drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 196/13 - Wyrok NSA z 2013-04-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 196/13 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-04-05 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-01-30
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Bożena Popowska
Jolanta Rajewska
Małgorzata Jaśkowska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
IV SAB/Wr 83/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2012-10-25
Skarżony organ
Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 61 ust. 1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1 ust. 1, art. 4 ust.1, art.23a ust.1 i ust. 3 pkt 4, art. 23g ust. 1 pkt 4
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Dz.U. 2007 nr 58 poz 391 §17 ust. 1, §34
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich
Dz.U. 2012 poz 270 art. 3 §2 pkt 8, art. 141 §4, art. 149
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.), Sędzia NSA Jolanta Rajewska, Sędzia del. NSA Bożena Popowska, Protokolant asystent sędziego Iwona Rzucidło, po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rektora Politechniki [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 października 2012 r. sygn. akt IV SAB/Wr 83/12 w sprawie ze skargi M. W. na bezczynność Rektora Politechniki [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 25 października 2012 r. sygn. akt IV SAB/Wr 83/12 zobowiązał Rektora Politechniki [...] do załatwienia wniosku M. W. z dnia 22 czerwca 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku. Jednocześnie Sąd stwierdził, iż w bezczynności Rektora Politechniki [...] w powyższej sprawie brak rażącego naruszenia prawa i odstąpił od orzeczenia o wymierzeniu grzywny. Od Rektora Politechniki [...] na rzecz skarżącego M. W. zasądzono zwrot kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd pierwszej instancji powołał następujące okoliczności faktyczne i prawne.

W dniu 22 czerwca 2012 r. M. W. zwrócił się do Rektora Politechniki [...] o udostępnienie kopii wniosku dyscyplinarnego Rzecznika Dyscyplinarnego Uczelni o ukaranie dr hab. Z. H. - adiunkta Instytutu [...], z powodu zarzutu plagiatu naukowego, a także kopii orzeczeń dyscyplinarnych Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej z dnia 6 maja 2005 r., z dnia 12 czerwca 2008 r., z dnia 16 czerwca 2010 r., kopii odwołań obwinionego z dnia 24 czerwca 2005 r., z dnia 11 lipca 2008 r., kopii ekspertyzy prof. Adama Janiaka wykonanej dla potrzeb postępowania dyscyplinarnego oraz kopii orzeczeń dyscyplinarnych Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej z dnia 6 lipca 2007 r. oraz 27 lutego 2009 r.

W piśmie z dnia 27 czerwca 2012 r. Rektor odmówił udostępnienia informacji wskazując, że wniosek dyscyplinarny o ukaranie pracownika naukowego oraz orzeczenie dyscyplinarne nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy. Ponadto odmówił wydania decyzji w tej sprawie.

W skardze na bezczynność M. W. zarzucił organowi naruszenie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. b i lit.c oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm. (powoływana jako: u.d.i.p.). Skarżący wniósł o zobowiązanie Rektora Politechniki [...] do udostępnienia kopii wniosku dyscyplinarnego oraz żądanych orzeczeń dyscyplinarnych w terminie 14 dni od daty wydania wyroku, a także kopii wskazanej ekspertyzy.

Według stanowiska strony skarżącej orzeczenia dyscyplinarne oraz inne dokumenty z zakończonego postępowania dyscyplinarnego stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu na wniosek. Organy państwowych szkół wyższych wykonują zadania publiczne. Nauczyciele akademiccy są osobami pełniącymi funkcje publiczne, ich praca naukowa podlega ocenie publicznej, zaś plagiat pracy naukowej ma bezpośredni związek z wykonywaniem pracy zawodowej. Skarżący podniósł, że żądana informacja znajduje się w posiadaniu Rektora. Zauważył ponadto, że z przepisów wykonawczych do ustawy o szkolnictwie wyższym wynika, że postępowanie dyscyplinarne jest jawne i mają w nim prawo uczestniczyć pracownicy naukowo-dydaktyczni uczelni. Ogłoszenie orzeczenia dyscyplinarnego również jest jawne.

