drukuj    zapisz    Powrót do listy

6116 Podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata skarbowa oraz inne podatki i opłaty, Podatek od czynności cywilnoprawnych Podatkowe postępowanie, Izba Skarbowa, Oddalono skargę, I SA/Bk 288/18 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2018-08-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Bk 288/18 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2018-08-08 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2018-05-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Jacek Pruszyński /przewodniczący/
Symbol z opisem
6116 Podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata skarbowa oraz inne podatki i opłaty
Hasła tematyczne
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Podatkowe postępowanie
Sygn. powiązane
III FSK 439/21 - Wyrok NSA z 2022-04-07
Skarżony organ
Izba Skarbowa
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2010 nr 101 poz 649 art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b
Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - tekst jednolity
Dz.U. 2017 poz 201 art. 122, art. 187 par. 1, art. 191, art. 233 par. 2
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Anna Dziemianowicz (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska,, sędzia WSA Jacek Pruszyński, Protokolant st. sekretarz sądowy Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 25 lipca 2018 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. z dnia [...] kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu pożyczki środków pieniężnych oddala skargę

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2015 r. (doręczonym [...] grudnia 2015 r.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w H. wszczął z urzędu wobec Pani J. S.(dalej powoływana także jako Skarżąca) postępowanie podatkowe w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu pożyczki środków pieniężnych w kwocie 500.000 zł otrzymanej od córki - M. B.. Decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] organ określił Skarżącej zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 9807 zł, według stawki podatku 2%, z uwzględnieniem zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm., dalej w skrócie: "u.p.c.c."). W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, że w dniu [...] kwietnia 2013 r. w kancelarii notarialnej zawarta została w formie aktu notarialnego umowa sprzedaży, na podstawie której Skarżąca nabyła za cenę 585.000,00 zł zabudowaną nieruchomość w W. przy ul. [...]. Część tej kwoty w wysokości 500.000 zł miała pochodzić ze środków uzyskanych z kredytu bankowego udzielonego córce kupującej - M. B. przez B. S.A. z siedzibą w W. W piśmie z dnia [...] października 2016 r. Skarżąca wyjaśniła, że z uwagi na brak zdolności kredytowej córka zobowiązała się powierniczo na podstawie umowy do zaciągnięcia kredytu we własnym imieniu lecz na rzecz matki. Stwierdziła także, że zobowiązała się do pełnej spłaty kredytu (część kapitałowa i odsetkowa) zaciągniętego przez córkę i spłata jest realizowana. Zdaniem organu, przekazanie pieniędzy przez M. B. na rzecz Skarżącej spełnia przesłanki zawarte w art. 720 Kodeksu cywilnego, który reguluje instytucję pożyczki, ponieważ strona otrzymała środki pieniężne na zakup nieruchomości i zobowiązała się do pełnej spłaty kredytu zaciągniętego przez córkę. Zgodnie z ustaleniami organu środki pieniężne zostały przelane na konto sprzedającego w dniu [...] maja 2013 r., a zatem Skarżąca powinna do dnia [...] maja 2013 r. złożyć deklarację PCC-3 i uiścić należny podatek, czego nie uczyniła.

Po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] czerwca 2017 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 r. sygn. akt I SA/Bk 978/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżoną przez Skarżącą decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. z dnia [...] czerwca 2017 r. Sąd wskazał, że przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ winien wystąpić do strony

o przedłożenie umowy powiernictwa z dnia [...] grudnia 2012 r. (data wskazana przez pełnomocnika) w celu oceny znaczenia jej zapisów dla ustalenia rzeczywistego charakteru umowy łączącej Skarżącą i M. B..

W związku z powyższym wyrokiem organ wystąpił do pełnomocnika strony

o przedłożenie umowy powiernictwa. Po jej dołączeniu do akt i przeanalizowaniu materiału dowodowego, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. decyzją z dnia [...] kwietnia 2018 r. nr [...], utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w H. z dnia [...] grudnia 2016 r.

