Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka, , Sędzia WSA Tadeusz Nowak, Sędzia WSA Tomasz Stawecki (spr.), Protokolant sekr. sąd. Anna Tomaszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 marca 2017 r. sprawy ze skargi Towarzystwa [...] w [...] na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] czerwca 2016 r. znak: [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego oddala skargę.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...], po rozpatrzeniu odwołania Towarzystwa [...] z siedzibą w [...], zwanego dalej "skarżącym", od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego nr [...] z dnia [...] marca 2016 r., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Wskazaną decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2016 r., znak: [...],[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego umorzył prowadzone z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie robót budowlanych prowadzonych w korycie rzeki [...] w miejscu oznaczonym jako "[...]" w miejscowości [...], na wysokości kompleksu obiektów elektrowni [...].

Zaskarżona decyzja została wydana w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Na skutek wpłynięcia do [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego informacji o prowadzonych w korycie rzeki [...] robotach budowlanych, inspektorzy organu dokonali w dniu [...] listopada 2015 r. oględzin w terenie. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazywał, że w korycie rzeki [...] prowadzone były roboty budowlane przy istniejącym urządzeniu hydrotechnicznym regulacyjnym, tj. ostrodze, oznaczonej – według ewidencji Regionalnego Zarządcy Gospodarki Wodnej – symbolem [...]. Przedstawiciel Dyrektora Regionalnego Zarządcy Gospodarki Wodnej (w tym przypadku również zarządcy obiektu) oświadczył, że posiada wiedzę o prowadzeniu – od dnia [...] października 2015 r. przez [...] sp. z o.o., zwanego dalej "inwestorem", robót budowlanych polegających na pracach remontowych, wzmacniających korpus ostrogi. Ustalono wszakże, iż dotychczas wykonane roboty nie zmieniły charakterystycznych parametrów obiektu. Z uwagi na to, że były to roboty o charakterze remontu, zatem zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego na ich wykonanie nie jest wymagane złożenie zgłoszenia, ani też uzyskanie pozwolenia na budowę.

Podczas oględzin stwierdzono również prowadzenie innych robót, polegających na wykonaniu w korycie rzeki [...]: poprzez zabicie ścianki szczelnej [...] (dwie sztuki po prawej i jedna sztuka po lewej stronie), każdy w kształcie czworoboku o wymiarach ok. 10 m x 10 m. Przedstawiciel inwestora tych robót oświadczył, że są to: obiekty technologiczne niezbędne do realizacji docelowych robót budowlanych (nierozpoczętych na dzień oględzin), przewidzianych do rozbiórki po demontażu progu tymczasowego, który to obiekt będzie realizowany po dokonaniu zgłoszenia do Wojewody [...].

Wobec powyżej ustalonego stanu faktycznego [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego postanowieniem nr [...] z dnia [...] listopada 2015 r. nałożył na inwestora obowiązek przedłożenia (w terminie jednego miesiąca od daty doręczenia postanowienia) opinii technicznej dotyczącej wykonanych w korycie rzeki Wisły robót budowlanych, zarówno związanych bezpośrednio, jak i nie związanych z remontem istniejącej ostrogi.

W toku prowadzonego postępowania [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego postanowieniem nr [...] z dnia [...]grudnia 2015 r. dopuścił Towarzystwo [...] z siedzibą w [...]do udziału w postępowaniu administracyjnym.

W dniu [...] stycznia 2016 r. inwestor przekazał wykonaną w styczniu 2016 roku autorstwa M. R. (posiadającego uprawnienia budowlane nr [...]) opinię techniczną dotyczącą wykonywanych w korycie [...] robót oraz kopię protokołu z dnia [...] sierpnia 2015 r. bezpiecznego użytkowania obiektu, sporządzonego każdorazowo w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 61 pkt 2 pr.bud., wykonanego na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 4 pr.bud.

