Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 11 lipca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) sędzia del. WSA Maciej Kobak po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R.S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 września 2021 r. sygn. akt III SAB/Gl 239/20 w sprawie ze skargi R.S. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w [...] w przedmiocie dostępu informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 8 września 2021 r. sygn. akt III SAB/Gl 239/20 oddalił skargę R.S. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w [...] w przedmiocie dostępu informacji publicznej.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł R.S. Zaskarżając wyrok w całości, na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej w skrócie "p.p.s.a.") zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1) art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j.: Dz. U. z 2020 r., poz. 2176 ze zm., dalej w skrócie "u.d.i.p."), poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, kiedy skarżący, przebywając w zakładzie karnym, może zapoznać się z informacją publiczną tylko w określony sposób, o który wnioskował, a więc na płycie CD lub DVD;

2) art. 10 ust. 1 u.d.i.p., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nieuzasadnione przyjęcie, że udostępnienie informacji publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej wyklucza zastosowanie art. 12 ust. 2 u.d.i.p., podczas gdy art. 10 ust. 1 u.d.i.p. nie przesądza o braku możliwości przekazania informacji publicznej udostępnianej poprzez Biuletyn Informacji Publicznej również poprzez inne kanały dystrybucji, w tym w sytuacji, gdy osoba, która domaga się dostępu do tej informacji, przebywa w zakładzie karnym;

3) art. 12 ust. 2 u.d.i.p., poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy przepis ten nie wyłącza obowiązku zapewnienia możliwości kopiowania informacji publicznej albo jej wydruku lub przesłania informacji publicznej albo przeniesienia jej na odpowiedni, powszechnie stosowany, nośnik informacji, w przypadku gdy informacja publiczna została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej.

Wskazując na powyższe zarzuty, skarżący kasacyjnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi. Ponadto wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz oświadczył, że zrzeka się rozprawy.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawił argumentację mającą wykazać zasadność podniesionych w niej zarzutów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W świetle art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, ponieważ w świetle art. 183 § 1 p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Jeżeli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a., a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak, to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów skargi kasacyjnej, a upoważniony jest do oceny zaskarżonego orzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wniesionej skardze kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 193 zdanie drugie p.p.s.a., uzasadnienie wyroku oddalającego skargę kasacyjną zawiera ocenę zarzutów skargi kasacyjnej. Zatem Naczelny Sąd Administracyjny nie przedstawia w uzasadnieniu wyroku oddalającego skargę kasacyjną opisu ustaleń faktycznych i argumentacji prawnej podawanej przez organy i Sąd pierwszej instancji.

Przedmiotem niniejszej sprawy jest bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w [...] w przedmiocie rozpoznania wniosku R.S. z dnia 28 sierpnia 2020 r. Wnioskiem tym zwrócił się on o udostępnienie informacji publicznej w postaci kopii wszystkich wyroków wraz z uzasadnieniami, wydanych w roku 2019 r. w sprawach zarejestrowanych w repertorium C pod symbolem 325. Jako formę udostępnienia żądanej informacji wskazał także płytę CD lub DVD.

W sprawie nie jest sporne, iż Prezes Sądu Rejonowego w [...] jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej oraz że żądana przez wnioskodawcę informacja stanowi informację publiczną. R.S. nie kwestionuje także faktu, że na skutek jego wniosku żądana informacja została w ustawowym terminie udostępniona przez organ do publicznej wiadomości w Portalu Orzeczeń Sądu jako obowiązującym publikatorze. W ocenie skarżącego kasacyjnie organ pozostaje natomiast w bezczynności, gdyż nie zrealizował wniosku z dnia 28 sierpnia 2020 r. w żądany przez stronę sposób, a więc nie udostępnił wnioskowanej informacji w formie kopii lub na płycie CD lub DVD.

Należy wskazać, że zakres i charakter prawa do informacji publicznej określają art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. Przepisy te stanowią, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Jednocześnie Konstytucja RP w art. 61 ust. 3 stanowi, że ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach: ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Konstytucyjne prawo dostępu do informacji publicznej zostało skonkretyzowane w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p., każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej. Stosownie do treści art. 10 ust. 1 u.d.i.p., informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium (w aktualnym stanie prawnym – portalu danych), jest udostępniana na wniosek. Oznacza to zatem, że informacje udostępnione w/w publikatorach nie podlegają udostępnieniu na wniosek. Innymi słowy, podmiot zobowiązany nie ma obowiązku udostępniać informacji publicznej w formie i w sposób wskazany we wniosku, jeśli udostępnił ją już we wskazanych publikatorach. Z taką sytuacją – wbrew twierdzeniu skarżącego kasacyjnie – mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Ponadto zauważyć należy, że udostępnienie informacji publicznej w BIP zwalnia także podmiot zobowiązany z obowiązku potwierdzania na piśmie jej istnienia, jak również na dysponencie tej informacji nie spoczywa obowiązek dokonywania wydruków z BIP i przesyłania ich wnioskodawcy. Biuletyn Informacji Publicznej został stworzony w celu powszechnego i bezpłatnego udostępniania informacji publicznej w postaci elektronicznej. Biuletyn ten składa się z witryn internetowych, na których władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne udostępniają informacje publiczne. Są to tzw. strony podmiotowe BIP, na których podmiot prowadzący taką stronę publikuje informacje służące wszystkim odwiedzającym, a dotyczące np. jego statusu prawnego, przedmiotu i trybu działania, prowadzonych rejestrów, ewidencji, czy też zgromadzonych archiwów (por. wyrok NSA z dnia 1 czerwca 2023 r., sygn. akt III OSK 631/22). Jak wynika ze strony internetowej orzeczenia.[...].sr.gov.pl, Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w [...] jest elementem strony podmiotowej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w [...], o czym świadczy widniejące na tym Portalu logo BIP, stanowiące element identyfikacji wizualnej przynależności do Biuletynu Informacji Publicznej. Działanie podmiotu zobowiązanego w tej sprawie wypełniło zatem obowiązek udostępnienia informacji publicznej na wniosek R.S. z dnia 28 sierpnia 2020 r. Skarżący kasacyjnie nie może oczekiwać, że żądane przez niego orzeczenia Sądu Rejonowego w [...], które w formie zanonimizowanej opublikowane są w ogólnodostępnym Portalu Orzeczeń tego Sądu, o czym został poinformowany w terminie określonym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. (pismo z dnia 9 września 2020 r.), dodatkowo będą mu przesyłane w innej formie. Jeżeli zatem organ udostępnił żądaną przez R.S. informację w drodze jej upublicznienia i stała się ona ogólnodostępna, to – jak już wyżej wskazano – wykluczona jest możliwość dodatkowego jej udostępnienia w formie przesłania kopii lub zapisu na płycie CD lub DVD. Ponadto podkreślenia wymaga, że podniesiona przez skarżącego kasacyjnie okoliczność, iż przebywa w zakładzie karnym i w związku z tym nie ma nieograniczonego dostępu do internetu jest prawnie irrelewanta dla oceny prawidłowości zaskarżonego wyroku.

Wobec powyższego, zarzuty naruszenia art. 2 ust. 1, art. 10 ust. 1 i art. 12 ust. 2 u.d.i.p. należało uznać za niezasadne.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł, jak w sentencji wyroku.

Podstawą do rozpoznania skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym był przepis art. 182 § 2 i 3 in fine p.p.s.a.