Uzasadniając to rozstrzygnięcie organ odwoławczy przypomniał, że w dniu

[...] kwietnia 2013 r. Skarżąca nabyła za cenę 585.000,00 zł zabudowaną nieruchomość, tj. działkę gruntu wraz z posadowionym na tej działce budynkiem mieszkalnym - połową bliźniaka, położoną w W. przy ulicy [...]. W § 3 ust. 1 ww. aktu notarialnego wskazano, że kupująca zapłaciła na poczet ceny sprzedaży kwotę 85.000 zł ze środków własnych, natomiast pozostała część ceny

w kwocie 500.000 zł zostanie zapłacona w terminie do dnia [...] maja 2013 r.

ze środków uzyskanych z kredytu bankowego udzielonego córce kupującej przez B. S.A. Zgodnie z dowodami zebranymi w trakcie prowadzonego postępowania w sprawie podatku od spadków i darowizn, następnie włączonymi do akt postępowania podatkowego w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, sprzedawca ww. nieruchomości potwierdził, że w dniu [...] maja 2013 r. na jego konto z konta M. B. (córki Skarżącej) wpłynęła kwota 500.000 zł tytułem zakupu nieruchomości. Jako dowód przedstawił kopię przelewu. Pełnomocnik Skarżącej wielokrotnie wskazywał, że środki pieniężne w kwocie 500.000 zł pochodziły z kredytu udzielonego M. B., natomiast Skarżąca zobowiązała się do pełnej spłaty kredytu zaciągniętego przez córkę i obecnie spłata jest realizowana. Z treści przedłożonej umowy powiernictwa wynika, że umowa została zawarta pomiędzy M. B. (powiernikiem) a Skarżącą (powierzającym) w C. w dniu [...] grudnia 2012 r. Strony tej umowy uzgodniły m.in., że: (-) przedmiotem umowy jest zobowiązanie Powiernika do pozyskania finansowania na zakup przez Powierzającego nieruchomości w postaci kredytu hipotecznego (§ 1 ust. 1 ww. umowy); (-) kredyt hipoteczny zostanie zaciągnięty przez Powiernika we własnym imieniu, lecz na rzecz Powierzającego (§ 1 ust. 2);

(-) Powierzający zobowiązuje się do pełnej spłaty zaciągniętego przez Powiernika kredytu hipotecznego w celu nabycia nieruchomości, przez co rozumie się zarówno część kapitałową jak i odsetkową tej spłaty. Spłata kredytu hipotecznego przez Powierzającego będzie następowała w gotówce do rąk Powiernika, co zostanie udokumentowane stosownymi pokwitowaniami, w ustalonych pomiędzy stronami terminach bądź na każde wezwanie Powiernika (§ 2 ust. 3); (-) umowa ulegnie rozwiązaniu z chwilą pełnej spłaty przez Powierzającego zaciągniętego przez Powiernika kredytu hipotecznego (§ 4 ust. 2).

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wskazał, że umowa powiernicza generalnie polega na zobowiązaniu się powiernika do świadczenia usług, dotyczących realizacji określonych interesów powierzającego, który w tym celu dokonuje na jego rzecz przysporzenia. Zdaniem organu, ewentualne zobowiązanie się do zaciągnięcia kredytu bankowego wykracza poza zakres umowy powiernictwa. W takiej sytuacji nie występuje bowiem przekazanie przez powierzającego na rzecz powiernika rzeczy lub praw do wykonania zlecenia. Niewątpliwie w umowie powiernictwa M. B. zobowiązała się do przeniesienia własności pieniędzy na rzecz Skarżącej z obowiązkiem ich zwrotu na wskazanych w umowie warunkach (spłata w ratach bezpośrednio do rąk powiernika). Następnie w dniu [...] maja 2013 r. na konto sprzedawcy nieruchomości nabytej przez Skarżącą wpłynęła z konta M. B. kwota 500.000 zł tytułem zakupu nieruchomości. Z wyjaśnień pełnomocnika strony wynika, że spłata tej kwoty jest przez Skarżącą realizowana.

W ocenie organu odwoławczego w rozpatrywanej sprawie zasadnie stwierdzono, że przelew pieniędzy w kwocie 500.000 zł był faktycznie pożyczką na zakup nieruchomości udzieloną przez M. B. na rzecz matki. Analiza okoliczności sprawy wskazuje, że wystąpiły elementy przedmiotowo istotne (essentialia negotii) charakterystyczne dla umowy pożyczki określone w art. 720 kodeksu cywilnego.

Na powyższą decyzję Skarżąca reprezentowana przez pełnomocnika złożyła do tut. Sądu skargę wnosząc o uchylenie decyzji wydanych w obu instancjach,

z ostrożności procesowej zaś o stwierdzenie nieważności tych decyzji z uwagi na rażące naruszenie prawa materialnego.

Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie: art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b),

art. 4 ust. 7, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c. oraz art. 120, art. 121,

art. 122, art. 180 oraz 187 i 191 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 ze zm. – dalej: "o.p."), a także art. 200 o.p.

w zw. z art. 123 § 1 o.p. przez niewyznaczenie Stronie siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego przez organ drugiej instancji i tym samym naruszenie czynnego udziału strony w postępowaniu,

co stanowi naruszenie prawa mające istotny wpływ na wynik sprawy oraz art. 233

§ 2 o.p. w zw. art. 127 o.p., poprzez niezastosowanie tych norm i tym samym naruszenie zasady dwuinstancyjności.