Zgodnie z zapisami opinii: "prowadzone są prace budowlane polegające na wykonaniu zabezpieczenia wału rozdzielczego wraz z jego wzmocnieniem przy pomocy grodzie stalowych stanowiących obudowę oraz materiałów wypełniających (...). Prace te poprzedzone były usytuowaniem obiektu w naturze, co mogło być rozumiane jako rozpoczęcie robót budowlanych zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, jednak prace te wykonywane są zgodnie z zaleceniami protokołu (...) na podstawie art. 70 ustawy Prawo Budowlane, tj. poprzez usuwanie braków powodujących występowanie bezpośredniego zagrożenia stanu bezpieczeństwa. (...) Wg mojej opinii prace remontów ostrogi oraz wału należy bezwzględnie dokończyć, a do czasu wybudowania obiektu regulacyjnego przy Elektrowni [...] należy spowodować podpiętrzenia wód [...]w celu odpowiedniego chłodzenia bloków elektrowni, tym samym likwidując braki powodujące bezpośrednie zagrożenia stanu bezpieczeństwa, zdrowia i życia oraz mienia."

Według ww. protokołu dotyczącego obiektu Elektrowni [...] "ze względu na stan techniczny obiektów hydrotechnicznych opisywanych powyżej (tj. wał rozdzielczy i ostroga), a nade wszystko wskutek wystąpienia znacznego obniżenia się poziomu wody w rzece [...]i prognozie przewidującej dalszy spadek poziomu wody, przy jednoczesnym braku urządzeń wodnych zapewniających odpowiedni poziom wody, zasadnym staje się i wręcz koniecznym podjęcie działań, w efekcie których nastąpi czasowe podpiętrzenie wody rzeki [...]."

Jak ustalił organ prace remontowe prowadzono wobec ostrogi i wału. Polegały one na odtworzeniu stanu pierwotnego obiektów. Do wykonania tych robót, ze względu na specyfikę terenu, w którym były prowadzone - tj. rzeka [...] oraz Obszar [...], niezbędne było wykonanie platform przeładunkowych na wysokości uszkodzenia wału i głowicy ostrogi. Dzięki tym platformom możliwe było dostarczenie materiałów budowlanych drogą wodną od strony elektrowni, dla potrzeb remontu ostrogi, nie degradując tym samym prawego brzegu rzeki objętego ochroną i Obszarem [...]. Dowóz materiałów prawym brzegiem [...] mógłby spowodować uszkodzenie wałów przeciwpowodziowych na prawym brzegu rzeki tub konieczność budowy zupełnie nowej drogi dojazdowej, również zlokalizowanej na Obszarze [...]. Ewentualny dojazd tą drogą z dużą ilością materiałów i maszyn budowlanych, wywołane nimi drgania i hałas, mogłyby wpłynąć na siedliska ptaków zlokalizowane na prawym brzegu rzeki. Platformy powyższe stanowiły swoiste tymczasowe roboty technologiczne umożliwiające wykonanie remontu ostrogi.

[...] Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2016 r., znak: [...] umorzył prowadzone z urzędu postępowanie administracyjne robót budowlanych prowadzonych w korycie rzeki [...] w jej km [...] w miejscowości [...], na wysokości kompleksu obiektów elektrowni [...].

Organ pierwszej instancji powyższe rozstrzygnięcie wydał na podstawie art. 105 § 1 w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 23), zwanej dalej "k.p.a." oraz art. 83 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm.), zwanej dalej "pr.bud.".

Wobec powyżej opisanego stanu faktycznego mającego odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym, w opinii organu pierwszej instancji, roboty budowlane dotyczące remontu istniejącej ostrogi i istniejącego wału rozdzielczego nie wymagały uzyskania pozwolenia na budowę (pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych), ani też dokonania przez ich inwestora zgłoszenia do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Również roboty polegające na wykonaniu platform na wysokości uszkodzonego wału i głowicy ostrogi zrealizowane zostały w związku z koniecznością usunięcia uszkodzeń stwierdzonych podczas przeprowadzonej kontroli bezpiecznego użytkowania obiektu. Uszkodzenia to mogłyby bowiem spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Jednocześnie organ ustalił, że prace dotyczące ewentualnej budowy tymczasowego progu piętrzącego wody rzeki [...]jeszcze nie zostały rozpoczęte. Z tych zatem powodów [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego umorzył postępowanie administracyjne w sprawie.

