Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Sędziowie sędzia WSA Kaja Angerman (spr.), sędzia WSA Alina Balicka, Protokolant ref. Marika Bibrowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2017 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wjazdu na granicy uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Komendanta Placówki Straży Granicznej w [...] z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...]

IV SA/Wa 1845/17

UZASADNIENIE

Komendant Główny Straży Granicznej decyzją z dnia [...] kwietnia 2017 r. po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez ob. [...], J. S. utrzymał w mocy decyzję Komendanta Placówki Straży Granicznej w [...] z dnia [...] lutego 2017 r. w sprawie odmowy wjazdu na granicy.

Powyższa decyzja była wynikiem następujących ustaleń faktycznych i oceny prawnej.

W dniu [...] lutego 2017 r. do kontroli granicznej na kierunku wjazdowym do Polski w przejściu granicznym Placówki Straży Granicznej w [...] zgłosił się obywatel [...], J. S..

Komendant Placówki Straży Granicznej w [...] stwierdzając, że cudzoziemiec nie posiada ważnej wizy lub innych ważnych dokumentów uprawniających do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i do pobytu na tym terytorium, na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach odmówił mu wjazdu na terytorium RP.

Strona odwołała się od przedmiotowej decyzji podnosząc, iż jest uchodźcą z [...] oraz że w dniu wydania zaskarżonej decyzji chciała złożyć wniosek o udzielenie w Polsce ochrony międzynarodowej, jednak funkcjonariusze Placówki Straży Granicznej w [...] odmówili mu złożenia wniosku i wjazdu do Polski uzasadniając to tym, iż nie posiada ważnej wizy lub dokumentu pobytowego.

Pełnomocnik strony pismem z dnia [...] marca 2017 r. uzupełnił wniesione uprzednio odwołanie i przedstawił dodatkowe okoliczności w sprawie. Następnie pismem z dnia [...] kwietnia 2017 r. wniósł o przeprowadzenie dowodu z pisma dr. A. C. analityka ds. Azji Centralnej Uniwersytetu Jagiellońskiego na okoliczność, iż cudzoziemiec "jest aktywnym [...] opozycjonistą, który nie może bezpiecznie powrócić do kraju pochodzenia z uwagi na grożące mu tam niebezpieczeństwo, a tym samym przyczyną wjazdu do Polski deklarowaną przez niego było ubieganie się o udzielenie ochrony międzynarodowej."

Organ II instancji po zapoznaniu się ze zgromadzonym materiałem w sprawie oraz złożonym odwołaniem zważył, co następuje:

Organ odwoławczy przytoczył treść art. 6 ust. 1 lit. b rozporządzenia (UE) nr 2016/399 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 14 ust. 1 tego rozporządzenia, a także art. 28 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach.

Biorąc pod uwagę te przepisy oraz odnosząc się do argumentacji podniesionej przez pełnomocnika zauważył, że przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w art. 26 ust. 1 stanowią, że przyjęcie przez komendanta placówki lub oddziału Straży Granicznej od cudzoziemca wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej następuje wyłącznie na skutek zgłoszenia przez niego osobiście chęci ubiegania się o tego rodzaju ochronę. Wniosek przyjmowany jest przez funkcjonariusza Straży Granicznej na formularzu, którego wzór określił w drodze rozporządzenia Minister Spraw Wewnętrznych, a cudzoziemiec osobiście udziela wymaganych informacji i odpowiedzi na zadawane pytania. Co do zasady, przyjęcie wniosku następuje w dniu, w którym cudzoziemiec zadeklarował zamiar jego złożenia. W wyjątkowych sytuacjach, gdy z przyczyn leżących po stronie organu Straży Granicznej wniosek nie może być przyjęty w dniu. w którym cudzoziemiec stawił się do siedziby organu, cudzoziemiec jest informowany o terminie i miejscu jego przyjęcia (art. 28 tej ustawy). Nie ma w tym przypadku znaczenia to, czy przyjazd cudzoziemca poprzedzony jest pisemną informacją nadesłaną przez organizację pozarządową bądź jakąkolwiek inną osobę, z której wynika, że w danym dniu, w przejściu granicznym stawi się cudzoziemiec, który zamierza ubiegać się o udzielenie tego rodzaju ochrony. Nie sposób przyjąć, aby w sytuacji otrzymania przez organ Straży Granicznej informacji tego rodzaju przed stawieniem się cudzoziemca na granicy organ miał obowiązek z chwilą stawienia się cudzoziemca na granicy podejmowania inicjatywy w zakresie "zaproponowania'" mu przyjęcia od niego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Dla organu administracji wiążąca w tym przypadku jest jedynie wola samego cudzoziemca wyrażona przez niego w sposób samodzielny, bezpośredni w toku odprawy granicznej.

Odprawa graniczna stanowi zespół czynności kontrolnych przeprowadzanych w przejściu granicznym przez funkcjonariuszy Straży Granicznej. Ma ona na celu m.in. weryfikację spełniania przez cudzoziemca warunków wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Funkcjonariusz z chwilą stawienia się cudzoziemca na granicy dokonuje weryfikacji posiadania przez niego dokumentów uprawniających do wjazdu i pobytu oraz celu i warunków pobytu. Jeżeli cudzoziemiec nie spełnia warunków wjazdu - jak miało to miejsce w tym przypadku nie posiada ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do wjazdu i pobytu i nie zgłasza zamiaru ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej - przekazywany jest w celu prowadzenia dalszych czynności na tzw. "drugą linię kontroli". Kontrola drugiej linii, jest odprawą szczegółową. Uczestnikami kontroli drugiej linii są wyłącznie funkcjonariusz, który posiada stosowne upoważnienia w tym zakresie oraz cudzoziemiec, który osobiście wypowiada się odnośnie celu i warunków swojego wjazdu.