Rektor Politechniki [...] wniósł o odrzucenie skargi, ewentualnie jej oddalenie. Wskazał, że Politechnika [...] nie jest organem administracji w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zatem przejawy jej działania, poza decyzjami w zakresie rekrutacji na studia oraz skreślania z listy studentów, nie podlegają kognicji sądów administracyjnych. Na wypadek, gdyby Sąd nie podzielił tego stanowiska, Rektor podniósł, iż postępowanie wyjaśniające i dyscyplinarne wobec nauczycieli akademickich jest postępowaniem odrębnym w stosunku do powszechnego postępowania karnego i mają do niego zastosowania przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzenie wykonawcze. Na mocy tych przepisów, zakres dostępu do prowadzonego postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich jest podmiotowo ograniczony. Ograniczenie dostępu dotyczy również dokumentacji, czyli wszelkich wniosków, ekspertyz oraz zapadłych w sprawie dyscyplinarnej orzeczeń. Wskazano ponadto, że informacje z postępowania dyscyplinarnego nie posiadają cechy informacji publicznej, gdyż dotyczą sfery osobistej konkretnej osoby fizycznej.

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2012 r. skarżący podtrzymał dotychczasowe stanowisko zaprezentowane w skardze. Argumentował, iż w świetle Konstytucji RP oraz ustawy o dostępie do informacji publicznej, orzeczenia i wnioski dyscyplinarne stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu na wniosek.

Wojewódzki Sąd Administracyjny powołał się na treść art. 61 ust. 1-3 Konstytucji RP oraz art. 1u.d.i.p. Wskazał, że zgodnie z tymi przepisami każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonym w ustawie. Sąd ten zauważył, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego informację publiczną stanowi każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują, bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w zakresie swych kompetencji.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że Politechnika [...] jest uczelnią publiczną i stanowi integralną część narodowego systemu edukacji i nauki, a organy tej uczelni wykonują władztwo administracyjne na zasadzie i w granicach określonych ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.). Organy tej uczelni wykonują zadania publiczne oraz dysponują majątkiem publicznym (art. 4 ust. 1 pkt 1 i 5 w związku z ust. 3 ustawy).

WSA wskazał, że podziela stanowisko zawarte w wyroku z dnia 7 października 2011 r. sygn. akt IV SAB/Wr 58/11, zgodnie z którym Rektor Politechniki [...] jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej będącej w jego posiadaniu, a także stanowisko określone w wyroku z dnia 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 125/11, w którym Sąd uznał, że wynik postępowania dyscyplinarnego toczącego się w stosunku do nauczyciela akademickiego ma związek z pełnioną przez niego funkcją. Sąd pierwszej instancji powołał się ponadto na wyrok z dnia 7 października 2011 r., sygn. akt IV SAB/Wr 58/11, w którym stwierdzono, że informacja o treści prawomocnego orzeczenia Komisji dyscyplinarnej do spraw nauczycieli akademickich o zastosowaniu jednej z kar dyscyplinarnych, o których mowa w art. 140 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ma walor informacji publicznej i podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podkreślono, iż stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyroku z dnia 17 listopada 2010 r. sygn. akt IV SAB/Po 55/10, w którym wskazuje się, iż dokumenty wytworzone przez Rzecznika Dyscyplinarnego w związku z realizacją zadań publicznych, stanowią informację publiczną, a także w wyroku z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. akt I OSK 391/11, w którym NSA stwierdził, że żądanie udostępnienia wniosku dyscyplinarnego dotyczącego ukarania i wszczęcia postępowania dyscyplinarnego jest żądaniem udostępnienia informacji publicznej.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, zarówno wniosek o niekaranie pracownika naukowego, jak i orzeczenie o niekaraniu go, stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu. Sąd ten przyjął, iż brak jest racjonalnych względów, by również pozostałym materiałom sprawy dyscyplinarnej, o jakie wniósł skarżący, odmówić takiego przymiotu i uznać, że nie stanowią one informacji publicznej, a w konsekwencji udostępnienia odmówić.

Wojewódzki Sąd Administracyjny nie stwierdził by bezczynność w rozpatrywanej sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa z uwagi na okoliczność, że Rektor Politechniki [...] niezwłocznie udzielił jednak (błędnej jedynie) odpowiedzi na żądanie skarżącego.

