Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Fundacji [...] z siedzibą w L. w przedmiocie wymierzenia Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w L. grzywny za nieprzekazanie w terminie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie skargi z dnia [...] czerwca 2020 r. dotyczącej udostępnienia informacji publicznej p o s t a n a w i a I. wymierzyć Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w [...] grzywnę w wysokości 1000 (tysiąc) złotych; II. zasądzić od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w [...] na rzecz Fundacji [...] z siedzibą w L. kwotę 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu [...] października 2020 r. Fundacja [...] z siedzibą w L. (dalej także jako "skarżąca"), reprezentowana przez radcę prawnego K. Ł., złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wniosek o wymierzenie Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w [...] (dalej także jako "organ"), na podstawie art. 55 § 1 w zw. z art. 156 § 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), grzywny z powodu nieprzekazania ww. Sądowi skargi Fundacji z dnia [...] czerwca 2020 r. (data złożenia skargi: 14 września 2020 r.) wraz z odpowiedzią na skargę i aktami sprawy, w terminie 15 dni od daty otrzymania skargi. W treści wniosku Fundacja dodatkowo zwróciła się o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając wniosek skarżąca wskazała, że w dniu 14 września 2020 r. wysłała do organu przy użyciu skrzynki podawczej ePUAP skargę na jego bezczynność. Zgodnie z UPP skargę tę doręczono organowi w dniu 14 września 2020 r. Organ do dnia 30 września 2020 r. nie przekazał przedmiotowej skargi Sądowi.

W odpowiedzi na wniosek Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w [...] reprezentowany przez Prezesa Zarządu G. G., wniósł o odrzucenie wniosku na podstawie art. 58 p.p.s.a., ewentualnie oddalenie wniosku w całości. W uzasadnieniu organ podniósł, ze w stanie faktycznym sprawy nie zachodzą przesłanki do wymierzenia grzywny na podstawie art. 55 § 1 p.p.s.a., bowiem skarga której dotyczy wniosek, złożona drogą elektroniczną w dniu 14 września 2020 r., została w dniu 14 października 2020 r. przekazana do WSA w Lublinie wraz z odpowiedzią na skargę i aktami sprawy. Skarga ta została zarejestrowana pod sygnaturą akt II SAB/Lu 119/20 i oczekuje na rozpoznanie. W ocenie organu brak jest natomiast samodzielnej podstawy prawnej do ukarania grzywną podmiotu, który przekazał skargę z aktami i odpowiedzią na skargę po upływie 15 dni, o których mowa w art. 21 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2019 r. 1429 ze zm., dalej jako "u.d.i.p."). Jednocześnie organ wyjaśnił, że nie był w stanie dochować powyższego terminu z uwagi na bardzo szeroki zakres pierwotnego wniosku skarżącej ze stycznia 2020 r., cyklicznie uzupełnianego o nowe informacje, a także ze względu na potrzebę zgromadzenia informacji powiązanych z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, znajdujących się u kilku rozproszonych pracowników, w tym pozostających bądź na kwarantannie, bądź na zwolnieniu lekarskim z powodu COVID -19. Organ zaznaczył również, że opracowywanie odpowiedzi na skargę i gromadzenie całości materiału do przekazania Sądowi odbywało się w obliczu nie tylko panującej epidemii (zmniejszenie liczby aktywnych pracowników), ale także wywołanej pandemią niewydolności organu w okresie wrzesień-październik w realizacji zadań statutowych (zawierania i realizacji umów pożyczek, dotacji itd.). Na dowód, że w siedzibie Funduszu znajdowało się ognisko zakażenia koronawirusem, organ załączył kopię artykułu prasowego zawartego w wydaniu Dziennika [...] z dnia [...] listopada 2020 r. Zaznaczył, powołaną informację prasową poprzedzały już od września br. przypadki zachorowań pracowników na koronawirusa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Argumentacja organu nie pozbawia zasadności wniosku strony skarżącej

o wymierzenie organowi grzywny za nieprawidłowe wykonanie obowiązku określonego w art. 54 § 2 p.p.s.a. w odniesieniu do skargi Fundacji [...]

w L. z dnia [...] czerwca 2020 r. na bezczynność organu w sprawie wniosku

z dnia [...] lutego 2020 r. o udostępnienie informacji publicznej.

Wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 54 § 1 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Skargę w formie dokumentu elektronicznego wnosi się do elektronicznej skrzynki podawczej tego organu. Przepis art. 49a stosuje się odpowiednio. Stosownie zaś do treści § 2 cytowanego artykułu, organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę, w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku skarg składanych w sprawach o udostępnienie informacji publicznej, trzydziestodniowy termin na wykonanie przez organ obowiązku, o którym mowa w powyższym przepisie, został skrócony przez ustawodawcę do 15 dni, o czym stanowi przepis art. 21 pkt 1 u.d.i.p.

Sposób realizacji przez organy obowiązku przekazania skargi sądowi został doprecyzowany w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 maja 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz szczegółowych warunków przekazywania skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu administracyjnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1003, dalej jako "rozporządzenie"). I tak § 3 tego rozporządzenia stanowi, że skargę oraz odpowiedź na skargę organ przekazuje w formie lub postaci, w jakiej zostały sporządzone (ust. 1). Skargę lub odpowiedź na skargę sporządzoną w formie dokumentu elektronicznego organ przekazuje do elektronicznej skrzynki podawczej sądu (ust. 2). W przypadku gdy forma lub postać skargi i odpowiedzi na skargę różnią się, organ, przekazując dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 2, załącza uwierzytelnioną kopię, w formie dokumentu elektronicznego, skargi lub odpowiedzi na skargę sporządzonej w postaci papierowej (ust. 3). W przypadku, o którym mowa w ust. 3, kopię skargi lub odpowiedzi na skargę, w formie dokumentu elektronicznego, uwierzytelnia się kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym (ust. 4).

Zgodnie natomiast z art. 55 § 1 p.p.s.a., w razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2 p.p.s.a., sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. (tj. do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów).

Wprawdzie regulacja zawarta w przytoczonym wyżej przepisie zmierza do dyscyplinowania organów administracji publicznej, jednakże w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że grzywna wymierzana w tym trybie ma mieszany dyscyplinująco-restrykcyjny charakter (zob. postanowienie NSA z dnia 5 lipca 2006 r., sygn. akt II OSK 1024/06, publ. ONSAiWSA 2006/6, poz. 156; uzasadnienie uchwały NSA z dnia 7 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FPS 1/08, publ. ONSAiWSA 2008/3, poz. 42, s. 24). Nadto, oprócz funkcji dyscyplinująco-restrykcyjnej, grzywna taka pełni również rolę prewencyjną, albowiem służy zapobieganiu naruszeniom prawa w przyszłości (zob. uchwała NSA z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II GPS 3/09, publ. ONSA/WSA 2010/1/2). Oznacza to, że wniosek o wymierzenie grzywny w tym trybie może zostać uwzględniony również w sytuacji, gdy przed jego złożeniem doszło do przekazania sądowi skargi, jednak czynności tej dokonano po upływie terminu określonego w art. 54 § 2 p.p.s.a. Tym samym, wbrew twierdzeniu wyrażonemu w odpowiedzi organu na wniosek, wniosek o wymierzenie grzywny w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a. złożony już po przekazaniu Sądowi skargi, nie jest niedopuszczalny w rozumieniu art. 58 p.p.s.a. Dopełnienie obowiązku wynikającego z art. 54 § 2 już po złożeniu wniosku o wymierzenie grzywny nie prowadzi natomiast do bezprzedmiotowości postępowania w tej sprawie (por. postanowienia NSA: z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt I OZ 1086/09, LexPolonica nr 2299926; z dnia 5 marca 2010 r., sygn. akt I OZ 161/10, LexPolonica nr 2281264; z dnia 3 czerwca 2011 r., sygn. akt I OZ 387/11, LexPolonica nr 2620325). Dopełnienie obowiązku wynikającego z art. 54 § 2 p.p.s.a. przed rozpoznaniem wniosku o wymierzenie grzywny – w sytuacji, gdy nastąpiło z uchybieniem ustawowego terminu – może mieć zatem wpływ na określenie wysokości grzywny.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że skarżąca Fundacja w dniu [...] września 2020 r. wniosła za pośrednictwem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w [...] skargę z dnia [...] czerwca 2020 r. na bezczynność tego organu w udzieleniu informacji publicznej na wniosek Fundacji z dnia [...] lutego 2020 r. Skargę tę skarżąca złożyła we wskazanej wyżej dacie w formie dokumentu elektronicznego, za pośrednictwem platformy ePUAP. W tym też dniu przedmiotowa skarga wpłynęła na elektroniczną skrzynkę podawczą organu, co potwierdza załączone do rozpoznawanego wniosku Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia (k. 27).

