Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie sędzia NSA Iwona Bogucka sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 5 listopada 2020 r., sygn. akt II SA/Ol 598/20 w sprawie ze skargi G. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z dnia [...] czerwca 2020 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z 5 listopada 2020 r., sygn. akt II SA/Ol 598/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi G. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z [...] czerwca 2020 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego, oddalił skargę.

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Decyzją z [...] lutego 2020 r., wydaną z upoważnienia Wójta Gminy K. przez Dyrektora Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w K., odmówiono G. J. przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad mężem, M. J.

Organ ustalił, że M. J. legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w N., który zaliczył go do znacznego stopnia niepełnosprawności, ze wskazaniem, że niepełnosprawność istnieje od [...] roku życia. Pozostaje on w związku małżeńskim z G. J., z którą mają troje niepełnoletnich dzieci: P. (ur. [...].09.2006 r.), O. (ur. [...].04.2009 r.) i A. (ur. [...].04.2009 r.). Rodzice M. J. żyją, lecz nie sprawują nad nim opieki.

Organ powołał się na regulacje prawne zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 17 ust. 1a, art. 17 ust. 1b oraz art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz.111 ze zm., dalej jako "u.ś.r.") i stwierdził, że wnioskowane świadczenie nie może być przyznane, ponieważ osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, nie została więc spełniona przesłanka, określona w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit.1 u.ś.r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła skarżąca.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w E., postanowieniem z [...] marca 2020 r. zleciło organowi pierwszej instancji uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w celu ustalenia zakresu sprawowanej opieki, stanu zdrowia męża wnioskodawczyni oraz wynikających z niego potrzeb, a także czy zakres i sposób sprawowania opieki wyklucza możliwość podjęcia przez G. J. zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Wywiad środowiskowy został przeprowadzony w miejscu zamieszkania strony, [...] marca 2020 r. Ponadto, w ramach uzupełniającego postępowania dowodowego, Kolegium uzyskało informację z Urzędu Miejskiego w N., poświadczającą, że M. J. jest zatrudniony w ww. Urzędzie, pracuje codziennie w pełnym wymiarze czasu pracy przewidzianym dla osób niepełnosprawnych, tj. 7 godzin dziennie, 35 godzin tygodniowo.

Decyzją z [...] czerwca 2020 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu SKO wskazało, że fakt, że osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim nie może stanowić podstawy do odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. W ocenie Kolegium, świadczenie to nie mogło jednak zostać przyznane z innych względów.

Organ odwoławczy wskazał, że przedmiotowe świadczenie stanowi rekompensatę dla osoby sprawującej opiekę za brak możliwości podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Zdaniem organu drugiej instancji, skarżąca ma możliwość podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, ze względu na to, że jej mąż pracuje zawodowo na przystosowanym stanowisku, w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym dla osób niepełnosprawnych. Do pracy dojeżdża sam, przystosowanym samochodem. Z wywiadu środowiskowego, przeprowadzonego [...] marca 2020 r., wynika, że G. K. sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym mężem – pomaga mu w toalecie, w ubieraniu się, przygotowywaniu i podawaniu posiłków. Czynności opiekuńcze wykonuje wobec męża rano, przed jego wyjazdem do pracy, czy też po południu, po jego powrocie z pracy. Czynności te nie zajmują jej całego dnia. Natomiast takie czynności jak pranie, sprzątanie, gotowanie, robienie zakupów, nie stanowią opieki nad mężem. Takie czynności są wykonywane przez większość kobiet, również pracujących zawodowo, w szczególności gdy w rodzinie są dzieci. Kolegium, nie negując sprawowania opieki przez stronę nad niepełnosprawnym w znacznym stopniu mężem, uznało, że zakres tej opieki nie uprawnia do przyznania wnioskowanego świadczenia.

