Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski, Sędziowie Sędzia NSA Henryk Ożóg, Sędzia WSA Lidia Serwiniowska (spr.), Protokolant Agnieszka Figura, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 25 października 2012 r. sprawy ze skargi M. W. na bezczynność Rektora Politechniki W. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Rektora Politechniki W. do załatwienia wniosku skarżącego M. W. z dnia 22 czerwca 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, iż w bezczynności Rektora Politechniki W. w powyższej sprawie brak rażącego naruszenia prawa; III. odstępuje od orzeczenia o wymierzeniu Rektorowi Politechniki W. grzywny; IV. zasądza od Rektora Politechniki W. na rzecz skarżącego M. W. kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

M. W., dalej: skarżący, wniósł skargę na bezczynność Rektora Politechniki W. we W., który odmówił skarżącemu udostępnienia kopii wniosku dyscyplinarnego oraz orzeczeń dyscyplinarnych z zakończonego postępowania dyscyplinarnego wobec dr hab. Z. H. - adiunkta Instytutu Budownictwa Politechniki W. Zarzucił w niej naruszenie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 4 lit.b i lit.c oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz. 1198 ze zm.) dalej ustawa i wniósł o zobowiązanie Rektora do udostępnienia kopii wniosku dyscyplinarnego oraz żądanych orzeczeń dyscyplinarnych w terminie 14 dni od daty wydania wyroku i kopii ekspertyzy prof. Adama Janiaka dla potrzeb postępowania dyscyplinarnego.

W uzasadnieniu pisma skarżący przedstawił kolejność czynności w sprawie stwierdzając, że w dniu 22 czerwca 2012 r. zwrócił się do Rektora Politechniki W. o udostępnienie kopii wniosku dyscyplinarnego, sporządzonego przez Rzecznika Dyscyplinarnego Uczelni, który wniósł o ukaranie wspomnianego pracownika naukowego z powodu zarzutu plagiatu naukowego. Jednocześnie skarżący wystąpił o przesłanie kserokopii orzeczenia dyscyplinarnego Uczelnianej Komisji Dyscyplinarnej z dnia 6 maja 2005 r. oraz z dni 12 czerwca 2008 r., 16 czerwca 2010 r. jak również kopii odwołań obwinionego z dnia 24 czerwca 2005 r. oraz 11 lipca 2008 r. a także kopii wspomnianej ekspertyzy. Skarżący wystąpił także o udostępnienie i przesłanie kopii orzeczeń dyscyplinarnych Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej z dni 6 lipca 2007 r. oraz 27 lutego 2009 r. Pismem z dnia 27 czerwca 2012 r. Rektor odmówił udostępnienia informacji bowiem wniosek dyscyplinarny o ukaranie pracownika naukowego oraz orzeczenie dyscyplinarne nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy. Jednocześnie odmówił wydania decyzji w tej sprawie.

Powołując się na orzecznictwo sądowoadministracyjne skarżący stwierdził, że organy państwowych szkół wyższych wykonują zadania publiczne i działalność tych organów podlega ustawie o dostępie do informacji publicznej. Informacja, o którą wystąpił, ma charakter publiczny. Podkreślił, że nauczyciele akademiccy są osobami pełniącymi funkcje publiczne, zaś ich praca naukowa podlega ocenie publicznej, zaś plagiat pracy naukowej ma bezpośredni związek z wykonywaniem pracy zawodowej. Żądana informacja znajduje się w posiadaniu Rektora, a dokumenty, o które wystąpił skarżący dotyczą plagiatu pracy naukowej, która została publicznie udostępniona i została napisana przez osobę pełniącą funkcję publiczną - adiunkta szkoły wyższej, pełniącego funkcję publiczną i w takiej sytuacji nie mają zastosowania przepisy o ochronie danych osobowych.

Także z przepisów wykonawczych do ustawy o szkolnictwie wyższym wynika, że postępowanie dyscyplinarne jest jawne i mają w nim prawo uczestniczyć pracownicy naukowo-dydaktyczni uczelni. Ogłoszenie orzeczenia dyscyplinarnego również jest jawne. Stąd wniosek skarżącego, że orzeczenia dyscyplinarne oraz inne dokumenty z zakończonego postępowania dyscyplinarnego stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu na wniosek.

W odpowiedzi na skargę Rektor Politechniki W. wniósł alternatywnie o jej odrzucenie gdyż sprawa nie mieści w kognicji WSA, ewentualnie o jej oddalenie. Politechnika W. bowiem nie jest organem administracji w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zatem przejawy jej działania (poza decyzjami w zakresie rekrutacji na studia oraz skreślania z listy studentów) nie podlegają kognicji sądów administracyjnych. Gdyby Sąd nie podzielił wniosku o odrzuceniu skargi, wniesiono o jej oddalenie podkreślając, że postępowanie wyjaśniające i dyscyplinarne wobec nauczycieli akademickich jest postępowaniem odrębnym w stosunku do powszechnego postępowania karnego i mają do niego zastosowanie przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzenie wykonawcze. Z przepisów tych wynika, że zakres dostępu do prowadzonego postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich jest podmiotowo ograniczony i ograniczenie to dotyczy również dokumentacji czyli wszelkich wniosków, ekspertyz, czy też zapadłych w sprawie dyscyplinarnej orzeczeń. Uznano zatem, że informacje z postępowania dyscyplinarnego nie posiadają cechy informacji publicznej gdyż dotyczą sfery osobistej konkretnej osoby fizycznej a bezprawne naruszenie tej sfery naraziłoby Uczelnię na odpowiedzialność z tytułu naruszenia dóbr osobistych.