W dniu 16 kwietnia 2016 r. Towarzystwo [...] z siedzibą w [...] złożyło odwołanie i wniosło o uchylenie w całości decyzji Nr [...] [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2016 r. Ponadto skarżący wniósł o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia w całości przez organ pierwszej instancji.

Kwestionowanemu rozstrzygnięciu skarżący zarzucił, że zostało wydane:

1) z naruszeniem wobec skarżącego praw strony do brania czynnego udziału w postępowaniu, w szczególności do złożenia końcowych wniosków i oświadczeń przed wydaniem decyzji (naruszenie art. 10 § 1 k.p.a.), wskutek nie uwzględnienia przepisu art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a.;

2) bez należytego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, jak również bez rozpatrzenia wszystkich zebranych w trakcie prowadzenia postępowania dowodów, czyli z naruszeniem art. 7 oraz art. 77 § 1 k.p.a.;

3) bez uwzględnienia przepisu art. 30 ust. 2a pr.bud. – przez co usankcjonowano roboty budowlane prowadzone w warunkach samowoli budowlanej;

4) z błędnym ustaleniem, że obowiązek usunięcia braków w budowli powodujących pośrednie zagrożenie stanu bezpieczeństwa, o którym jest mowa w art. 70 ust. 1 pr.bud., w odniesieniu do ostrogi w nurcie rzeki [...] (tamy poprzecznej Nr [...]), dotyczył inwestora, który nie jest właścicielem, zarządcą, czy też użytkownikiem tej budowli, położonej bezpośrednio w strefie korytowej [...] i pozostającej we władaniu wyłącznie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w [...].

Skarżący podkreślił także, że w dniu [...] marca 2016 r., czyli przy zachowaniu terminu na wniesienie przez strony końcowych wniosków i oświadczeń przed wydaniem decyzji – Towarzystwo nadało szczegółowe wnioski dotyczące prowadzonych robót budowlanych, wysłane w przesyłce poleconej nr [...] z Urzędu Pocztowego Nr [...] w [...]. Przesyłka ta została doręczona do organu pierwszej instancji w dniu [...] marca 2016 r. Tym samym wydanie kwestionowanej decyzji już w dniu [...] marca 2016 r. skutkowało istotną w sprawie okolicznością, iż organ wojewódzki nie dopełnił spoczywającego na nim obowiązku zapewnienia wszystkim stronom postępowania czynnego udziału. Miało to istotny wpływ na wynik sprawy (umorzenie postępowania).

Po rozpatrzeniu odwołania złożonego przez Towarzystwo [...], Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W opinii organu odwoławczego zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazywał, że stan techniczny obiektu, przed rozpoczęciem przedmiotowych prac naprawczych, stwarzał realne zagrożenie, w szczególności dla bezpieczeństwa energetycznego, a zatem podjęcie przez inwestora działań w trybie art. 70 ust. 1 pr.bud., nie wymagało uzyskania stosownego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, w związku z art. 30 ust. 1 pkt 2a pr.bud.

Dalej organ wskazał, że w przypadku, gdy organy nadzoru budowlanego uznają (co miało miejsc w przedmiotowej sprawie), że nie doszło do naruszenia przepisów, nie wydają decyzji merytorycznej, lecz decyzję formalną na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. W takim przypadku brakuje bowiem podstaw do rozstrzygania o istocie postępowania i wydawania decyzji w przedmiocie nałożenia jakichkolwiek nakazów lub obowiązków na określony podmiot.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego, dotyczącego naruszenia przez organ wojewódzki art. 10 § 1 k.p.a. w zw. z art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. organ odwoławczy wskazał, że art. 57 § 5 k.p.a. stanowi normę procesową, adresowaną do strony postępowania administracyjnego, a nie do organu (vide: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. ak II SA/Kr 1036/14). Zatem pozostawienie pisma informującego m.in. o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym w siedzibie Towarzystwa (w dniu [...] marca 2016 r.), nie narusza art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a.

