drukuj    zapisz    Powrót do listy

6119 Inne o symbolu podstawowym 611, Podatek dochodowy od osób prawnych, Dyrektor Izby Skarbowej, Oddalono skargę kasacyjną, II FSK 335/09 - Wyrok NSA z 2010-07-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II FSK 335/09 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2010-07-08 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-03-02
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Antoni Hanusz /sprawozdawca/
Jan Rudowski /przewodniczący/
Sławomir Presnarowicz
Symbol z opisem
6119 Inne o symbolu podstawowym 611
Hasła tematyczne
Podatek dochodowy od osób prawnych
Sygn. powiązane
I SA/Gd 358/08 - Wyrok WSA w Gdańsku z 2008-11-20
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 137 poz 926 art. 116 § 2, art. 116 § 1 pkt 1 lit. b)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia del. WSA Sławomir Presnarowicz, Protokolant Justyna Bluszko - Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Z. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 listopada 2008 r. sygn. akt I SA/Gd 358/08 w sprawie ze skargi Z. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 10 marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe spółki 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Z. S. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G. kwotę 2700 (słownie: dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

II FSK 335/09

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 listopada 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w sprawie o sygnaturze akt I SA/Gd 358/09, oddalił skargę Z.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 10 marca 2008 roku w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki. Ze stanu sprawy przyjętego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S., po ponownym rozpoznaniu sprawy, działając na podstawie art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.,) dalej jako "o.p.." orzekł o solidarnej odpowiedzialności Z.S. jako członka zarządu Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego T. sp. z o.o. z siedzibą w O. za zaległości podatkowe tej spółki w podatku dochodowym od osób fizycznych za grudzień 2001 r., styczeń, luty, marzec kwiecień, maj 2002 r., październik, listopad, grudzień 2003 r. i styczeń 2004 r., zaległości w podatku dochodowym od osób prawnych za 2001 r. oraz zaległości w podatku VAT za grudzień 2001 r., styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, wrzesień 2002 r., listopad, grudzień 2003 r., styczeń, luty, marzec, kwiecień, wrzesień, listopad, grudzień 2004 r. oraz styczeń, luty, marzec i maj 2005 r. Na postawie odpisów z Rejestru Handlowego organ ustalił, że od chwili po-wstania spółki T. w 1998 r. do dnia wydania przedmiotowej decyzji zarząd spółki nie zmienił się, tj. jego skład niezmiennie obejmował osoby R.B., R.K. oraz skarżącego. W toku prowadzenia działalności spółka T. nie wywiązała się z szeregu zobowiązań podatkowych, w tym z obowiązku zapłaty podatku od osób prawnych i podatku od towarów i usług oraz uchybiła obowiązkom płatnika poprzez brak wpłaty pobranych od pracowników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Z uwagi na powyższe uchybienia organ podatkowy decyzjami: [...] z dnia 2 grudnia 2002 r., [...] z dnia 2 grudnia 2002 r., [...] z dnia 7 września 2004 r.,[...] z dnia 7 września 2004 r. określił wysokość pobranych a niewpłaconych zaliczek podatku dochodowego od osób fizycznych za okres od miesiąca grudnia 2001 r. do stycznia 2004 r. oraz orzekł odpowiedzialność podatkową płatnika. Decyzją [...] z dnia 21 czerwca 2005 r. określił zobowiązanie podatkowe spółki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za 2001 r., a decyzjami z dnia 28 czerwca 2004 r. i z dnia 25 stycznia 2007 r. zobowiązania w podatku VAT za miesiące od grudnia 2001 r. do marca 2004 r. Brak dobrowolnego uregulowania zobowiązań spowodował wszczęcie wobec spółki T. postępowania egzekucyjnego, w ramach którego, na skutek zajęcia rachunku bankowego i wierzytelności oraz egzekucji z ruchomości i nieruchomości doszło jedynie do częściowego zaspokojenia Skarbu Państwa oraz pozostałych wierzycieli spółki. Na wniosek zarządu z dnia 18 października 2002 r. zostało wobec spółki wszczęte postępowanie restrukturyzacyjne, które z uwagi na niedotrzymanie warunków restrukturyzacji zostało umorzone w dniu 14 kwietnia 2004 r. Umorzone zostało także postępowanie egzekucyjne. W wydanym w tym przedmiocie postanowieniu z dnia 7 marca 2007 r. umorzenie postępowania egzekucyjnego zostało uzasadnione bezskutecznością dalszego pro-wadzenia postępowania, ponieważ spółka T. nie posiada już żadnego majątku i nie prowadzi działalności gospodarczej. Wobec powyższego organ uznał, że w sprawie zaistniały przesłanki orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. o których mowa w art. 116 o.p., natomiast podnoszoną przez Z.S. okoliczność, że był on jedynie piastunem funkcji członka zarządu i nie miał wpływu na decyzje dotyczące działań spółki uznał za pozostająca bez znaczenia dla przedmiotowej sprawy, ponieważ nie wykazał on aby zrezygnował z tej funkcji lub został z niej odwołany na mocy uchwały wspólników. Decyzją z dnia 10 marca 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w G. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję podzielając argumentację organu podatkowego pierwszej instancji. 2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyniku przeprowadzenia sądowej kontroli objętej skargą decyzji ocenił, że nie narusza ona prawa. Sąd podniósł, że zgodnie z art. 116 § 1 o.p. w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r. (tj. mającym zastosowanie do zaległości podatkowych spółki T. powstałych przed tą datą) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba że członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające upadłości (postępowanie układowe) albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, bądź też wskaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa. Przy czym w § 2 doprecyzowano, że odpowiedzialność członków zarządu spółki określona w § 1 obejmuje tylko te zobowiązania podatkowe, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu spółki. Sąd przytoczył też treść art. 116 § 1 o.p. w brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2003 r. Sąd podzielił stanowisko organów podatkowych, że przesłanka "pełnienia obowiązków członka zarządu" winna być w ocenie Sądu rozumiana, jako spełnienie formalnego warunku, to jest posiadania formalnych uprawnień członka zarządu, bez względu na faktyczny sposób wykonywania obowiązków. W ocenie Sądu art. 116 § 2 o.p. stanowiący, że odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu odwołuje się do przesłanki "pełnienia obowiązków członka zarządu" rozumianej jedynie formalnie, tj. posiadania formalnych uprawnień członka zarządu za konkretny okres, niezależnie czy obciążony odpowiedzialnością członek zarządu faktycznie zajmował się interesami spółki i czy w ogóle posiadał taką możliwość. Za taką interpretacją przemawia wykładnia językowa omawianego przepisu. Przedmiotowy przepis nie odwołuje się, bowiem do faktu "wykonywania" obowiązków, a jedynie do ich "pełnienia", co w przypadku funkcji zarządzających stanowi odpowiednik określenia "zajmować stanowisko", a tego typu określenie całkowicie abstrahuje od sposobu i okoliczności faktycznego wykonywania powierzonych zadań. Sąd argumentował następnie, że niezależnie od powyższej wykładni językowej należy zauważyć, że celem normy z art. 116 o.p. jest istnienie odpowiedzialności członka zarządu o charakterze odszkodowawczym, gdzie podstawą powstania odpowiedzialności jest sam fakt bycia członkiem zarządu. Przesłanka ta, z racji wykładni systemowej, winna być ustalana w oparciu o obiektywnie istniejące kryteria, to jest spełnienie formalnych warunków "pełnienia funkcji członka zarządu". Charakter prawny funkcji członka zarządu oznacza nie tylko obowiązek wykonywania czynności zarządzających (obowiązek wykonywania powierzonych zadań), bo oznacza też zwiększony zakres odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności za skutki działań kierowanej spółki. Jest to zakres odpowiedzialności wykraczający poza zakres charakterystyczny dla stosunku pracy, gdzie pracownik odpowiada jedynie za skutki swoich działań i to w ograniczonym zakresie, a nie skutki działań podmiotu, w którym jest zatrudniony. W ocenie Sądu, z uwagi na powyżej opisany charakter funkcji członka zarządu, nie można było norm art. 116 o.p. interpretować wąsko, przyjmując odpowiedzialność członka zarządu za zaległości podatkowe spółki jedynie tyko w takich przypadkach, gdy członek zarządu faktycznie kierował spółką. Sąd dodał, że skarżący wyrażając zgodę na firmowanie działań zarządu swoim nazwiskiem, powinien mieć świadomość, że przyzwolenie to będzie się odnosić do wszystkich decyzji związanych ze strategią zarządzania spółki T., w tym również tych, które wiązały się z niekorzystnym dla niej położeniem gospodarczym i generowaniem łatwych do przewidzenia strat. Mając na uwadze przedstawioną wyżej wykładnię art. 116 § 2 o.p. skarżący miał możliwość przewidzieć i powinien sobie uświadamiać, że w przypadku kłopotów finansowych spółki jego zgoda na formalne pełnienie funkcji członka zarządu, może wiązać się z orzeczeniem wobec niego solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe, jak to finalnie miało miejsce w przedmiotowej sprawie. 