drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Zabytki, Rada Miasta, Uchylono zaskarżony wyrok i stwierdzono nieważność zaskarżonej uchwały, II OSK 2625/19 - Wyrok NSA z 2021-04-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 2625/19 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2021-04-16 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-08-27
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Małgorzata Miron /przewodniczący/
Mirosław Gdesz /sprawozdawca/
Zdzisław Kostka
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Zabytki
Sygn. powiązane
IV SA/Wa 226/19 - Wyrok WSA w Warszawie z 2019-03-19
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i stwierdzono nieważność zaskarżonej uchwały
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 3
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2003 nr 80 poz 717 art. 3 ust. 1, art. 6
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Miron Sędziowie Sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędzia del. WSA Mirosław Gdesz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. S. i A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 marca 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 226/19 w sprawie ze skargi J. S. i A. S. na uchwałę Rady m.st. Warszawy z dnia 23 października 2008 r. nr XLII/1299/2008 w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego I. uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza nieważność § 9 ust. 11 zaskarżonej uchwały w odniesieniu do budynku mieszkalnego położonego przy ul. [...] w W., II. zasądza od Miasta Stołecznego Warszawy na rzecz J. S. i A. S. kwotę 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 19 marca 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 226/19 oddalił skargę J. S. i A. S. (dalej: skarżący) na uchwałę Rady m.st. Warszawy z 23 października 2008 r. nr XLII/1299/2008 w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu pod Skocznią – część I (dalej: plan miejscowy).

Powyższy wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Wyrokiem z 12 stycznia 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 2865/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniesioną przez skarżących skargę, uznając za niezasadne zarzuty dotyczące naruszenia art. 1 ust. 2 pkt 7 w zw. z art. 4 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.; dalej upzp) w zw. z art. 140 Kodeksu cywilnego oraz art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, polegające na niezastosowaniu ww. przepisów przy wydawaniu zaskarżonej uchwały, co doprowadziło do naruszenia interesu prawnego właścicieli nieruchomości objętej planem miejscowym przejawiającego się w tym, że w § 9 ust. 11 planu miejscowego ustalono ochronę budynku mieszkalnego przy ul. [...] w Warszawie.

W ocenie Sądu I instancji o obowiązku zachowania budynku przy ul. [...] zdecydowała okoliczność objęcia go wojewódzką ewidencją zabytków. Miejscowy plan został bowiem uchwalony, kiedy wyłącznie obowiązywała ewidencja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Budynek mieszczący się przy ul. [...] w Warszawie wpisany był do ówczesnej ewidencji Konserwatora Zabytków, jako przykład architektury z około 1900 r. W przepisie § 9 ust. 11 planu miejscowego przyjęto, że ustala się ochronę budynku mieszkalnego przy ul. [...] w Warszawie, jak również ustala się jego zachowanie oraz ochronę jego bryły, elewacji, detalu i oryginalnej kolorystyki oraz zakazuje się nadbudowy, rozbudowy i przebudowy budynku oraz dalszego przekształcania jego bryły. Zdaniem Sądu organ, obejmując w planie budynek ochroną, jako zabytek, nie dopuścił się naruszenia władztwa planistycznego.

W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej skarżących Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 27 września 2017 r. sygn. akt II OSK 1123/16 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W ocenie NSA Sąd Wojewódzki podjął rozstrzygnięcie nie dokonawszy prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy, co miało istotny wpływ na jej wynik. Nie zweryfikował bowiem, czy na dzień planu miejscowego budynek przy ul. [...] był rzeczywiście wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Zwrócono uwagę, że z treści wydanego przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zaświadczenia z [...] czerwca 2017 r. wynika, że budynek przy ul. [...] nie był przed dniem [...] października 2008 r. ani w tym dniu ujęty w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Także obowiązująca gminna ewidencja zabytków, która została utworzona na podstawie zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy nr [...] z dnia [...] lipca 2012 r., czyli prawie cztery lata po dacie uchwalenia planu miejscowego, nie zawiera w swoim spisie budynku położonego przy ul. [...]. Z treści zaś pisma Stołecznego Konserwatora Zabytków z dnia [...] września 2015 r., skierowanego do Biura Architektury i Planowania Przestrzennego wynika, że budynek ten był uprzednio uwzględniony w wykazie zabytków nieruchomych. Podczas weryfikacji prowadzonej przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków w latach 2010-2012 obiekt został usunięty z wykazu i nie był uwzględniony w Zarządzeniu Nr [...] Prezydenta m. st. Warszawy. Ponadto Stołeczny Konserwator sugerował zmianę w § 9 ust. 11 planu poprzez usunięcie budynku przy ul. [...] z ustaleń planu, jako obiektu nieujętego w gminnej ewidencji zabytków. Mając powyższe na względzie uznano, że § 9 ust. 11 planu miejscowego pozbawia skarżących możliwości jakiejkolwiek adaptacji i ingerencji w bryłę budynku będącego ich własnością, którego zabytkowy charakter jest wątpliwy, gdyż nie widnieje on w gminnej ewidencji zabytków i jest wątpliwe, czy w dacie uchwalenia planu był uwidoczniony w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że ponownie rozpatrując sprawę Sąd I instancji winien dokonać oceny legalności zaskarżonego przepisu § 9 ust. 11 planu miejscowego w oparciu o prawidłowo zgromadzony i zweryfikowany materiał aktowy.