Jak natomiast ustalono na podstawie akt sprawy o sygnaturze II SAB/Lu 119/20, w której przedmiotowa skarga jest przedmiotem rozpoznania, skargę tę organ przekazał Sądowi w dniu 14 października 2020 r. (data nadania – k. 10 akt ww. sprawy), przy czym należy zauważyć, że przekazując skargę w tej dacie organ nie zachował prawidłowej, tj. zgodnej z art. 54 § 2 p.p.s.a. i § 3 ust. 2 rozporządzenia formy przekazania, albowiem pomimo tego, że skarga została sporządzona w formie dokumentu elektronicznego i złożona do elektronicznej skrzynki podawczej organu, a więc winna zostać przekazana w tej samej postaci do elektronicznej skrzynki podawczej sądu (wraz z odpowiedzi na skargę w formie dokumentu elektronicznego), organ do sądu przekazał wydruk skargi z odpowiedzią na skargę w postaci papierowej, przesyłając te dokumenty za pośrednictwem operatora pocztowego.

Powyższe ustalenia potwierdzają zatem, że organ przekroczył termin do przekazania skargi, który upływał z dniem 29 września 2020 r. art. 21 pkt 1 u.d.i.p. Okres zwłoki w przekazaniu skargi wyniósł w tym wypadku 15 dni, co w konsekwencji doprowadziło do dwukrotnego wydłużenia okresu przewidzianego na przekazanie skargi.

Z tych względów wniosek o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 55 § 1 w zw. z art. 154 § 1 pkt 6 p.p.s.a., należało uznać za zasadny.

Ustalając wysokość grzywny Sąd z jednej strony uwzględnił opisaną wyżej skalę uchybienia organu oraz fakt, że poza przekazaniem skargi z naruszeniem przewidzianego dla tej czynności terminu, organ dodatkowo nie zachował prawidłowego trybu przekazania skargi, co - jak wynika z akt sprawy II SAB/Lu 119/20 – skutkowało koniecznością wezwania go do ponownego przesłania skargi w jej pierwotnej postaci, tj. jako dokumentu elektronicznego, na elektroniczną skrzynkę podawczą Sądu, zaś konieczność wystosowania tego wezwania niewątpliwie skutkowała dodatkowym wydłużeniem okresu niezbędnego dla rozpoznania skargi. Okoliczności te – w ocenie Sądu – uniemożliwiały ustalenie wysokości grzywny w granicach jej dolnego wymiaru. Z drugiej zaś strony, jako okoliczności przemawiające na korzyść organu w kontekście ustalania wysokości grzywny, Sąd wziął pod uwagę wyjaśnienia przedstawione przez organ w odpowiedzi na wniosek, dotyczące utrudnień w funkcjonowaniu organu związanych z epidemią koronawirusa. Zestawiając te okoliczności Sąd uznał, że w realiach niniejszej sprawy grzywna w wysokości 1000 złotych będzie adekwatna do skali stwierdzonego naruszenia prawa, a przy tym wystarczająca dla osiągnięcia zarówno jej represyjnego, jak i prewencyjnego celu. Podkreślić należy, że orzeczona kwota grzywny mieści się w granicach wyznaczonych przepisem art. 154 § 1 pkt 6 p.p.s.a.

O zwrocie na rzecz skarżącej kosztów postępowania obejmujących wpis sądowy od wniosku w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika strony skarżącej będącego radcą prawnym w kwocie 480 zł, Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.