3. W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Z.S. zaskarżył wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mu błędną wykładnię art. 116 § 2 o.p., poprzez przyjęcie, że przesłanka dla ustalenia odpowiedzialności skarżącego jako osoby trzeciej, to jest członka zarządu Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego T. sp. z o.o. za zaległości podatkowe tejże spółki, w postaci "pełnienia obowiązków członka zarządu" winna być rozumiana jako spełnienie wyłącznie formalnego warunku, to jest posiadania formalnego statusu członka zarządu bez względu na faktyczny sposób wykonywania obowiązków członka zarządu, tj. brak realnego wpływu na spółkę, jak również okoliczności faktyczne sprawy. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono także błędną wykładnię art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" o.p., na skutek przyjęcia, że skarżący nie wykazał, że niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy, a co za tym idzie, iż w oparciu o dokonane przez sąd ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy, skarżący ponosi winę za niezłożenie przedmiotowego wniosku. Powołując się na powyższe podstawy kasacyjne autor skargi kasacyjnej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania lub ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi, a także orzeczenia o kosztach postępowania. Uzasadniając skargę kasacyjną wskazywano, że skarżący w pełni podziela ustalenia dokonane przez Sąd pierwszej instancji, co do stanu faktycznego istniejącego w niniejszej sprawie. Nie podziela natomiast wykładni przepisów art. 116 § 2 o.p. oraz przepisu art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" o.p. dokonanej przez Sąd pierwszej instancji. Zaznaczano, że wykładnia powoływanych przepisów była przedmiotem rozważań sądów administracyjnych, w których to orzeczeniach wskazywano, że przesłanka "pełnienia obowiązków członka zarządu" musi być rozumiana jako faktyczna możliwość wywierania wpływu na działania spółki w szczególności w sferze jej aktywności gospodarczej na rynku. Skarżący nie podzielił także zaprezentowanej przez Sąd pierwszej instancji wykładni gramatycznej omawianych przepisów, podkreślając, że pojęcie "piastować" nie może być traktowane równoznacznie z formalnym rozumieniem przesłanki "pełnienia obowiązków". Nie zgodzono się z wykładnią celowościową, podnosząc, że odszkodowawczy charakter odpowiedzialności członków zarządu nie stanowi, że podstawą odpowiedzialności członka zarządu jest sam fakt formalnego "pełnienia funkcji członka zarządu". Podnoszono także, że skarżący wykazał brak winy za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie. W ocenie wnoszącego skargę kasacyjną, wszystkie powołane w tym piśmie argumenty dowodzą, że zaskarżony wyrok, jako sprzeczny z prawem, nie może się ostać. 4. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w G. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 5. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, a zatem należało ją oddalić. Stosownie do treści art. 174 p.p.s.a., skargę kasacyjną można oprzeć na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (pkt 1) albo naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2). W literaturze przedmiotu, jak również w orzecznictwie NSA wskazuje się, że gdy w skardze kasacyjnej zarzuca się zarówno naruszenie prawa materialnego, jak i naruszenie przepisów postępowania, w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania. Dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez Sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo nie został skutecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez Sąd przepis prawa materialnego (zob. B. Gruszczyński, Postępowanie kasacyjne na tle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Materiały na konferencję Sędziów NSA, Warszawa 2004, publikacja powołana w: T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, pod red. T. Wosia, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2005, s. 542 oraz wyrok NSA z 9.03.2005 r., FSK 618/04, ONSA WSA 2005, nr 6, poz. 120.). Dopełnienie wymogu wskazania podstaw skargi kasacyjnej zakreślonych w powołanym przepisie art. 174 p.p.s.a. jest konieczne, ponieważ wyznacza granice skargi kasacyjnej, którymi to podstawami jest związany Naczelny Sąd Administracyjny (art. 183 § 1 p.p.s.a.). Wyjątkiem są tu jedynie przesłanki nieważności postępowania, które Sąd bierze pod rozwagę z urzędu. Przed przystąpieniem do oceny zarzutów skargi kasacyjnej zbadano, czy nie zaistniała którakolwiek z przesłanek nieważności określonych w art. 183 § 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że w przedmiotowej sprawie nie