Ustosunkowując się z kolei do zarzutów naruszenia przez organ wojewódzki art. 7 i 77 § 1 k.p.a., Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego po analizie przedmiotowej sprawy oświadczył, że nie stwierdził naruszenia ww. przepisów.

Odpowiadając na zarzut, że Spółka [...] nie jest właścicielem, zarządcą ani użytkownikiem tej budowli, a zatem nie do niej należał obowiązek usunięcia braków w budowli powodujących bezpośrednie zagrożenie stanu bezpieczeństwa, organ drugiej instancji wskazał, że przepis art. 70 ust. 1 pr.bud. nakłada określone w nim obowiązki na podmioty zobowiązane do zachowania dbałości o właściwe utrzymanie i użytkowanie obiektu budowlanego, a także na użytkownika który korzysta z obiektu budowlanego, co powoduje, że krąg podmiotów zobowiązanych może być szerszy od tego, który wynika z literalnego brzmienia art. 61 pr.bud. Z akt sprawy wynika, że stan techniczny przedmiotowej ostrogi, ma bezpośredni wpływ na pracę Elektrowni [...], a zatem Spółka [...] jest bezpośrednio zainteresowana stanem technicznym obiektu i z tego względu również jego użytkownikiem.

Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem Towarzystwo [...] z siedzibą w [...] złożyło w dniu [...] sierpnia 2016 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] czerwca 2016 r. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o uchylenie w całości poprzedzającej ją decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2016 r. skarga obejmowała także wniosek o zasądzenie na rzecz skarżącego od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego zwrotu kosztów postępowania sądowo–administracyjnego.

Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił utrzymanie w mocy decyzji organu pierwszej instancji, wydanej z błędnym zastosowaniem art. 105 § 1 k.p.a., w związku z niewyczerpującym ustaleniem stanu faktycznego i prawnego sprawy (naruszenie art. 7 k.p.a.) oraz nie rozpatrzeniem zebranych w sprawie wszystkich istotnych dowodów (naruszenie art. 77 § 1 k.p.a.), jak również z uwagi na błędną wykładnię art. 70 ust. 1 pr.bud. oraz naruszeniem art. 81c ust. 1 pkt. 1 pr.bud., gdyż:

w sprawie ostrogi (hydrotechnicznej budowli regulacyjnej) Nr [...] zdaniem skarżącego nie miał zastosowania wobec faktycznego wykonawcy nielegalnych robót budowlanych przywołany powyżej art. 70 ust. 1 pr.bud. gdyż, jak wynika to wprost z książki tego obiektu budowlanego, znajdującej się w aktach administracyjnych sprawy – jedynym właścicielem, zarządcą i użytkownikiem tej budowli jest administrator wód [...] - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w [...], a nie wykonawca prac – [...] Sp. z o.o.,

w sprawie drugiej budowli, przy której odbywały się prace – fragmentu lewego wału rzeki w okolicy [...] km szlaku żeglugowego [...], oddzielającego teren należący do Elektrowni [...] od międzywała [...] w [...] (tak zwanego wału "rozdzielczego") – brak jest w aktach administracyjnych dokumentu, który by świadczył o tym, kto jest właścicielem (zarządcą lub użytkownikiem) tego obiektu. Tym samym – wobec wymienionej budowli organy obu instancji nadzoru budowlanego w swoich rozstrzygnięciach o umorzeniu postępowania nie wyjaśniły należycie stanu faktycznego sprawy i nie zebrały wszystkich dowodów – co oznacza naruszenie art. 7 oraz art. 77 § 1 k.p.a., jak również art. 81c ust. 1 pkt. 1 pr.bud.,

roboty, dotyczące obu omawianych budowli zostały przeprowadzone z naruszeniem art. 29 ust. 3 pr.bud. – gdyż obiekty te położone są w obszarze specjalnej ochrony ptaków sieci [...]o nazwie "[...]". Gdyby nawet uznać, że obowiązek dla wykonania prac wynikał z dokonanych kontroli stanu technicznego tych budowli wodnych – to usunięcie stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości, o których jest mowa w art. 66 ust. 1 pkt. 1-3 pr.bud., powinno mieć miejsce dopiero po wydaniu przez Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] decyzji nakładającej obowiązek usunięcia tych nieprawidłowości we wskazanym terminie – podczas, gdy jak wynika to z akt administracyjnych sprawy, decyzja taka w ogóle nie została wydana przez wymieniony organ pierwszej instancji.

Ponadto, zdaniem skarżącego, utrzymano w niej w mocy decyzję pierwszoinstancyjną, wydaną po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego z naruszeniem wobec skarżącego art. 7, 8 i 10 § 1 k.p.a., w związku z "cofnięciem" przez ten organ wyznaczonego skarżącemu terminu możliwości zapoznania się z kompletnymi aktami sprawy i wniesienia końcowych uwag oraz wniosków – przed wydaniem w dniu [...] marca 2016 r. decyzji Nr [...] – co miało istotny wpływ na wynik rozstrzygnięcia instancyjnego.

Skarżący wskazał wreszcie, że zaskarżona decyzja:

a) została wydana bez rozważenia wszystkich istotnych w sprawie zarzutów, zawartych w odwołaniu skarżącego – w szczególności bez ustosunkowania organu odwoławczego do wskazanego przez Towarzystwo istotnego w omawianej sprawie dowodu, znajdującego się w aktach sprawy pn. "Zarządzenie Pokontrolne Nr [...] Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w [...]" (sygn.

[...]), sporządzonego w dniu [...] grudnia 2015 r. i dotyczącego kontroli gospodarowania wodami przeprowadzonej przez Regionalnego Zarządcę Gospodarki Wodnej w [...]. Z dokumentu tego wynika jednoznacznie, że omawiane prace, których dotyczyło ostatecznie umorzone przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu [...] czerwca 2016 r. postępowanie, polegały faktycznie na nielegalnym rozpoczęciu w dniu [...] października 2015 r. budowy tymczasowego progu mającego "podpiętrzać" wody [...]w pobliżu Elektrowni "[...]" – na potrzeby pracy ujęcia wód chłodzących dla tego zakładu,

b) jest obciążona wadą, o której jest mowa w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., co skutkuje wznowieniem postępowania zakończonego ostatecznie w dniu [...] czerwca 2016 r., gdyż Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie uznał za stronę umorzonego postępowania Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w [...], podmiotu, który jest zarówno właścicielem, jak i użytkownikiem obiektu budowlanego – ostrogi Nr [...], ponieważ nie doręczył tej decyzji ww. podmiotu, a jedynie przekazał ją do wiadomości tej instytucji, co nie wywołuje żadnych skutków prawnych, w tym – nie daje prawa jej zaskarżenia, należnego wymienionej jednostce administracyjnej, reprezentującej w omawianej sprawie Skarb Państwa.

W dniu [...] września 2016 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Organ wskazał, że przesłanki zaskarżonego rozstrzygnięcia zostały przedstawione w jego uzasadnieniu. Tym samym odpowiadając na skargę, podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie Sąd orzekający w niniejszej sprawie podkreśla, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1647 z późn. zm.) zadaniem Sądu jest dokonanie kontroli zaskarżonego aktu administracyjnego pod względem zgodności z prawem, czyli prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Jednocześnie stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; zwanej dalej "p.p.s.a.") sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi ani powołaną podstawą prawną.

Skarga jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W niniejszej sprawie, po przeprowadzeniu analizy zgromadzonego materiału dowodowego oraz rozważeniu stanowisk stron i podniesionych przez nie argumentów, a także po szczegółowym zbadaniu przepisów prawnych obowiązujących w dacie wydania zaskarżonej decyzji, jak również decyzji organu pierwszej instancji, Sąd nie znajduje bowiem podstawy pozwalającej na podzielenie argumentów zawartych w skardze.

Przede wszystkim Sąd stwierdza, że dla wykonania przedmiotowych robót budowlanych nie było wymagane ani pozwolenie na budowę ani zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych. Prace polegające na umocnieniu istniejącej w korycie rzeki [...] ostrogi, w tym także obejmujące wykorzystanie odpowiednich platform, z istoty rzeczy mogły i powinny być traktowane, jako prace remontowe, do których stosuje się przepisy powołanej wyżej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409) w brzmieniu z dnia [...] marca 2016 r. oraz [...] czerwca 2016 r. Zgodnie z art. 3 ust. 8 pr.bud. były to bowiem roboty budowlane: (1) wykonywane w istniejącym obiekcie budowlanym, (2) polegające na odtworzeniu stanu pierwotnego (ostroga bowiem zbudowana została wiele lat wcześniej), (3) jednocześnie nie stanowiące bieżącej konserwacji obiektu. Wskazana definicja legalna remontu wyraźnie dopuszcza stosowanie w takim przypadku wyrobów lub materiałów budowlanych innych niż zostały użyte w stanie pierwotnym. W sensie prawnym zgodność wykonywanych prac z definicją legalną remontu dotyczyła wszystkich kluczowych składników identyfikacji tego rodzaju robót budowlanych: przedmiotu prac, celu ich prowadzenia, charakteru oraz używanych materiałów.

Fakt zakwalifikowania prowadzonych przez inwestora prac do kategorii remontu uzasadniony był potwierdzoną przez wykonaną opinię techniczną okolicznością wymywania przez wodę piasku i materiałów, z których wykonana była ostroga.

Skoro prowadzone były prace remontowe to znaczy, że zastosowanie znajdował art. 29 ust. 2 pkt 1 pr.bud. przewidujący, że wykonywanie robót budowlanych polegające na remoncie istniejących obiektów budowlanych nie wymaga pozwolenia na budowę. Z materiałów sprawy wynika ponadto, że istniejącej ostrogi nie należy traktować, jako opaski brzegowej lub innego liniowego umocnienia brzegu rzeki, które jednocześnie nie stanowi konstrukcji oporowej. Nawet jednak, gdyby przyjąć interpretację odmienną niż uczynił to organ pierwszej instancji, to wykonanie wskazanego obiektu również podlegałoby zwolnieniu z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę (patrz art. 29 ust. 1 pkt 17 pr.bud.). Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 12 pr.bud. pozwolenia na budowę nie wymagało również prowadzenie prac polegających na wykonaniu tymczasowych przyczółków w kształcie czworoboku, czyli obiektów technologicznie niezbędnych do realizacji docelowych robót budowlanych, gdyż one będą przedmiotem odrębnego zgłoszenia Wojewody [...].

Sąd nie podzielił również zarzutu wyrażonego w skardze, że roboty, dotyczące omawianych obiektów budowlanych zostały przeprowadzone z naruszeniem art. 29 ust. 3 pr.bud., z tego względu, że są one położone w obszarze specjalnej ochrony ptaków sieci [...]o nazwie "[...]". Powołany art. 29 ust. 3 pr.bud. wskazuje bowiem, że pozwolenie na budowę jest niezbędne dla wykonania przedsięwzięcia wymagającego przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar [...]. Zgodnie jednak z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.) ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub na obszar [...]wymagana jest wówczas, gdy dane przedsięwzięcie może zawsze znacząco oddziaływać na chroniony obszar lub może potencjalnie oddziaływać, a jednocześnie obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania zostaje stwierdzony w odrębnym trybie. Aby zatem rozstrzygnąć, czy z powołanych przepisów wynika dla inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę należy wykazać, że przedmiotowa ostroga w korycie rzeki [...] oraz tymczasowe przyczółki są uznawane za odpowiednią kategorię przedsięwzięcia wymienionego w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1397). W świetle tych przepisów, Sąd uznaje stanowisko [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego za zasadne. Przedmiotowe prace budowlane nie dotyczą bowiem żadnego z przedsięwzięć wymienionych w przepisach ww. rozporządzenia, w szczególności w § 2 ust. 1 pkt 33-39 ani § 3 ust. 1. Nie są to bowiem ani porty lub śródlądowe drogi wodne, ani zapory i inne urządzenia przeznaczone do spiętrzania wody na wysokość przekraczającą wielkości wskazane w przepisach, ani budowle służące do zatrzymywania i stałego retencjonowania masy wody, ani urządzenia do przerzutu wody w celu zwiększenia zasobów wodnych cieków itp.