W skardze wniesionej na powyższą decyzję, strona zarzuciła naruszenie art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r., art. 6 k.p.a. oraz art. 2, art. 30 i art. 32 Konstytucji RP.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wraz z argumentacją przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny, oddalając skargę, stwierdził m.in., że prawidłowo Kolegium za błędne uznało stanowisko organu pierwszej instancji, że przeszkodą w przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego jest fakt pozostawania M. J. w związku małżeńskim. Nie ulega wątpliwości, że skarżąca, stosownie do uregulowań wynikających z ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jest osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem męża. Podstawę prawną przyznania takiego świadczenia stanowi art. 17 ust. 1 u.ś.r., zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1) matce albo ojcu, 2) opiekunowi faktycznemu dziecka, 3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Sąd podkreślił, że świadczenie pielęgnacyjne, jako forma wsparcia rodziny, nie jest kierowane do wszystkich opiekunów osób niepełnosprawnych, lecz tylko do tych z nich, którzy sprawując opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, czynią to w tak dużym (wynikającym ze stopnia niepełnosprawności osoby, którą się opiekują) zakresie i rozmiarze, że opieka ta nie pozwala im na podjęcie innej pracy. Za rezygnację z podjęcia zatrudnienia, w znaczeniu art. 17 ust. 1 u.ś.r., należy rozumieć faktyczny brak możliwości podjęcia zatrudnienia z powodu konieczności sprawowania tej opieki lub rezygnację z zatrudnienia w celu jej sprawowania. Świadczenie pielęgnacyjne ma być bowiem rekompensatą za rezygnację z pracy z uwagi na konieczność opieki nad osobą bliską, która jej wymaga. Nie budzi bowiem wątpliwości, że przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest formą wynagrodzenia przez Państwo osoby, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej, w zamian za rezygnację albo niepodejmowanie zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad tą osobą niepełnosprawną. Ustawa o świadczeniach rodzinnych nie zawiera definicji sprawowania opieki. Jednak z treści art. 17 ust. 1 u.ś.r. wynika, że aby można było mówić o opiece w jej rozumieniu musi ona być stała i długoterminowa. Opieka taka musi w sposób oczywisty stanowić przeszkodę do wykonywania pracy zawodowej, a zatem związek między rezygnacją z zatrudnienia albo jego niepodejmowaniem a sprawowaną opieką musi być bezpośredni i ścisły.

W niniejszej sprawie, zdaniem sądu wojewódzkiego, bezsporne jest to, że skarżąca sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym mężem, który został zaliczony do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. W stanie faktycznym sprawy jest również bezsporne, że skarżąca nie jest zatrudniona ani nie wykonuje innej pracy zarobkowej. Kwestią sporną jest natomiast, czy w świetle art.17 ust. 1 u.ś.r., z uwagi na zakres sprawowanej opieki nad niepełnosprawnym mężem, skarżąca spełnia wszystkie ustawowe warunki, uprawniające do przyznania przedmiotowego świadczenia.

W ocenie sądu, stanowisko organu zawarte w zaskarżonej decyzji, jest zgodne z prawem. Poszanowanie i ochrona godności osobistej jest obowiązkiem władz publicznych, wynikającym z art. 30 Konstytucji RP, jednak nie ma podstaw do zarzucania organom administracji publicznej naruszenia godności osobistej w sytuacji, gdy organ działa na podstawie i w granicach obowiązującego prawa, do czego jest zobowiązany na podstawie art. 6 k.p.a. Podobnie, brak jest podstaw do zarzucenia organowi naruszenia zasady równości, wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, pod warunkiem, że znajdują się w takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej.

