Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

I OSK 1756/06 POSTANOWIENIE Dnia 28 listopada 2005 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. L. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 sierpnia 2006 r., sygn. akt II SA/Bd 685/06 o odrzuceniu skargi P. L. na rozkaz personalny Dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy z dnia [...] grudnia 2005 r., nr [...] w przedmiocie zwolnienia z zawodowej służby wojskowej postanawia oddalić skargę kasacyjną

Postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2006 r., sygn. akt II SA/Bd 685/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy odrzucił skargę P. L. na decyzję Dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy z dnia [...] grudnia 2005 r., nr [...] w przedmiocie zwolnienia z zawodowej służby wojskowej. W uzasadnieniu Sąd stwierdził, że przedmiotowa decyzja stanowi jedynie rozkaz personalny wydany dla celów ewidencyjnych, a więc jest aktem podejmowanym na użytek wewnętrzny i jako taki nie może być uznany za akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), ponieważ stwierdza on jedynie istnienie określonej sytuacji prawnej, ale jej nie kształtuje. W sytuacji, gdyby zaskarżony rozkaz personalny nie został wydany, to i tak sytuacja skarżącego nie uległaby zmianie, ponieważ zwolnienie ze służby nastąpiło z dniem uprawomocnienia się orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej niezależnie od późniejszych czynności organu. Zatem skargę na tą decyzję należało odrzucić jako niedopuszczalną.

Skargę kasacyjną od tego postanowienia wniósł P. L., zarzucając mu naruszenie:

1) przepisów prawa materialnego, tj. przepisów art. 45 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 2 i w zw. z art. 8 ust. 2 Konstytucji RP, poprzez odmowę zapewnienia skarżącemu prawa do sądu w jego indywidualnej sprawie zwolnienia z zawodowej służby wojskowej,

2) przepisów prawa procesowego, tj. przepisów art. 3 § 2 pkt 4, art. 58 § 1 pkt 1 i art. 146 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez odrzucenie skargi, która powinna zostać rozpoznana na rozprawie.

Mając powyższe na względzie wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy WSA w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od organu II instancji na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że odwołanie się przez Sąd I instancji do orzecznictwa zapadłego pod rządami art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym dzisiaj nie znajduje uzasadnienia prawnego, ponieważ w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. zrezygnowano z kwalifikatorów "przyznanie, stwierdzenie albo uznanie", przez co rozszerzono zakres aktów lub czynności objętych kontrolą sprawowaną przez sądy administracyjne. Powołał się tu przy tym obszernie na poglądy powstałe w literaturze przedmiotu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 174 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, albowiem według art. 183 § 1 ustawy - p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Związanie NSA podstawami skargi kasacyjnej wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze. Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym - zdaniem skarżącego - uchybił sąd, określenia, jaką postać miało to naruszenie, uzasadnienia zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego - wykazania dodatkowo, że to wytknięte uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Kasacja nieodpowiadająca tym wymaganiom, pozbawiona konstytuujących ją elementów treściowych, uniemożliwia sądowi ocenę jej zasadności. Ze względu na wymagania stawiane skardze kasacyjnej, usprawiedliwione zasadą związania Naczelnego Sądu Administracyjnego jej podstawami, sporządzenie skargi kasacyjnej jest obwarowane przymusem adwokacko - radcowskim (art. 175 § 1 - 3 p.p.s.a). Opiera się on na założeniu, że powierzenie czynności sporządzenia skargi kasacyjnej wykwalifikowanym prawnikom zapewni jej odpowiedni poziom merytoryczny i formalny, umożliwiający Sądowi II instancji dokonanie kontroli zaskarżonego orzeczenia.

Złożona w rozpatrywanej sprawie skarga kasacyjna odpowiada przedstawionym wymogom tylko w zakresie sformułowania zarzutu naruszenia przepisów postępowania. Natomiast zarzut naruszenia prawa materialnego nie stanowi podstawy kasacyjnej w rozumieniu art. 174 pkt 1 p.p.s.a. Stosownie do tego przepisu skargę kasacyjną można oprzeć tylko i wyłącznie na takim naruszeniu prawa materialnego, do którego doszło przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię polega na mylnym rozumieniu treści określonej normy prawnej, natomiast uchybienie prawu materialnemu przez niewłaściwe zastosowanie polega na tzw. błędzie w subsumcji, co wyraża się w tym, że stan faktyczny ustalony w sprawie błędnie uznano za odpowiadający stanowi hipotetycznemu przewidzianemu w normie prawnej, względnie, że ustalonego stanu faktycznego błędnie nie “podciągnięto" pod hipotezę określonej normy prawnej. Brak tego sprecyzowania uniemożliwia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu dokonanie chociażby oceny, czy przepisy, których naruszenie zarzucono Sądowi I instancji, w ogóle miały zastosowanie w sprawie.

Odnośnie zarzutu naruszenia przepisów postępowania sądowoadministracyjnego zauważyć należy, że stosownie do art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. przedmiotem skargi do sądu administracyjnego mogą być akty lub czynności, które:

a) Nie mają charakteru decyzji lub postanowienia, te bowiem są zaskarżalne na podstawie art. 3 § 2 pkt 1-3 Pps.

b) Są podejmowane w sprawach indywidualnych, albowiem akty o charakterze ogólnym zostały wymienione w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 tej ustawy.

c) Muszą mieć charakter publicznoprawny, ponieważ tylko w tym zakresie działalność administracji została poddana sądowej kontroli. Wydaje się, że w tym zakresie pozostaje aktualne dotychczasowe orzecznictwo NSA. Dopuszczalna będzie zatem skarga na bezczynność co do materialno-technicznej czynności zwrotu różnicy podatku, jako iż zwrot ten jest czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnienia wynikającego z przepisu prawa pozytywnego – por. wyrok NSA z 15.02.2000 r. (III SA 8344/98), niepublikowany. Natomiast ani czynności udziału w zawarciu aktu notarialnego ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, ani czynności negocjacyjne poprzedzające zawarcie takiej umowy cywilnoprawnej nie będą czynnościami z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 Pps – por. postanowienie NSA z 21.02.1997 r. (I SA 264/97), ONSA 1997, z. 4, poz. 182.

d) Dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisu prawa. Oznacza to, że musi istnieć ścisły i bezpośredni związek między działaniem (zaniechaniem określonego działania) organu administracji, a możliwością realizacji uprawnienia (obowiązku) wynikającego z przepisu prawa przez podmiot nie powiązany organizacyjnie z organem wydającym dany akt lub podejmującym daną czynność - por. postanowienie NSA z 27.09.1996 r. (I SA 1326/96), niepublikowane.

Zatem zarzut naruszenia przepisów postępowania jest również niezasadny, ponieważ zaskarżony rozkaz personalny nie spełnia przesłanki wskazanej pod lit. d). Jak zasadnie wykazał Sąd I instancji, nie wpływa on na prawa lub obowiązki skarżącego wynikające z przepisów prawa (w tym sensie nie dotyczy on tych praw i obowiązków), ponieważ nawet gdyby nie został on wydany, to i tak w mocy pozostawałby skutek prawny w postaci zwolnienia skarżącego ze służby wojskowej zawodowego żołnierza, który nastąpił z dniem uprawomocnienia się orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za niemającą usprawiedliwionych podstaw i na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.