Uznanie, że przedmiotowe roboty budowlane nie wymagają pozwolenia na budowę, powoduje również, że na inwestorze nie ciążył obowiązek dokonania właściwemu organowi zgłoszenia o zamiarze wykonywania robót budowlanych. Art. 30 ust. 1 pkt 2 pr.bud. przewiduje bowiem obowiązek zgłoszenia, jeśli dotyczy ono remontu, o którym mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1 pr.bud. (wymienionym wyżej), z wyjątkiem wszakże remontu obiektów budowlanych, których budowa nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Wykładnia systemowa przepisów przesądza, że inwestor objęty jest wskazanym wyjątkiem.

Analiza powyższych przepisów potwierdza zatem przedstawione stanowisko organów administracji i bezzasadność zarzutu skargi, odnoszącego się do art. 29 oraz art. 30 pr.bud.

W materiale dowodowym Sąd nie znajduje również potwierdzenia zarzut niewłaściwego zastosowania art. 70 ust. 1 pr.bud. Skarżący nie wziął bowiem pod uwagę okoliczności, że wymieniony przepis stanowi część szczególnej regulacji rozdziału 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, określającej obowiązki podmiotów w zakresie utrzymania obiektów budowlanych. Co do zasady bowiem obowiązki takie spoczywają na właścicielu lub zarządcy obiektu budowlanego. W przypadku przedmiotowej ostrogi, funkcję taką wykonuje – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 469 ze zm.) – Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej.

Wskazany art. 70 ust. 1 pr.bud. przewiduje jednak, że w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1-4a pr.bud., obowiązek usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną itp., może wynikać z przepisów odrębnych. W takich przypadkach, obowiązki dokonania napraw ciążą również na użytkowniku obiektu budowlanego nie będącym właścicielem ani zarządcą obiektu.

W rozpatrywanej sprawie na inwestorze ciążą określone przez przepisy prawa obowiązki do wytwarzania energii elektrycznej oraz utrzymywania zdolności źródeł do wytwarzania energii elektrycznej w ilości i jakości wynikającej z zawartych umów sprzedaży oraz umów o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej; z uwzględnieniem możliwości technicznych, w szczególności jeżeli jest to konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, a także zapewnienia jakości dostarczanej energii, ciągłości i niezawodności jej dostarczania oraz uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób lub strat materialnych (między innymi art. 9j ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.). Powołany art. 9j ust. 1 Prawa energetycznego, a także liczne inne przepisy tej ustawy są bez wątpliwości "przepisami odrębnymi" w rozumieniu art. 70 ust. 1 pr.bud. Wynika z tego więc obowiązek dokonywania napraw obiektu budowlanego, który jest przedmiotem użytkowania inwestora.

W związku z powyższym zarówno organ pierwszej instancji, jak i organ drugiej instancji prawidłowo wskazały, że stwierdzony przez inwestora i potwierdzony w późniejszej opinii technicznej stan przedmiotowej ostrogi w korycie rzeki [...] mógł być kwalifikowany jako uszkodzenie obiektu budowlanego lub występowanie bezpośredniego zagrożenia takim uszkodzeniem, co jednocześnie mogło powodować zagrożenie dla bezpieczeństwa mienia lub środowiska (art. 61 pkt 2 pr.bud.; vide: Opinia techniczna dotycząca wykonanych robót w korycie rzeki [...] w jej km [...] w miejscowości [...] na wysokości istniejącej ostrogi oznaczonej symbolem [...] oraz kompleksu obiektów elektrowni [...], ze stycznia 2016 r., opracowana przez mgr inż. M. R., upr. nr [...], i przedłożona przez przedsiębiorstwo [...], z siedzibą w [...]). W związku z tym należy stwierdzić, że organy nadzoru budowlanego prawidłowo zastosowały art. 62 ust. 1 pkt 4 pr.bud. kontrolując, czy ma miejsce bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego, jaki stanowi ww. ostroga w nurcie rzeki [...]. Konsekwentnie zatem nałożono na inwestora obowiązek przedłożenia odpowiedniej ekspertyzy technicznej. Ekspertyza ta wykazała zasadność zarówno dokonania remontu ostrogi, jak i pozostałych robót budowlanych, związanych z przedmiotową inwestycją.

