Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 24 stycznia 2024 r., sygn. akt III SA/Łd 31/24 odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonego zarządzenia o odwołaniu A. J. (dalej także jako: skarżąca) ze stanowiska wicedyrektora Szkoły Podstawowej im. [...] w Ł., w uzasadnieniu wskazując, że zaskarżone w niniejszej sprawie zarządzenie swój materialnoprawny skutek wywarło już w momencie jego doręczenia skarżącej. Sąd I instancji wyjaśnił, że tego rodzaju zarządzenie nie wymaga wydawania kolejnych aktów, czy podejmowania dalszych czynności w celu jego wykonania, co prowadzi do wniosku, że rozstrzygnięcie dotyczące wstrzymania wykonania zarządzenia o odwołaniu ze stanowiska wicedyrektora szkoły podstawowej jest bezprzedmiotowe, nie ma bowiem możliwości odwrócenia dokonanych już czynności (por. m. in. postanowienia: WSA we Wrocławiu z dnia 2 października 2017 r., sygn. akt IV SA/Wr 442/17; WSA w Warszawie z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 2206/15 i z dnia 25 września 2020 r., sygn. akt II SA/Wa 1174/20; WSA w Gdańsku z dnia 19 listopada 2015 r., sygn. akt III SA/Gd 784/15). Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wstrzymanie wykonania zaskarżonego zarządzenia nie spowoduje odwrócenia już zaistniałych następstw jego wykonania, a skutki jakie miały z wykonania zarządzenia wyniknąć, już wystąpiły. Sąd I instancji podkreślił, że art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności, a nie wstrzymaniu skutków wykonania aktu lub czynności, a więc nie można utożsamiać pojęcia "wstrzymania wykonania" z przywróceniem stanu sprzed wykonania zarządzenia.
Powyższe rozstrzygnięcie zostało objęte zażaleniem skarżącej, w którym A. J. wniosła o jego zmianę lub uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi. W uzasadnieniu zażalenia skarżąca podniosła, że z dokumentów otrzymanych od Dyrektora Szkoły Podstawowej w Ł. wynika, że Dyrektor wydając zaskarżone w niniejszej sprawie zarządzenie nie posiadał opinii Łódzkiego Kuratora Oświaty w Łodzi, co stanowi konieczny element przy wydaniu zarządzenia w przedmiocie odwołania ze stanowiska wicedyrektora szkoły, a to prowadzi z kolei do wniosku, że zaskarżone w niniejszej sprawie zarządzenie wydano z rażącym naruszeniem prawa i w sposób krzywdzący wobec skarżącej. Ponadto, skarżąca podniosła, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w zaskarżonym postanowieniu rozpoznał wyłącznie punkt 5 skargi, tj. wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego zarządzenia, nie odnosząc się jednocześnie do pozostałych wniosków zawartych przez skarżącą w skardze, tj.: wniosków o stwierdzenie nieważności zaskarżonego zarządzenia w całości, stwierdzenie bezskuteczności czynności, stwierdzenie, że zaskarżony w niniejszej sprawie akt jest niezgodny z prawem w całości, o zwrot kosztów postępowania, uzasadnienie wniosku na podstawie art. 61 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przeprowadzenie postępowania uproszczonego i wydanie postanowienia sygnalizacyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie mogło zostać uwzględnione. Słusznie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi ocenił, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego w niniejszej sprawie zarządzenia o odwołaniu skarżącej ze stanowiska wicedyrektora Szkoły Podstawowej im. [...] w Ł., w sytuacji gdy skutki, które wynikają z wykonania aktu administracyjnego już wystąpiły. Nie ma podstaw do przyjęcia, że wstrzymanie wykonania aktu obejmuje również takie akty, które już zostały wykonane, to jest wywołały już materialne skutki faktyczne i prawne. Objęcie ochroną przewidzianą w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2023 r., poz. 1634 ze zm.), dalej p.p.s.a. może mieć miejsce tylko i wyłącznie w przypadku zaskarżenia aktu, który nadaje się do wykonania i który ma być w przyszłości wykonany. Tym samym w sytuacji, gdy akt został już wykonany, wniosek o wstrzymanie wykonania staje się bezprzedmiotowy. Skoro bowiem postanowienie Sądu ma uchronić stronę przed skutkami wykonania aktu, to jego wykonanie niweczy cel zastosowania instytucji przewidzianej w art. 61 § 3 p.p.s.a. (por. m.in. postanowienia NSA: z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. akt I OZ 410/10, z dnia 12 lutego 2019 r., sygn. akt I OSK 77/19).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy podkreślić należy, że skarżąca na mocy zarządzenia Dyrektora Szkoły Podstawowej im. [...] w Ł. z dnia 16 listopada 2023 r., nr 33/2023 została odwołana ze stanowiska wicedyrektora Szkoły z dniem 16 listopada 2023 r., a więc zaskarżony przez skarżącą akt został już wykonany, co wyklucza możliwość jego wstrzymania.
Chybiona jest jednocześnie podnoszona przez skarżącą argumentacja, mająca na celu wykazanie, że zaskarżone zarządzenie wydano z rażącym naruszeniem prawa w sytuacji rozpatrywania kwestii zastosowania instytucji wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu. Na etapie rozpatrywania wniosku o wstrzymanie wykonania aktu Sąd nie bada bowiem legalności aktu ani też nie ma możliwości odwrócenia dokonanych już czynności. Skutki kwestionowanego zarządzenia odwołującego ze stanowiska wicedyrektora szkoły mogą być zniesione dopiero w następstwie uwzględnienia wniesionej skargi. Wyłącznie sądowa kontrola zaskarżonego zarządzenia w ramach rozpoznania skargi może doprowadzić do pożądanego przez skarżącą skutku. Sąd I instancji nie rozpoznawał także w postępowaniu wpadkowym, w którym ocenie podlegało zaistnienie przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, pozostałych wniosków skarżącej zawartych w skardze, co nastąpi dopiero na etapie weryfikacji legalności zaskarżonego w niniejszej sprawie zarządzenia.
Z powołanych względów Naczelny Sąd Administracyjny wniesione zażalenie oddalił w oparciu o art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a.
