Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Korycińska (spr.) Sędzia NSA Joanna Sieńczyło - Chlabicz Sędzia del. WSA Zbigniew Czarnik Protokolant Karol Sienkiewicz po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 5 lipca 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 515/12 w sprawie ze skargi P. w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę kasacyjną.

I

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. rozpoznając skargę P. z siedzibą w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z [...] listopada 2011 r. w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy: "POLSKIE TOWARZYSTWO TATRZAŃSKIE 1873" w punkcie 1 wyroku uchylił zaskarżoną decyzję, w punkcie 2 stwierdził, że nie podlega ona wykonaniu, a w punkcie 3 orzekł o kosztach postępowania.

Stan sprawy przyjęty przez Sąd I instancji przedstawiał się następująco:

Urząd Patentowy decyzją z [...] listopada 2011 roku, po rozpoznaniu wniosku T. z siedzibą w K. o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy "POLSKIE TOWARZYSTWO TATRZAŃSKIE 1873" o numerze [...], udzielonego na rzecz Zarządu Głównego P. z siedzibą w W., na podstawie art. 29 i art. 8 pkt 5 ustawy o znakach towarowych z dnia 31 stycznia 1985 r. (Dz. U. z 1985 r., Nr 5, poz. 17; dalej: u.z.t. lub ustawa o znakach towarowych) w związku z art. 315 ust. 3 ustawy

z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r., nr 119, poz. 1117 ze zm. dalej p.w.p.) unieważnił prawo ochronne, uprzednio udzielone decyzją

z dnia 23 marca 1998 r. dla usług i towarów w klasie 12, 20, 22, 28, 37, 39, 41, 42.

T., u podstaw żądania unieważnienia prawa powołało art. 8 pkt 1, 2 i 5 ustawy o znakach towarowych. W uzasadnieniu wniosku przedstawiło historię T. oraz odznaki organizacyjnej towarzystwa z napisem "Pol. Tow. Tatrzańskie 1873" i wyobrażeniem kozicy, która została ustanowiona w 1922 r. Wskazało, że działalność T. została "wznowiona" w 1981 r., a odznaka ponownie ustanowiona decyzją Przewodniczącego Komitetu ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej z [...] października 1990 r. jako odznaka T. z/s w K. W ocenie wnioskodawcy uprawniony do spornego prawa dokonał w dniu w 8 lipca 1994 r. bezprawnego zgłoszenia spornego znaku towarowego będącego plagiatem tradycyjnej odznaki organizacyjnej T.. Podniesiono również, że przedmiotowy znak towarowy jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i zasadami współżycia społecznego, a jego zgłoszenie do ochrony narusza prawa majątkowe wnioskodawcy, tj. prawo do nazwy T., a ponadto stanowi chronioną prawem odznakę honorową.

Rozpoznając wniosek Urząd Patentowy RP w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przyjął, że T. posiada interes prawny w żądaniu unieważnienia spornego prawa wynikający z uprawnienia do używania ustanowionej na jego rzecz decyzją administracyjną odznaki. W ocenie organu zgłoszenie do ochrony spornego znaku stanowiło akt zawłaszczenia odznaki organizacyjnej T., a tym samym spełniona została przesłanka określona w art. 8 pkt 5 ustawy o znakach towarowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uwzględniając skargę P. stwierdził, że podstawę materialnoprawną kontrolowanej decyzji stanowił art. 8 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, zgodnie z którym niedopuszczalna jest rejestracja znaku, który zawiera nazwę lub herb polskiego województwa, miasta lub miejscowości, reprodukcję polskiego orderu, odznaczenie, odznaki honorowej oraz odznaki lub oznaki wojskowej. Wskazał ponadto, że w uzasadnionym przypadku znak taki może być zarejestrowany po uprzednim wyrażeniu zgody przez właściwy organ państwowy lub właściwą jednostkę organizacyjną. W dacie zgłoszenia spornego znaku towarowego obowiązywała ustawa z dnia 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach (Dz. U. z 1978 r., Nr 31, poz. 130), która w art. 2 dzieliła odznaki na honorowe, organizacyjne i okolicznościowe.