Niezwykle istotnym jest, że jako formacja graniczna Straż Graniczna obowiązana jest także przeciwdziałać nielegalnej migracji i chronić dostępu do terytorium RP osobom nie spełniającym warunków wjazdu i pobytu na nim. Niniejsze obowiązki nałożone na Straż Graniczną wynikają z przepisów kodeksu granicznego Schengen, w szczególności z art. 13. Organ odwoławczy wyjaśnił, że z obserwacji wynika, że cudzoziemcy nie posiadający ważnych wiz lub innych ważnych dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy instruują się pomiędzy sobą, wskazując jako słowo - klucz ułatwiające przekroczenie granicy słowo "azyl". Takie zachowanie powoduje konieczność przeprowadzenia w każdym przypadku indywidualnej wnikliwej oceny sytuacji na podstawie rozpytania cudzoziemca odnośnie szczegółów wjazdu i pobytu. Taka szczegółowa odprawa przeprowadzana jest na drugiej linii kontroli. Jeżeli w trakcie niej cudzoziemiec podaje wyłącznie ekonomiczne lub osobiste, natury rodzinnej przyczyny wjazdu, komendant placówki Straży Granicznej obowiązany jest wszcząć postępowanie w przedmiocie odmowy wjazdu na granicy. Organ zauważył, że na wolę złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej składa się całość wypowiedzi cudzoziemca podczas odprawy granicznej. W przypadku, gdy nie budzi wątpliwości fakt, że cudzoziemiec nie spełnia warunków wjazdu obowiązkiem organu jest podjęcie określonych w przepisach prawa czynności w kierunku uniemożliwienia mu wjazdu i wydanie decyzji administracyjnej w tym zakresie, przy czym decyzja w tym przedmiocie podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Takie działanie ma służyć przede wszystkim ochronie interesów państwa oraz ładu i porządku publicznego. Co istotne, organ administracji nie uniemożliwia stronie zrealizowania uprawnień wynikających z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego takich jak ustanowienie pełnomocnika, zapoznanie się ze zgromadzonym materiałem w postępowaniu, wypowiedzenie się co do dowodów w sprawie czy wniesienie odwołania. O powyższej możliwości strona jest informowana każdorazowo w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania.

Zdaniem organu odwoławczego wbrew zarzutom odwołania w omawianej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 28 ust. 2 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach. Z rozpytania przeprowadzonego przez funkcjonariusza Placówki Straży Granicznej w [...] w dniu [...] lutego 2017 r. wynika, że pan J.S. stawiając się w dniu [...] lutego 2017 r. do odprawy granicznej w przejściu granicznym w [...] wskazywał, że uczestniczył w legalnych mityngach na terytorium [...], nie podoba mu się obecna sytuacja panująca w tym kraju, korupcja, obecny prezydent. Chce w tym dniu wjechać do Polski wraz ze swoją rodziną aby pracować, polepszyć warunki bytowe. Wcześniej, również ze względów ekonomicznych pracował w [...] jako księgowy. Rozpytanie przeprowadzone zostało przy udziale tłumacza języka rosyjskiego. Uczestniczące w nim osoby nie zgłaszały jakichkolwiek problemów z komunikacją. Cudzoziemiec nie skorzystał z możliwości zapoznania się przed wydaniem decyzji z całością materiału dowodowego oraz wniesienia uwag w sprawie. Z materiału dowodowego wynika zdaniem organu, że cudzoziemiec mimo, iż wyrażał m.in. niezadowolenie z ogólnej sytuacji panującej w kraju pochodzenia nie deklarował jednak chęci złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Nie znajdują w ocenie organu potwierdzenia ani argumenty sformułowane w odwołaniu odnośnie deklarowania przez stronę chęci złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, ani zarzuty pod adresem funkcjonariuszy Placówki Straży Granicznej w [...], iż odmówili przyjęcia takiego wniosku. Mając na względzie rygory prawne w razie przekroczenia uprawnień, czy niedopełnienia obowiązków, w takiej sytuacji założenie najwyższej staranności działania funkcjonariusza jest uzasadnione. Na marginesie organ zauważył, że złożone przez stronę odwołanie sporządzone zostało na druku powielanym i masowo wykorzystywanym przez cudzoziemców, którym odmówiono wjazdu na przejściu granicznym w [...] z uwagi na brak dokumentów uprawniających do wjazdu i pobytu. Dołączone przez pełnomocnika strony do uzupełnienia odwołania pismo cudzoziemca wraz z tłumaczeniem datowane na dzień [...] marca 2017 r. nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia wydanego w przedmiocie odmowy wjazdu. W postępowaniu administracyjnym prowadzonym w przedmiocie odmowy wjazdu na granicy z uwagi na brak ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do wjazdu i pobytu nie mają bowiem znaczenia kwestie dotyczące działalności strony w [...], pobytu na terytorium [...] czy [...]. Organ nie rozpatruje w nim również okoliczności wydania cudzoziemcowi poprzednich decyzji o odmowie wjazdu na granicy przez Komendanta Placówki Straży Granicznej w [...]. Na marginesie organ zauważył, że zawarte w ww. piśmie informacje odnośnie tego, że cudzoziemiec pięciokrotnie próbował złożyć wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w przejściu granicznym w [...] są niewiarygodne - w sytuacji, gdyby strona podczas odprawy granicznej taką wolę deklarowała, wniosek zostałby przez komendanta placówki Straży Granicznej przyjęty. Nie są również prawdziwe oświadczenia cudzoziemca, jakoby "przedstawiał dokumenty i wezwania udowadniając, że jest uchodźcą politycznym". Tego rodzaju dokumenty nie były przez cudzoziemca przedstawiane ani na etapie postępowania przed organem I instancji, ani w postępowaniu odwoławczym. Odnosząc się do zarzutu nie sporządzenia protokołu przesłuchania cudzoziemca podczas czynności kontroli drugiej linii lecz notatki z rozpytania organ wyjaśnił, że przepisy kodeksu postępowania administracyjnego stanowią, że organ administracji publicznej może przesłuchać stronę w sytuacji, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie. Z uwagi na to, że fakt niespełniania przez cudzoziemca warunków wjazdu nie budził wątpliwości, nie było konieczne przesłuchanie cudzoziemca w celu ustalenia dodatkowych okoliczności. Sporządzanie przez funkcjonariuszy Straży Granicznej każdorazowo notatek dotyczących czynności weryfikacyjnych podejmowanych wobec cudzoziemca, zawierających jego oświadczenia w zakresie okoliczności wjazdu oraz wyniki sprawdzeń dokonanych w dostępnych systemach informatycznych służy uzupełnieniu materiału dowodowego i pełni rolę informacyjną w przypadku ewentualnych podejmowanych wobec cudzoziemca działań, oraz dowodzi, że organ dochował wymaganej staranności w zakresie precyzyjnego określenia w sposób zindywidualizowany powodu wjazdu na terytorium RP. Prowadzenie dodatkowych czynności z udziałem cudzoziemca było bezcelowe i służyłoby nieuzasadnionemu przedłużaniu postępowania, ponieważ zostały wyjaśnione wszystkie okoliczności niezbędne do wydania decyzji w sprawie.