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2012 r. skarżący odniósł się do odpowiedzi na skargę Rektora Politechniki W. Zdaniem skarżącego, w świetle przepisów Konstytucji RP oraz ustawy, orzeczenia i wnioski dyscyplinarne stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu na wniosek. Takie stanowisko potwierdzone zostało również w wyrokach sądów administracyjnych, które przykładowo skarżący przytoczył.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga jest zasadna.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (ust. 1). Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2). Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust. 3).

Ustawa o dostępie do informacji publicznej, będąca rozwinięciem konstytucyjnego prawa do informacji publicznej, reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych, stanowi, w jakich przypadkach dostęp do informacji publicznej podlega ograniczeniu, i kiedy żądane przez wnioskodawcę informacje nie mogą zostać udostępnione. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, każda informacja o sprawach publicznym stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonym w ustawie.

W świetle ugruntowanego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego informację publiczną stanowi każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują, bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w zakresie swych kompetencji. Informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów, odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z nim bądź w jakikolwiek sposób go dotyczących. Są nią zarówno treści dokumentów bezpośrednio przez organ wytworzone, jak i te, które używa się przy realizacji przewidzianych prawem zadań (także te, które tylko w części go dotyczą), nawet gdy nie pochodzą wprost od niego. Przy czym udostępnienie informacji publicznej następuje w formie czynności materialno - technicznej, zaś obowiązek wydania decyzji administracyjnej ustawodawca przewidział tylko w takim wypadku, gdy informacja, której udostępnienia żąda określony podmiot jest informacją publiczną, lecz organ odmawia jej udostępnienia. Jeżeli natomiast żądanie nie dotyczy informacji publicznej, organ powinien powiadomić pismem podmiot żądający udostępnienia informacji, że jego wniosek nie znajduje podstaw w przepisach prawa. Z kolei według przepisu art. 4 ust. 1 ustawy obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

W świetle tego nie budzi wątpliwości, że Politechnika W. jest uczelnią publiczną i stanowi integralną część narodowego systemu edukacji i nauki, a organy tej uczelni wykonują władztwo administracyjne na zasadzie i w granicach określonych ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. nr 164, poz. 1365 ze zm.). Bezsporne jest także, iż organy tej uczelni wykonują zadania publiczne oraz dysponują majątkiem publicznym (por. art. 4 ust. 1 pkt 1 i 5 w związku z ust. 3 ustawy. Rektor Politechniki W. jest zatem podmiotem zobowiązanym, na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia informacji, mającej walor informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 7 października 2011 r. sygn. akt IV SAB/Wr 58/11). Wprawdzie wyrok ten dotyczył podobnej sprawy toczącej się w Akademii Medycznej, ale tezy w nim zawarte można przenieść i na grunt niniejszego postępowania. Należy także zwrócić uwagę na wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 125/11. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd uznał, że wynik postępowania dyscyplinarnego toczącego się w stosunku do nauczyciela akademickiego ma jak najbardziej związek z pełnioną przez niego funkcją, a ponadto dla opinii publicznej ważna jest treść orzeczenia dyscyplinarnego. Nauczyciel akademicki, który kształci młodzież winien spełniać określone kryteria merytoryczne i moralne, i sprzeczne z interesem środowiska i uczelni byłoby utajnianie dotyczących go orzeczeń dyscyplinarnych.

W przywołanym już wyroku z dnia 7 października 2011 r., sygn. akt IV SAB/Wr 58/11 tutejszy Sąd wprost stwierdził, że informacja o treści prawomocnego orzeczenia Komisji dyscyplinarnej do spraw nauczycieli akademickich, o zastosowaniu jednej z kar dyscyplinarnych, o których mowa w art. 140 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym ma walor informacji publicznej i podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Podobnie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 17 listopada 2010 r., sygn. akt IV SAB/Po 55/10, iż dokumenty wytworzone przez Rzecznika Dyscyplinarnego, w związku z realizacją zadań publicznych uznać należy za dokumenty stanowiące informację publiczną. (...) W niniejszej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki warunkujące możliwości realizacji prawa do informacji publicznej w przewidzianych ustawą o dostępie do informacji publicznej formach – "wniosek dyscyplinarny" jest informacją publiczną będącą w posiadaniu organu wykonującego zadania publiczne i dysponującego majątkiem publicznym, której wcześniej nie udostępniono publicznie".

Dodać warto, że skargę kasacyjną od tego wyroku oddalił NSA wyrokiem z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. akt I OSK 391/11, w którym stwierdził, że żądanie udostępnienia wniosku dyscyplinarnego dotyczącego ukarania i wszczęcia postępowania dyscyplinarnego jest żądaniem udostępnienia informacji publicznej. (...)

Skład Sądu orzekającego w niniejszej sprawie w pełni podziela tezy zawarte w przywołanych orzeczeniach. Nie pozostawiają one wątpliwości co do tego, że wniosek o niekaranie pracownika naukowego, jak i orzeczenie o niekaraniu go, stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu. Brak przy tym jakichkolwiek racjonalnych względów by pozostałym materiałom sprawy, o jakie wniósł skarżący, odmówić takiego przymiotu. Uznać, że nie stanowią one informacji publicznej, i udostępnienia jej odmówić (taki wniosek można też wyprowadzić z motywów wyroku WSA w Poznaniu z dnia 17 listopada 2010 r. wyżej wymienionego).

W związku z tym uznając, że Rektor Politechniki W., jako podmiot zobowiązany, jest bezczynny w sprawie wniosku skarżącego z dnia 22 czerwca 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku, na podstawie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) dalej p.p.s.a.

Jednocześnie Sąd nie stwierdził by bezczynność w sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa gdyż Rektor Politechniki W. niezwłocznie udzielił jednak (błędnej jedynie) odpowiedzi na żądanie skarżącego. Sąd nie wymierzył też w ślad za tym stosownej grzywny (art. 149 § 2 p.p.s.a.).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.