Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zbigniew Czarnik po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia M O na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 stycznia 2021 r. sygn. akt III SA/Łd 857/20 w zakresie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi M O na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł z dnia [...] września 2018 r., nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem gry postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi

Postanowieniem z 22 stycznia 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odmówił przywrócenia terminu w sprawie ze skargi M O na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł z dnia [...] września 2018 r., w przedmiocie kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem gry.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym sprawy.

W dniu 25 września 2020 r. M O wniósł do WSA w Łodzi skargę wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Skarżący podniósł, że niedotrzymanie terminu na złożenie skargi było spowodowane nieskutecznym doręczeniem decyzji. Pierwsze awizo zostało umieszczone na drzwiach mieszkania, natomiast organ nie podał, gdzie zostało umieszczone drugie awizo. Zdaniem skarżącego mało prawdopodobne jest, by listonosz w celu doręczenia listu przeszedł przez ogrodzenie domu i zostawił awizo w drzwiach, narażając się na atak psa i podejrzenie bezprawnego wejścia na cudzą posesję. Wskazał także, że od frontu domu jest sklep żony czynny w godzinach 6.00-22.00 i tam są dostarczane przesyłki adresowane do niego i jego rodziny. W ocenie strony listonosz nie dopełnił obowiązków służbowych.

WSA w Łodzi w motywach podjętego rozstrzygnięcia wskazał, że decyzja organu II instancji została doręczona skarżącemu w trybie zastępczym określonym art. 150 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) - dalej o.p. W aktach rozpatrywanej sprawy znajduje się koperta zawierająca zaskarżoną decyzję wraz ze zwrotnym potwierdzeniem jej odbioru, (k-51 akt adm.). Z adnotacji umieszczonych na tych dokumentach wynika, że decyzja została wysłana na adres podany przez skarżącego w toku postępowania, tj. [...]. Z powodu niemożności doręczenia przesyłki adresatowi lub pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy pismo pozostawiono na okres 14 dni do dyspozycji adresata w placówce pocztowej w Łęczycy. Informację o możliwości odbioru przesyłki doręczyciel umieścił na drzwiach mieszkania skarżącego. Przedmiotowa przesyłka była dwukrotnie awizowana - pierwsze awizo miało miejsce 4 października 2018 r., zaś awizo powtórne - 12 października 2018 r. Z uwagi na niepodjęcie przesyłki w terminie 14 dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej, przesyłka w dniu 19 października 2018 r. został zwrócona do nadawcy. Same gołosłowne twierdzenia skarżącego, są niewystarczające dla obalenia prawdziwości adnotacji pracowników poczty umieszczonych na potwierdzeniu odbioru przesyłki. Wobec powyższego uznać należy, że skarżący nie obalił domniemania doręczenia zastępczego zaskarżonej decyzji, a co za tym idzie termin do wniesienia skargi rozpoczął bieg z dniem tego doręczenia.

Skarżący złożył zażalenie na powyższe postanowienie wnosząc o jego uchylenie i przywrócenie terminu do wniesienia skargi, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

- naruszenie art. 7, 77 § 1, 80 k.p.a. poprzez brak wszechstronnej oceny okoliczności faktycznych istotnych dla podjęcia decyzji, w tym niezbadanie w sposób należyty kwestii właściwego doręczenia;

- przyjęcie błędnych ustaleń, że skarżącemu w sposób prawidłowy doręczono decyzję o wymierzeniu kary, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego nie da się wyprowadzić takiej tezy, bo poczta polska nie dopełniła wymogów prawidłowego doręczenia przesyłki;

- naruszenie art. 162 § 1 ordynacji podatkowej poprzez przyjęcie, że skarżący nie uprawdopodobnił braku winy we wniesieniu odwołania po terminie;

- naruszenie art. 122, 125 § 1 oraz 187 § 1 ordynacji podatkowej poprzez naruszenie zasady prawdy obiektywnej oraz obowiązku podjęcia wszelkich niezbędnych działań zmierzających do pełnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 85 p.p.s.a. czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Z kolei w art. 86 i następnych powołanej ustawy prawodawca przewidział możliwość przywrócenia uchybionego terminu. Określił jednocześnie przesłanki, których istnienie pozwala na przywrócenie terminu oraz przesłanki, których istnienie czyni przywrócenie terminu niedopuszczalnym. W świetle art. 86 i art. 87 p.p.s.a. warunkiem przywrócenia uchybionego terminu do dokonania określonej czynności jest spełnienie łącznie następujących przesłanek: 1) złożenie przez stronę wniosku o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od ustania przeszkody, która uniemożliwiła dochowanie terminu, 2) dokonanie jednocześnie czynności, której w zakreślonym terminie nie dokonano, 3) uprawdopodobnienie, iż uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony oraz 4) powstanie w wyniku uchybienia terminu ujemnych dla strony skutków procesowych.

W rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji rozważając zaistnienie przesłanek umożliwiających przywrócenie terminu przyjął stan faktyczny, który jest niespójny z aktami.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia WSA wskazuje "W aktach rozpatrywanej sprawy znajduje się koperta zawierająca zaskarżoną decyzję wraz ze zwrotnym potwierdzeniem jej odbioru, (k-51 akt adm.). Z adnotacji umieszczonych na tych dokumentach wynika, że decyzja została wysłana na adres podany przez skarżącego w toku postępowania, tj. [...]." Takie stanowisko Sądu I instancji nie jest zgodne z prawdą, ponieważ w rzeczywistości na kopercie tej znajduje się adres: "Sklep spożywczy [...]".

Z wyjaśnień skarżącego zwartych we wniosku o przywrócenie terminu wynika, że sklep nie znajduje się w tym samym budynku, w którym mieszka skarżący. Sklep i dom skarżącego sąsiadują ze sobą.

Sąd wskazuje ponadto, że przesyłka została wysłana na adres podany przez stronę w toku postępowania, jednak w toku postępowania przesyłki były kierowane zarówno do domu skarżącego jak i do sklepu. Zatem i w tym zakresie Sąd nie wyjaśnił dokładnie sprawy, nie podejmując próby wytłumaczenia dlaczego organy wysyłały dokumenty w toku postępowania na dwa adresy.

Kolejną kwestią wymagającą zwrócenia uwagi jest okoliczność, że przesyłka została zaadresowana na "Sklep spożywczy [...]", a listonosz wskazał, że awizo zostało pozostawione w drzwiach mieszkania. Ta nieścisłość wywołuje poważne wątpliwości w zakresie prawidłowości doręczenia.

Należy też zwrócić uwagę, że w aktach sprawy dotyczących przyznania skarżącemu prawa pomocy znajduje się postanowienie o orzeczeniu separacji skarżącego i jego żony, a koperta została zaadresowana na adres sklepu żony.

Wskazane powyżej nieścisłości w połączeniu z faktem, że decyzja była doręczana w trybie zastępczym prowadzą do wniosku, że konieczne jest uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Z tych wszystkich względów NSA na podstawie art. 185 § 1 w zw. Z 197 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.