Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 4 sierpnia 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wiesława Batorowicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska - Tylewicz Sędzia WSA Jan Szuma po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 sierpnia 2021 roku sprawy ze skargi X.Y. na zarządzenie Burmistrza Miasta i Gminy [...] z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odwołania ze stanowiska dyrektora oddala skargę.

Burmistrz Miasta i Gminy (zwany dalej "Burmistrzem") w dniu [...] czerwca 2020 r. powziął wiadomość o artykule zamieszczonym na stronie internetowej portalu informacyjnego, w którym cytowano wypowiedzi nauczyciela i dyrektor [...] w X. - X.Y. (zwanej dalej "Skarżącą") szkalujące polityków, szczególnie tych, którzy zdecydowali się na ubieganie [...] [...] w 2020 r. Wypowiedzi Skarżącej były zamieszczane w serwisie [...].

Kolejny artykuł zamieszczony w prasie o zasięgu ogólnopolskim w wydaniu [...] ([...] czerwca 2020 r.) miał potwierdzać fakt publikowania licznych obraźliwych komentarzy i wpisów na komunikatorze [...].

Burmistrz podjął próby wyjaśnienia okoliczności sprawy podejmując rozmowę ze Skarżącą w dniu [...] czerwca 2020 r. Skarżąca miała nie udzielić wystarczających wyjaśnień, dlatego zobowiązała się odpowiedzieć pisemnie na stawiane jej zarzuty.

Dnia [...] czerwca 2020 r. Burmistrz zawiadomił Rzecznika Dyscyplinarnego [...] przy Wojewodzie [...] o podejrzeniu popełnienia przez Skarżącą czynu naruszającego godność nauczyciela. Postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2020 r. Rzecznik Dyscyplinarny umorzył postępowanie z uwagi na niepotwierdzenie popełnienia przez Skarżącą czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom.

W dniu [...] czerwca 2020 r. Skarżąca złożyła pisemne wyjaśnienia. Wskazała, że publikacja obraźliwych wpisów nastąpiła bez jej wiedzy i zgody. Komentarze pojawiły się pod postami [...], których osobiście nie darzy sympatią, do czego ma prawo. Skarżąca wskazała także, że komentarze zostały usunięte, a jej telefon został zabezpieczony przed dostępem osób niepowołanych.

W dniu [...] czerwca 2020 r. Burmistrz zwrócił się do [...] Kuratora Oświaty o wydanie opinii w sprawie z zamiarem odwołania Skarżącej ze stanowiska dyrektora.

Dnia [...] lipca 2020 r. [...] Kurator Oświaty wskazał, że negatywnie opiniuje zamiar odwołania Skarżącej ze stanowiska dyrektora. Jego zdaniem, okoliczności niniejszej sprawy nie wskazują, aby wystąpił przypadek, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 910 ze zmianami, zwanej dalej "p.o."). Nie wzięto pod uwagę listu poparcia Skarżącej przez pracowników szkoły, a także jej pisemnych wyjaśnień. Wydanie opinii o zamiarze odwołania Skarżącej było przedwczesne z uwagi na toczące się wówczas postępowanie dyscyplinarne przed Komisją Dyscyplinarną [...] przy Wojewodzie [...].

Zarządzeniem nr [...] Burmistrza Miasta i Gminy z dnia [...] lipca 2020 r. Skarżąca została odwołana ze stanowiska dyrektora [...] w X.. W uzasadnieniu zarządzenia wskazano, że wystąpił szczególnie uzasadniony przypadek, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o., co skutkowało odwołaniem Skarżącej ze stanowiska dyrektora. Jak wskazano, Skarżąca w żaden sposób nie uprawdopodobniła bezprawnego działania osób trzecich, których czyny miałyby ją obciążać. Skarżąca była aktywna na portalu społecznościowym [...] przed publikacją obraźliwych wpisów, jak i po nich. Nie ma podstaw by sądzić, że Skarżąca nie miała wiedzy o tym fakcie. Zdaniem Burmistrza, gdyby Skarżąca rzeczywiście miała świadomość, iż jej kontro padło ofiarą ataku hakerskiego podjęłaby stosowne kroki jak chociażby zawiadomienie Policji oraz organu prowadzącego w celu ochrony jej dobrego imienia i naruszenia dóbr osobistych. Długotrwała aktywność Skarżącej na wskazanym portalu dowodzi, zdaniem Burmistrza, że Skarżąca wiedziała o wszystkich treściach, jakie pojawiają się na jej koncie.