Mając na uwadze powyższe [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że działania inwestora w opisanym zakresie nie wiązały się z naruszeniem przepisów prawa. Z tego powodu organ, działając na podstawie art. 105 § 1 w związku z art. 104 k.p.a., umorzył prowadzone z urzędu postępowanie administracyjne dotyczące robót budowlanych w korycie rzeki [...] w miejscowości [...].

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego oceniając zarówno stan faktyczny, będący podstawą decyzji organu pierwszej instancji, jak i obowiązujące przepisy prawa stwierdził, że w postępowaniu przed organem pierwszej instancji ustalono wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, a następnie z uwagi na zgodność działań inwestora z prawem, utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Organ drugiej instancji potwierdził tym samym, że nie doszło do naruszenia art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. w zakresie wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności faktycznych. Nie doszło również do działania niezgodnego z art. 105 § 1 k.p.a., gdyż postępowanie organu nadzoru budowlanego stało się bezprzedmiotowe.

Sąd w pełni podziela stanowisko organu drugiej instancji. Sąd nie stwierdził okoliczności faktycznych, które nie zostałyby dostatecznie wyjaśnione, aby załatwić sprawę, mając na uwadze interes społeczny i słuszny interes obywateli. Nie ma też podstaw do uznania, że którykolwiek z wymienionych interesów został naruszony poprzez prowadzenie robót budowlanych przy ostrodze zlokalizowanej w korycie rzeki [...]. Wbrew skarżącemu działania inwestora nie mogą być również uznane za naruszające przepisy o ochronie przyrody i środowiska naturalnego.

W powyższym stanie rzeczy należy uznać zasadność stwierdzenia przez organ pierwszej instancji bezprzedmiotowości postępowania administracyjnego. Zgodnie ze stanowiskiem nauki prawa, a także dominującego orzecznictwa sądów administracyjnych z bezprzedmiotowością postępowania mamy do czynienia, gdy odpadł którykolwiek z konstytutywnych elementów sprawy administracyjnej, w szczególności gdy organ stwierdzi brak podstaw prawnych lub faktycznych do dalszego prowadzenia postępowania. W rozpatrywanym przypadku strona podmiotowa nie budziła wątpliwości, również z tego względu, że skarżący (Towarzystwo [...] z siedzibą w [...]) zostało uznane za stronę postępowania. Organ nie stwierdził także, aby został naruszony przepis prawa lub pozostawał niewykonany bądź niewłaściwie wykonany ciążący na inwestorze bądź innym organie obowiązek prawny. W tym sensie należało uznać brak sprawy administracyjnej, mogącej być przedmiotem postępowania. Zasadna zatem jest również decyzja organu drugiej instancji, zarówno w jej wymiarze procesowym (tj. w zakresie zastosowania art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.), jak i materialnoprawnym (patrz też A. Wróbel, Komentarz do art. 105, w: A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz LEX, wydanie 5., Warszawa 2013, str. 630 i cytowane tam orzecznictwo sądowe).

Biorąc pod uwagę przedstawioną analizę przepisów prawa mających zastosowanie w rozpatrywanej sprawie, zasady rozumowania prawniczego i okoliczności faktyczne istotne w sprawie, Sąd w pełni podzielił stanowisko organu, który wydał zaskarżoną decyzję. Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a skarga całkowicie niezasadna.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U z 2016 r., poz. 1259, ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł jak w sentencji.