Następnie wyrokiem z 2 marca 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 3038/18 stwierdził nieważność § 9 ust. 11 części tekstowej zakwestionowanej uchwały planistycznej oraz jej załącznika graficznego – w odniesieniu do przedmiotowego budynku mieszkalnego wybudowanego ok. 1900 r.

Rozpoznając skargę kasacyjną Rady m.st. Warszawy, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 13 grudnia 2018 r. sygn. akt II OSK 3038/18, uchylił powyższy wyrok i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zaakcentowano, że Sąd I instancji nieprawidłowo uznał, że Sąd kasacyjny we wcześniejszym wyroku z 27 września 2017 r. przedstawił wiążący pogląd prawny co do zastosowania w sprawie art. 145 ustawy o ochronie zabytków w brzmieniu obowiązującym w dacie uchwalenia zaskarżonego aktu. Skoro zaś finalnie materiał dowodowy został skompletowany, to powinnością Sądu I instancji było następnie zbadanie naruszenia przepisów prawa materialnego. Do wykonania tego obowiązku jednakże nie doszło, gdyż Sąd w sposób nieuprawniony przyjął, że przy badaniu uchwały na płaszczyźnie naruszenia przepisów materialnoprawnych związany był oceną prawną NSA w zakresie zasadniczego elementu faktycznego sprawy, jakim była kwestia wpisu owego budynku do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków, przesądzającym o sposobie jej rozstrzygnięcia. Sąd I instancji naruszył zatem w tym względzie przepis art. 190 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.; dalej Ppsa). Ponadto z uzasadnienia wyroku z 27 września 2017 r. nie wynika, jakie przepisy prawa materialnego zostały naruszone w przedmiotowej uchwale (w § 9 ust. 11), jak i brak jest jednoznacznego wyjaśnienia stanowiska co do tego, że nieruchomość nie mogła zostać w zaskarżonej uchwale objęta ochroną z tytułu ochrony zabytków. Sąd I instancji nie rozważył więc na płaszczyźnie przepisów prawa materialnego postanowienia nr [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. wydanego przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, będąc związany wykładnią prawa dokonaną w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 września 2017 r., sygn. akt II OSK 1123/16 oraz z 13 grudnia 2018 r. sygn. akt II OSK 3038/18, opisanym na wstępie wyrokiem wywiedzioną przez skarżących skargę oddalił.

W ocenie Sądu objęcie nieruchomości skarżących ochroną dla zabytków zapisaną w § 9 ust. 11 planu miejscowego było oparte na istniejącej podstawie prawnej. Odnosząc się do kwestii niewpisania do żadnego rejestru zabytków spornego budynku wskazano, że budynek taki nie musi być wpisany do jakiegokolwiek rejestru, aby mógł zostać objęty ochroną konserwatorską w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, o czym świadczą wymienione wcześniej przepisy (także takie stanowisko dopuszcza NSA w wyrokach z 8 sierpnia 2007 r., sygn. akt II OSK 903/13 i z 25 kwietnia 2018 r., sygn. akt II OSK 2382/17 oraz z 14 lutego 2018 r., sygn. akt II OSK 995/16, CBOSA).