Burmistrz podkreślił także, że po całym zajściu Skarżąca skasowała całe swoje konto, a wraz z nim wszelkie wpisy, które się na nim pojawiały. Sprawa nie została zgłoszona żadnym organom ścigania. Skarżąca nie podjęła działań celem ochrony swojego imienia. Skarżąca dokonała obraźliwych wpisów na profili [...], a na inną ewentualność nie przedstawiła żadnych dowodów, co potwierdzają okoliczności, fakty oraz dowody zebrane w sprawie. Samym wyjaśnieniom Skarżącej nie dano wiary.

Burmistrz wywiódł, że jako organ prowadzący szkołę jest odpowiedzialny za realizację zadań publicznych w zakresie oświaty wykonywanych przez placówkę oświatową, w tym powierzenie stanowiska kierowniczego osobie kompetentnej i dbającej o nienaganną postawę w pracy i poza miejscem pracy. Istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywaniem funkcji dyrektora szkoły i realizacją zadań oświatowych o charakterze publicznym w zakresie kształcenia, wychowania i opieki. Osoba kierująca szkołą powinna być nieskazitelnego charakteru, czemu daje dowód również w życiu prywatnym.

Zachowanie Skarżącej nie wpisuje się w przedstawione powyżej standardy. Publikacja obelg za pośrednictwem środków masowego przekazu, widocznych dla rodziców i dzieci uczestniczących do placówki oświatowej jest naganne. Szeroko skomentowane zachowanie Skarżącej przez mieszkańców, rodziców, a także opinie publiczną stanowi bardzo negatywny wydźwięk dla czytelników tych wpisów. To z kolei przekłada się na opinię instytucji, którą Skarżąca kieruje. Burmistrz przytoczył w uzasadnieniu zarządzenia wpisy internautów, którzy zapoznali się z artykułami prasowymi oraz internetowymi. Te osoby również wyraziły szeroką dezaprobatę dla zachowania Skarżącej.

Burmistrz wskazał, że całokształt okoliczności sprawy, ugodzenie w interes szkoły, jej uczniów, rodziców i całego środowiska oświatowego wypełniają przesłankę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o.

W dniu [...] lipca 2020 r. Skarżąca złożyła pozew przeciwko Szkole w X. do Sądu Rejonowego w K.. Sprawa zakończyła się ugodą zawartą w dniu [...] września 2020 r. (sygn. akt [...] Pełniący obowiązki dyrektora pozwanej zobowiązał się do zapłaty powódce (Skarżącej) kwoty [...]. zł odszkodowania tytułem zaspokojenia roszczeń pozwu. Skarżąca natomiast uznała się za zaspokojoną w pełni ze swoich roszczeń.

Skarżąca wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu żądając uchylenia zaskarżonego zarządzenia w całości wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Skarżąca podniosła zarzut naruszenia:

1) art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zmianami, zwanej dalej "k.p.a.") poprzez zastosowanie pomimo braku przesłanek art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o.;

2) art. 7 k.p.a. przez nieuwzględnienie stanowiska strony;

3) art. 8 k.p.a. przez naruszenie zasady proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania;

4) art. 80 k.p.a. przez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów;

5) art. 81 k.p.a. przez uznanie okoliczności za udowodnioną bez zapoznania się ze stanowiskiem strony.