Sąd dodał, że na temat tego, czy okoliczność pozostawania osoby niepełnosprawnej przez znaczną część dnia pod opieką pracodawcy ma wpływ na ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wypowiadał się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 2454/11. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, użycie w ustawie wyrażenia "nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienie lub innej pracy zarobkowej" oznacza, że realizacja tego celu nie jest możliwa bez niepodjęcia lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Przy czym niepodjęcie lub rezygnacja z zatrudnienia, o której mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.r., musi mieć charakter całkowity z uwagi na konieczność sprawowania opieki, która z założenia jest opieką stałą lub długotrwałą. Intencją ustawodawcy przy wprowadzeniu art. 17 ust. 1 ww. ustawy była pomoc osobom sprawującym długotrwałą opiekę lub niosącym długotrwałą pomoc osobom niepełnosprawnym, które przez tę okoliczność znajdują się w życiowej sytuacji zmuszającej ich do rezygnacji z pracy zarobkowej, pomimo istniejących na rynku miejsc pracy i zdolności oraz gotowości do podjęcia zatrudnienia.

Jak wynika z akt sprawy, mąż skarżącej jest zatrudniony w Urzędzie Miejskim w N. Przez 7 godzin dziennie wykonuje pracę na stanowisku przystosowanym dla osoby niepełnosprawnej, a do pracy dojeżdża samochodem. Przez ten czas nie wymaga on opieki skarżącej. Organ odwoławczy miał zatem podstawy, aby uznać, że opieka sprawowana przez stronę nie uniemożliwia jej podjęcia zatrudnienia. Czas pracy męża skarżącej to maksymalny czas pracy przewidziany dla osoby niepełnosprawnej w stopniu, który został orzeczony wobec męża strony. Natomiast fakt, że dojeżdża on do pracy samochodem jest istotny z tego względu, że robi on to samodzielnie, bez udziału skarżącej. Sąd podkreślił, że okoliczność pozostawania osoby niepełnosprawnej przez część dnia poza faktyczną opieką osoby zobowiązanej oraz względna samodzielność osoby w wykonywaniu czynności dnia codziennego, nie koliduje z możliwością podjęcia przez nią (chociażby w niepełnym wymiarze) pracy zarobkowej.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła G. J., zaskarżając go w całości.

Na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię, a to przepisów z art. 17 ust. 1 u.ś.r., art. 30 Konstytucji RP w zw. z art. 18, 31 ust. 1, 33 ust. 1, 65 ust. 1 zd. 1, art. 69 oraz 71 ust. 1 Konstytucji RP oraz w zw. z przepisami z art. 4 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 426 z późn. zm.) i przyjęcie przez sąd wojewódzki w ramach materialnoprawnego wzorca kontroli legalności rozstrzygnięcia SKO w E. z [...] czerwca 2020 r., że przepisy z art. 17 ust. 1 u.ś.r. jako warunek przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, poza brakiem lub rezygnacją z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, statuują konieczność całodobowej obecności osoby, nad którą sprawowana jest opieka w domu pod opieką beneficjenta świadczenia, i tym samym przyjęcie, że jeśli bezręki (znacznie niepełnosprawny małżonek skarżącej) może zawodowo pracować na indywidualnie dedykowanym mu stanowisku poza domem, to opieka sprawowana przez skarżącą nie ma przymiotu ani ciągłości, ani długotrwałości i przez to bezzasadne oddalenie skargi G. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z [...] czerwca 2020 r., podczas gdy przy prawidłowej wykładni przedmiotowych przepisów, jeśli byłaby zastosowana przez WSA w Olsztynie, skarga G. J. powinna była zostać uwzględniona, a w przypadku powzięcia wątpliwości co do interpretacji przedmiotowych przepisów sąd powinien był wspomóc ich rozumienie treścią przepisów (zasad) Konstytucji RP.

Na podstawie przywołanych zarzutów, skarżąca kasacyjnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, rozpoznanie skargi, ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przewidzianych aktualnie obowiązującymi przepisami.