Odpowiadając na skargę organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko

w sprawie i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W kontrolowanej sprawie organy stwierdziły, że pomiędzy Skarżącą a jej córką M. B. doszło faktycznie do zawarcia umowy pożyczki na kwotę 500.000 zł, która to czynność powinna zostać opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Skarżąca twierdzi natomiast, że zawarła z córką umowę powiernictwa, która jako umowa nienazwana nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Nie ulega wątpliwości, że umowa powiernictwa jako umowa nienazwana nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ nie jest jednak związany nazwą umowy, lecz w ramach przysługujących kompetencji może - uwzględniając zgodny zamiar stron i cel czynności - ocenić istotę i charakter danego stosunku prawnego z punktu widzenia powstania obowiązku podatkowego. Ustalenie czy w sprawie dokonano czynności prawnej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych powinno odbywać się zatem z uwzględnieniem podstawowych reguł rządzących postępowaniem podatkowym, w tym przede wszystkim zasadami prawdy materialnej i zupełności postępowania dowodowego (art. 122, art. 187 § 1 o.p.), a także dyrektywy swobodnej oceny dowodów (art. 191 o.p.). Trzeba przy tym zaznaczyć, że organy podatkowe nie są związane wskazaną przez strony nazwą czynności cywilnoprawnej, lecz mogą i powinny samodzielnie ustalać jej istotne elementy. Dokonując powyższych ustaleń organy te uwzględniają dyrektywę wykładni czynności cywilnoprawnych, zawartą w art. 199a § 1 o.p., który stanowi, że organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności (zob. wyroki NSA z dnia

10 stycznia 1997 r. sygn. akt III SA 1184/95 i z dnia 10 czerwca 2011 r. w sprawie

II FSK 1722/10).

Takich też ustaleń i oceny dokonały organy w niniejszej sprawie. Analiza materiału dowodowego potwierdza stanowisko organów, że pomiędzy Skarżącą i jej córką istniał stosunek prawny charakteryzujący się cechami istotnymi dla umowy pożyczki, a nie jak twierdzi to strona - stosunek powiernictwa.

W literaturze przedmiotu i orzecznictwie wskazuje się, że stosunek powiernictwa można scharakteryzować przez pryzmat trzech istotnych elementów:

1) przeniesienie jakiegoś prawa majątkowego na powiernika, 2) zobowiązanie powiernika do odpłatnego lub nieodpłatnego wykonywania zarządu tym prawem,

3) zobowiązanie powiernika do powrotnego przeniesienia prawa i ewentualnych pożytków w określonych okolicznościach (vide: System Prawa Prywatnego, tom 9, Prawo zobowiązań - umowy nienazwane pod red. W.J. Katnera, Warszawa 2010 r., k. 329). Z istoty umowy powiernictwa wynika, że obejmuje ona przysporzenie dokonane przez powierzającego na rzecz powiernika oraz zobowiązanie powiernika do określonego postępowania z otrzymanym prawem. Tak więc umowa powiernictwa, chociaż z punktu widzenia kodeksu cywilnego stanowi umowę nienazwaną, musi mieć określony swój przedmiot. Podstawowym założeniem takiej konstrukcji umownej jest to, że powierzający przekazuje jakąś cześć swego majątku powiernikowi w określonym celu gospodarczym (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego

w Szczecinie z dnia 22 listopada 2012 r. I ACa 477/12, LEX nr LEX nr 1246846).

W realiach rozpatrywanego przypadku trafnie stwierdzono, że brak jest przekazania przez Skarżącą jako powierzającą na rzecz córki jako powiernika – rzeczy lub praw do wykonania zlecenia. Analiza dołączonej umowy powiernictwa nie wskazuje jakiego to przysporzenia na rzecz córki miałaby dokonać Skarżąca. Istotą umowy, na którą powołała się Skarżąca było zobowiązanie córki do pozyskania finansowania na zakup przez Skarżącą nieruchomości w postaci kredytu hipotecznego, który – jak ustalono w umowie – zostanie zaciągnięty przez córkę Skarżącej we własnym imieniu, lecz na rzecz J. S. Skarżąca zobowiązała się przy tym do pełnej spłaty zaciągniętego przez córkę kredytu hipotecznego w celu nabycia nieruchomości (zarówno części kapitałowej jak

i odsetkowej). Regularne spłacanie tego kredytu przez Skarżącą gotówką do rąk córki nie oznacza jednak, że Skarżąca powierzyła córce środki pieniężne na kupno nieruchomości. Środkami tymi nie dysponowała bowiem w chwili zawarcia umowy

z córką i jak sama twierdzi to właśnie brak wystarczających środków na pokrycie całości ceny nieruchomości spowodował konieczność posiłkowania się kredytem, który zaciągnęła córka.