W skardze kasacyjnej Rektor Politechniki [...] zaskarżył powyższy wyrok w całości, wniósł o jego uchylenie i orzeczenie co do istoty poprzez oddalenie skargi, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA we Wrocławiu oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

I. naruszenie prawa materialnego tj.:

1) art. 23a ust. 3 pkt 4 w zw. z ust. 1 oraz w zw. z art. 23g ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy strona przeciwna wystąpiła z wnioskiem o udostępnienie informacji w celu jej ponownego wykorzystania;

2) art. 61 ust. 1 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w zw. z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że nauczyciel akademicki jest osobą pełniącą funkcję publiczną, a w konsekwencji uznanie, że dokumenty związane z postępowaniem dyscyplinarnym nauczyciela akademickiego stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej;

3) art. 4 ust. 1 pkt 1 i 5 u.d.i.p. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że organy Politechniki [...] wykonują zadania publiczne oraz dysponują majątkiem publicznym, a tym samym Rektor Politechniki [...] jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej;

4) art. 4 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. oraz w zw. z 17 ust. 1 i 34 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich (Dz. U. z 2007 r. Nr 58, poz. 391) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, ze wniosek o ukaranie, odwołania od orzeczenia uczelnianej komisji dyscyplinarnej oraz ekspertyza wykonana dla potrzeb postępowania dyscyplinarnego, stanowią informację o sprawach publicznych;

II. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) art. 149 i w zw. z art. 3 §2 pkt 8 p.p.s.a. poprzez wadliwe przyjęcie, że Rektor Politechniki [...] pozostaje w bezczynności, co do rozpoznania wniosku z dnia 22 czerwca 2012 r.;

2) art. 141 §4 p.p.s.a. poprzez wadliwą ocenę stanu faktycznego polegającą na nieuwzględnieniu okoliczności wyrażenia we wniosku z dnia 22 czerwca 2012 r. zamiaru ponownego wykorzystania informacji;

3) art. 141 §4 p.p.s.a. poprzez zbyt ogólnikowe uzasadnienie wyroku i niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia pozbawiające skarżącego informacji o przesłankach rozstrzygnięcia, przede wszystkim niewyjaśnienie stanu faktycznego w zakresie dotyczącym działalności publicznej szkoły wyższej i braku ustalenia, czy czynności z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich stanowią wykonywanie zadania publicznego.

Strona wnosząca skargę kasacyjną argumentowała, iż pismem z dnia 22 czerwca 2012 r. skierowanym do Rektora Politechniki [...] - dr M. W., dziennikarz F.A., O. M. I.- P. wniósł o udostępnienie określonych dokumentów z akt postępowania dyscyplinarnego powołując się na "Ustawę Prasową oraz ustawę o dostępie do informacji publicznej". Stosownie natomiast do art. 23a ust.1 u.d.i.p. wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji publicznej lub każdej jej części, będącej w posiadaniu podmiotów, o których mowa w ust. 2 i 3, niezależnie od sposobu jej utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej), w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona, stanowi ponowne wykorzystywanie informacji publicznej i odbywa się na zasadach określonych w rozdziale 2a ustawy. Na mocy natomiast art. 23a ust. 3 pkt 4 u.d.i.p. przepisów rozdziału o ponownym wykorzystaniu informacji publicznej nie stosuje się do uczelni, Polskiej Akademii Nauk, ani jednostek naukowych w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, w zakresie informacji publicznych służących ich działalności badawczej oraz dydaktycznej. Skoro prawo do ponownego wykorzystania informacji publicznej nie przysługuje w przypadku informacji publicznej odnoszącej się do działalności badawczej oraz dydaktycznej uczelni, to zdaniem strony nie przysługuje ono również w sytuacji, gdy postępowanie dyscyplinarne wobec nauczyciela akademickiego związane było bezpośrednio z prowadzonymi badaniami naukowymi i twórczością naukową służącą działalności badawczej oraz dydaktycznej uczelni.

Zdaniem strony, Sąd pierwszej instancji nie przeanalizował wniosku z dnia 22 czerwca 2012 r., nie uwzględnił okoliczności, że żądane informacje podlegać mają ponownemu wykorzystaniu w celach komercyjnych - jako materiał prasowy w publikacjach dotyczących patologii nauki, zatem na mocy art. 23a ust. 1 i ust. 3 pkt 4 u.d.i.p. organ zwolniony był z obowiązku udostępnienia informacji publicznej w celu ponownego jej wykorzystania i właściwie zareagował na złożony wniosek udzielając w dniu 27 czerwca 2012 r. pisemnej odpowiedzi.