Odnosząc się do pozostałych argumentów odwołania organ wyjaśnił, że Komendant Główny Straży Granicznej nie jest organem właściwym w zakresie udzielenia ochrony międzynarodowej, o co wnioskuje skarżący w odwołaniu. Jeżeli zamiarem strony jest ubieganie się o udzielenie ochrony międzynarodowej, to winna zgłosić ten zamiar w chwili stawienia się do odprawy granicznej.

Komendant Placówki Straży Granicznej w [...], stwierdzając, że cudzoziemiec nie posiada ważnej wizy ani innego dokumentu uprawniającego do wjazdu i pobytu na terytorium RP był obowiązany odmówić mu wjazdu. Decyzja została zrealizowana w dniu jej wydania.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył w imieniu cudzoziemca jego pełnomocnik zaskarżając decyzję w całości.

Decyzji zarzucił naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy tj.:

- art. 7. art. 77 i art. 80 k.p.a. poprzez nie podjęcie wszelkich czynności mających na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie okoliczności, że skarżący złożył deklarację chęci ubiegania się o ochronę międzynarodową podczas kontroli granicznej w dniu [...] lutego 2017 r. na przejściu granicznym w [...], pomimo, iż deklaracja taka znajdowała się w treści odwołania od zaskarżonej decyzji sporządzonej przez skarżącego w dniu wydania zaskarżonej decyzji, a z treści dowodów przedstawionych podczas postępowania administracyjnego wynikało, że celem wjazdu skarżącego do Polski była chęć ubiegania się o ochronę międzynarodową,

- art. 67 § 1 i § 2 pkt 2 k.p.a. oraz art. 34 § 1 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach poprzez utrzymanie w mocy decyzji wydanej w ramach postępowania, podczas którego sporządzono notatkę służbową z rozpytania cudzoziemca dotyczącego deklarowanego przez niego celu wjazdu do Polski, zaś nie przeprowadzono przesłuchania skarżącego i nie sporządzono protokołu z tego przesłuchania, pomimo, iż informacje dotyczące celu wjazdu na terytorium RP podawane przez skarżącego mają istotne znaczenie w sprawie dotyczącej odmowy wjazdu, gdyż na ich podstawie wydaje się lub nie wydaje się (w przypadku zadeklarowania chęci ubiegania się o ochronę międzynarodową) decyzji o odmowie wjazdu.

- art. 34 ust. 1 pkt 5 ustawy o cudzoziemcach poprzez utrzymanie w mocy decyzji w wydanej w ramach postępowania, podczas którego nie dokonano czynności wskazanych w tym przepisie, tj. organ I instancji nie uzyskał niezbędnych informacji w sprawie deklaracji ubiegania się przez cudzoziemca o udzielenie mu ochrony międzynarodowej od organizacji społecznej tj. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, pomimo iż pismem z dnia [...] stycznia 2017 r. organizacja ta przekazała organowi informację o chęci ubiegania się przez cudzoziemca o udzielenie mu ochrony międzynarodowej i powodach dla których chce on się o tę ochronę ubiegać, a pracownik tej organizacji – D. W. - był obecny w dniu wydania decyzji przez organ I instancji w Placówce Straży Granicznej w [...].

- art. 28 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 28 ust. 2 pkt 2) lit. b ustawy o cudzoziemcach oraz art. 6 ust. 1 i 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej - poprzez bezzasadne utrzymanie w mocy decyzji o odmowie wjazdu na granicy, pomimo, że z okoliczności sprawy wynika, iż skarżący na granicy, jak również w odwołaniu od decyzji o odmowie wjazdu wyraził chęć złożenia wniosku o udzielenie mu ochrony międzynarodowej.

- art. 14 ust. 1 i ust. 3 akapit 3 kodeksu granicznego Schengen poprzez ich nie zastosowanie i nie wzięcie pod uwagę szczególnych uregulowań dotyczących prawa cudzoziemca do ochrony międzynarodowej co spowodowało nie uchylenie decyzji o odmowie wjazdu w sytuacji, gdy decyzja ta była nieuzasadniona, jak również nie dokonanie innych wskazanych w tych przepisach czynności, w sytuacji, gdy skarżący w trakcie postępowania w sprawie odmowy wjazdu zadeklarował chęć złożenia wniosku o udzielenie mu ochrony międzynarodowej.

Skarżący wniósł o:

1. Uchylenie zaskarżonej decyzji w całości.

2. Na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej - skierowanie przez Sąd. wniosku o rozstrzygnięcie wstępne (zadanie pytania prejudycjalnego) do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), dotyczącego następujących kwestii prejudycjalnych: dokonanie wykładni art. 2 lit. b oraz 6 ust. 1 dyrektywy 2013/32 w świetle motywu 27 tej dyrektywy oraz art. 14 ust. 1 i art. 14 ust. 3 w zw. z art. 3 i 4 kodeksu granicznego Schengen i art. 18 Karty Praw Podstawowych UE i odpowiedź na pytania:

- czy art. 2 lit. b i art. 6 ust. 1 dyrektywy 2013/32, w świetle motywu 27 tej dyrektywy, należy rozumieć w ten sposób, że wystąpienie z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, o którym mowa w tych przepisach może mieć dowolną formę (np. może ono nastąpić w odwołaniu od decyzji o odmowie wjazdu, tak jak w niniejszym postępowaniu) i czy w przypadku takiego wystąpienia obowiązkiem krajowych organów administracji jest zapewnienie rzeczywistej możliwości jak najszybszego złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (w tym także poprzez uchylenie wcześniej wydanej decyzji o odmowie wjazdu) oraz zarejestrowanie wniosku?

- czy art. 14 ust. 1 zdanie drugie kodeksu granicznego Schengen w zw. z art. 3 i 4 kodeksu granicznego Schengen i art. 18 Karty Praw Podstawowych UE należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku wystąpienia (w dowolnej formie) z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, w rozumieniu art. 2 lit. b i art. 6 ust. 1 dyrektywy 2013/32 (np. poprzez zawarcie go w decyzji o odmowie wjazdu, jak w niniejszym postępowaniu), organ krajowy nie może wydać decyzji o odmowie wjazdu, ewentualnie powinien uchylić własną wcześniejszą decyzję o odmowie wjazdu (jeśli prawo krajowe na to zezwala) celem zapewnienia cudzoziemcowi rzeczywistej możliwości ubiegania się o ochronę międzynarodową?

- czy art. 14 ust. 3 akapit 3 kodeksu granicznego Schengen w zw. z art. 3 lit. b i 4 kodeksu granicznego Schengen i art. 18 Karty Praw Podstawowych UE należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku, gdy cudzoziemiec występuje (w dowolnej formie) z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, w rozumieniu art. 2 lit. b i art. 6 ust. 1 dyrektywy 2013/32, w odwołaniu od decyzji o odmowie wjazdu, to czy w takiej sytuacji organ odwoławczy powinien uznać, że decyzja o odmowie wjazdu była nie uzasadniona i dokonać czynności wskazanych w tym przepisie?

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że w trakcie postępowania odwoławczego pełnomocnik skarżącego wskazał na szereg naruszeń przepisów postępowania (m.in. niewzięcie pod uwagę składanych przez niego deklaracji zamiaru ubiegania się o ochronę międzynarodową, nieprzeprowadzenie przesłuchania i nie sporządzenie protokołu przesłuchania cudzoziemca podczas czynności podejmowanych w ramach postępowania). Do akt postępowania załączony został również szereg dowodów wskazujących na to. że skarżący chciał [...] lutego 2017 r. na przejściu granicznym w [...] złożyć wniosek o udzielenie mu ochrony międzynarodowej (m.in. pisemna deklaracja pana S. o powodach ubiegania się przez niego o ochronę międzynarodową).

Komendant Główny Straży Granicznej nie podjął wszelkich czynności niezbędnych do ustalenia celu, dla którego skarżący stawił się na przejściu granicznym w [...] w dniu [...] lutego 2017 r. W tym zakresie organ oparł się jedynie na notatce służbowej sporządzonej przez organ I instancji, wedle której skarżący nie deklarował chęci złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Jednak Komendant Główny SG nie wziął pod uwagę szeregu okoliczności i dowodów znajdujących się w aktach sprawy: stanowiska skarżącego zawartego w odwołaniu, w którym stwierdził, że jest uchodźcą z [...] czy pisma z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z [...] stycznia 2017 r. Sam fakt. że w odwołaniu sporządzonym tego samego dnia skarżący wskazał, iż chce złożyć wniosek o udzielenie jej ochrony międzynarodowej wskazuje na to, że skarżący z takim zamiarem zgłosił się do odprawy granicznej na kierunku wjazdowym do Polski.

W myśl art. 34 § 1 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach w ramach postępowania dotyczącego odmowy wjazdu powinno zostać przeprowadzone przesłuchanie, nie zaś rozpytanie, z którego funkcjonariusz SG sporządza notatkę. Natomiast z treści art. 67 § 1 oraz § 2 pkt 2 k.p.a. wynika, że z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym także z przesłuchania strony, powinien być sporządzony protokół, nie zaś notatka służbowa.

Czynność rozpytania pana S. jako strony postępowania miała istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W trakcie tej czynności cudzoziemiec deklarował cel wjazdu na terytorium RP. a deklaracja w tym zakresie ma wpływ na decyzję. W sytuacji, gdy cudzoziemiec zadeklaruje chęć ubiegania się o ochronę międzynarodową, wówczas nie można mu wydać decyzji o odmowie wjazdu w myśl art. 28 ust. 2 pkt 2) lit. b ustawy o cudzoziemcach. Tym samym należy uznać, że organ wydał zaskarżoną decyzję przy braku odpowiedniego materiału dowodowego, gdyż informacje zawarte w notatce służbowej nie mogły stanowić podstawy wydania zaskarżonej decyzji. Zawarty w aktach sprawy protokół udostępnienia materiału dowodowego nie konwaliduje braku protokołu z przesłuchania cudzoziemca w ramach postępowania w sprawie o odmowę wjazdu, zwłaszcza, że materiały sprawy zostały sporządzone w języku polskim, nieznanym skarżącemu, nie mógł on zatem odnieść się do ich treści.

Naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy w ten sposób, że notatki, stanowiącej podstawę decyzji nie można traktować jako materiału dowodowego, a zatem organ nie zebrał materiału dowodowego, który mógłby stanowić podstawę ustaleń faktycznych i decyzji.

[...] stycznia 2017 r. - dzień przed zgłoszeniem się skarżącego w Placówce Straży Granicznej w [...], Helsińska Fundacja Praw Człowieka przekazała organowi I instancji pisemną informację o chęci ubiegania się przez cudzoziemca o udzielenie mu ochrony międzynarodowej i powodach dla których chce on się o tę ochronę ubiegać. Ani organ I ani II instancji nie wzięły pod uwagę faktu złożenia tego pisma i wbrew treści powołanego przepisu nie skontaktowały się z HFPC i nie podjęły działań mających na celu potwierdzenie informacji przekazanych przez tę organizacją społeczną.

Nawet jeśli fakt wyrażenia przez skarżącego chęci ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej na przejściu granicznym w Medyce nie został stwierdzony przez Komendanta Placówki SG w [...], to jednak otrzymał on pisemną deklarację chęci złożenia takiego wniosku w odwołaniu od decyzji o odmowie wjazdu. Powinien zatem zapewnić skarżącemu rzeczywistą możliwość jak najszybszego złożenia wniosku o udzielenie mu ochrony międzynarodowej m.in. poprzez uchylenie własnej decyzji w trybie 132 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia [...] kwietnia 2017 r., jak też utrzymana nią w mocy decyzja Komendanta Placówki Straży Granicznej naruszają przepisy prawa procesowego. Naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż nie został ustalony w sposób niebudzący wątpliwości stan faktyczny w sprawie, dlatego też ocena o spełnieniu przesłanek uzasadniających wydanie decyzji odmawiającej wjazdu na terytorium Polski jest przedwczesna.

Stosownie do treści art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, cudzoziemcowi odmawia się wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy nie posiada ważnego dokumentu podróży, ważnej wizy lub innych ważnych dokumentów uprawniających do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i do pobytu na tym terytorium.

Wydanie decyzji o odmowie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej ma charakter obligatoryjny, w sytuacji gdy nie zachodzi przesłanka negatywna, uniemożliwiająca jej wydanie. Według art. 28 ust. 2 pkt 2 ustawy zasady wynikającej z ust. 1 wskazanego przepisu nie stosuje się do cudzoziemca, który podczas kontroli granicznej:

a) zadeklarował zamiar złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w przypadku, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lub art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) złożył wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Należy zauważyć, że według art. 30 tej ustawy do przekraczania przez cudzoziemca granicy w zakresie uregulowanym przepisami kodeksu granicznego Schengen nie stosuje się przepisów art. 23, art. 25, art. 34, art. 35 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 33 ust. 5. Wymienione przepisy, które nie znajdą zastosowania określają wymagania, podlegające sprawdzeniu, które muszą zostać spełnione przez cudzoziemca, by mógł przekroczyć granicę (art. 23 i 25 ), a także określają zasady prowadzonego postępowania w przedmiocie odmowy wjazdu.

Według art. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen; tekst jednolity Dz.U.UE L z dnia 23 marca 2016 r.) rozporządzenie to określa zasady regulujące kontrolę graniczną osób przekraczających granice zewnętrzne państw członkowskich Unii.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 10 rozporządzenia "kontrola graniczna" oznacza działania podejmowane na granicy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i do celów w nim określonych, wyłącznie w odpowiedzi na zamiar przekroczenia tej granicy lub na akt jej przekroczenia, bez względu na wszelkie inne okoliczności, składające się z odprawy granicznej oraz ochrony granicy. Odprawa graniczna oznacza zaś czynności kontrolne przeprowadzane na przejściach granicznych w celu zapewnienia, aby można było zezwolić na wjazd osób, w tym ich środków transportu oraz przedmiotów będących w ich posiadaniu, na terytorium państw członkowskich lub aby można było zezwolić na opuszczenie przez nie tego terytorium (art. 2 pkt 11).

Szczegółowe wymagania, a także sposób przeprowadzania ich kontroli uregulowane zostały w art. 6 – art. 9 rozporządzenia (kodeks Schengen), dlatego też nie ma potrzeby stosowania w tym zakresie przepisów prawa krajowego. W ramach odprawy granicznej, która jest częścią kontroli odbywa się sprawdzanie i weryfikacja w zakresie spełnienia pozytywnych wymogów umożliwiających cudzoziemcowi wjazd, dlatego etap ten nie jest związany z prowadzeniem postępowania administracyjnego i zasad obowiązujących w danym prawie krajowym.

Regulacje zawarte w rozporządzeniu, a także działania, do których się odnoszą nie określają zasad postępowania administracyjnego w sprawie odmowy wjazdu cudzoziemca, dlatego w tym zakresie nie jest wyłączone stosowanie przepisów prawa krajowego. Do postępowania prowadzonego w przedmiocie odmowy wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajdzie więc zastosowanie art. 34 ustawy o cudzoziemcach jako przepis szczególny, a także w pozostałym zakresie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

Potwierdzeniem tego stanowiska jest treść art. 14 rozporządzenia, dotyczącego odmowy wjazdu, który stanowi m.in., że odmowa wjazdu następuje w związku z niespełnieniem określonych w nim warunków wjazdu, w drodze decyzji podejmowanej przez organ do tego upoważniony na mocy prawa krajowego, wydawanej w formie standardowego formularza, wywierającej skutek natychmiastowy, jednak bez uszczerbku dla stosowania szczególnych przepisów dotyczących prawa do azylu i ochrony międzynarodowej. Przepis ten określa także, że osobom, którym odmówiono wjazdu, przysługuje prawo odwołania od decyzji, a postępowanie odwoławcze jest prowadzone zgodnie z prawem krajowym, jak też, że złożenie odwołania nie ma skutku zawieszającego w stosunku do decyzji o odmowie wjazdu. Wskazuje również, że obywatel państwa trzeciego jest uprawniony do uzyskania korekty przez państwo członkowskie, które odmówiło wjazdu, anulowanego stempla wjazdu i innych anulowanych lub dodanych wpisów, które zostały wprowadzone, jeżeli w wyniku postępowania odwoławczego stwierdzono, że decyzja o odmowie wjazdu była nieuzasadniona.

Przepis ten normuje niektóre tylko kwestie dotyczące odmowy wjazdu jak: forma rozstrzygnięcia, formularzowy charakter decyzji, natychmiastowy jej skutek, a także brak skutku wstrzymującego wykonanie decyzji w przypadku wniesienia odwołania. Poza zakresem regulacji pozostawiony został przebieg postępowania zmierzającego do wydania decyzji o odmowie, a zatem podlega ono przepisom prawa krajowego, z tym ważnym zastrzeżeniem, że skutek niespełnienia pozytywnych wymogów do przekroczenia granicy w postaci odmowy wjazdu, nie może prowadzić do naruszenia przepisów dotyczących prawa do azylu i ochrony międzynarodowej.

Stosowanie przepisów krajowych w postępowaniu, którego skutkiem jest decyzja o odmowie wjazdu znajduje odzwierciedlenie we wzorze przewidzianego w art. 14 rozporządzenia formularza decyzji, który stanowi załącznik V część B (standardowy formularz odmowy wjazdu na granic). We wzorze tym zawarto wymaganą obowiązkowo informację, że przybywający zostaje poinformowany, że odmawia mu się wjazdu na terytorium danego kraju na mocy (w tym miejscu instrukcja nakazuje wskazać odniesienie do obowiązującego prawa krajowego).

Podkreślić należy, że organ wydający taką właśnie decyzję o odmowie wjazdu na terytorium RP, nie miał wątpliwości, że należy wszcząć z urzędu postępowanie administracyjne o czym zawiadomił cudzoziemca.

Materiał dowodowy w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje, że skarżący, który w dniu [...] lutego 2017 r. zamierzał dokonać wjazdu na terytorium RP nie posiadał ważnej wizy lub innego ważnego dokumentu uprawniającego do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nie spełniał więc wymagań przewidzianych w art. 6 rozporządzenia (i odpowiednio art. 23 ustawy o cudzoziemcach). Do wyjaśnienia niespełnienia przez cudzoziemca pozytywnych przesłanek wjazdu w ramach czynności dokonywanych podczas odprawy granicznej szczegółowej, a obejmujących weryfikację warunków wjazdu, dokumentów, tożsamości i obywatelstwa, autentyczności dokumentów, sprawdzenie w odpowiednich bazach danych, sprawdzenie stempli, weryfikację miejsca wyjazdu i celu pobytu nie stosuje się zasad postępowania administracyjnego wynikających z przepisów prawa krajowego. Czynności te mają zatem charakter techniczny i prowadzą albo do potwierdzenia spełnienia warunków i umożliwienia wjazdu albo do skutku w postaci wydania decyzji odmownej po wszczęciu i przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w którym następuje potwierdzenie braku spełnienia przesłanek pozytywnych wjazdu (art. 28 ust. 1 ustawy), jak też potwierdzenie braku wystąpienia przesłanki negatywnej do wydania decyzji o odmowie wjazdu (art. 28 ust.2 ustawy). Czynności odprawy granicznej nie muszą więc wiązać się z wytwarzaniem jakiegokolwiek materiału dowodowego, choć w niektórych przypadkach szczegółowa weryfikacja może powodować uzyskanie wydruków z baz danych, czy też uzasadniać sporządzenie notatki urzędowej stanowiących materiał wstępny mogący znaleźć zastosowanie w prowadzonym następnie postępowaniu administracyjnym w przedmiocie odmowy wjazdu.

W ocenie sądu w przedmiotowej sprawie organy zbagatelizowały kwestię niezwykle istotną dla rozstrzygnięcia tej sprawy, a mianowicie ewentualne wystąpienie przesłanki negatywnej do wydania decyzji odmawiającej cudzoziemcowi wjazdu na terytorium RP i nie przeprowadziły w tym zakresie postępowania wyjaśniającego.

Z art. 28 ust. 2 ustawy wynika, że okolicznościami które stanowią przeszkodę do wydania decyzji o odmowie wjazdu na terytorium RP są czynności dokonywane przez cudzoziemca podczas kontroli granicznej polegające na złożeniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub zadeklarowaniu zamiaru złożenia takiego wniosku (w przypadku gdy cudzoziemiec jest osobą dorosłą, a po stronie organu zachodzą przeszkody w przyjęciu wniosku w danym dniu).

Dopuszczalność wydania wobec skarżącego decyzji o odmowie wjazdu uzależniona była od wykazania że nie spełnia on przesłanki wymienionej w art. 28 ust. 1 ustawy, ale też od wyjaśnienia, że podczas kontroli granicznej nie złożył wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, ale też nie zadeklarował zamiaru złożenia takiego wniosku. Niewątpliwie ta druga okoliczność stanowiąca negatywną przesłankę do wydania decyzji o odmowie wjazdu powodowały konieczność oceny w postępowaniu administracyjnym, a skoro tak organ powinien zgromadzić materiał dowodowy pozwalający na taką ocenę. Takich czynności jednak nie podjęto. Konieczność przeprowadzenia czynności wyjaśniających w tym zakresie wynika z treści art. 34 ustawy o cudzoziemcach, który w postępowaniu administracyjnym prowadzonym w sprawie odmowy wjazdu znajduje zastosowanie i stanowi przepis szczególny wobec przepisów kpa. Według art. 34 ust. 1 ustawy postępowanie prowadzone przez organy Straży Granicznej przed wydaniem cudzoziemcowi decyzji, o której mowa w art. 33 ust. 1, ogranicza się do:

1) przesłuchania cudzoziemca;

2) kontroli dokumentów posiadanych przez cudzoziemca;

3) przesłuchania wskazanych przez cudzoziemca osób towarzyszących mu w podróży;

4) dokonania sprawdzeń w dostępnych rejestrach, ewidencjach i wykazach w sprawach cudzoziemców;

5) uzyskania niezbędnych informacji od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej, innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych lub osób fizycznych.