wystąpiła żadna z przyczyn nieważności, wskazywana w przywoływanym unormowaniu. W rozpatrywanej sprawie w podstawie skargi kasacyjnej powołano się na naruszenie prawa materialnego, zarzucając WSA dokonanie błędnej wykładni przepisu art. 116 § 2 o.p., poprzez przyjęcie, że przesłanka dla ustalenia odpowiedzialności skarżącego, jako osoby trzeciej to jest członka zarządu spółki T. za zaległości podatkowe tejże spółki, w postaci "pełnienia obowiązków członka zarządu", winna być rozumiana jako spełnienie wyłącznie formalnego warunku, to jest posiadania formalnego statusu członka zarządu bez względu na faktyczny sposób wykonywania obowiązków członka zarządu, tj. brak realnego wpływu na spółkę, jak również okoliczności faktyczne sprawy. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, powyżej sformułowany zarzut należy uznać za nieusprawiedliwiony. Stosownie do treści przepisu art. 116 § 2 o.p., w stanie prawnym obejmującym realia niniejszej sprawy, odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1 tego artykułu, obejmowała zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu spółki T. Użycie w powołanym przepisie zwrotu "w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu" jednoznacznie dowodzi, że ustawodawca przede wszystkim lokuje odpowiedzialność członka zarządu, między innymi spółki z o.o., z możliwością formalnego i realnego wykonywania obowiązków władzy w tej spółce. W tej sytuacji nietrafnie wywodzi autor skargi kasacyjnej, jakoby nie miał znaczenia fakt figurowania skarżącego w rejestrze w charakterze członka zarządu. Słusznie bowiem zauważa Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że pełnienie funkcji członka zarządu spółki z o.o. jest funkcją dobrowolną, wymagającą zgody osoby powołanej na to stanowisko, przy tym członek zarządu może przecież zrezygnować w każdym czasie ze swojej funkcji (tak: art. 202 § 5 k.s.h. i art. 369 § 6 k.s.h.). Ponadto zasadnie podkreślono, że charakter prawny funkcji członka zarządu oznacza nie tylko obowiązek wykonywania czynności stricte zarządzających, lecz musi wiązać się ze zwiększonym zakresem odpowiedzialności, obejmującym skutki działań spółki, nawet kierowanej jedynie formalnie. Naczelny Sąd Administracyjny wielokrotnie podnosił, że odpowiedzialność osób trzecich, wynikająca z przepisów Rozdziału 15, Działu III o.p., jako niezwiązana z obowiązkiem podatkowym i podatkowoprawnym stanem faktycznym, ma charakter odpowiedzialności wyjątkowej (zob. np. uchwała NSA z dnia 8 grudnia 2008 r., sygn. akt II FPS 6/08, opublikowana w: ONSA WSA 2009, nr 2, poz. 19.), gdyż jest to odpowiedzialność gwarancyjna i zabezpieczająca należności publicznoprawne przed unikaniem odpowiedzialności przez podatników, płatników, inkasentów. Odpowiedzialność o tym charakterze osób trzecich, niewątpliwie służy zabezpieczeniu interesów finansowych Skarbu Państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Naczelny Sąd Administracyjny nie aprobuje wywodów w powoływanych przez autora skargi kasacyjnej tezach orzeczeń sądów administracyjnych, preferujących wąskie rozumienie instytucji odpowiedzialności członka zarządu spółki prawa handlowego, przewidzianej w regulacjach art. 116 § 2 o.p. Należy bowiem zauważyć, że gdyby celem ustawodawcy w cytowanym unormowaniu, było wskazywanie na ponoszenie odpowiedzialności przez członka zarządu spółki prawa handlowego jedynie faktycznie wykonującego swoje obowiązki w danej spółce, nie użyłby określenia "w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu", lecz zwrotów na przykład "w czasie faktycznego wykonywania", czy "w czasie wykonywania" przez nich obowiązków członka zarządu. Dowodzi tego również wykładnia wewnętrzna systemowa omawianego aktu prawnego (o.p.). W przypadku bowiem, gdy ustawodawca za celowe uznaje wprowadzenie przesłanek o charakterze faktycznym (dokonanym), warunkującym odpowiedzialność innego podmiotu, wówczas jednoznacznie to określa w danym przepisie (np. regulacja art. 111 o.p.). Taki sposób rozumienia omawianych unormowań, znajduje również swoje potwierdzenie w judykaturze. W wyroku z dnia 25 listopada 2005 r., Naczelny Sąd Administracyjny stwierdzał, że generalnie członkowie zarządu spółek kapitałowych odpowiadają za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich tych funkcji (zob. wyrok NSA, sygn. akt I FSK 305/05, nie publikowany). Natomiast w orzeczeniu z dnia 12 października 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zauważał, że "pełnić obowiązki" z art. 116 § 2 o.p. oznacza otrzymać legitymację do tego, aby realizować wszystkie czynności związane z pełnioną funkcją, czyli jest to kompetencja do realizowania funkcji członka zarządu przez określony czas. Dalej Sąd ten zauważał, że art. 116 § 2 o.p. jedynie doprecyzowuje czasowe granice odpowiedzialności członków zarządu, a nie ma na celu ograniczenia zakresu podmiotowego, do tych, którzy faktycznie "pełnili funkcje członka zarządu" (zob. wyrok WSA, sygn. akt I SA/Kr 139/06; opublikowany w: LEX nr 374735.). Również w wyroku z dnia 15 lipca 2008 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie podkreślał, że art. 116 § 2 o.p., stanowiący, że odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu odwołuje się do przesłanki "pełnienia obowiązków członka zarządu" rozumianej jedynie formalnie, tj. posiadania formalnych uprawnień członka zarządu za konkretny okres, niezależnie czy obciążony odpowiedzialnością członek zarządu faktycznie zajmował się interesami spółki i czy w ogóle posiadał taką możliwość. Celem normy z art. 116 o.p. jak zaznaczał Sąd, jest istnienie odpowiedzialności członka zarządu o charakterze odszkodowawczym, gdzie podstawą powstania odpowiedzialności jest sam fakt bycia członkiem zarządu. Dlatego też przesłanka ta, z racji wykładni systemowej, winna być ustalana w oparciu o obiektywnie istniejące kryteria, to jest spełnienie formalnych warunków "pełnienia funkcji członka zarządu" (zob. wyrok WSA, sygn. akt I SA/Kr 1249/07; opublikowany w: LEX nr 418169.). Naczelny Sąd Administracyjny podziela wyżej przywołane tezy sądów administracyjnych ad argumentum, co do wykładni przesłanki "pełnienia obowiązków członka zarządu", warunkującej odpowiedzialność członka zarządu spółki prawa handlowego. Za niesłuszny, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy także uznać wywodzony zarzut naruszenia prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię przepisu art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" o.p., na skutek przyjęcia, że skarżący nie wykazał, że niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy, a co za tym idzie, iż w oparciu o dokonane przez sąd ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy, skarżący ponosi winę za niezłożenie przedmiotowego wniosku. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę autorowi skargi kasacyjnej, że Sąd administracyjny nie dokonuje ustaleń w zakresie stanu faktycznego sprawy, a jedynie ocenia ustalenia poczynione przez organy podatkowe. W rozpatrywanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny nie ma podstaw do stwierdzenia, aby Sąd pierwszej instancji we własnym zakresie dokonywał jakichkolwiek ustaleń w zakresie stanu faktycznego danej sprawy. Jednocześnie należy zauważyć, że zarówno z petitum, jak i z treści uzasadnienia skargi kasacyjnej należało wnioskować, iż starano się podważyć ustalenia faktyczne o istnieniu przesłanek umożliwiających wydanie decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności. W szczególności podnoszenie, że w okolicznościach niniejszej sprawy skarżący nie miał możliwości skutecznego złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, czy układowego, jako przesłanki wyłączającej odpowiedzialność skarżącego, jako członka zarządu za zaległości spółki, określonej w przepisie art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" o.p., wskazuje na próbę kwestionowania stanu faktycznego. Jednakże tego rodzaju zarzut należący do przesłanek faktycznych odpowiedzialności (niezłożenie wniosku o upadłość, brak możliwości przypisania winy w niezłożeni przedmiotowego wniosku) mógł zostać skutecznie wywiedziony w ramach podstawy skargi kasacyjnej ustalonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. W tym zakresie jednak autor skargi kasacyjnej nie sformułował zarzutów. Oznacza to, że przyjęte za podstawę zaskarżonego wyroku ustalenia co do tego, że skarżący nie wykazał, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy, są również wiążące dla Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tymczasem pogląd o spoczywaniu na członku zarządu spółki prawa handlowego ciężaru wykazania okoliczności uwalniających go od odpowiedzialności za zaległości podatkowe tejże spółki, jest ugruntowany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 11 lutego 2003 r., I SA/Łd 1006/01, z dnia 6 marca 2003 r., SA/Bd 85/03, z dnia 8 kwietnia 2003 r., II SA/Łd 1959/01, z dnia 26 października 2005 r., I FSK 30 i 192/05, z dnia 18 listopada 2005 r., FSK 2548/04, z dnia 22 listopada 2006 r., I FSK 189/06; opublikowane w zbiorze LEX). Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną, jako nie zasługującą na uwzględnienie i stosując art. 184 p.p.s.a., oraz będąc związany wnioskami skargi kasacyjnej, poprzez treść art. 183 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz § 14 ust. 2 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).



Powered by SoftProdukt