Wnoszący skargę kasacyjną podniósł ponadto, że WSA we Wrocławiu w zaskarżonym wyroku uwzględniającym skargę na bezczynność powołując się na wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 125/11 przesądził, iż skarżący zobowiązany jest udostępnić żądane dokumenty. Tym samym, rozstrzygnął, w jaki sposób powinien być rozpatrzony wniosek o udostępnienie informacji, pomimo, iż w takiej sprawie Sąd nie może nakazać organowi podjęcia czynności określonej treści.

W kontekście art. 61 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. autor skargi kasacyjnej podniósł, iż nauczyciel akademicki pełni ważną rolę w życiu publicznym, nie jest to jednak równoznaczne z wykonywaniem funkcji publicznej. Status taki nie wynika z żadnego przepisu ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Skoro zatem nauczyciel akademicki nie wykonuje władzy publicznej, to również materiały zgromadzone w postępowaniu dyscyplinarnym wobec takiego nauczyciela nie mogą być zakwalifikowane jako informacja publiczna. Ponadto, według strony, materiały zgromadzone w toku postępowania dyscyplinarnego przez komisje dyscyplinarne do spraw nauczycieli akademickich nie są informacjami publicznymi, ponieważ komisje te nie stanowią władzy publicznej i nie wykonują zadań publicznych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wywiedziono ponadto, iż stosownie do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2007 r w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich tylko ogłoszenie orzeczenia dyscyplinarnego jest jawne. Rozprawa dyscyplinarna oraz wszystkie czynności w jej toku jawne są tylko dla pracowników danej uczelni, osoby pokrzywdzonej, przedstawicieli Rady i właściwego ministra, osoby, na żądanie której prowadzi się postępowanie w przypadku wymienionym w 1 ust. 1 pkt 3, obrońcy z wyboru oraz - za zgodą obwinionego - dla przedstawiciela związku zawodowego, którego obwiniony jest członkiem (art.17 ust. 1 i 34 rozporządzenia). Wskutek tego, wniosek o ukaranie, odwołania oraz wewnętrzna opinia sporządzona dla potrzeb komisji - w ocenie strony - nie mogą zostać uznane za informacje podlegające udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Wskazując na naruszenie przepisów postępowania autor skargi kasacyjnej argumentował, że Sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił podstawy prawnej rozstrzygnięcia w sposób adekwatny do celu art. 141 §4 p.p.s.a., w szczególności nie dokonał wyczerpującego wyjaśnienia dlaczego uznał, że wniosek o niekaranie pracownika naukowego, orzeczenie o niekaraniu go, jak również odwołania od orzeczeń komisji dyscyplinarnych i wewnętrzna ekspertyza sporządzona na potrzeby postępowania dyscyplinarnego stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu. Według kasatora, WSA nie objaśnił w sposób dostateczny, czy czynności z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich stanowią wykonywanie zadania publicznego, z którego materiały podlegają udostępnieniu jako informacja publiczna, Sąd ten nie przedstawił także powodów dla których nie podzielił twierdzeń zawartych w odpowiedzi na skargę.

Według stanowiska strony wnoszącej skargę kasacyjną, w konsekwencji powyższych naruszeń przepisów postępowania i prawa materialnego Sąd pierwszej instancji błędnie wydał zaskarżony wyrok zamiast oddalić skargę.

M. W. wniósł o odrzucenie skargi kasacyjnej z powodu przekroczenia terminu do jej wniesienia na podstawie art. 178 p.p.s.a. podnosząc, że wyrok został doręczony Rektorowi Politechniki [...] w dniu 3 grudnia 2012 r. Określony w art. 177 §1 p.p.s.a. termin 30 dniowy upłynął w środę 2 stycznia 2013 r., natomiast skarga kasacyjna została złożona w Biurze Podawczym WSA we Wrocławiu w dniu 3 stycznia 2013 r. Dodatkowo, pismem złożonym w dniu 4 marca 2013r. odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej wskazał, że żądana informacja ma charakter publiczny, nauczyciel akademicki pełni zaś funkcje publiczne, a cel wykorzystania informacji nie jest komercyjny.

Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, co następuje:

Środek odwoławczy w rozpatrywanej sprawie złożony został z zachowaniem trzydziestodniowego terminu określonego w art. 177 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. (dalej: p.p.s.a.). Początek tego terminu wyznacza data doręczenia pełnomocnikowi Rektora Politechniki [...] odpisu wyroku Sądu pierwszej instancji – tj. 3 grudnia 2012 r. (potwierdzenie odbioru k. 53 akt sprawy) Termin ten, obliczony według przepisów prawa cywilnego, upływał zatem 2 stycznia 2013 r. i w tym właśnie dniu, jak wynika z umieszczonego na kopercie stempla pocztowego (k. 69 akt sprawy), skarga kasacyjna została złożona w placówce Poczty Polskiej. Stosownie do art. 83 §3 p.p.s.a. oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu, zatem badana skarga kasacyjna wniesiona została terminowo. Bez znaczenia prawnego pozostaje przy tym okoliczność, że przesyłka wpłynęła do Biura Podawczego WSA we Wrocławiu w dniu 3 stycznia 2013 r. i ta właśnie data figuruje w zamieszczonej na piśmie prezentacie.

Przystępując do merytorycznego rozpatrzenia sprawy zauważyć na wstępie należy, że zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje konkretną sprawę w granicach zarzutów skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, której przesłanki w sposób enumeratywny zostały wymienione w § 2 powołanego artykułu. W niniejszej sprawie nie występuje żadna z okoliczności, mogących świadczyć o nieważności postępowania sądowego prowadzonego przez WSA we Wrocławiu. Z perspektywy natomiast przedstawionych zarzutów skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazując na naruszenia procedury postępowania, jak i prawa materialnego, Rektor Uniwersytetu [...] twierdzi, że uczelnia nie jest zobowiązana do udostępnienia informacji w celu jej ponownego wykorzystania ze względu na regulację art. 23a ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

W tym kontekście zauważyć należy, że w dniu 16 września 2011 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 204, poz. 1195). Jej podstawowym celem było wprowadzenie do krajowego porządku prawnego nowego (piątego) trybu dostępu do informacji publicznej oraz zasad jej ponownego wykorzystania, które zostały określone w dyrektywie 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego (Dz. Urz. WE 2003 r. seria L Nr 345, poz. 90 z późn. zm.). nie miała ona natomiast na celu ograniczenia dotychczasowych zasad dostępu do informacji publicznej, co podkreśla zarówno jej uzasadnienie, jak i art. 2 a ust. 2 u.d.i.p.

W wyniku wspomnianej nowelizacji, w ustawie o dostępie do informacji publicznej dodano jednak do istniejącego tekstu rozdział 2a, bez uwzględnienia wzajemnych relacji pomiędzy nimi. Przy obecnej regulacji, wskutek niejasności wzajemnych relacji między rozdziałem 2 a 2a u.d.i.p., konieczne jest zatem przyjęcie takich sposobów interpretacji przepisów u.d.i.p., które z jednej strony pozwoliłyby na realizację celów zakładanych przez ustawodawcę w wyniku nowelizacji, z drugiej zaś umożliwiałyby zachowanie w maksymalnym stopniu dotychczasowych zasad dostępu do informacji publicznej.

Prawo dostępu obejmuje zgodnie z art.3 ustawy prawo uzyskania informacji publicznej, w tym przetworzonej, prawo wglądu do dokumentów urzędowych oraz dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Sposób realizacji tego uprawnienia wynika z kolei z art.7 u.d.i.p. Prawo ponownego wykorzystania informacji publicznej uregulowane zostało w rozdziale 2a u.d.i.p. Ponowne wykorzystanie informacji określa przy tym art. 23 a ust. 1 u.d.i.p. jako jej wykorzystywanie niezależnie od sposobu jej utrwalenia, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny cel wykorzystywania dla którego informacja została wytworzona. Jest to dosłowne powtórzenie treści pkt 4 art. 2 dyrektywy. Taki sposób ujęcia powoduje jednak, że językowo mieści ono w sobie zakres obejmowany dotąd terminem dostępu do informacji publicznej, który w przeciwieństwie do ponownego wykorzystania, nie był objęty szczególnymi warunkami. Jednocześnie pamiętać należy, że dotychczasowe zasady tego dostępu nie miały być naruszane wprowadzoną regulacją. Stąd należy dokonywać takiej wykładni pojęcia ponownego wykorzystania informacji publicznej, która w większym stopniu uwzględniałaby dyrektywy systemowe i celowościowe.

Pamiętać przy tym należy, że celem nowelizacji było nie tyle ograniczenie możliwości dalszego wykorzystania uzyskiwanych informacji publicznych w ogóle, ile określenie pewnych minimalnych wymogów i warunków w tym zakresie, w szczególności w odniesieniu do informacji chronionych prawami własności intelektualnej. Ustawa przewiduje zatem takie zasady i warunki nie przy każdym udostępnianiu informacji, ale tylko przy niektórych jej formach. Warto też podkreślić, że w wyroku TS UE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C362/10 Trybunał zauważył, iż celem dyrektywy było polepszenie możliwości ponownego wykorzystania informacji służące rozwojowi usług w Unii Europejskiej. Uregulowanie takich warunków miało więc na względzie, jak podkreślała Komisja, osiągnięcie skutku o charakterze gospodarczym, a nie, jak w zakresie dostępu na podstawie przepisów prawa krajowego, realizację politycznych praw obywateli.

Z omówionych względów, w ocenie Naczelnego Sadu Administracyjnego w obecnym składzie, pojęcie "ponownego wykorzystania informacji" wykładać należy nie w jego dosłownym językowym znaczeniu, wynikającym z art.23a ust. 1 u.d.i.p., ale odnosić je w świetle art.23 g do informacji już udzielonej, czy to w drodze aktywności urzędowej podmiotu zobowiązanego tj. udostępnionej na stronie podmiotowej BlP, udostępnionej w inny sposób (a więc przez wywieszenie, wyłożenie), udostępnionej w centralnym repozytorium, czy to udzielonej na wniosek, a dotyczącej informacji objętej prawem autorskim, czy innej informacji nietypowej, np. przetworzonej. Ta ostatnia sytuacja powinna mieć charakter wyjątkowy oraz odnosić się do informacji publicznych udostępnianych po wejściu w życie ustawy nowelizującej. Nie dotyczy ona natomiast przedmiotowej sprawy, odnoszącej się w istocie do dostępu do informacji publicznej, a nie jej ponownego wykorzystania.

Nawet zresztą przy przyjęciu odmiennej wykładni pojęć dostępu do informacji publicznej i ponownego wykorzystania tej informacji skarga kasacyjna nie miałaby usprawiedliwionych podstaw. Wyłączenie przewidziane w art. 23a ust. 3 pkt 4 u.d.i.p., jako wyjątek, należy bowiem interpretować w sposób wąski. Przewidziane w powołanym przepisie zwolnienie od obowiązku udostępnienia informacji publicznej w celu ponownego wykorzystywania odnosi się wyłącznie do takiej informacji publicznej, która służy bezpośrednio, wąsko rozumianej działalności dydaktyczno – badawczej uczelni. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, postępowanie dyscyplinarne wobec pracownika naukowego, jak i dokumentacja przebiegu tego postępowania, nie służy tak rozumianej działalności uczelni, łączy się z nią jedynie w sposób pośredni.

Podzielić też należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w świetle - w miarę jednolitego w tym zakresie - orzecznictwa sądów administracyjnych uczelnia jest objęta obowiązkiem udostępnienia informacji publicznej, a żądana informacja ma charakter publiczny. Wytworzona bowiem została w toku realizacji zadań publicznych przez właściwy organ, jakim jest komisja dyscyplinarna.

W świetle art. 4 ust. 1 u.d.i.p. uczelnia publiczna jest podmiotem, na którym ciąży obowiązek udostępniania informacji publicznej, zarówno dlatego, że wykonuje zadania publiczne, jak i dlatego, że dysponuje majątkiem publicznym.