Postępowanie to może mieć jeszcze węższy zakres, ale tylko w przypadkach wskazanych w ust. 2 tego przepisu, a zatem, jeżeli okoliczności niespełnienia przez cudzoziemca warunków niezbędnych do przekroczenia granicy nie budzą wątpliwości. Wówczas czynności podejmowane w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, mogą być ograniczone jedynie do kontroli posiadanych przez cudzoziemca dokumentów.

Oczywiście zakres postępowania w przedmiocie odmowy wjazdu ograniczony jest zgodnie ze wskazanymi przepisami do niezbędnego minimum ze względu na to, że toczące się w takiej sprawie postępowanie musi być postępowaniem niezwykle szybkim, jest wszczynane i kończone w tym samym dniu. Niemniej w ocenie sądu niezbędne jest przeprowadzenie w tym postępowaniu dowodu z przesłuchania strony, w sytuacji gdy mogą istnieć wątpliwości co do tego czy cudzoziemiec nie spełnia warunków niezbędnych do przekroczenia granicy w związku z podawanym przez niego powodem opuszczenia kraju pochodzenia i zamiarem wjazdu na terytorium RP. Wątpliwości takie, jak w przypadku przedmiotowej sprawy, mogą wynikać zarówno z różnych powodów deklarowanych przez cudzoziemca, wśród których wskazywał na sytuację w kraju pochodzenia, a udokumentowanych wyłącznie notatką urzędową sporządzoną w trakcie odprawy granicznej, informacji pozyskanej od organizacji społecznej, która sygnalizowała przyjazd cudzoziemca na przejście graniczne i powody tego przyjazdu, a także z treści odwołania, w którym cudzoziemiec podnosił, że miał zamiar złożyć w trakcie kontroli granicznej wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Przede wszystkim należy wskazać, że nie jest prawdziwe twierdzenie organu zawarte w odpowiedzi na skargę, że cudzoziemiec w trakcie szczegółowej odprawy podawał wyłącznie ekonomiczne lub osobiste przyczyny wjazdu. Przeczy temu chociażby dalsze twierdzenie organu, że cudzoziemiec mimo, iż wyrażał niezadowolenie z ogólnej sytuacji panującej w kraju pochodzenia, to z jego wypowiedzi nie można było wywieść obawy przed powrotem lub chęci poszukiwania ochrony międzynarodowej.

Twierdzenie organu odwoławczego, że tak istotny dowód, mogący przesądzić o wyniku sprawy może nie zostać przeprowadzony i być zastąpiony dowodem w postaci notatki urzędowej z tzw. rozpytania cudzoziemca jest nieuprawnione. Oczywiście zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 75 kpa dowodem w sprawie może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Notatka urzędowa z pewnością nie jest sprzeczna z prawem, a więc mieści się w kategorii ewentualnych dowodów.

Jednak należy mieć na uwadze art. 67 § 1 kpa z którego wynika, że z każdej czynności mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy sporządza się protokół, a w szczególności właśnie m.in. z czynności przesłuchania strony.

Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania (art. 69 kpa), a powinno z niego wynikać, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby.

Z kolei według art. 72 § 1 czynności organu administracji publicznej, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności.

Należy podkreślić, że notatka urzędowa sporządzona w trakcie odprawy granicznej może być wykorzystana na potrzeby postępowania w przedmiocie odmowy wjazdu jako materiał pomocniczy.

Jednak treść sporządzonej notatki zawiera bardzo lakoniczną informację w odniesieniu do okoliczności, które mogłyby mieć znaczenie dla ustalenia że wobec cudzoziemca nie może być wydana decyzja odmawiająca wjazdu. Osoba sporządzająca notatkę utrwaliła w niej, że skarżący oświadczył, że na terytorium [...] uczestniczył w legalnych mitingach, że nie podoba mu się obecna sytuacja w [...], panująca korupcja i obecny prezydent, a także, że chce wjechać do Polski ze swoją rodziną, by pracować i polepszyć warunki bytowe.

W ocenie sądu na podstawie tych niejednoznacznych treści, nie jest możliwa ocena o braku przeszkód do wydania decyzji odmawiającej cudzoziemcowi wjazdu na terytorium RP, gdyż nie jest oczywiste, z jakich powodów cudzoziemiec wskazywał na sytuację w kraju pochodzenia i krytycznie ją oceniał, skoro miałby zamiar jedynie polepszyć swoje warunki bytowe. Nie jest możliwe do odtworzenia, co przez użyte, czy też jedynie odnotowane, lakoniczne sformułowania rozumiał skarżący i co zamierzał wyrazić. Nie są znane pytania jakie jemu zadano. Nie wiadomo czy notatka odzwierciedla całą wypowiedź skarżącego.

Z tej krótkiej informacji nie wynika, w sposób niebudzący wątpliwości, że cudzoziemiec nie wyrażał obawy w związku z powrotem do kraju pochodzenia.

