Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Ostrowska (spr.), , Sędzia WSA Bogusław Cieśla, Asesor WSA Anna Tarnowska - Mieliwodzka, , Protokolant Anna Mężyńska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2005 r. sprawy ze skargi G. i M. D. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] kwietnia 2005 r. znak [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego w wyniku wznowienia postępowania skargę oddala

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] lutego 2005 r., działając w oparciu o art. 151 § 1 pkt 1 w związku z art. 145 § 1 pkt 5 kpa, po wznowieniu postępowania, odmówił uchylenia decyzji ostatecznej Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z dnia [...] września 2000 r. utrzymującej w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] września 2000 r. nakazującą G. i M. D. rozbiórkę samowolnie wykonanego obiektu letniskowego znajdującego się na działce nr [...] w B.

W uzasadnieniu organ wskazał, iż decyzja Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z dnia [...] września 2000 r. poddana została kontroli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie sygn. akt II SA/Gd 2756/00 oddalił skargę G. i M. D. na decyzję organu II instancji.

Wnioskiem z dnia 20 lutego 2004 r. G. i M. D., powołując się na art. 145 § 1 pkt 5 kpa, domagali się wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją z dnia [...] września 2000 r., wskazując na decyzję Wydziału [...] Urzędu Wojewódzkiego w G. nr [...] z dnia [...] grudnia 1987 r. odmawiającą udzielenia zezwolenia na zmianę rodzaju użytkowania gruntów leśnych należących do M. R., położonych we wsi B., w uzasadnieniu której zawarto stwierdzenie, że powierzchnia gruntów powinna pozostać trwale utrzymana jako las przy jednoczesnym pozostawieniu istniejących domków letniskowych do czasu wyrębu drzewostanu.

Organ wobec spełnienia warunków określonych w art. 148 § 1 kpa postanowieniem z dnia [...] grudnia 2004 r. wznowił przedmiotowe postępowanie. Analizując wskazaną przez wnioskodawców przesłankę "wznowieniową", organ stwierdził, iż przywołana we wniosku decyzja nie może być uznana jako zgoda na czasową legalizację obiektu, gdyż nie została wydana przez organ właściwy w sprawie pozwoleń na budowę, a podstawę jej wydania stanowiła ustawa o zagospodarowaniu lasów nie stanowiących własności Państwa z dnia 22.11.1973 r. (dz. U. nr 48, poz. 283), nie zaś przepisy Prawa budowlanego.

Organ wyjaśnił nadto, iż powołana przez wnioskodawców decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2001 r. dotyczy innego obiektu letniskowego położonego w B. na działce nr [...].

Zdaniem organu wobec braku podstaw do uchylenia decyzji organu II instancji z dnia [...] września 2000 r., należało orzec w oparciu o art. 151 § 1 pkt 1 kpa.

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli G. i M. D. zarzucając, iż organ naruszył zasadę zaufania wyrażoną w art. 8 kpa, bowiem nie uzasadnił, dlaczego zbliżona pod względem faktycznym i prawnym sytuacja obiektu położonego na działce nr [...], będącego przedmiotem decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2001 r., została rozstrzygnięta odmiennie, bowiem decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] października 2000 r. została uchylona.

Nadto zdaniem skarżących organy nie miały prawa zastosować art. 37 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego z 1974 r., bowiem w chwili wybudowania obiektu bez pozwolenia na budowę, nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, z którym budowa ta byłaby sprzeczna.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] kwietnia 2005 r. znak: [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, po rozpatrzeniu odwołania G. i M. D., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Organ II instancji, odnosząc się do zarzutów odwołania, wskazał, iż rzeczywiście w chwili popełnienia samowoli budowlanej przez inwestorów nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jednak zgodnie z § 43 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20.02.1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego (Dz. U. z 1975 r., nr 8, poz. 48 z późn. zm.), będącego aktem wykonawczym do ustawy Prawo budowlane z 1974 r., o zgodności z ustawą o planowaniu przestrzennym z dnia 12 lipca 1984 r. decydowała decyzja o pozwoleniu na budowę, czy też zatwierdzająca projekt realizacyjny. Brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czy odpowiedniej decyzji nie stanowi więc, zdaniem organu I instancji, milczącego przyzwolenia na zabudowę danego terenu, lecz brak takiego zezwolenia.

Nadto powołując się na brzmienie art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r., organ potwierdził prawidłowość zastosowania art. 37 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane.

W ocenie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego każda sprawa wymaga rozpatrzenia jej indywidualnie i z tego względu bez znaczenia w sprawie niniejszej jest rozstrzygnięcie podjęte przez [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu [...] maja 2001 r. w innej sprawie.

Skargę na powyższą decyzję wnieśli G. i M. D. zarzucając jej:

– naruszenie art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane przez niewłaściwe jego zastosowanie;

– naruszenie art. 47 ust. 4 ustawy o planowaniu przestrzennym z dnia 12 lipca 1984 r.