Odpowiedzialność dyscyplinarna jest przewidziana w pragmatykach służbowych regulujących status funkcjonariuszy służb mundurowych, np. Policji, w pragmatykach regulujących status prawny innych pracowników mianowanych (np. nauczycieli czy sędziów) oraz ustawach regulujących ustrój i funkcjonowanie poszczególnych samorządów zawodowych, np. adwokackiego. Jest to odpowiedzialność typu karnego, choć najczęściej sprawowana przez podmioty mające charakter organu administracji publicznej, chociażby w znaczeniu funkcjonalnym (por. art. 1 pkt 2 k.p.a.) za wykroczenia dyscyplinarne. Najczęściej tym mianem pragmatyki określają naruszenie obowiązków pracowniczych, ale równie często zakres tego pojęcia jest rozciągnięty na uchybienie godności lub zasadom etyki wykonywania danego zawodu. Przy czym sankcja dyscyplinarna należy do grupy środków przymusu państwowego, które mają charakter kary. Jest to więc odpowiedzialność typu karnego, ponieważ jest odpowiedzialnością za popełnienie czynu zabronionego pod groźbą kary. Jeżeli tak, to sprawowanie władzy dyscyplinarnej przez organy uczelni jest formą wykonywania władzy publicznej. Kolejnym argumentem potwierdzającym trafność tej tezy jest poddanie prawomocnych orzeczeń komisji dyscyplinarnych kontroli sądowej – zob. art. 146 ust. 4 Prawa o szkolnictwie wyższym.

W odniesieniu do argumentacji objętej skargą kasacyjną zaznaczyć należy, że ocena co do tego, czy zadania realizowane przez pracownika naukowego mają charakter funkcji publicznych, ma jedynie znaczenie dla zakresu ochrony prawa prywatności wynikającego z ustawy o dostępie do informacji publicznej pozwalającego na szersze udostępnianie informacji związanych z pełnieniem takiej funkcji. Tego rodzaju kwestia może być jednak rozważana dopiero wówczas, gdy dana informacja ma charakter publiczny, a podmiot zobowiązany do rozstrzygnięcia wniosku ocenia możliwość jej udostępnienia lub odmowy udostępnienia.

Z omówionych już względów, pozostało zatem odpowiedzieć na pytanie, czy ustawodawca przewidział szczególny tryb udostępnienia żądanej informacji. Takiej regulacji szczególnej upatruje wnoszący skargę kasacyjną w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2007 r w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich (Dz. U. z 2007 r. Nr 58, poz. 391). Sygnalizując jedynie wątpliwość, co do zgodności z Konstytucją RP funkcjonowania w hierarchicznym systemie źródeł prawa, regulacji rangi rozporządzenia stanowiącej zasady odmienne, od zasad ogólnych przyjętych w ustawie – tu ustawie o dostępie do informacji publicznej, podkreślić należy, że zakres regulacji wynikający z delegacji ustawowej zawartej w art. 149 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), jak i treść przepisów wydanego na tej podstawie rozporządzenia wskazuje, że określone w nim zasady dostępu do dokumentacji postępowania dyscyplinarnego dotyczą wyłącznie postępowań będących w toku. Rozporządzenie nie normuje natomiast dostępu do akt postępowań zakończonych. Tym samym wskazana regulacja nie znajduje zastosowania w rozpatrywanej sprawie.

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zobowiązał Rektora Politechniki [...] do załatwienia wniosku M. W. z dnia 22 czerwca 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku. Zobowiązanie do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji nie oznacza nakazu jego uwzględnienia. Rozpoznając taki wniosek jego adresat może więc udostępnić informację, odmówić jej udostępnienia ze względu na ograniczenia wskazane w art. 5 u.d.i.p. lub umorzyć postępowanie na podstawie art. 14 ust. 2 wspomnianej ustawy. Pomimo zatem, iż przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wnioski wynikające z orzecznictwa sądów administracyjnych przemawiające za pozytywnym rozpatrzeniem żądania, na obecnym etapie rozpatrywanej sprawy okazały się przedwczesne, Naczelny Sąd Administracyjny nie mógł w tym zakresie przypisać wyrokowi Sądu pierwszej instancji naruszenia przepisów postępowania, które miałoby istotny wpływ na wynik sprawy, a tym samym prowadziłoby do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt