Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Magdalena Durzyńska Sędziowie: Sędzia WSA Iwona Maciejuk Sędzia WSA Przemysław Żmich (spr.) Protokolant referent stażysta Joanna Kicińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lutego 2015 r. sprawy ze skargi M.P. i J.P. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2014 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Minister Skarbu Państwa, po rozpatrzeniu odwołania M.P. oraz J.P., decyzją z dnia [...] sierpnia 2014 r., nr [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2014 r., nr [...] orzekającą o odmowie potwierdzenia: 1) M.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...] poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej; 2) J.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...] poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w udziale wynikającym ze wskazania J.P. jako osoby uprawnionej do rekompensaty dokonanego przez M.P..

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie sprawy.

W dniu 29 maja 2008 r. J.B. i J.P. reprezentowani przez adwokata S.B. złożyli do Wojewody [...] wniosek o wydanie decyzji potwierdzające] prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz jego przyłączenie do sprawy znak: [...]. Wniosek dotyczył nieruchomości usytuowanych w L. przy ul. [...], ul. [...], ul. [...], ul. [...], ul. [...] na L., ul. [...] oraz nieruchomości położonych w dystrykcie [...], powiat [...], gmina [...]: [...] wraz z parcelami "bez kategorii". (karty 5-16).

W dniu 28 grudnia 2010 r. M.P. złożyła do Wojewody [...] wniosek o dołączenie jej do przedmiotowego postępowania, ponieważ jest spadkobierczynią po Z.P., będącej spadkobiercą po T.P..

Oświadczeniem z dnia 19 listopada 2010 r. M.P. wskazała swojego ojca J.P. spadkobiercę po T.P. jako osobę uprawnioną do uzyskania prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP.

Wojewoda [...] potwierdził posiadanie przez J.B., M.S., B.K. oraz J.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Decyzją z dnia [...] marca 2012 r., nr [...] Minister Skarbu Państwa uchylił w całości zaskarżoną decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Organ odwoławczy uznał, że organ wojewódzki winien ustalając powierzchnię i rodzaj zabudowań znajdujących się na pozostawionych nieruchomościach, w szczególności zbadać dokładnie znajdujące się w aktach sprawy dowody oraz przeprowadzić opisane wyżej czynności dowodowe. Minister Skarbu Państwa wskazał, że organ I instancji winien wystąpić do M.P. o sprecyzowanie żądania, tj. czy podtrzymuje wskazanie, czy jednak domaga się potwierdzenia prawa na swoją rzecz.

Pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. [...] Urząd Wojewódzki wystąpił do M.P. z zapytaniem, czy podtrzymuje swoje oświadczenie o zrzeczeniu się uprawnień dokonanym na rzecz J.P. sporządzone w dniu 19 listopada 2010 r., czy też domaga się potwierdzenia prawa do rekompensaty w oparciu o jej wniosek.

Pismem z dnia 10 lipca 2012 r. M.P. wyjaśniła, że jej ojciec J.P. składając wniosek działał również w jej imieniu, w związku z czym wniosek ten jak i wskazanie dokonane oświadczeniem z dnia [...] listopada 2010 r. strona podtrzymuje.

Pismem z dnia 26 lutego 2013 r. Wojewoda [...] wezwał M.P. oraz pełnomocnika J.P. do przedłożenia pełnomocnictwa, które potwierdzałoby, że był on upoważniony do występowania w imieniu M.P. w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami RP, w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma. Organ I instancji poinformował wezwanych, iż brak stosownego pełnomocnictwa skutkować będzie uznaniem, że J.P. nie był upoważniony do reprezentowania M.P. (karta 45).

Przy piśmie z dnia 7 marca 2013 r. pełnomocnik J.P. przesłał do [...] Urzędu Wojewódzkiego uwierzytelnioną kopię pełnomocnictwa z dnia [...] stycznia 2008 r.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r., nr [...] Wojewoda [...] odmówił J.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości na terenie gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], pow. [...], województwo [...], w udziale wynikającym ze wskazania J.P. jako osoby uprawnionej do rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej dokonanego przez M.P..

Na skutek odwołania decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...] Minister Skarbu Państwa uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody [...] w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi l instancji.

Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] maja 2014 r., nr [...] odmówił potwierdzenia posiadania przez: 1) M.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...] poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej; 2) J.P. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...] poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w udziale wynikającym ze wskazania J.P. jako osoby uprawnionej do rekompensaty dokonanego przez M.P.. Organ l instancji uznał, że M.P. nie złożyła w terminie określnym w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...].

Od powyższej decyzji odwołanie, w terminie, do Ministra Skarbu Państwa wniósł J.P. i M.P.

Minister Skarbu Państwa decyzją z dnia [...] sierpnia 2014 r., nr [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2014 r., nr [...]. W uzasadnieniu organ wskazał, że adwokat S.B. pełnomocnik J.P. wystąpił w dniu 29 maja 2008 r. z wnioskiem o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonej na terenie gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], powiat [...], województwo [...] poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W treści wniosku pełnomocnik S.B. wskazał, że działa wyłącznie w imieniu J.B. i J.P.. Wniosek nie zawiera żadnej informacji, iż pełnomocnik działał również w imieniu M.P.. W dniu 7 marca 2013 r. do akt sprawy zostało złożone pełnomocnictwo uprawniające J.P. do reprezentowania M.P. w sprawie dotyczącej potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP. Pełnomocnictwo to nie zawierało prawa substytucji. Zgodnie z art. 106 Kodeksu cywilnego pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Zatem – zdaniem Ministra – J.P., działając na podstawie pełnomocnictwa z dnia 19 stycznia 2008 r. nie był uprawniony do ustanowienia adwokata S.B. pełnomocnikiem M.P.. Z akt sprawy wynika, że adwokat S.B. pełnomocnik J.P. w momencie składania w jego imieniu wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty nie był pełnomocnikiem M.P.

Minister wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy potwierdzenie prawa do rekompensaty następuje na wniosek osoby ubiegającej się o potwierdzenie tego prawa, złożony nie później niż do dnia 31 grudnia 2008 r. Zdaniem Ministra Skarbu Państwa w świetle art. 5 ust. 1 ustawy postępowanie w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty wszczynane jest na indywidualny wniosek strony. W przedmiotowej sprawie M.P. złożyła wniosek o potwierdzenie prawa do rekompensaty po dniu 31 grudnia 2008 r. Wniosek z dnia 29 maja 2008 r. nie został złożony w imieniu M.P.. Z treści wniosku nie wynika, aby adwokat S.B. działał w jej imieniu. Do wniosku nie dołączono też pełnomocnictwa udzielonego przez M.P. adwokatowi S.B., zaś J.P. nie był uprawniony do udzielania dalszego pełnomocnictwa do działania w imieniu M.P. Zdaniem organu odwoławczego, złożenie wniosku przez jednego ze spadkobierców właściciela pozostawionego mienia nie powoduje, iż taki wniosek jest złożony w imieniu wszystkich spadkobierców. Postępowanie prowadzone na podstawie ustawy wymaga złożenia przez uprawnioną osobę odpowiedniego wniosku wraz z wymaganymi dokumentami, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. Zasadą wynikająca z tego przepisu jest, że postępowanie administracyjne w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami państwa polskiego wszczynane jest jedynie na wniosek uprawnionej osoby i to tylko w zakresie przysługujących wnioskodawcy uprawnień. Wszczęcie postępowania administracyjnego, które zgodnie z przepisami prawa może być wszczęte jedynie na wniosek, wymaga wyraźnego wniosku strony. Wszczęcie postępowania bez wniosku strony stanowi rażące naruszenie zasady skargowości (art. 156 § 1 pkt 2 Kpa). Ratio legis regulacji zawartej w art. 5 ustawy ma na celu ułatwienie uzyskania rekompensaty przez każdego ze spadkobierców, bez potrzeby ustalania pozostałych i ich miejsca zamieszkania. Z przepisów ustawy wynika, że każdy spadkobierca po spełnieniu koniecznych wymogów może uzyskać potwierdzenie prawa do rekompensaty w zależności od przysługującego mu udziału spadkowego, niezależnie od tego, co postanowią pozostali spadkobiercy

Minister zaznaczył, że M.P. złożyła do Wojewody [...] wniosek dopiero w dniu 28 grudnia 2010 r. Przedmiotowe pismo dotyczyło dołączenia jej do postępowania prowadzonego z wniosku J.B. i J.P., w świetle przepisów ustawy może być ono traktowane jako wniosek o potwierdzenie prawa do rekompensaty.

W ocenie Ministra Skarbu Państwa, M.P. nie złożyła osobiście, jak i przez pełnomocnika w terminie ustawowym (do dnia 31 grudnia 2008 r.) wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty za nieruchomości pozostawione przez T.P.

Jeżeli chodzi o wskazanie jako uprawnionego do rekompensaty J.P. Minister wskazał, że zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej. M.P. aktem notarialnym z dnia [...] listopada 2010 r. wskazała jako osobę uprawnioną do rekompensaty swojego ojca J.P.. Zdaniem Ministra Skarbu Państwa, wskazanie osoby uprawnionej (art. 3 ust. 2 ustawy), dokonane po terminie określonym w art. 5 ust. 1 ustawy, jest skuteczne jedynie w przypadku, gdy osoba wskazująca złożyła wniosek o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP do dnia 31 grudnia 2008 r. (art. 5 ust. 1 ustawy). Z materiału dowodowego wynika, że M.P. nie złożyła w terminie ustawowym wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty, a zatem wskazanie dokonane przez nią w dniu [...] listopada 2010 r. było nieskuteczne.

Zdaniem Ministra, wskazanie dokonane przez osobę uprawnioną do rekompensaty, bez złożenia w terminie wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty, nie przenosi prawa do rekompensaty. M.P. nie występowała w sprawie o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez T.P. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej jako strona postępowania (brak złożenia wniosku przed dniem 31 grudnia 2008 r.), tym samym nie mogła skutecznie scedować swojego ewentualnego prawa do rekompensaty na J.P. Brak złożenia przez nią wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty do dnia 31 grudnia 2008 r. spowodowało, iż nie mogłaby ubiegać się o potwierdzenie tego prawa w ramach postępowania administracyjnego, zgodnie z ustawą. W związku z tym M.P. nie mogła również skutecznie przekazać prawa do ubiegania się o potwierdzenie prawa do rekompensaty, skoro sama o realizację tego prawa nie wystąpiła.

Od decyzji Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] sierpnia 2014 r., nr [...] M.P. i J.P. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zaskarżonej decyzji zarzucili: I. Naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, to jest: 1) art. 138 § 1 pkt 2 Kpa poprzez jego niezastosowanie przez Ministra Skarbu Państwa, to jest mimo zaistnienia przesłanek do uchylenia w całości zaskarżonej decyzji Wojewody [...] i konieczności orzeczenia, co do istoty sprawy przez organ odwoławczy - utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji; 2) art. 6, art. 7, art. 8, art. 10 § 1 Kpa w związku z art. 28, art. 33 oraz art. 61 § 1 i 3 Kpa poprzez błędne uzasadnienie faktyczne i prawne przedmiotowych decyzji Ministra Skarbu Państwa oraz Wojewody [...], wykluczające skarżącą jako stronę postępowania administracyjnego nr [...] od chwili jego wszczęcia; 3) art. 7, art. 8 w związku z art. 77 Kpa poprzez niepodjęcie wszystkich czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy oraz czynności niezbędnych do jej załatwienia, w tym z naruszeniem przez organ administracyjny obowiązku wynikającego z art. 7 Kpa, to jest obowiązku stania na straży praworządności oraz art. 77 Kpa poprzez niewyczerpujące i fragmentaryczne rozpatrzenie materiału dowodowego sprawy. II. Naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, to jest: 1) art. 5 ust. 1 i 2 w związku z art. 3 ust. 2 ustawy poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że na podstawie wskazanych przepisów nie wystarczy wniosek jednego ze spadkobierców właścicieli nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP, aby postępowanie toczyło się wobec wszystkich pozostałych spadkobierców, którzy tym samym mają przymiot strony postępowania od chwili wszczęcia tego postępowania; 2) art. 5 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 2 w związku art. 6 ust. 2 pkt 2 i ust. 6 ustawy poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że wskazanie, o którym mowa w art. 3 ust. 2 oraz w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy nie może być skutecznie dokonane po upływie terminu określonego w art. 5 ust. 1 tej ustawy, tj. 31 grudnia 2008 r.; 3) art. 2, art. 5, art. 7, art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez naruszenie podstawowych zasad ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej - państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości, zapewnienia praw człowieka i obywatela, działania na podstawie i w granicach prawa oraz zakazu ograniczenia praw skutkujące uniemożliwieniem uzyskania przez spadkobierców potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (z dnia 8 listopada 1989 r., sygn. akt K 7/89, OTK 1989 Nr 1 poz. 8, SN uzasadnienie wyroku z dnia 10 października 2003 r., sygn. akt ll CK 36/02) oraz wyroku Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie skargi B. przeciwko Polsce. Z uwagi na powyższe skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Wojewody [...] z dnia [...] maja 2014 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji.

W odpowiedzi na skargę Minister Skarbu Państwa wniósł o jej oddalenie i jednocześnie podtrzymał prezentowane w sprawie stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawi8e zważył, co następuje.

Skarga jest uzasadniona.

Występujący między skarżącymi, a organami administracji spór dotyczy tego, czy na gruncie przepisów ustawy wymagane jest, aby do dnia 31 grudnia 2008 r. każda z uprawnionych osób wystąpiła ze stosownym wnioskiem, czy też wystarczy, aby w terminie tym wystąpiła chociaż jedna osoba z grona uprawnionych. Poza tym sporne jest to, czy dokonane przez jednego ze spadkobierców właściciela pozostawionych nieruchomości wskazanie, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, innego spadkobiercy właściciela pozostawionych nieruchomości jako osoby uprawnionej do rekompensaty, dokonane po terminie określonym w art. 5 ust. 1 ustawy, jest skuteczne.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzenie prawa do rekompensaty następuje na wniosek osoby ubiegającej się o potwierdzenie tego prawa, złożony nie później niż do dnia 31 grudnia 2008 r. Wniosek ten składa współwłaściciel mienia pozostawionego poza obecnymi granicami państwa polskiego lub jego spadkobierca lub wskazana osoba uprawniona do rekompensaty.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 2 ustawy, w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2 ustawy (posiadają obywatelstwo polskie). Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej.

Zdaniem Sądu, z przepisu art. 5 ust. 2 ustawy wynika, że kiedy uprawnienie do realizacji prawa do rekompenstaty przysługuje wszystkim spadkobiercom (lub niektórym wskazanym przez pozostałych uprawnionych), wniosek składa spadkobierca lub wskazana osoba uprawniona do rekompensaty. To, że ustawodawca użył liczby pojedynczej określając podmiot uprawniony do wystąpienia z wnioskiem – spadkobierca lub wskazana osoba uprawniona do rekompensaty - nie oznacza, że dla zachowania prawa do potwierdzenia prawa do rekompensaty każda z tych osób musi złożyć stosowny wniosek w terminie wskazanym w ustępie 1 art. 5. Z konstrukcji powołanych przepisów wynika, że złożenie w terminie wniosku przez jednego z legitymowanych podmiotów wszczyna postępowanie administracyjne, co do wszystkich uprawnionych. Wystarczy zatem, że jeden ze spadkobierców złożył wniosek przed 31 grudnia 2008 r., aby pozostali uprawnieni, którzy takich wniosków nie złożyli zachowali swoje roszczenia, stosownie do posiadanych udziałów w spadku.

Poza tym termin, o którym mowa w art. 5 ust. 1 określa jedynie datę końcową na złożenie wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty. Nie odnosi się zaś do wskazania osób uprawnionych do rekompensaty. Zatem oświadczenie o przeniesieniu swoich praw na pozostałych spadkobierców w tym zakresie nie jest ograniczone datą 31 grudnia 2008 r. Osoby uprawnione do rekompensaty, które chcą zrzec się swoich uprawnień na rzecz pozostałych mogą więc tego dokonać po wszczęciu postępowania na wniosek jednego ze spadkobierców złożony do 31 grudnia 2008 r. Natomiast w przypadku braku takich oświadczeń, wszyscy współuprawnieni spadkobiercy powinni brać udział w postępowaniu w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty. W takiej sytuacji obowiązkiem organu administracji jest w pierwszej kolejności prawidłowe ustalenie wszystkich stron postępowania, a następnie, zgodnie z zasadą wyrażoną w art 10 i przepisem art. 61 § 4 Kpa, zapewnienie stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwienie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Należy mieć na uwadze, że w sprawach dotyczących tzw. mienia zabużańskiego zachodzi jedność stosunku materialnoprawnego. W wyroku z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2993/12 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że toczy się jedno postępowanie administracyjne o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia określonego mienia nieruchomego poza obecnymi granicami państwa polskiego i przez określonego jego właściciela. W postępowaniu tym konieczne jest dokonanie szeregu ustaleń faktycznych, takich jak np. skład majątku pozostawionego, jego wartość, okoliczności, w jakich doszło do pozostawienia mienia, miejsce zamieszkania byłego właściciela majątku, ewentualna data jego zgonu i ustalenie spadkobierców. NSA uznał, że czynienie tego rodzaju ustaleń dotyczy tej samej sprawy pod względem materialnoprawnym, chociaż wnioskodawcami są różne osoby. Trzeba wskazać, że ratio legis regulacji zawartej w art. 5 ustawy ma na celu ułatwienie uzyskania rekompensaty przez każdego ze spadkobierców. Poza tym zaakceptowanie poglądu, wyrażonego przez oraz organy, skutkowałoby tym, że - przy wielości osób uprawnionych do rekompensaty – należałoby wielokrotnie prowadzić te same ustalenia, a co za tym idzie, zobowiązywać strony do składania szeregu takich samych dokumentów, kolejnych, nowych wycen, czy też dokonywać kilkakrotnego badania kto, kiedy oraz, w jakiej części, zrealizował już swoje uprawnienia, co nie byłoby uzasadnione z punktu widzenia ekonomiki prowadzenia postępowania administracyjnego. Zaprezentowana wykładnia znajduje swoje potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. np. wyroki NSA z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt I OSK 1770/12; z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2993/12, z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt I OSK 682/13; z dnia 29 maja 2014 r., sygn.. akt I OSK 2722/12 – opubl. CBOSA).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, stwierdzić należy, że błędnie Wojewoda [...] i Minister Skarbu Państwa odmówili M.P. prawa do rekompensaty i J.P. prawa do rekompensaty w udziale wynikającym ze wskazania dokonanego przez M.P.

