Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA del. Małgorzata Jaśkowska (spr.), Sędziowie a. WSA Andrzej Kołodziej, a. WSA Joanna Kube, Protokolant Paweł Groński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2004 r. sprawy ze skargi H. K. na bezczynność W. Spółdzielni Mieszkaniowej [...] w przedmiocie udzielenia informacji 1. zobowiązuje W. Spółdzielnię Mieszkaniową [...] do rozpatrzenia wniosku skarżącej H. K. z dnia 6 października 2003 r. o udostępnienie kopii uchwały Zebrania Przedstawicieli z dnia [...] czerwca 2003 r. w sprawie podwyżki opłat w terminie 14 (czternastu) dni od otrzymania wyroku sądu wraz z uzasadnieniem 2. odrzuca skargę w zakresie wniosków z 19 maja 2003 r. i 12 sierpnia 2003 r. w sprawie kalkulacji kosztów za mieszkanie skarżącej, wraz z ich szczegółowym rozbiciem i w zakresie skargi na nieudostępnienie składu Rady Nadzorczej. 3. w pozostałym zakresie umarza postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie 4. zasądza na rzecz H. K. od W. Spółdzielni Mieszkaniowej [...] kwotę 5 (pięć) zł tytułem zwrotu uiszczonego wpisu sądowego.

Stan faktyczny przedstawiał się następująco. H. K. złożyła w dniu 4 listopada 2003 r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność spółdzielni mieszkaniowej [...] w W. Po sprecyzowaniu podkreśliła, że bezczynność ta odnosi się do:

1. wniosku o wydanie uchwały zebrania przedstawicieli z dnia [...] czerwca 2003 r. w sprawie podwyżki opłat za lokale mieszkalne, z uzasadnieniem,

2. kalkulacji kosztów składających się na użytkowanie jej mieszkania z wyszczególnionymi opłatami na poszczególne fundusze oraz szczegółowej specyfikacji kosztów składających się na pozostałe opłaty eksploatacyjne,

3. wydania jej regulaminu WSM [...] w sprawie załatwienia skarg i wniosków,

4. wydania jej spisów aktualnych składów Rady Nadzorczej i Zarządu wraz z uchwałami w tej sprawie,

5. wydania jej dokumentu o wpisie Zarządu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Wskazała przy tym daty pism, które zawierały wnioski w stosownych sprawach. Wystąpiła też o zwrot kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] wniosła o jej odrzucenie, ewentualnie oddalenie. Jako podstawę odrzucenia wskazała art. 58 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Podniosła, że nie podejmuje czynności z zakresu administracji publicznej i zarządza majątkiem prywatnym a nie publicznym. W przypadku nieprzyjęcia tego argumentu wskazała, że nie pozostaje w bezczynności. Podała bowiem skarżącej informację, w piśmie z [...] lipca 2003 r., o treści uchwały, nie prowadzi zaś odrębnego zbioru uchwał. Z treścią uchwały skarżąca może się więc zapoznać z protokołu zebrania przedstawicieli z dnia [...] czerwca 2003 r. Protokoły te są jawne dla członków spółdzielni.

Spółdzielnia wskazała też, że udzieliła odpowiedzi skarżącej na pozostałe wnioski, bądź też podawała wcześniej bez stosownego wezwania składy Rady i Zarządu. Podkreśliła, że nie posiada uchwalonego regulaminu skarg i wniosków. W odpowiedzi dostarczyła kopię wpisu do rejestru, mimo braku wcześniejszego wniosku w tej sprawie.

W obszernych pismach procesowych strony powtarzały wcześniej użyte argumenty, wskazując na ich zasadność.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył że:

Przede wszystkim należy wskazać stronom, że zgodnie z art. 97 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.) sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem 1 stycznia 2004 r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Stąd, w świetle art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) w sprawie właściwy był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Sąd nie zgodził się przy tym z zarzutem przedstawiciela Spółdzielni Mieszkaniowej [...], że spółdzielnia nie należy do kręgu podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej na tle ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198).

Wskazał w związku z tym, że już Naczelny Sąd Administracyjny w wielu swoich orzeczeniach, m.in. w wyroku z dnia 29 czerwca 2002 r. II SAB 113/02, czy w wyroku z 14 listopada 2003 r. II SAB 119/03 podkreślał, że spółdzielnie mieszkaniowe są podmiotami zobowiązanymi do udzielenia informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jako jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym. Reprezentują one bowiem nie tylko swoich członków i nie stanowią typowych spółdzielni nastawionych wyłącznie na działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku, ale mają na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa. Mieści się to w kategorii szeroko pojętych zadań publicznych, gdyż zgodnie z art. 75 Konstytucji RP władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Z tego też względu spółdzielnie mieszkaniowe korzystają w szerokim stopniu z pomocy państwa i pomocy jednostek samorządu terytorialnego, m.in. w postaci uzyskiwania terenów pod budownictwo.

Państwo udziela też pomocy w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych – na podstawie ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. 2003 r. Nr 119, poz. 115), obejmuje poręczeniem niektóre spłaty kredytów – zgodnie z ustawą z 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1310 ze zm.), a także popiera niektóre formy budownictwa mieszkaniowego - por. ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.).

Na podstawie tej ostatniej ustawy utworzono m.in. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy służący realizacji zadań wynikających z polityki państwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz rozwoju budownictwa mieszkaniowego (art. 16 ustawy). Jego środki mogą być przeznaczone, zgodnie z art. 18 m.in. na pośrednie formy pomocy spółdzielniom mieszkaniowym na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane mające na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem itp.

Państwo wspiera też budownictwo mieszkaniowe poprzez różnorodne formy kredytowania oraz ulgi podatkowe związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. Z tego względu spółdzielnie mieszkaniowe można uznać za objęte obowiązkiem informacyjnym na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Dlatego też, Sąd nie przychylił się do wniosku spółdzielni o odrzucenie w całości skargi.

Rozpatrując konkretne zarzuty skarżącej dotyczące bezczynności Sąd wskazał, iż w przypadku wniosków o udzielenie informacji publicznej strona nie może kwestionować zgodności z prawem uchwał organów spółdzielni mieszkaniowej, może natomiast domagać się dostępu do różnego typu dokumentów. Żądana informacja musi mieć przy tym charakter publiczny i nie może zachodzić szczególny tryb dostępu do niej, wynikający z innych przepisów. Stąd też, zdaniem sądu nie odpowiada tego typu informacji żądanie wskazane w punkcie 2, dotyczy bowiem cywilnoprawnych rozliczeń skarżącej za jej własne mieszkanie, do tego typu informacji skarżąca ma prawo na gruncie prawa spółdzielczego a ich kwestionowanie jest sprawą z zakresu prawa cywilnego. Stąd też w odniesieniu do tego zarzutu Sąd skargę odrzucił. Nie brał więc pod uwagę, czy udzielona przez spółdzielnię informacja spełniała warunki, jakie wskazywała w swoim piśmie skarżąca.

Sąd odrzucił też skargę w zakresie punktu 4 dotyczącego podania składu Rady Nadzorczej. Skarżąca nie dołączyła bowiem, ani nie wskazała na rozprawie wniosku, który by potwierdził zgłoszone przez nią żądanie udzielenia informacji. Skarga na bezczynność organu jest natomiast dopuszczalna w tym zakresie, w jakim były składane wnioski w danej sprawie.

Sąd umorzył natomiast postępowanie w odniesieniu do punktu 3, 4 (w stosunku do podania składu Zarządu) i 5 skargi. Strona wycofała bowiem skargę w zakresie punktu 5, natomiast w odniesieniu do pozostałych spraw były składane przez nią odpowiednie wnioski a organ udzielił odpowiedzi po wniesieniu skargi. I tak o regulamin WSM [...] skarżąca występowała, czego spółdzielnia nie kwestionowała i udzieliła informacji w tej mierze [...] stycznia 2004 r. W tym też momencie ustała jej bezczynność, gdyż celem skargi na bezczynność w zakresie udzielenia informacji jest bądź jej udzielenie, bądź odmowa jej udzielenia w drodze decyzji. W tym przypadku informacją było powiadomienie strony, że spółdzielnia nie wydała stosownego regulaminu. Tymczasem w świetle art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej zobowiązane do udzielenia informacji są podmioty będące w posiadaniu takich informacji.

W zakresie zarzutu skargi dotyczącego bezczynności odnośnie podania składu Zarządu, strona skarżąca składała wniosek 16 września 2003 r., a Rada udzieliła odpowiedzi [...] stycznia 2004 r. (pismo nr L.dz. [...]). Ponieważ odpowiedź została udzielona po wniesieniu skargi, podlegała ona umorzeniu jako bezprzedmiotowa, a nie oddaleniu jako niezasadna. Należy bowiem wskazać, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnienie informacji następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Spółdzielnia nie dotrzymała tego terminu. W dniu złożenia skargi pozostawała więc w bezczynności, gdyż minął już termin przewidziany w art. 13 ust. 1 ustawy a spółdzielnia nie wskazała zgodnie z ust. 2 tego artykułu przyczyn opóźnienia, ani terminu udostępnienia informacji. Dopiero po złożeniu skargi ustała bezczynność poprzez udzielenie odpowiedzi.

W odniesieniu do pierwszego zarzutu skargi należy podkreślić, że dotyczył on wydania odpisu uchwały zebrania przedstawicieli z dnia [...] czerwca 2003 r., w sprawie podwyżki opłat. Z wnioskiem takim skarżąca występowała 6 października 2003 r., na co wskazują akta sprawy. Organ nie udzielił jej odpowiedzi w przewidzianym w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej terminie, nie podał też przyczyny zwłoki. Dopiero w odpowiedzi na skargę i w piśmie kierowanym wobec strony po skardze poinformowano, że Rada nie prowadzi odrębnego zbioru uchwał i treść tej uchwały znajduje się w protokole z zebrania przedstawicieli z dnia [...] czerwca 2003 r.

W aktach sprawy dołączonych sądowi znajduje się wspomniany protokół. Po dokładnej jego analizie Sąd nie dopatrzył się w nim treści żądanej uchwały. Znajduje się w nim jedynie wzmianka o podejmowaniu różnego typu uchwał identyfikowanych przez ich nazwę. Brak jest zaś treści tych uchwał. Nie można więc uznać, że dostarczając protokół zebrania, do którego strona miałaby dostęp na podstawie odrębnych przepisów, zadośćuczyniono jej wnioskowi z dnia 6 października 2003 r. Oczywiście zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej zobowiązane są do udzielenia informacji podmioty będące w jej posiadaniu. Spółdzielnia jednak nie zaprzecza, że posiada informację o treści uchwały, wskazuje jedynie, że nie może dostarczyć jej szczególnej postaci jaką jest odrębna jej forma. Należy podkreślić, że Sąd Administracyjny nie bada istnienia czy nieistnienia uchwał organów spółdzielni ani jej ważności. Jeżeli jednak spółdzielnia twierdzi, że stosowna uchwała została podjęta i w takiej czy w innej formie znajduje się w jej posiadaniu, to winna rozpatrzyć wniosek skarżącej poprzez wskazanie źródła, w którym znajduje się stosowna uchwała z podaniem tego jej fragmentu, który zawiera treść uchwały, bądź wydać odmowną decyzję z uwagi na określone tajemnice ustawowo chronione. Tymczasem organ nie udzielił takiej informacji, ani nie wydał decyzji o jej odmowie. Z tego powodu pozostawał w zwłoce. W takim przypadku, zgodnie z art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd zobowiązuje organ w określonym terminie do wydania aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.

Stąd, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 149 i 132 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 4 ust. 1 pkt 5 i art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz art. 161 § 1 pkt 3 i art. 58 § 1 pkt 6 ustawy Prawo o postępowaniu, w związku z art. 1 ust. 2 i 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w związku z art. 97 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jak w sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 i 201 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.