Organ ma rację, że obowiązujące przepisy wymagają (art. 26, 28 i 29 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), by cudzoziemiec osobiście złożył wniosek lub zadeklarował zamiar jego złożenia w momencie przekraczania granicy. Jednak zdaniem sądu dla oceny czy taki jest cel przekroczenia granicy przez cudzoziemca nie może mieć decydującego znaczenia brak jednoznacznie wyrażonego przez niego żądania odebrania przez organ oświadczenia w postaci wypełnienia wniosku czy też złożenia jednoznacznej zapowiedzi (deklaracji) złożenia takiego wniosku. W ocenie sądu rolą organu przeprowadzającego czynności odprawy granicznej jest zarówno zapewnienie ochrony dostępu do terytorium RP osobom niespełniającym warunków wjazdu i pobytu, jak też umożliwienie realizacji praw uchodźców i osób ubiegających się o ochronę międzynarodową (art. 3 i 14 kodeksu Schengen). Cudzoziemiec może nie posiadać wiedzy o możliwości złożenia wniosku, a jednak wyrażać przekonanie, że przedstawia okoliczności uzasadniające potrzebę udzielenia mu pomocy. Dlatego w tej konkretnej sprawie, w sytuacji braku jednoznaczności co do powodów opuszczenia kraju pochodzenia przez cudzoziemca, sporządzona podczas odprawy granicznej notatka, nie może stanowić dowodu potwierdzającego, że nie istnieją wątpliwości co do braku spełnienia wymogów wjazdu. Nie może zatem spowodować ograniczenia czynności postępowania jedynie do kontroli dokumentów. Konieczne jest przesłuchanie cudzoziemca i wyjaśnienie jakie okoliczności spowodowały zamiar wjazdu na terytorium RP, także w kontekście informacji przedstawionej przez organizację społeczną tj. Helsińska Fundację Praw Człowieka na temat sytuacji cudzoziemca i materiału pomocniczego jakim jest notatka z rozpytania cudzoziemca podczas czynności odprawy granicznej, jak też twierdzenia samego skarżącego, iż uniemożliwiono mu złożenie wniosku, choć taką potrzebę wyrażał.

Twierdzenie organu odwoławczego, że z materiału dowodowego wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że cudzoziemiec nie spełniał w dniu [...] lutego 2017 r. warunków niezbędnych do przekroczenia granicy jest dowolne, gdyż w rzeczywistości nie znajduje żadnego oparcia w zgromadzonym materiale. Organ naruszył więc zasady wyrażone w art. 34 ustawy, a także art. 7, 67, 77 § 1 i 80 kpa.

W ocenie sądu nie było powodów do kierowania przez sąd w przedmiotowej sprawie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości unii Europejskiej w celu dokonania wykładni art. 2 lit. b oraz art. 6 ust.1 dyrektywy 2013/32 w świetle motywu 27 tej dyrektywy oraz art. 14 ust. 1 i art. 14 ust. 3 w zw. z art. 3 i4 kodeksu granicznego Schengen i art. 18 Karty Praw Podstawowych UE. W ocenie sądu nie budzi wątpliwości kwestia czy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej może być złożony dopiero w odwołaniu od decyzji o odmowie wjazdu, gdyż taka jest istota wskazywanej potrzeby wykładni przepisów unijnych. Przede wszystkim należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie ta kwestia nie ma znaczenia dla jej rozstrzygnięcia, gdyż w złożonym odwołaniu skarżący nie tyle składał wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, co podtrzymywał twierdzenie o potrzebie udzielenia mu takiej pomocy, jak też podtrzymywał twierdzenie, że chciał złożyć taki wniosek lecz uniemożliwili mu to funkcjonariusze Placówki Straży Granicznej w [...].

Po drugie w ocenie sądu analiza art. 3 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE prowadzi do wniosku, że znajduje ona zastosowanie do wszystkich wniosków o udzielnie ochrony międzynarodowej, z którymi wystąpiono na terytorium, w tym na granicy państw członkowskich.

Według art. 6 ust. 2 dyrektywy państwa członkowskie zapewniają, aby osoba, która wystąpiła z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, miała rzeczywistą możliwość jak najszybszego złożenia wniosku.

Wskazany art. 3 dyrektywy wymienia jako miejsce złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej przez cudzoziemca zamierzającego przekroczyć granicę, właśnie granicę państwa członkowskiego. Nie ma też wątpliwości, że zgodnie z art. 14 ust. 2 Kodeksu granicznego Schengen decyzja o odmowie wjazdu wywiera skutek natychmiastowy. Z kolei w art. 14 ust. 3 tego rozporządzenia wskazano, że obywatel państwa trzeciego jest uprawniony do uzyskania korekty przez państwo członkowskie, które odmówiło wjazdu, anulowanego stempla wjazdu i innych anulowanych lub dodanych wpisów, które zostały wprowadzone, jeżeli w wyniku postępowania odwoławczego stwierdzono, że decyzja o odmowie wjazdu była nieuzasadniona.

W ocenie sądu z treści przytoczonych przepisów wynika, że cudzoziemiec zamierzający przekroczyć granicę ma prawo do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub też złożenia deklaracji o zamiarze złożenia wniosku wyłącznie podczas kontroli granicznej. Zainicjowane postępowanie odwoławcze może doprowadzić do uchylenia negatywnej decyzji, ale na skutek nieuzasadnionej odmowy wjazdu, a zatem z powodu przesłanek istniejących już w chwili zamiaru przekroczenia granicy. Tak więc wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej musi być wnioskiem złożonym na granicy, a nie dopiero w odwołaniu od wydanej negatywnej decyzji. Zdaniem sądu termin wystąpienia z wnioskiem, którym posłużono się w dyrektywie, ze względu na treść art. 6 ust. 2 dyrektywy należy rozumieć jako zamiar (deklarację, zapowiedź) złożenia właściwego wniosku co już nakazuje traktować jako osobę starającą się o uzyskanie międzynarodowej ochrony.

Z uwagi na to, że dostrzeżone naruszenia przepisów postępowania wymagają uzupełnienia materiału dowodowego w zakresie okoliczności stanowiącej przesłankę negatywną uniemożliwiającą wydanie decyzji o odmowie wjazdu, następnie dokonania ponownej jego oceny, zagwarantowanie stronie prawa do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy (art. 15 K.p.a.), skutkowało koniecznością uchylenia zarówno zaskarżonej, jak i utrzymanej nią w mocy decyzji organu.

Z względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i art. 135 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji wyroku.