Zwrócono uwagę, że istotną kwestią w sprawie jest uzgodnienie planu miejscowego z konserwatorem zabytków. Jak wynika z akt niniejszej sprawy takie uzgodnienie miało miejsce. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków postanowieniem z [...] sierpnia 2007 r. nr [...] uzgodnił w zakresie ochrony zabytków cały projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru tzw. [...]. Fakt objęcia przez plan miejscowy budynku ochroną konserwatorską nie został w tym postanowieniu zakwestionowany przez organ. W kwestii zaś zakwalifikowania obiektu jako zabytku także należało przyznać rację organowi, który wykazał - i nie było to kwestionowane przez stronę - iż budynek pochodzi z 1900 r., stanowi świadectwo minionej epoki, którego zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową (art. 3 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Sąd wskazał, że nieruchomość, na której usytuowany jest sporny budynek znajdowała się kiedyś przy ul. [...] łączącej [...] z wsią [...]. Zabudowa przy ul. [...] w czasie II wojny światowej nie uległa większym zniszczeniom. Poza tym wywody organu dotyczące historii i terenu, na którym zlokalizowany jest obiekt stanowią przekonywujące stanowisko w zakresie uznania spornego obiektu za zabytek. Dlatego też nie można zarzucić gminie, że przy ocenie potrzeby objęcia ochroną obiektu w postaci budynku usytuowanego na działce skarżącego kierowała się dowolnością, a nie potrzebą ochrony interesu publicznego. Poza tym na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w dniu 5 marca 2019 r. pełnomocnik organu dodała, że jest szereg innych uwarunkowań przemawiających za utrzymaniem ochrony tego obiektu, m.in. to, że znajduje się on w strefie ochrony krajobrazu kulturowego, a także w strefie bezpośredniej ochrony [...] oraz w pobliżu terenu objętego ochroną, tj. [...]. Tych okoliczności skarżący skutecznie nie zakwestionowali.

Zdaniem Sądu, skoro nieruchomość skarżących stanowi element w strefie ochrony krajobrazu kulturowego, jak i w strefie bezpośredniej ochrony stoku skarpy warszawskiej oraz w pobliżu objętego ochroną [...], to jest to kolejny argument za tym, aby uznać, że ochrona tego obiektu upoważnia organ do wprowadzenia w planie takich zapisów, które pozwolą zachować walor zabytkowy i historyczny tej zabudowy z uwzględnieniem terenu wokół działki. Jak wynika z zapisów planu miejscowego, nadrzędnym celem jest przywrócenie pierwotnego wyglądu budynku.

Podzielono nadto stanowisko organu, że regulacja ograniczająca możliwość swobodnej przebudowy i rozbudowy budynku – mieści się w prawnie dopuszczonych granicach władztwa planistycznego gminy, wynikających z art. 6 upzp. Prawo własności, mimo że podlega konstytucyjnej ochronie, nie jest prawem absolutnym i doznaje szeregu ograniczeń wynikających z ustaw, co jest zgodne z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

W ocenie Sądu zastosowane przez gminę ograniczenia mieszczą się w dozwolonych ramach ustawowych i nie naruszają zasady proporcjonalności.

2.1. Skarżący wnieśli skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zaskarżając go w całości.

2.2. W skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie następujących przepisów prawa materialnego:

a) art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162 poz. 1568, dalej: uoz), poprzez błędną wykładnię tego przepisu, a w konsekwencji przyjęcie, że ochrona zabytków nieruchomych jest równoznaczna z obowiązkiem zachowania budynku przy jednoczesnym zakazaniu możliwości jego nadbudowy, rozbudowy, przebudowy, jak również adaptacji do nowych funkcji;

b) art. 3 pkt. 1 i art. 3 pkt. 2 uoz, poprzez bezpodstawne zastosowanie tych przepisów, a w konsekwencji przyjęcie, że budynek mieszkalny przy ul. [...] w Warszawie spełnia warunki do uznania go za zabytek, a w konsekwencji istnieją podstawy do objęcia go ochroną w zaskarżonym planie miejscowym;

c) art. 145 uoz, poprzez bezpodstawne zastosowanie tego przepisu, a w konsekwencji przyjęcie, że w niniejszej sprawie Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wskazał na budynek przy ul. [...] w Warszawie, jako na obiekt wymagający ochrony;

d) art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1 oraz art. 15 ust. 2 upzp, poprzez błędną wykładnię tych przepisów, a w konsekwencji przyjęcie, że organ podejmując uchwałę w sprawie planu miejscowego, działał w granicach przysługującego mu władztwa planistycznego;

e) art. 31 ust. 3 w zw. z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, poprzez niezastosowanie tych przepisów i nieuwzględnienie, że zaskarżony plan miejscowy, w zakresie § 9 ust. 11, prowadzi do istotnego ograniczenia i naruszenia istoty prawa własności skarżących, nieuzasadnionego przepisami prawa.

2.3. W skardze kasacyjnej zarzucono ponadto naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 147 § 1 w zw. z art. 3 § 2 pkt. 5 Ppsa, poprzez niezastosowanie tego przepisu w wyniku niewłaściwej kontroli legalności działalności administracji publicznej i nieuwzględnienie skargi, mimo że w niniejszej sprawie istnieją podstawy do stwierdzenia nieważności planu miejscowego w zakresie § 9 ust. 11.