Zdaniem Sądu rację mają organy, że wniosek z dnia 16 maja 2008 r. nie był złożony w imieniu M.P.. Z wniosku tego sporządzonego przez profesjonalnego pełnomocnika wynika wyraźnie, że wnioskodawcami są J.B. i J.P.. Kwestia udzielenia przez M.P. w dniu 19 stycznia 2008 r. pełnomocnictwa J.P. nie ma tu nic do rzeczy bowiem wniosku z dnia 16 maja 2008 r. nie sporządzał J.P. i nie wskazywał, że wnioskodawcami są on i jego córka.

Sąd podziela stanowisko Ministra Skarbu Państwa, że dopiero w piśmie z dnia 27 grudnia 2010 r. M.P. ujawniła swoją wolę uczestniczenia w postępowaniu o potwierdzenie prawa do rekompensaty i wniosła o potwierdzenie tego prawa na rzecz jej ojca, zgodnie ze złożonym wcześniej (24 listopada 2010 r.) wskazaniem z dnia 19 listopada 2010 r. z podpisem notarialnie poświadczonym. Jednocześnie w kolejnym piśmie z dnia 10 lipca 2012 r. M.P. podtrzymała żądanie zrealizowania jej uprawnienia do rekompensaty, odwołując się do złożonego w terminie wniosku J.P.

Uszło jednak uwadze organów, że wniosek złożony przez J.B. i J.P. w 2008 r. wszczął postępowanie o potwierdzenie prawa do rekompensaty za pozostawione mienie w gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...], także w stosunku do M.P., a późniejsze wskazanie J.P. dokonane przez M.P. było skuteczne, ponieważ czynność ta nie musiała być dokonana w terminie ustawowym. Wystarczyło, że wskazanie zostało złożone w toku prowadzonego postępowania o potwierdzenie prawa do rekompensaty, przed wydaniem decyzji kończącej tę sprawę.

Rację mają zatem skarżący twierdząc, że Wojewoda [...] i Minister Skarbu Państwa dokonali błędnej wykładni przepisów art. 3 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy.

W ponownie prowadzonym postępowaniu Wojewoda [...] weźmie pod uwagę to, że M.P. - choć nie można uznać, że wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty złożyła w terminie - to skutecznie dokonała wskazania swego ojca J.P. jako uprawnionego do rekompensaty w przypadającym jej udziale spadkowym. Wojewoda [...] musi mieć także na uwadze to, że należy prowadzić jedno postępowanie z udziałem wszystkich twierdzących, że przysługuje im uprawnienie do rekompensaty za pozostawione mienie w gm. kat. [...], województwo [...] oraz na terenie gminy [...]. Wobec tego, że M.P. nie złożyła wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty w terminie, ale skutecznie przelała swe prawa na ojca, to jej pismo z dnia 27 grudnia 2010 r. należy traktować jako wolę brania udziału w sprawie, ponieważ jako strona ma prawo do wypowiedzenia się w zakresie skuteczności wskazania, o którym mowa w przepisie art. 3 ust. 2 ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.