Zdaniem Skarżącej, podstawą jej odwołania było arbitralne przypisanie jej odpowiedzialności za publikacje wpisów, które są niegodne dyrektora szkoły, pedagoga i nauczyciela. Jej zdaniem, szczególny tryb odwołania dyrektora szkoły wiąże się z nieustaleniem negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonywanych zadań, nie złożono przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku o odwołanie jej ze stanowiska w związku z nieusunięciem w wyznaczonym czasie uchybień oraz nie zaistniał szczególnie uzasadniony przypadek skutkujący odwołaniem jej ze stanowiska. Zdaniem Skarżącej, nadzwyczajny tryb odwołania może być zastosowany, kiedy skorzystanie z innych trybów jest niemożliwe. Taka sytuacja nie miała miejsca, stąd nie było podstaw do odwołania jej.

Skarżąca uważa, że odwołanie jej ze stanowiska miało charakter subiektywny i polityczny, gdyż jej niepochlebne wpisy godzą w [...], których poglądy są zbieżne z poglądami Burmistrza. Przesłanka z art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. musi mieć jej zdaniem charakter nagły, nadzwyczajny i musi kategorycznie wykluczać możliwość pełnienia przez nauczyciela funkcji kierowniczej. W konsekwencji musi rodzić konieczność natychmiastowego przerwania wykonywania funkcji dyrektora z uwagi na zagrożenie interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły. Niezależnie od oceny opublikowanych postów nie można potraktować ich jako czynnika uniemożliwiającego Skarżącej pełnienie dotychczasowej funkcji oraz destabilizację pracy kierowniczej placówki.

Skarżąca powołując się na przykłady z orzecznictwa starała się wykazać, że niniejsza sprawa nie jest nacechowana uzasadnionym przypadkiem skutkującym odwołaniem jej ze stanowiska dyrektora szkoły. Burmistrz naruszył przepis art. 7 k.p.a., ponieważ w toku postępowania nie była wzywana do zapoznania się z pismami, ani opiniami wydanymi w jej sprawie. Pominięto jej argumentację. Do tego Burmistrz naruszył art. 8 k.p.a., ponieważ pomimo nieudowodnienia jej winy odwołał ją ze stanowiska. Poprzez wybiórczą analizę dowodów nastąpiło naruszenie art. 80 i art. 81 k.p.a. Nie przeprowadzono postępowania w należyty sposób. Burmistrz nie ustosunkował się także do zawartej w dniu [...] września 2020 r. ugody.

Przekazując skargę Burmistrz ustosunkował się do wniosku o przywrócenie terminu. W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie w całości. Burmistrz podtrzymał swoje stanowisko i argumenty zawarte w uzasadnieniu zarządzenia. Burmistrz wskazał, że nie jest już możliwe przywrócenie Skarżącej na stanowisko dyrektora, ponieważ najpierw powołano pełniącego obowiązki, a następnie zarządzeniem z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] powołano nowego dyrektora szkoły.

Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2021 r., sygn. akt II SA/Po 855/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Sąd uznał, że wobec braku możliwości zaskarżenia zarządzenia w trybie postępowania jurysdykcyjnego, skargę do sądu administracyjnego można wnieść w każdym czasie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga nie jest uzasadniona.

Na wstępnie należy zwrócić uwagę, że niniejsza sprawa została rozpoznana w trybie art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zmianami). Zgodnie z powołanym przepisem: "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów". W związku z tym zarządzeniem z dnia 14 czerwca 2021 r. Zastępca Przewodniczącego Wydziału II. tut. Sądu skierował sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 sierpnia 2021 r.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 137) sądy administracyjne sprawują kontrolę nad działalnością administracji publicznej przyjmując jako kryterium kontroli zgodność z prawem. Ponadto, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zmianami, zwanej dalej: "p.p.s.a.") w zakresie realizowanej kontroli, Sąd nie jest związany granicami skargi, w związku z czym zarzuty podniesione w jej treści nie wyznaczają kierunku analizy podejmowanej przez Sąd.

Podstawą zaskarżenia zarządzenia Burmistrza jest przepis art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 713), zgodnie z którym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem, podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Z kolei w art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. ustawodawca przewidział skargę na akty organów jednostek samorządu terytorialnego inne niż akty prawa miejscowego, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Do tej kategorii zalicza się zarządzenia organów jednostek samorządu terytorialnego o charakterze ogólnym wewnętrznego urzędowania, w tym regulaminy, wytyczne skierowane do podległych organów i jednostek, akty budżetowe, jak również akty o charakterze indywidualnym, np. w sprawach likwidacji szkoły, a także zarządzenia z zakresu przeprowadzania konkursów na dyrektorów samorządowych placówek oświatowych i powierzania stanowiska dyrektorów szkół i placówek oświatowych. Powierzenie stanowiska dyrektora szkoły wiąże się także z jego odwołaniem.

Powyższe przesądza zatem, że zarządzenie Burmistrza stanowiące przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego podlega kognicji sądów administracyjnych, a zatem wniesiona skarga podlegała rozpatrzeniu. Tylko bowiem Skarżąca była uprawniona do wniesienia skargi (zob. wyrok WSA w Kielcach z dnia 6 marca 2015 r., sygn. akt II SA/Ke 1101/14, dostępny na stronie: https://orzeczenia.nsa.gov.pl – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, zwana dalej "CBOSA"). Tak jak wskazano, zarządzenie organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego jest aktem wewnętrznego kierowania jednostkami organizacyjnymi, które wykonują zadania z zakresu administracji publicznej. Chociaż w tym przypadku zarządzenie tak jak decyzja administracyjna przesądza o sytuacji prawnej adresata, to należy zauważyć, że przy wydawaniu zarządzenia, organ nie stosuje przepisów k.p.a. Burmistrz wydając zarządzenie nie prowadził postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Burmistrz występujący w sprawie nie jako organ administracji publicznej tylko jako organ wykonawczy samorządu Miasta i Gminy [...] był zobowiązany do działania na podstawie przepisów p.o. Wśród nich nie ma mowy o wszczęciu i prowadzeniu postępowania administracyjnego zakończonego decyzją administracyjną o odwołaniu dyrektora szkoły. Obowiązek wydania decyzji musi wynikać bezpośrednio z przepisów prawa, bowiem w świetle zasady praworządności nie można domniemywać kompetencji do wydania decyzji administracyjnej. Już sam ten fakt przesądza o niezasadności wszystkich zarzutów podniesionych przez Skarżącą. W treści skargi podniesiono zarzut naruszenia art. 6, art. 7, art. 8, art. 80 i art. 81 k.p.a. Z uwagi na brak zastosowania k.p.a. w niniejszej sprawie, każdy z tych zarzutów jest niezasadny. Sąd w składzie orzekającym z uwagi na art. 134 § 1 p.p.s.a. podejmuje dalszą analizę celem oceny zgodności z prawem zaskarżonego zarządzenia.

Materialnoprawną podstawą wydania zarządzenia zapadłego w niniejszej sprawie jest art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. Powołany przepis stanowi: "Organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 8, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia". Treść powołanego przepisu wyraża dwa elementy, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Po pierwsze, ustawodawca wprowadza klauzule generalną w postaci "przypadków szczególnie uzasadnionych", która będzie przedmiotem dalszej analizy. Po drugie, przepis wskazuje na uznaniowość organu, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce. Oznacza to, że organ może, ale nie musi decydować się na podjęcie tego rozstrzygnięcia. Sąd w składzie orzekającym zwraca uwagę, że w sytuacji dysponowania władzą dyskrecjonalną, jak w niniejszej sprawie, organ może pomimo spełnienia pierwszej przesłanki nie zdecydować się na odwołanie dyrektora szkoły. Podjęcie każdego z rozstrzygnięć wynika wyłącznie z woli organu, jednakże każde wymaga uzasadnienia. Nie sposób nie zwrócić uwagi, że Burmistrz przedstawił uzasadnienie swoich twierdzeń. W tym zakresie należy stwierdzić prawidłowość zastosowania przepisu art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o.