2.4. W związku z powyższym w skardze kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

3. W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie.

4. Pismem z 12 kwietnia 2021 r. skarżący w związku ze skierowaniem sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym przedstawili dodatkowo swoje stanowisko w sprawie wraz z wnioskiem dowodowym z załączonej dokumentacji fotograficznej.

5. Naczelny Sąd Administracyjny, zważył co następuje:

5.1. Skarga kasacyjna okazała się zasadna.

5.2. Skarga kasacyjna została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów na podstawie art. 15zzs4 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. W ocenie NSA rozpoznanie sprawy było konieczne, zaś przeprowadzanie rozpraw w okolicznościach związanych z obowiązującym stanem epidemii zwiększyłoby zagrożenie dla osób biorących w nich udział. Natomiast ze względów technicznych nie można przeprowadzić wszystkich rozpraw na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. W tej szczególnej sytuacji rozpoznanie skargi na posiedzeniu niejawnym było w ocenie NSA rozsądnym kompromisem pomiędzy prawem stron do jawnego rozpoznania sprawy, a prawem do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 45 Konstytucji RP) oraz zasadą proporcjonalności, z której wynika możliwość ograniczenia konstytucyjnych praw z uwagi na konieczność ochrony zdrowia.

5.3. Punktem wyjścia dla oceny zarzutów skargi kasacyjnej musi być zdefiniowanie zasad wykonywania przez gminę publicznoprawnego uprawnienia do kształtowania zasad zagospodarowania przestrzeni. Zgodnie z art. 3 upzp gmina dysponuje zespołem uprawnień, doktrynalnie określonym władztwem planistycznym. Gmina sprawując władztwo planistyczne, musi mieć jednak na uwadze, że wprowadzone ograniczenia prawa własności muszą być konieczne ze względu na wartości wyżej cenione np. potrzeba interesu publicznego. Na organie uchwalającym akt planistyczny ciąży każdorazowo obowiązek wyważenia interesów prywatnych i interesu publicznego. Nadto posunięcia planistyczne gminy, w wyniku których doszło do ograniczenia prawa własności, powinny być rzeczowo uzasadnione, z powołaniem przepisów prawnych, na mocy których nie istnieją inne rozwiązania niż te, które przyjęto w uchwale planistycznej. Określenie w planie statusu planistycznego nieruchomości musi być dokonane przede wszystkim zgodnie z wymogami art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Status ten nie może prowadzić do naruszenia istoty prawa własności, z czym mamy do czynienia "gdy regulacje prawne, mimo że nie znoszą samego prawa własności, to jednak w praktyce uniemożliwiają korzystanie z niego i realizację jego funkcji" (wyrok TK z 9 lipca 2007 r., sygn. P 30/06, OTK-A 2007, Nr 7, poz. 74). Rolą organu planistycznego jest zatem wyważenie interesu publicznego i interesów prywatnych, tak aby w jak największym stopniu zabezpieczyć i rozwiązać potrzeby wspólnoty, jednak w jak najmniejszym naruszając prawa właścicieli nieruchomości objętych planem.

5.4. Ponadto należy wskazać, że Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej ETPC) wyjaśnił, że to wyważenie interesu publicznego i prywatnego musi dotyczyć tego, czy właściciel mógł się spodziewać narzucenia określonego sposobu korzystania z nieruchomości, czy też wprowadzenia restrykcji (Matczyński przeciwko Polsce skarga nr 32794/07, 15 grudnia 2015; Fredin przeciwko Szwecji skarga nr 12033/86, 18 lutego 1991, § 54, Series A nr 192; Katte Klitsche de la Grange przeciwko Włochom). Dokonując ingerencji w sferę prywatnych interesów właścicieli gmina powinna kierować się zasadą proporcjonalności, która wyraża zakaz nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Nadto posunięcia planistyczne gminy, w wyniku których doszło do naruszenia własności, powinny być rzeczowo uzasadnione, z powołaniem przepisów prawnych, na mocy których nie istnieją inne rozwiązania niż te, które przyjęto w uchwale planistycznej.

5.5. Natomiast zasady dotyczące oceny proporcjonalności ingerencji w prawo własności w relacji do ochrony zabytków zostały wyrażone przez ETPC w wyroku Potomska i Potomski przeciwko Polsce, skarga nr 33949/05, z 29 marca 2011 r. W orzeczeniu tym ETPC wskazał, że "Własność, również prywatna, pełni również funkcję społeczną, która - w odpowiednich warunkach - wymaga uwzględnienia przy ocenie, czy zachowano "właściwą równowagę" między wymaganiami ogólnego interesu społeczności i podstawowymi prawami jednostki. Ważne dla oceny jest ustalenie, czy - nabywając nieruchomość - skarżący wiedział - albo można było rozsądnie oczekiwać, że powinien był wiedzieć - o wprowadzonych lub możliwych przyszłych ograniczeniach, uprawnionych oczekiwaniach co do sposobu korzystania z niej oraz czy zaakceptował takie ryzyko. Należy również ustalić stopień, w jakim konkretne ograniczenie uniemożliwiało korzystanie z własności, a także ocenić możliwości oprotestowania konieczności jego wprowadzenia".

5.6. Oceniając kwestionowane ustalenia planu miejscowego w tym kontekście, Naczelny Sąd Administracyjny w całości podziela zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 3 ust. 1 upzp. W świetle art. 31 ust. 3 Konstytucji RP należy odróżnić restrykcyjną ochronę nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków oraz ograniczenia wynikające z ujęcia nieruchomości w ewidencji od dopuszczalnych granic ingerencji w prawo własności w przypadku starego drewnianego budynku stwarzającego realne zagrożenie katastrofą budowlaną i nie stanowiącego zabytku. Ochrona ustanowiona w planie nie ma bowiem charakteru tymczasowego i jest nieograniczona czasowo.

5.7. W związku z tym błędne jest w okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzenie Sądu I instancji, że interes ogólny mający na celu ochronę budynku przeważa nad interesem właścicieli. Oceniając zakwestionowaną normę planu miejscowego stwierdzić należy, że ustala ona co najmniej tak samo rygorystyczne ograniczenia jak dla nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, mimo że przedmiotowy budynek zabytku nie stanowi. Uchwalając plan całkowicie zignorowano stan techniczny budynku oraz podstawowe potrzeby bytowe skarżących poprzez uniemożliwienie im dostosowania budynku mieszkalnego do stanu zgodnego z prawem. Tym bardziej, że ww. budynek już w 1999 r. znajdował on się w stanie nienadającym się do remontu kapitalnego. W istocie kwestionowany zapis planu w imię stworzenia abstrakcyjnej ochrony krajobrazu kulturowego i ochrony skarpy warszawskiej, nakazuje skarżącym żyć niejako w odizolowanym skansenie bez najmniejszej możliwości dostosowania nieruchomości do współczesnych potrzeb właścicieli wynikających z prawa do swojego mieszkania (art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284).

5.8. Jak zasadnie wskazuje się w skardze kasacyjnej, plan miejscowy w sposób całkowicie arbitralny pozbawia skarżących możliwości jakiejkolwiek adaptacji i ingerencji w bryłę przedmiotowego budynku będącego ich własnością, który nie dość, że nie ma zabytkowego charakteru, to ze względu na swój stan techniczny zagraża dodatkowo życiu i zdrowiu ludzi. Taki stan rzeczy zupełnie ogranicza skarżącym możliwość realizacji przysługującego im prawa własności oraz urzeczywistnienie ich słusznego interesu w zagospodarowaniu nieruchomości.

5.9. Reasumując ochrona prawa własności skarżących gwarantowana Konstytucją została przez organy Gminy naruszona. W całości należy podzielić stanowisko skarżących, że żaden z przytoczonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP warunków ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności oraz praw nie znajduje swojego racjonalnego uzasadnienia w stanie faktycznym. Ograniczenie w zakresie korzystania z prawa własności przez skarżących nie zostało dostatecznie uzasadnione przy podejmowaniu uchwały.

5.10. W świetle powyższego bezprzedmiotowe jest odnoszenie się do pozostałych zarzutów skargi kasacyjnej. Wskazane wyżej motywy i przyjęte oceny stanowiły bowiem wystarczającą podstawę do uwzględnienia skargi kasacyjnej i uchylenia zaskarżonego wyroku. Nadto, spełnione zostały przesłanki wynikające z art. 188 Ppsa, do rozpoznania przez NSA skargi na ww. plan miejscowy i stwierdzenia jego nieważności w zaskarżonym zakresie, jako naruszający art. 6 upzp oraz art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 3 Konstytucji RP. Plan miejscowy w odniesieniu do nieruchomości skarżących zbyt daleko ogranicza wykonywanie prawa własności.

5.11. W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 Ppsa uchylił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 147 § 1 Ppsa stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały. O kosztach postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 Ppsa, a w odniesieniu do kosztów postępowania przed Sądem I instancji na podstawie art. 200 Ppsa w zw. z § 15 ust. 3 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.).



Powered by SoftProdukt