Skarżąca kasacyjnie oświadczyła ponadto, że zrzeka się przeprowadzenia rozprawy w sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. - dalej jako "p.p.s.a."), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

W skardze kasacyjnej zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono jedynie naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.). Jak wynika z uzasadnienia skargi jego istota sprowadza się do zarzutu błędnej wykładni art. 17 ust. 1 u.ś.r. Analizę tego zarzutu należy poprzedzić stwierdzeniem, że w zasadzie skarga kasacyjna nie kwestionuje ustaleń stanu faktycznego, który zatem można uznać za bezsporny.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 u.ś.r. świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Przepis art. 17 ust. 1 u.ś.r. określa zatem przesłanki podmiotowe i przedmiotowe, które muszą zaistnieć, aby danej osobie mogło być przyznane świadczenie pielęgnacyjne. Wskazać również należy, że art. 3 pkt 21 u.ś.r. zawiera legalną definicję pojęcia znacznego stopienia niepełnosprawności, pod tym pojęciem rozumie się między innymi niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Z kolei art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1172), wskazuje, że do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Istotne jest w rozpoznawanej sprawie, a co wynika z treści art. 17 ust. 1 u.ś.r., że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobom wymienionym w tym przepisie, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Zatem świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.r., nie jest przyznawane za samą opiekę nad niepełnosprawnym mężem, gdyż wynika ona z prawnego i moralnego obowiązku żony względem męża, lecz za faktyczny brak możliwości podjęcia zatrudnienia z powodu konieczności sprawowania tej opieki lub za rezygnację z zatrudnienia w celu jej sprawowania.

Wskazać trzeba, że u.ś.r. nie zawiera definicji "sprawowania opieki" jednakże w orzecznictwie wskazuje się, że aby można było mówić o opiece, o której mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.r., musi ona być "stała" lub "długoterminowa". Określenia "stała" lub "długoterminowa" wskazują na to, że nie może to być opieka świadczona niecodziennie, a nawet jeżeli codziennie, to tylko przez część doby. Przepis art. 17 ust. 1 ustawy należy zatem stosować wyłącznie do takich stanów faktycznych, w których zakres opieki wyklucza możliwość podjęcia jakiejkolwiek pracy zarobkowej (zob. np. wyrok NSA z 23 października 2020 r., sygn. akt I OSK 1148/20 i wyrok NSA z 5 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 2454/11, wyroki dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym: orzeczenia.nsa.gov.pl – dalej jako "CBOSA"). Świadczenie pielęgnacyjne ma bowiem być rekompensatą za rezygnację z pracy z uwagi na konieczność opieki nad osobą bliską, która jej wymaga (zob. wyrok NSA z 2 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 2729/16, CBOSA). Dlatego musi istnieć bezpośredni związek między rezygnacją z zatrudnienia (albo jego niepodejmowaniem) a sprawowaną opieką. Natomiast w sytuacji, gdy opieka nad daną osobą nie nosi cech opieki stałej lub długotrwałej, taki związek przyczynowo-skutkowy nie istnieje.

Zatem organ administracji ma obowiązek, rozpoznając wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, ustalić czy istnieje związek między niepodejmowaniem pracy (rezygnacją z zatrudnienia) a sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną. Tym samym musi ustalić rozmiar faktycznie sprawowanej opieki w kontekście braku możliwości podjęcia pracy. Takich ustaleń nie można utożsamiać z oceną wskazań, dotyczących osoby niepełnosprawnej, wynikających z treści orzeczenia o niepełnosprawności. Poza sporem bowiem jest, że w przypadku osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, w rozumieniu art. 3 pkt 21 u.ś.r., nie podlega badaniu, w toku innego postępowania administracyjnego, czy w odniesieniu do takiej osoby zachodzi konieczność sprawowania opieki i konieczność udzielania jej pomocy w sposób określony w stosownych przepisach. Ocena charakteru sprawowanej rzeczywiście opieki nad osobą niepełnosprawną nie oznacza przy tym zakwestionowania stanu jej zdrowia.