W sprawie pozostaje niesporne, że na rzecz wnioskodawcy została ustanowiona odznaka organizacyjna POL. TOW. TATRZAŃSKIE 1873, a nie odznaka honorowa.

W ocenie Sądu I instancji art. 8 pkt 5 u.z.t. wprowadza niedopuszczalność rejestracji znaku towarowego zawierającego w sobie odzwierciedlenie odznaki honorowej, a nie odznaki organizacyjnej, a to oznacza że kontrolowana decyzja zapadła z naruszeniem tego przepisu.

Odnosząc się do zarzutów skargi kwestionujących istnienie po stronie wnioskodawcy interesu prawnego w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego Sąd I instancji stwierdził, że T. posiada interes prawny w domaganiu się unieważnienia spornego znaku towarowego, który ewidentnie narusza prawo do nazwy tego stowarzyszenia.

Sąd uznał ponadto, że zaskarżona decyzja narusza art. 7, 77 § 1, 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U.

z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.; dalej: k.p.a.) w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem organ poprzestał na zbadaniu jednej, wskazywanej przez wnioskodawcę podstawy do unieważnienia spornego znaku towarowego, natomiast nie rozważył, czy istnieją przeszkody zawarte w art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o znakach towarowych.

W podstawie prawnej wyroku Sąd I Instancji powołał art. 145 § 1 pkt a) i c), art. 151 i 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.).

II

P. z siedzibą w W. zaskarżyło wyrok Sądu I instancji w całości zarzucając mu:

I. na zasadzie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:

1. art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 1 i art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. oraz art. 1 § 1

i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.

z 2002 r., Nr 153, poz. 1269 ze zm.; dalej p.u.s.a.) poprzez wydanie rozstrzygnięcia poza granicami sprawy sądowoadministracyjnej, które to granice wyznacza decyzja Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z [...] listopada 2011 r., znak sprawy Sp. [...] wydana na podstawie art. 29 w zw. z art. 8 pkt 5 u.z.t., podczas gdy merytoryczne rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. objęło stwierdzenie o istnieniu podstawy do wydania przedmiotowej decyzji na innej podstawie prawnej, określonej w art. 8 pkt 2 u.z.t. w zw. z art. 29 u.z.t.;

2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez wypowiedzenie się przez WSA w W. w przedmiocie zasadności wniosku T. z siedzibą w K. obejmującego żądanie unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego o numerze [...], (i to bez przeprowadzenia stosownego postępowania wyjaśniającego w tym zakresie), podczas gdy ustawowe ramy orzekania przez sądy administracyjne, określone we wskazanym przepisie, obejmują wyłącznie orzekanie kasatoryjne, a dodatkowo, zawarte w zaskarżonym wyroku wskazania co do dalszego postępowania nie mogły przesądzać o prawidłowości określonego rozstrzygnięcia merytorycznego w nowo prowadzonym postępowaniu administracyjnym;

II. na zasadzie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 30 ust. 1 u.z.t. w zw. z art. 23 k.c. w zw. z art. 43 k.c. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i bezpodstawne przyjęcie, że T. ma interes prawny w żądaniu unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego

o numerze [...], podczas gdy interes taki nie został w żaden sposób wykazany,

w szczególności:

1. wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów ani argumentów prawnych pozwalających na stwierdzenie, iż posiada on znajdujące oparcie w regulacjach prawnych wyłączne prawo do posługiwania się oznaczeniem słowno - graficznym, odpowiadającym wizerunkowi spornego znaku towarowego (w szczególności brak wykazania przez wnioskodawcę, iż posiada on roszczenie o zaprzestanie używania tego oznaczenia przez stronę skarżącą jako znaku towarowego),

2. wbrew temu na co wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, prawo

ochronne na sporny znak towarowy w żaden sposób nie ogranicza T. z siedzibą w K. w możliwości posługiwania się ustanowią przez to stowarzyszenie odznaką organizacyjną "POL. TOW. TATRZAŃSKIE 1873", ani nie zagraża żadnym prawom wnioskodawcy, przysługującym mu z racji uzyskania decyzji zezwalającej na ustanowienie oraz używanie tejże odznaki (samo wskazywanie, iż sporny znak towarowy jest identyczny z odznaką organizacyjną nie świadczy jeszcze o tym, iż poprzez rejestrację spornego znaku towarowego naruszone bądź zagrożone zostały jakieś prawa wnioskodawcy do ustanowionej na jego rzecz odznaki organizacyjnej),

