczony

w nazwach pasz i oznacza, że pasze zawierają kannabidiol w określonej dawce, co potwierdza sama skarżąca. Nie ma tutaj znaczenia, czy substancja ta została dodana do paszy, czy stanowi naturalny składnik paszy. Istotnym jest natomiast, że substancja ta powszechnie uznawana jest za posiadającą właściwości lecznicze, nie tylko w literaturze fachowej, jak to wykazał organ II instancji w zaskarżonej decyzji, ale też jak zasadnie podnosił pełnomocnik organu na rozprawie - w portalach społecznościowych. Po wpisaniu skrótu "CBD" w wyszukiwarkach internetowych, wyświetlają się liczne informacje na temat właściwości CBD, jego korzystnego działania dla zdrowia, dawkowania. Na przykład na stronie poradnikzdrowie.pl wskazano, że CBD jest organicznym związkiem chemicznym, jednym z ponad 100 kannabinoidów występujących w konopiach, posiadającym właściwości uspokajające i lecznicze. Podano, że CBD ma właściwości przeciwpsychotyczne, łagodzące stany lękowe, uspokajające, przeciwdrgawkowe, przeciwzapalne i redukujące ból. Takie informacje podawane są w wielu źródłach, powołujących się na aktualne badania naukowe. Podnoszona przez pełnomocnika okoliczność, że zastosowanie CBD w leczeniu i profilaktyce nie jest jeszcze dobrze rozpoznane, nie świadczy o braku leczniczych właściwości kannabidiolu, ale konieczności zachowania ostrożności w tym względzie. Sama skarżąca ma świadomość, że kannabidiol bezpośrednio wpływa na metabolizm organizmu, a tym samym może modyfikować warunki funkcjonowania organizmu, skoro zawarła w opisach produktu wskazania co do dawkowania i potrzeby konsultacji z lekarzem weterynarii. Oświadczenia te wraz z umieszczonym w nazwie skrótem "CBD" uzasadniają przyjęcie, że skarżąca przedstawia swoje produkty w taki sposób, że mogą wywoływać u potencjalnego odbiorcy przeświadczenie, że są to produkty lecznicze.

Zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia 767/2009 etykietowanie lub prezentacja materiałów paszowych i mieszanek paszowych nie stanowią oświadczenia, zgodnie

z którym: a) zapobiegają, leczą lub będą w stanie wyleczyć chorobę; b) spełniają szczególne potrzeby żywieniowe przewidziane w wykazie planowanych zastosowań,

o których mowa w art. 9, chyba że spełniają one określone w nim wymogi. Zgodnie z tymi unormowaniami w nazwach i opisach pasz nie można zamieszczać oświadczeń, z których można wnioskować, że produkt ma charakter leczniczy albo spełnia szczególne potrzeby żywieniowe. Nie ma racji skarżąca, że przepis ten zakazuje tylko używania stwierdzeń bezpośrednio wskazujących, że produkt zapobiega, leczy lub jest w stanie wyleczyć konkretne schorzenie. W powoływanym w skardze wyroku z 15 listopada 2007 r. sygn. akt C-319/05 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że: "1. Produkt jest przedstawiony jako mający właściwości leczenia lub zapobiegania chorobom u ludzi

w rozumieniu dyrektywy 2001/83 w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi, gdy jest w ten sposób wyraźnie "określony" lub "zalecany", lub zawsze wówczas, gdy przeciętnie poinformowany konsument, nawet

w sposób domyślny, ale z pewnością odnosi wrażenie, że produkt ten, biorąc pod uwagę jego opakowanie, ma odpowiednie właściwości". Z tezy tej wynika jasno, że nie tylko wyraźne stwierdzenia o leczniczym charakterze produktu pozwalają na zakwalifikowanie go jako leczniczy, ale dotyczy to również określeń, które u przeciętnie poinformowanego konsumenta, nawet w sposób domyślny, pozwalają odnieść wrażenie, że produkt, biorąc pod uwagę jego opakowanie, ma odpowiednie właściwości". W ocenie Sądu użyty

w nazwach produktów skrót CBD utożsamiany powszechnie z substancją leczniczą, a tym samym właściwościami leczniczymi, jest niedozwolonym oświadczeniem, które nie może być zamieszczane na etykietach lub w prezentacjach materiałów paszowych, o czym wyraźnie stanowi art. 13 ust. 3 lit. a rozporządzenia 767/2009.

Sąd nie podziela poglądu skarżącej, że eksponowanie w nazwie produktu skrótu "CBD" stanowi niezbędną informację dla kupujących pasze. Produkty dopuszczone do obrotu jako pasze nie mogą wskazywać właściwości leczniczych ani wskazywać, że spełniają szczególne potrzeby żywieniowe. Zarówno produkty lecznicze, jak i spełniające szczególne potrzeby żywieniowe muszą przejść wymaganą procedurę i zostać dopuszczone do obrotu. Pasze natomiast mają spełniać stricte cel żywieniowy. Mają być zdrowe i bezpieczne. (art. 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia 767/2009). Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b rozporządzenia 767/2009 pasza jest opatrzona etykietą, zapakowana i prezentowana zgodnie z postanowieniami zawartymi w niniejszym rozporządzeniu. Oznacza to, że etykietowanie i prezentacja produktu musi uwzględniać ograniczenia wynikające z art. 13 ust. 3 tego rozporządzenia i nie może zawierać oświadczeń sugerujących m.in. leczniczy charakter produktu. Sporny skrót "CBD" wskazuje natomiast, że produkt ma takie właśnie właściwości.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o paszach powiatowy lekarz weterynarii,

w zakresie zadań określonych m.in. rozporządzeniem nr 767/2009, wydaje decyzję administracyjną związaną z urzędową kontrolą, w tym stosowaniem środków, o których mowa w art. 138 rozporządzenia 2017/625. Ten ostatni przepis stanowi zaś w ust. 1 lit b), że w przypadku stwierdzenia niezgodności właściwe organy wprowadzają właściwe środki, aby zapewnić podjęcie przez dany podmiot działań naprawczych oraz zapobieżenie dalszym przypadkom występowania niezgodności. Orzeczony nakaz jest zgodny z tymi przepisami, gdyż usuwa omówione naruszenie.

Z podanych przyczyn skarga nie zasługiwała na uwzględnienie i z tego powodu podlegała oddaleniu, na podstawie art. 151 p.p.s.a.