Skarżący zarzucają, iż wbrew twierdzeniom Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w sprawie winny mieć zastosowanie przepisy Prawa budowlanego z 1974 r. W konsekwencji należy uznać, iż decyzja nakazująca rozbiórkę nie ma podstaw prawnych. Po pierwsze została wydana w oparciu o przepisy planu zagospodarowania przestrzennego z 1991 r., czyli nie istniejącego jeszcze w chwili wykonania obiektu, po drugie, termin do sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego został przekroczony o 5 lat, a zatem organ nie może motywować swoich rozstrzygnięć innymi przepisami niż plan zagospodarowania przestrzennego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna, a zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

Kontrolowana decyzja zapadła w wyniku wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z dnia [...] września 2000 r. utrzymującą w mocy decyzję organu I instancji nakazującą rozbiórkę samowolnie wzniesionego obiektu letniskowego na działce nr [...] w B.

Warunkiem sine quo non uchylenie decyzji w trybie art. 151 § 1 pkt 2 kpa jest przede wszystkim zaistnienie przesłanek z art. 145 § 1 kpa, a dopiero potem wynik postępowania co do istoty sprawy.

Przepisy o wznowieniu postępowania, regulujące nadzwyczajny tryb uchylenia decyzji ostatecznych, a stanowiące wyłom w zasadzie trwałości decyzji określonej w art. 16 kpa, nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej.

Przy czym przez nową okoliczność istotną dla sprawy o której mowa w art. 145 § 1 pkt 5 kpa, a taką podstawę prawną przyjął organ I instancji wydając postanowienie z dnia [...] grudnia 2004 r., należy rozumieć taką okoliczność, która mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy, co oznacza, iż w sprawie zapadłaby decyzja co do swej istoty odmienna od rozstrzygnięcia dotychczasowego.

Jak wynika z wniosku o wznowienie postępowanie, okolicznością taką miała być decyzja Wydziału [...] Urzędu Wojewódzkiego w G. z dnia [...] grudnia 1987 r., którą odmówiono udzielenia zezwolenia na zmianę rodzaju użytkowania gruntów leśnych należących do M. R., położonych w B.

Zasadnie organy obu instancji uznały, iż przywołanie w uzasadnieniu tejże decyzji stwierdzenia o pozostawieniu istniejących domków letniskowych do czasu wyrębu drzewostanu nie może być interpretowane jako zgoda na czasową legalizację obiektu samowolnie wybudowanego. Organ wydający powyższą decyzję nie posiadał bowiem żadnych kompetencji do rozstrzygania sprawy w oparciu o przepisy Prawa budowlanego z dnia 24 października 1974 r., a jego stanowisko (nie zawierające analizy stanu faktycznego i prawnego w odniesieniu do obiektu skarżących) nie mogło mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy w przedmiocie nakazu rozbiórki.

Odnosząc się do przywołanej we wniosku o wznowienie decyzji Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2001 r., którą uchylono decyzję, nakazującą rozbiórkę obiektu na działce nr [...] w miejscowości B., podobnym, jak twierdzą skarżący stanie faktycznym i prawnym, należy wyjaśnić, iż istnienie w obrocie prawnym powyższej decyzji nie wyczerpuje przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 kpa, chociażby już z tego powodu, iż nie stanowi ona dowodu, czy też nowej okoliczności, która istniała w dniu wydania decyzji, a nie była znana organowi, który orzekł nakaz rozbiórki, a tylko spełnienie obu tych warunków wyczerpuje dyspozycję art. 145 § 1 pkt 5 kpa (vide wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21,05.2002 r. III RN 69/01, III RN 70/01, z dnia 06.03.2002 r., III RN 75/01 – OSNA PIUS 2002, nr 17, poz. 401).

W tym miejscu należy także zauważyć, iż naruszenie zasady zaufania obywateli do organów Państwa wyrażonej w art. 8 kpa nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania administracyjnego, może natomiast w sytuacji rażącego naruszenia art. 8 kpa, stać się przyczyną stwierdzenia nieważności takiej decyzji.

Ta sama uwaga dotyczy obszernych wywodów skargi, dotyczących błędnego zastosowania przepisów prawa, które legły u podstaw wydania decyzji nakazującej rozbiórkę, zwłaszcza sytuacji, gdy prawidłowość ich zastosowania była przedmiotem oceny Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Podkreślenia wymaga, iż ewentualna błędna ocena stanu faktycznego pod względem prawnym, nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, B. Adamiak, J. Borkowski, wyd. CH Beck, Warszawa, 1996, s. 637). Kwestia ta nie budzi wątpliwości także w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 23.04.1999 r., sygn. akt I SA/Łd 1331/97, ONSA 2000/2/74).

Z tych wszystkich względów, skoro zarzuty skargi nie odniosły zamierzonego skutku, należało skargę oddalić na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).