3. nie można przyjąć, iż sporny znak towarowy narusza prawo osobiste wnioskodawcy (prawo do nazwy) ponieważ zawarte w spornym znaku towarowym oznaczenie słowno - graficzne odnosi się w sposób jednoznaczny do działającego

w latach 1873 - 1950 podmiotu o nazwie T., a nie do będącego wnioskodawcą w przedmiotowej sprawie stowarzyszenia o tej samej nazwie zarejestrowanego w 1990 r.,

4. nawet gdyby hipotetycznie i błędnie uznać, iż wnioskodawcy potencjalnie

przysługiwał interes prawny, to nie jest on aktualny z uwagi na wygaszenie prawa ochronnego ze spornego znaku towarowego na mocy decyzji Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z [...] września 2006 r. (znak [...]).

Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku

w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

III

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kontroli instancyjnej sprawowanej w granicach skargi kasacyjnej poddany został wyrok Sądu I instancji uwzględniający skargę, obecnie skarżącego kasacyjnie, T.K, wydany na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. W ocenie Sądu I instancji kontrolowana decyzja naruszała art. 8 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, w stopniu określonym w art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a., a nadto doszło do uchybienia przepisom postępowania – art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a. – poprzez zaniechanie dokonania ustaleń co do istnienia innych podstaw unieważnienia wskazanych we wniosku, a obejmujących przesłanki z art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o znakach towarowych. Tak wskazane powody uchylenia zaskarżonej decyzji nie zostały zakwestionowane przez wnoszące skargę kasacyjną P.. Nie zostały także wniesione skargi kasacyjne, ani przez organ, ani też przez T.. W takiej sytuacji istnienie wyżej opisanych przyczyn wadliwości decyzji, przyjętych przez Sąd I instancji, pozostaje poza granicami rozpoznawanej skargi kasacyjnej. To z kolei oznacza, że co do zasady, zarzuty naruszenia przepisów postępowania podniesione w oparciu o art. 174 pkt 2 p.p.s.a., nie mogły mieć istotnego wpływu na wynik sprawy, o którym mowa w tym przepisie. Nie może bowiem budzić wątpliwości, że mimo trafności zarzutów, wynik sprawy sądowoadministracyjnej nie uległby zmianie.

Oczywiście konstatacja ta nie oznacza, że strona, której skargę uwzględniono, nie jest uprawniona do kwestionowania korzystnego dla niej rozstrzygnięcia, w sytuacji, gdy zawarta w jego uzasadnieniu ocena prawna w całości lub części jest błędna. Wówczas to, mimo że Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną na podstawie art. 184 p.p.s.a. in fine, to wyrażana w uzasadnieniu jego wyroku ocena prawna jest wiążąca dla organów administracyjnych oraz wojewódzkiego sądu administracyjnego na podstawie art. 153 w zw. z art. 193 p.p.s.a. (por. wyrok NSA

z dnia 18 sierpnia 2004 r., FSK 207/04, ONSA WSA 2005, Nr 5, poz. 101, z aprobującą glosą Z. Kmieciaka, OSP 2005, z. 2, poz. 18).

Taka sytuacja zachodzi w rozpoznawanej skardze kasacyjnej, w której trafnie zarzucono Sądowi I instancji wyjście poza granice rozpoznawanej sprawy, i w istocie, wiążące wypowiedzenie się o istnieniu przesłanki określonej w art. 8 pkt 2 ustawy

o znakach towarowych. Nie można przy tym nie dostrzec wewnętrznej sprzeczności

w uzasadnieniu wyroku, w którym przesądzono, że organ nie przeprowadził postępowania, co do istnienia pozostałych przesłanek unieważnienia prawa ochronnego wskazanych we wniosku, w tym właśnie art. 8 pkt 2 ustawy o znakach towarowych, a jednocześnie stwierdzono, że sporny znak towarowy "ewidentnie narusza prawo do nazwy tego stowarzyszenia" (P.). Powołany przepis ustawy o znakach towarowych stanowi, że niedopuszczalna jest rejestracja znaku, który narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich.

Naczelny Sąd Administracyjny w pełni zgadza się ze skarżącym, że ramy materialnoprawne kontroli decyzji wyznaczał art. 8 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, a zatem przepis, na podstawie którego unieważniono prawo ochronne. Podziela także pogląd, że Sąd I instancji nie był uprawniony do rozstrzygania o "zasadności merytorycznej żądania strony zgłoszonego w postępowaniu administracyjnym"

w sytuacji, gdy organ kwestii tej nie rozstrzygnął. Z tego też względu ponownie rozpoznając sprawę Urząd Patentowy RP, stosownie do wcześniejszych uwag, nie będzie związany oceną prawną wyrażoną w kontrolowanym wyroku obejmującą przyjęcie, że sporny znak narusza prawo do nazwy uczestnika postępowania. Kwestia ta będzie bowiem dopiero przedmiotem postępowania spornego toczącego się na skutek uchylenia zaskarżonej decyzji.

Przed odniesieniem się do zarzutu postawionego w oparciu o podstawę, o której stanowi art. 174 pkt 1 p.p.s.a., obejmującego naruszenie wskazanych w nim przepisów prawa materialnego przez przyjęcie, że T. ma interes prawny w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego na znak słowno - graficzny "POL. TOW. TATRZAŃSKIE 1873" wskazać należy, że w istocie zakwestionowany pogląd Sądu I instancji o "ewidentnym" naruszeniu prawa do nazwy uczestnika postępowania służył wykazaniu istnienia po stronie T. interesu prawnego w domaganiu się unieważnienia prawa ochronnego. Nie ma to jednak znaczenia dla uznania ocenianego zarzutu za nieusprawiedliwiony, gdyż ta istotna kwestia prawna została już prawomocnie przesądzona w innych prawomocnych orzeczeniach, a w myśl art. 170 p.p.s.a. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Podmioty te są więc faktem i treścią prawomocnego orzeczenia sądu związane, co implikuje w sposób bezwzględny wzięcie tego pod uwagę w wydawanych przez nie rozstrzygnięciach (J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LexisNexis 2012 r., s. 435). Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia, w odniesieniu do sądów oznacza, że muszą one przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak stwierdzono

w prawomocnym orzeczeniu. Zatem w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być już ona ponownie badana (wyroki NSA z: 13 kwietnia

2010 r., I GSK 1071/08, Lex nr 594362; 24 marca 2010 r., I FSK 266/09, Lex nr 593861; 29 stycznia 2010 r., I FSK 1716/08, Lex nr 593683; 6 marca 2008 r., II IOSK 152/07, Lex nr 468722).

Prawomocnym wyrokiem z dnia 16 maja 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 455/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. rozpoznając skargę P. na decyzję Urzędu Patentowego stwierdzającą wygaszenie prawa ochronnego na sporny znak wydaną na skutek rozpoznania wniosku T. przesądził, że T. legitymuje się interesem prawnym.

Istnienie interesu prawnego T. wywieść należy także z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lutego 2008 r., sygn. akt II GSK 381/07 oddalającego skargę kasacyjną P. od wyroku Sądu I instancji oddalającego skargę P. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] września 2006 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji zezwalającej T. na ustanowienie i używanie odznaki organizacyjnej i powołanego w uzasadnieniu tego wyroku postanowienia Sądu Wojewódzkiego w K. Wydział I Cywilny z dnia 9 stycznia 1990 r., sygn. akt INs.Rej.St.90/89. Zatwierdzony tym postawieniem statut T. w § 6 stanowi, że T. używa tradycyjnych odznak i pieczęci z napisem [...] i wyobrażeniem kozicy.

Dla oceny omawianego zarzutu nie ma znaczenia argument obejmujący przesłankę aktualności istnienia interesu prawnego T., wobec wygaszenia prawa ochronnego ze spornego znaku. Jest to, bowiem nowy element, podniesiony dopiero na etapie skargi kasacyjnej i nieobjęty stanem faktycznym przyjętym przez Sąd I instancji. Nie może zatem służyć ocenie zgodności z prawem kontrolowanego wyroku.

Z przedstawionych powodów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.