Przechodząc do zagadnienia "przypadku szczególnie uzasadnionego" należy odwołać się do słownikowego znaczenia słowa "szczególnie", które przesądza o kwalifikowanym charakterze przedmiotowej przesłanki. I tak, szczególny oznacza "jedyny w swoim rodzaju, odznaczający się czymś osobliwym, zwracający uwagę, niezwykły, wyjątkowy" (E. Sobol, Popularny słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2003, s. 986). Znaczenie słownikowe podkreśla wyjątkowość wystąpienia czegoś. Na gruncie niniejszej sprawy należy podkreślić wyjątkowość zachowania dyrektora będącego jednocześnie nauczycielem. Przedstawionych poniżej zachowań dyrektorów nie spotyka się często. Jest to rzeczywiście rzadko spotykana okoliczność.

Podobne wnioski wynikają z orzecznictwa. "»Przypadki szczególnie uzasadnione« są wąsko ujmowane - jako sytuacje, w których doszło do rażących uchybień niepozwalających na dalsze zajmowanie stanowiska, zatem prowadzących do konieczności natychmiastowego odsunięcia osoby pełniącej funkcję kierowniczą w szkole lub placówce oświatowej od pracy na tym stanowisku w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Dotyczą sytuacji drastycznych, rażąco sprzecznych z celami powołania na stanowisko, a więc innych od tych, dla których przewidziany jest »normalny« tryb odwołania ze stanowiska z końcem roku szkolnego". (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. akt III SA/Gl 690/20, dostępny w CBOSA). Już wskazany wyrok świadczy o tym, że zastosowanie art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. ma miejsce, gdy wystąpi ta przesłanka. Nie musi być sytuacji, w której nie można skorzystać z innego trybu odwołania dyrektora. Odsunięcie takiej osoby wymaga również sytuacja, w której jej zachowanie ma miejsce w życiu prywatnym, poza miejscem pracy gdy dochodzi do zachowań jednoznacznie nagannych (zob. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 3 marca 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 1179/14, dostępny w CBOSA). Przypadki szczególnie uzasadnione, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o., to nie są sytuacje, które w subiektywnym odczuciu organu prowadzącego mają charakter szczególny, tylko takie, które obiektywnie powodują destabilizację szkoły pod względem dydaktycznym, wychowawczym czy oświatowym, a jedyną możliwością zapobiegnięcia takiej sytuacji jest odwołanie dyrektora placówki w trakcie roku szkolnego (wyrok WSA w Łodzi z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt III SA/Łd 1047/18, dostępny w CBOSA). Nie jest przy tym wymagana negatywna ocena ze strony podmiotów uprawnionych do oceny pracy dydaktycznej i organizatorskiej dyrektora szkoły. Wystarczającym jest fakt, że mają miejsce zachowania destabilizujące realizację przez szkołę jej fundamentalnych funkcji (wyrok NSA z dnia 12 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 1009/19, podobnie wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2017 r., sygn. akt I OSK 690/17, dostępne w CBOSA).

Przedstawiwszy znaczenie "przesłanki szczególnie uzasadnionej" należy przenieść je na grunt niniejszej sprawy. Burmistrz powziął na początku czerwca 2020 r. wiadomość, że zostały ujawnione szeroko skomentowane przez opinie publiczną wpisy Skarżącej, które mają na celu obrazę osób ubiegających się o urząd [...] na rok 2020. Skarżąca stwierdziła, że wpisy, jakie pojawiły się na jej koncie w serwisie społecznościowym [...] zostały opublikowane bez jej wiedzy i zgody. Jedynym przedsięwzięciem jakie podjęła było skasowanie konta, a w konsekwencji tych wpisów. Burmistrz nie dał wiary twierdzeniom Skarżącej. Sąd w składzie orzekającym w pełni podziela stanowisko Burmistrza.

Poza dyskusją jest fakt, że aktywność Skarżącej polegająca na komentowaniu wypowiedzi czołowych polityków w Polsce miała miejsce na długo przed zarządzeniem wyborów prezydenckich na rok 2020. Wszystkie dowody dokumentujące aktywność Skarżącej zostały utrwalone w aktach administracyjnych zgromadzonych przez Burmistrza celem uzasadnienia swojego dyskrecjonalnego aktu woli.

Pierwsze wpisy odnotowano już w 2018 r., kiedy Skarżąca w sposób ubliżający wizerunkowi [...] [...]. W. skomentowała wpis dotyczący jego oceny sytuacji politycznej w Polsce (wpis z dnia [...] lutego 2018 r. o godz. [...]). Ten wpis nie był jedynym, który pojawił się w 2018 r. Skarżąca sformułowała pod adresem [...] na [...] wpisy intensywnie odznaczające się mową potoczną wraz z wyrażeniami obraźliwymi, których sens oddaje pogardliwy stosunek do przedstawicieli nieaprobowanej opcji [...] (wpis z dnia [...] lipca 2018 r.).

Kolejny wpis polegał na udostępnieniu postu innego użytkownika serwisu [...]. Post ten zawiera wulgarne odniesienie się do przeszłości członka rodziny jednego ze znanych aktorów. Chociaż udostępniony post zawiera wulgaryzmy napisane przez innego użytkownika, sam fakt udostępnienia świadczy o utożsamianiu się z tą treścią, która także eksponuje pogardliwy stosunek do drugiego człowieka (wpis z dnia [...] maja 2020 r.).

W innym poście Skarżąca bezpośrednio obraziła polityka [...] przez określenie wyrazu twarzy tej osoby (wpis z dnia [...] lutego 2020 r., godz. [...]).

W dniu [...] kwietnia 2020 r., kiedy opinia publiczna wiedziała już o organizacji wyborów w 2020 r. Skarżąca w sposób prześmiewczy nazwała lidera jednej z partii [...]. Skarżąca celowo zniekształciła nazwę jednej z figur karcianych tak, aby obraźliwie odnieść się do tej osoby.

Dnia [...] maja 2020 r. o godz. [...] Skarżąca skomentowała wypowiedź innego lidera [...]. Komentarz zawiera wulgarne odniesienie się do osobowości, ale także do cech fizycznych tego polityka. Udaje się zauważyć, że mimo strofowania Skarżącej przez innego użytkownika serwisu [...], Skarżąca nie zdecydowała się na wycofanie swoich sformułowań.

Powyższe przykłady zachowań Skarżącej są w pełni przekonujące o zasadności twierdzeń sformułowanych przez Burmistrza w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia. Skarżąca w sposób konsekwentny i długotrwały odnosiła się krytycznie do wypowiedzi polityków, których, jak wskazała nie darzy sympatią. Poza wskazanym krytycyzmem, Skarżąca w sposób wyszukany obraźliwie oraz wulgarnie komentowała wygląd [...], ich sposób wymowy, a także ich stosunek do wówczas panującej sytuacji społeczno-politycznej w Polsce. Nie jest zatem możliwe, aby Skarżąca nie wiedziała o treściach, jakie ukazywały się na jej koncie w portalu społecznościowym [...], mimo wyjaśnień, że domniemany atak hakerski nastąpił po dniu, w którym jednoznacznie publicznie opowiedziała się po stronie jednego z kandydatów [...] ([...] maja 2020 r.). Skarżąca jako nauczyciel i wówczas dyrektor szkoły powinna mieć świadomość, że jej wypowiedzi zapisane w ogólnodostępnym serwisie społecznościowym mogą mieć negatywny wpływ na postrzeganie jej jako osoby cieszącej się autorytetem z racji wykonywanego zawodu, a także stanowić następnie podstawę do postawienia zarzutów różnego rodzaju. Funkcja jaką sprawowała była związana z koniecznością zachowywania, a także ustawicznego eksponowania najwyższych standardów kultury osobistej.

Każdy użytkownik każdego portalu społecznościowego, w którym wpisy, komentarze, polemiki, udostępniane materiały audiowizualne są sygnowane jego imieniem i nazwiskiem jest zobowiązany do przestrzegania zasad komunikacji społecznej, których minimalne standardy poszanowania są objęte wymogami regulowanymi przez przepisy prawa z uwagi na konstytucyjną zasadę ochrony godności człowieka. Szczególnie jest to uzasadnione w dobie ekspansji cyfryzacji, stanowiącej bardzo podatne środowisko na rozwój mowy nienawiści (popularnie zwanej obecnie "hejtem") z uwagi na poczucie bezkarności zagwarantowane pozorną anonimowością.

Podkreślenia wymaga to, co zaznaczyła Skarżąca w treści skargi. Tak jak każdy człowiek i obywatel, Skarżąca ma prawo do posiadania własnych poglądów, na każdy temat, również na temat polityki. Skarżąca ma prawo darzyć konkretnych polityków sympatią, a innym jej odmawiać. Mając jednak na względzie to, że Skarżąca jest nauczycielem, a także była dyrektorem szkoły, której misją jest edukacja, wychowawstwo oraz opieka nad dziećmi, zachowanie godzące w dobre imię drugiego człowieka mającego prawo do swoich własnych, acz odrębnych przekonań sprawia, że Skarżąca nie mogła dłużej zajmować tego stanowiska.

Od nauczyciela, który wielokrotnie jest wychowawcą grupy dzieci i młodzieży oczekuje się najwyższych kwalifikacji moralnych. Te kwalifikacje powinny być eksponowane zarówno w szkole podczas cyklu wychowawczego oraz edukacyjnego jak i w życiu prywatnym poza miejscem pracy. Postawa nauczyciela poza miejscem pracy jest dodatkowym sprawdzianem tego, czego ten nauczyciel uczy w placówce oświatowej. Jest to nie tylko wiedza, ale także, a w zasadzie przede wszystkim postawy moralne kształtujące młode pokolenie.

Nauczyciel, który uzewnętrzniania w sposób trwały swoje poglądy wraz z pogardliwym stosunkiem do innych osób całkowicie zaprzecza misji wychowawczej (aspekt moralny) oraz edukacyjnej (aspekt budowania społeczeństwa obywatelskiego) szkoły, którą kieruje jako dyrektor. Sądy administracyjne są zgodne co do tego, że jeżeli choćby jeden z przejawów działalności szkoły, czy innej placówki oświatowej doznawał uszczerbku z powodu działalności jej kierownika, to zachodzi przesłanka jego odwołania, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. Nie da się zatem przyjąć twierdzenia Skarżącej, że argumentacja Burmistrza była nacechowana arbitralnością i subiektywnym spojrzeniem na okoliczności niniejszej sprawy.

Nie da się zaprzeczyć, że Skarżąca publikowała obraźliwe posty na przestrzeni co najmniej dwóch lat. Świadczy o tym nie tylko długość tego procederu, ale także niewrażliwość na strofowanie przez innych użytkowników portalu społecznościowego. Twierdzenia Skarżącej o byciu ofiarą ataku hakerskiego są niewiarygodne, czemu Burmistrz zasadnie nie dał wiary. Jeżeli rzeczone treści były publikowane bez wiedzy oraz zgody Skarżącej, powinna zgłosić ten fakt odpowiednim służbom ścigania. Z daleko posuniętej ostrożności (z uwagi na zawód jaki wykonuje) powinna także wydać oświadczenie o nieautoryzowaniu tych wypowiedzi i powiadomić swoich obserwatorów w serwisie [...] o zgłoszeniu ataku hakerskiego odpowiednim służbom. Usunięcie całego konta świadczy o próbie szybkiego ukrycia faktu, który jest dla niej obciążający.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2215 ze zmianami, zwanej dalej "Kartą Nauczyciela"). W preambule do powołanej ustawy ustawodawca zawarł motywy tej regulacji, które wynikają z aksjologii misji edukacji, wychowawstwa oraz opieki. Ustawodawca przypisuje wychowawstwu i edukacji szczególną rolę w Rzeczypospolitej Polskiej. Drogą do urzeczywistniania tych wartości jest działalność kadry nauczycielskiej. Ustawodawca zdając sobie sprawę z powagi tego zawodu, wyniósł go do rangi społecznej o szczególnym znaczeniu. Wyrazem tego uzasadnienia aksjologicznego jest treść art. 6 Karty Nauczyciela. Zgodnie z powołanym przepisem: "Nauczyciel obowiązany jest:

1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;

2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;

3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;

3a) doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;

4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;

5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów".

Szczególną uwagę zwraca treść art. 6 pkt 1, 4 i 5 Karty Nauczyciela. Jednym z wymagań formalnych do bycia powołanym na stanowisko nauczyciela jest przestrzeganie podstawowych zasad moralnych (art. 9 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela). Dyrektor publicznej szkoły jest zobowiązany do spełnienia kryteriów przewidzianych dla nauczyciela. Dotyczy to przygotowania pedagogicznego i posiadania kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w danej szkole (§ 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce [t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1449]). Zatem, Skarżąca jako dyrektor powinna przestrzegać obowiązków skierowanych do nauczycieli.

Publiczna działalność Skarżącej stanowi zaprzeczenie każdego z tych obowiązków. Skarżąca jako nauczyciel jest zobowiązana do przestrzegania każdego z tych obowiązków również w życiu prywatnym, w każdym miejscu w jakim się znajduje.

Niedopuszczalnym jest, aby nauczyciel i zarazem dyrektor, który naucza, wychowuje i sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą, swoim zachowaniem zaprzeczał wartościom i postawom, które powinien przekazywać swoim podopiecznym w świetle obowiązków z art. 6 i art. 9 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela. Dyrektor, który jest nauczycielem powinien cieszyć się autorytetem wśród dzieci, ich rodziców i innych pracowników szkoły nie tylko przez wzgląd na zajmowane stanowisko i wykonywany zawód, ale przede wszystkim z uwagi na to, że kształtuje młode pokolenie przez ukazywanie jemu wzorów zachowań społecznie aprobowanych, wpisaną w kulturę i cywilizację europejską. Nauczyciel jest wzorem do naśladowania. Dzieci i młodzież jako osoby, których moralność i światopogląd podlegają dopiero kształtowaniu nie mogą odbierać od swoich nauczycieli (edukatorów i wychowawców) wzorców, które przeczą tym, jakie poznają w szkole. Rozbieżności, jakie powstają na tym polu niweczą misję oświaty.

Warto podkreślić, że tak jak w Karcie Nauczyciela, również w p.o. ustawodawca wynosi do rangi wiodącej misję edukacji i szkolnictwa. Ustawodawca wskazuje w preambule do p.o., że: "Nauczanie i wychowanie - respektując chrześcijański system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności". Rozwinięciem wskazanych wartości jest przepis art. 1 p.o., z którego wynika prawo każdego obywatela do kształcenia i wychowania oraz opieki. W pkt 3 tego przepisu wskazuje się, że wychowanie rozumiane jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży.

Zachowania Skarżącej przeczą misji nauczyciela, a tym bardziej misji szkoły. W świetle powołanego już orzecznictwa zarysowuje się wniosek, że w niniejszej sprawie istotnie wystąpiła przesłanka szczególnie uzasadniająca odwołanie Skarżącej ze stanowiska dyrektora szkoły.

Fakt zawarcia ugody przed sądem powszechnym nie ma żadnego wpływu na odwołanie Skarżącej. Postanowienia objęte ugodą stanowią materię właściwą dla stosunków pracowniczych regulowanych prawem pracy. Niniejsza sprawa dotyka zagadnień administracyjnoprawnych związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej przez szkołę i kierującego nią dyrektora. Mając na względzie, że Burmistrz powołuje i odwołuje dyrektora aktem kierownictwa wewnętrznego (zarządzeniem) nie ma żadnego związku pomiędzy obiema materiami, regulowanymi przez przepisy odrębnych gałęzi prawa.

Jak wskazano w protokole z posiedzenia pojednawczego, Skarżąca uznała się za zaspokojoną z tytułu swoich roszczeń wynikających z rozwiązanego stosunku stanowiącego podstawę jej zatrudnienia. Zarządzenie jako akt władczy rodzi odrębny stosunek prawny, bowiem wynikają z niego odrębne prawa i obowiązki regulowane nie prawem pracy, ale prawem administracyjnym.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania o niezasadności zarzutów podniesionych w skardze. Nie znaleziono także innych podstaw uzasadniających stwierdzenie nieważności zaskarżonego zarządzenia. W związku z tym Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę, o czym orzeczono w sentencji wyroku.