Jeszcze raz należy podkreślić, że w toku postępowania w przedmiocie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego nie podlegają ocenie, wynikające z orzeczenia o niepełnosprawności, wskazania dotyczące osoby niepełnosprawnej. Nie można jednak zgodzić się z taką wykładnią art. 17 ust. 1 u.ś.r., że sam fakt sprawowania opieki przez osobę niepodejmującą zatrudnienia nad niepełnosprawnym członkiem rodziny o wymaganym stopniu niepełnosprawności, o ile nie przeprowadzi się przeciwdowodu przeciw treści tego orzeczenia, jest decydujący dla ustalenia prawa do omawianego świadczenia i nie ma tu żadnego znaczenia rzeczywisty charakter oraz wymiar tej opieki. Legitymowanie się przez osobę wymagającą opieki określonym w stosownych przepisach orzeczeniem o niepełnosprawności nie może wykluczać możliwości wywodzenia braku związku przyczynowego ze stopnia faktycznie sprawowanej opieki nad taką osobą.

Zauważyć zatem należy, a co jest w sprawie bezsporne, że M. J., mąż skarżącej kasacyjnie, legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w N., który zaliczył go do znacznego stopnia niepełnosprawności, ze wskazaniem, że niepełnosprawność istnieje od grudnia 1989 r.. Pozostaje on w związku małżeńskim z G. J., z którą mają troje niepełnoletnich dzieci: P. (ur. [...].09.2006 r.), O. (ur. [...].04.2009 r.) i A. (ur. [...].04.2009 r.). M. J. jest zatrudniony w Urzędzie Miejskim w N.. Przez 7 godzin dziennie wykonuje pracę na stanowisku przystosowanym dla osoby niepełnosprawnej. Do pracy dojeżdża samochodem.

Z wywiadu środowiskowego przeprowadzonego [...] marca 2020 r. wynika, że skarżąca pomaga mężowi w porannej i wieczornej toalecie oraz ubieraniu i rozbieraniu. Przygotowuje i podaje posiłki. Robi także mężowi drugie śniadanie do pracy. Dba o czystość i porządek w domu oraz robi zakupy. Towarzyszy mężowi podczas wizyt lekarskich.

Zatem zgodzić się trzeba z Sądem pierwszej instancji, że opieka sprawowana przez stronę nie uniemożliwia jej podjęcia zatrudnienia, chociażby w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czynności opiekuńcze bowiem skarżąca wykonuje wobec męża rano, przed jego wyjazdem do pracy, czy też po południu, po jego powrocie z pracy. Pozostałe wskazane przez skarżącą czynności, jakie wykonuje w domu, są wykonywane w każdej rodzinie, również przez osoby pracujące, a ich zakres sprowadza się do prowadzenia gospodarstwa domowego.

Przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych, dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego nakładają na organ obowiązek wydania decyzji o charakterze związanym co oznacza, że przyznanie świadczenia może nastąpić wyłącznie po spełnieniu przesłanek wynikających z przepisów prawa (art. 17 u.ś.r.). W ustalonym stanie faktycznym brak jest bezpośredniego związku między niepodejmowaniem zatrudnienia przez skarżącą a sprawowaną przez nią opieką nad mężem. Zatem skarżąca nie spełnia przesłanek do przyznania jej świadczenia pielęgnacyjnego.

Z powyższych względów niezasadny jest zarzut naruszenia art. 17 ust. 1 u.ś.r., art. 30 Konstytucji RP w zw. z art. 18, 31 ust. 1, 33 ust. 1, 65 ust. 1. zd. 1, art. 69 oraz 71 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że skarga kasacyjna jest niezasadna i dlatego na podstawie art.184 p.p.s.a została oddalona.

Skoro w niniejszej sprawie pełnomocnik – na podstawie art. 176 § 2 p.p.s.a. – zrzekł się rozprawy, a strona przeciwna w ustawowym terminie nie zawnioskowała o jej przeprowadzenie, to rozpoznanie skargi kasacyjnej nastąpiło na posiedzeniu niejawnym, zgodnie z art. 182 § 2 i 3 p.p.s.a.