Oceny przedłożonej umowy powiernictwa nie zmieniają jej zapisy, zgodnie

z którymi koszty remontu nieruchomości (doprowadzenia do stanu zamieszania przez Powierzającego) pokrywa Powierzający ze środków własnych oraz z części zaciągniętego kredytu hipotecznego, a za zgodą Powierzającego, Powiernik jest uprawniony również do działań mających na celu wykończenie nieruchomości (zlecanie osobom trzecim prac remontowo-budowlanych, ich koordynacja i nadzór). Również treść umowy wskazująca na prawo Powiernika do zamieszkania w nabytej nieruchomości oraz ponoszenia w tym czasie przez Powiernika kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją nie świadczą o tym, że zawarta umowa ma cechy stosunku powiernictwa między Skarżącą i jej córką. Należy zgodzić się z organem, który w odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że powyższe zapisy umowne bliższe są umowie użyczenia, a ponadto nieruchomość, o której mowa w analizowane umowie powiernictwa w dacie jej zawarcia nie była własnością Skarżącej. Dlatego też w pełni zasadna staje się konkluzja, że Skarżąca nie mogła w dacie zawarcia umowy powierzyć córce zarządzanie mieniem, które nie było jej własnością.

Wpływu na rozstrzygnięcie nie mają zdaniem Sądu przedłożone do akt sądowych dokumenty w postaci: (-) pełnomocnictwa udzielonego przez Skarżącą swojej córce w formie aktu notarialnego z dnia [...] grudnia 2012 r.; (-) umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości zawartej w formie aktu notarialnego z dnia [...] grudnia 2012 r. przez M. B. działającą jako pełnomocnik Skarżącej; (-) aneksu do przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia [...] grudnia 2012 r. (akt notarialny z dnia [...] marca 2013 r.); (-) umowy o kredyt hipoteczny z dnia [...] kwietnia 2013 r. zawartej z B. S.A.

Wbrew twierdzeniom pełnomocnika dokumenty te nie potwierdzają powierniczego charakteru stosunku łączącego Skarżącą z córką. Wspomniane pełnomocnictwo świadczy o upoważnieniu M. B. do zarządu

i administracji oraz sprawowania opieki na całym majątkiem ruchomym

i nieruchomym Skarżącej z prawem do zbycia i nabycia składników majątkowych do jej majątku osobistego. Pełnomocnictwo to zostało "zrealizowane" podczas zawarcia w formie aktu notarialnego umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości oraz późniejszego aneksu to tej umowy, gdzie M. B. stawała w imieniu Skarżącej. Nie oznacza to jednak, że między Skarżącą a jej córką istniał stosunek powiernictwa. Oceny umowy zawartej między Skarżącą i M. B. nie zmienia ponadto treść umowy kredytowej zawartej przez córkę Skarżącej. Dokument ten nie wnosi nic nowego do sprawy, ponieważ sposób zapłaty ceny sprzedaży wynika jednoznacznie ze znajdującego się w aktach sprawy aktu notarialnego dokumentującego sprzedaż na rzecz Skarżącej przedmiotowej nieruchomości położonej w W. W akcie notarialnym przewidziano, że część ceny, tj. 500.000 zł zostanie zapłacona z kredytu uzyskanego przez córkę Skarżącej, na potwierdzenie czego okazano umowę kredytową z dnia [...] kwietnia 2013 r., na mocy której bank udzielił M. B. kredyt w kwocie 540.350 zł. Treść dołączonej do akt umowy kredytu nie ma wpływy na wynik sprawy, bowiem źródło pozyskania środków pieniężnych przez córkę nie ma znaczenia dla ustalenia rzeczywistego charakteru stosunku umownego łączącego Skarżącą i M. B.. Jednocześnie nie mogły zostać uwzględnione podnoszone w skardze twierdzenia w zakresie obowiązku ustalenia kwoty pożyczki. Jakkolwiek zgodzić się trzeba, że organ pominął kwestię kosztów kredytu udzielonego córce Skarżącej, ponieważ do podstawy opodatkowania przyjął jedynie kwotę 500.000 zł, bez wymienionych w umowie kredytowej innych kosztów wliczonych w kredyt, tym niemniej uchybienie to jak się okazuje nastąpiło na korzyść strony, bowiem podstawa opodatkowania została ostatecznie przyjęte w kwocie niższej od prawidłowej. Rozpoznając skargę Sąd nie może z tego powodu uchylić zaskarżonej decyzji, gdyż sprzeciwia się temu art. 134 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnemu (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302), przewidujący zakaz reformationis in peius.

W tym stanie rzeczy w pełni uprawnione jest twierdzenie organów, że przelew 500.000 zł był faktycznie pożyczką na zakup nieruchomości udzieloną przez M. B. na rzecz Skarżącej. Zgodnie z art. 720 § 1 kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Wydanie sumy pożyczki przez pożyczkodawcę (M. B.) osobie trzeciej (sprzedawca nieruchomości) wskazanej przez pożyczkobiorcę (Skarżąca), ma skutek równoważny z wykonaniem obowiązku wydania środków pieniężnych pożyczkobiorcy. Stosunek prawny pożyczki polega nie tyle na przeniesieniu własności jej przedmiotu na biorącego pożyczkę, ile na stworzeniu prawnej podstawy uzyskania własności przez tego ostatniego (por. wyrok NSA z dnia 27 lipca 2016 r. sygn. akt II FSK 991/16, dostępny w CBOSA).

Tym samym pozbawione podstaw są argumenty autora skargi kwestionujące zgodność wydanej decyzji z przepisami art. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b), art. 4 ust. 7, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c. Stan faktyczny sprawy odpowiadał hipotezie normy zawartej w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) u.p.c.c., który stanowi, że umowa pożyczki pieniędzy podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Sądu – organ – po zrealizowaniu zaleceń zawartych w uprzednio wydanym wyroku w tej sprawie, zebrał kompletny materiał dowodowy, który został oceniony w zgodzie z dyrektywami płynącymi z reguły swobodnej oceny dowodów. Jak już wyżej stwierdzono dokumenty przedstawione na etapie postępowania sądowego nie mogły zmienić kierunku rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Stąd za niezasadne należało uznać zarzuty naruszenia art. 120, art. 121, art. 122, art. 180 oraz 187 i 191 o.p.

Bezzasadne są również zarzuty naruszenia art. 233 § 2 w zw. z art. 127 o.p. Zgodnie z art. 233 § 2 o.p., organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę, organ odwoławczy wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Konieczność wydania kasacyjnego rozstrzygnięcia przez organ odwoławczy wystąpi zatem wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga ponownego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części i w związku z tym nie ma podstaw do zastosowania w postępowaniu odwoławczym art. 229 o.p., zgodnie z którym organ odwoławczy może przeprowadzić, na żądanie strony lub z urzędu, dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję. Ze stanu sprawy wynika, że Dyrektor Izby Administracji Skarbowej związany wyrokiem WSA w Białymstoku w sprawie

I SA/Bk 978/17 pozyskał umowę powiernictwa, na którą powoływała się Skarżąca

i ocenił jej zapisy. Powyższego nie można kwalifikować jako postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części w rozumieniu przewidzianym

w art. 233 § 2 o.p. Stosownie do zaleceń Sądu z ww. wyroku organ odwoławczy przeanalizował przedmiotową umowę we własnym zakresie i nie stanowi to

o naruszeniu zasady dwuinstancyjności postępowania. Oceniając prawidłowość ustalenia stanu faktycznego w sprawie organ nie przeprowadzał postępowania wyjaśniającego "w całości, albo w znacznej części".

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut naruszenia art. 200 o.p. w zw. z art. 123 § 1 o.p. Okoliczność, że organ odwoławczy nie wyznaczył stronie siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego może stanowić podstawę do uchylenia decyzji, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Takich następstw Sąd jednak nie dostrzega. W toku rozpoznawania sprawy strona miała możliwość zapoznawania się z zebranymi dowodami i wypowiadania się w tym zakresie. Ponownie rozpoznając sprawę organ odwoławczy analizował jedynie umowę powiernictwa, której treść znana była Skarżącej (to Skarżąca się na nią powoływała i dołączyła ją do akt sprawy). Uchybienie obowiązkowi ponownego wyznaczania terminu do zapoznania się z materiałem dowodowym nie może być w takiej sytuacji utożsamiane

z pozbawieniem prawa Skarżącej do czynnego udziału w sprawie, które miałoby doprowadzić do wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego.

Wobec powyższego Sąd uznał, że zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem

i orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 cytowanej ustawy Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt