Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia Sędziowie: WSA Protokolant Jarosław Lenard, apl. prok. po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 października 2004 r. sprawy ze skargi R. O. – O. W. P. M. na z dnia [...] lutego 2003 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę

Izba Odwoławcza Urzędu Patentowego RP decyzją z dnia [...] lutego 2003 r. utrzymała w mocy decyzję Urzędu Patentowego z dnia [...] maja 2001 r. o odmowie rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego 222 PANORAMICZNE zgłoszonego w dniu 4 lipca 1997 r. pod numerem

Z-175554 przez O. W. P.-M. O. R.

w M. przeznaczonego do oznaczania towarów w klasie 16:

krzyżówek, czasopism, broszur, periodyków. Decyzja została wydana na podstawie art. 245 i art. 318 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 49 z 2001 r. poz. 508 ze zm.).

W uzasadnieniu swojej decyzji Izba Odwoławcza podała, że podstawą wydania decyzji o odmowie rejestracji przedmiotowego znaku było

istnienie podobieństwa, o którym stanowi przepis art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 z późn. zm.). Zgłoszony znak jest podobny do zarejestrowanego pod numerem R-105389 z pierwszeństwem od dnia 19 stycznia 1996 r. znaku towarowego słownego 200 PANORAMICZNYCH na rzecz A.W. T. Sp. z o.o. z siedzibą w C. przeznaczonego do oznaczania towarów w klasie 16: książek, broszur, czasopism. Przepis art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o znakach towarowych stanowi, iż niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego dla towarów tego samego rodzaju, jeżeli jest podobny do znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz innego przedsiębiorstwa w takim stopniu, że w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego mógłby wprowadzać w błąd odbiorców co pochodzenia towarów. Bezsporny jest fakt jednorodzajowości towarów do oznaczania których przeznaczone są przeciwstawione znaki, oba służą do oznaczania wydawnictw.

W warstwie fonetycznej porównywane znaki są podobne, znak zgłaszającego składa się z liczby "222" oraz słowa "panoramiczne", znak zarejestrowany składa się z liczby "200" i słowa "panoramicznych". Wprawdzie zgłoszony znak zawiera elementy grafiki, ale są ograniczone do prostego zapisu 222 panoramiczne w określonych kolorach. Znak towarowy będący zestawieniem liczby i słowa wskazującego na rodzaj krzyżówki, wykorzystany jako tytuł czasopisma może sugerować związek

z występującą już na rynku serią tego typu wydawnictw. Podobna idea budowy przeciwstawionych znaków wpływa na ich odbiór przez przeciętnego odbiorcę tym bardziej, że nabywanie tego rodzaju towarów nie wiąże się ze szczególną koncentracją uwagi. Potencjalny odbiorca może mieć przeświadczenie o wspólnym źródle pochodzenia towarów oznaczanych takimi znakami, a także że znak zgłoszony jest odmianą znaku zarejestrowanego.

Na powyższą decyzję R. O. – O. W. P.-M. złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zarzucił wydanej decyzji naruszenie prawa materialnego (art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 z późn. zm.), które miało wpływ na wynik sprawy poprzez ustalenie, że o podobieństwie znaków towarowych w rozumieniu tego przepisu decyduje tylko:

- podobieństwo poszczególnych ich elementów, niezależnie od tego, czy znaki te są podobne jako integralne całości,

- podobieństwo elementów opisowych i wynikających z nich aluzji opisowych,

- podobieństwo idei ich budowy,

Uznał, iż Urząd Patentowy pominął przy ustalaniu podobieństwa znaków faktu, że towary są przeznaczone do dobrze poinformowanych, rozsądnych i roztropnych odbiorców. Zarzucił naruszenie przepisów art. 145 § 1 pkt) 4 kpa przez brak należytego udziału jednej ze stron

w postępowaniu w sprawie. Wyrażał stanowisko, iż w postępowaniu powinien brać udział uprawniony z rejestracji znaku towarowego 200 PANORAMICZNYCH. Podniósł, iż Urząd Patentowy nie odniósł się do argumentów przedstawianych przez niego w trakcie postępowania, czym naruszył przepisy postępowania: art. 7 i 77 kpa przez nieuwzględnienie wszystkich okoliczności mających znaczenie dla sprawy. Wydanej decyzji zarzucił naruszenie art. 6, 8, 9 i 11 kpa.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej. Podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisu art. 145 § 1 pkt 4 kpa podniósł, iż stroną w postępowaniu o udzielenie prawa ochronnego jest zgłaszający.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania jest skarga wniesiona do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W dniu 1 stycznia 2004 r. weszła w życie ustawa

z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270). Stosownie do art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271), sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed 1 stycznia 2004 r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne. Niniejsza sprawa została przekazana do rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

Analizując zaskarżoną decyzję z punktu widzenia powołanych wyżej kryteriów skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż

w zaskarżonej decyzji nie można dopatrzyć się naruszenia prawa, przynajmniej w stopniu uzasadniającym uchylenie zaskarżonej decyzji.

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz. U. z 2003r., Nr 119, poz. 1117) w art. 315 ust. 3 wyraża zasadę, w myśl której zdolność ochronną znaków towarowych zarejestrowanych lub zgłoszonych do rejestracji przed wejściem jej

w życie (22 sierpnia 2001 r.) ocenia się na podstawie dotychczasowych przepisów. Przepisami stanowiącymi podstawę do oceny zdolności ochronnej spornego znaku towarowego są zatem przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 z późn. zm.).

Przepis art. 9 ust. 1 pkt powyższej ustawy o znakach towarowych stanowi, iż niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego dla towarów tego samego rodzaju, jeżeli jest on podobny do znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz innego przedsiębiorstwa w takim stopniu, że w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego mógłby wprowadzać w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Urząd Patentowy prawidłowo ocenił podobieństwo znaku do znaku

z wcześniejszym pierwszeństwem chociaż nie uzasadnił swojej decyzji zgodnie z regułami zawartymi w art. 107 § 3 kpa. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadniając podobieństwo oznaczeń (znaków) ograniczył swoją ocenę do podobieństwa fonetycznego uznając, iż grafika sprowadza się do prostego zapisu

w określonych kolorach.

Jednorodzajowość towarów nie budzi wątpliwości, oba znaki służą do oznaczania wydawnictw, określanych w przedmiotowym znaku jako "krzyżówki, czasopisma, broszury, periodyki a w znaku przeciwstawionym "książki, broszury, czasopisma".

Przy ocenie podobieństwa oznaczeń należy uwzględnić ogólne wrażenie, jakie porównywane oznaczenia wywierają na odbiorcę. Do stwierdzenia podobieństwa nie jest konieczne rzeczywiste pomylenie znaków przez odbiorców. Oceny dokonuje się z pozycji odbiorców towarów (usług), w zwykłych warunkach obrotu tymi wyrobami. Dla nabywcy decydujące znaczenie mają zbieżne elementy. W doktrynie

i orzecznictwie uznaje się, że podobieństwo elementów słownych

w znakach kombinowanych (przedmiotowy znak jako słowno-graficzny jest znakiem kombinowanym) ma z reguły decydujące znaczenie

(R. Skubisz: Prawo znaków towarowych Komentarz, Warszawa, 1997 r. s.93).

Przedmiotowy znak składa się z elementów słownych: "222"

i "panoramiczne" zapisanych określoną czcionką i zastrzeżonych

w kolorach czerwonym i żółtym. Przeciwstawiony znak jest znakiem słownym złożonym z dwóch elementów słownych "200"

i "panoramicznych". Dokonując oceny ich podobieństwa w oparciu

o przedstawione kryteria należy zgodzić się z oceną Urzędu Patentowego, iż jest to podobieństwo w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt ustawy o znakach towarowych. Odbiorca mając w pamięci znak 200 PANORAMICZNYCH uzna towary oznaczone znakiem 222 PANORAMICZNE za towary pochodzące z tego samego źródła. Oprócz identyczności (pod względem fonetycznym) jednego z dwóch elementów słownych występuje zbieżność drugiego elementu, trzycyfrowej liczby. Podobna idea budowy znaku wzmacnia tylko możliwość konfuzji. Wbrew twierdzeniu skarżącego zbliżona idea budowy znaku nie była jedynym kryterium uznania przedmiotowego znaku za podobny do przeciwstawionego. Kolorystyka znaku i krój czcionki nie stanowią elementów o takiej sile odróżniającej, że zlikwidują podobieństwo elementów słownych dając możliwość odróżniania całemu oznaczeniu.

Towary opatrywane przedmiotowym znakiem i przeciwstawionym należą do tej samej grupy towarów - wydawnictw i jak sam przyznaje skarżący są wykładane w kioskach lub na stoiskach w większych punktach sprzedaży. W pierwszych punktach sprzedaży odbiorca dokonuje wyboru poprzez wymienienie tytułu czasopisma, sprzedawca (kioskarz) podaje kupującemu towar. Oznaczenie słowne jest jedynym ew. głównym czynnikiem wyboru określonego wydawnictwa. Podobieństwo fonetyczne jest zatem w tych punktach sprzedaży wystarczające, aby nabywcy towarów mogli być wprowadzeni w błąd co do pochodzenia towarów. W przypadku sprzedaży w większych sklepach

w których z reguły występuje sprzedaż samoobsługowa, kupujący mogą przed dokonaniem wyboru obejrzeć bliżej nabywany towar.

Wbrew stanowisku skarżącego oba oznaczenia są podobne

w stopniu uzasadniającym zastosowanie cytowanego przepisu.

O podobieństwie decyduje nie tylko identyczny napis PANORAMICZNYCH, również połączenie tego napisu z trzycyfrową liczbą czynią znaki podobnymi w stopniu mogącym wprowadzać w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Kolorystyka znaku stanowiąca tło, kolory cyfr dla odbiorców mają mniejsze znaczenie niż elementy słowne będące istotą znaku.

Odnośnie podnoszonego przez skarżącego zarzutu, iż sprawę opisowego charakteru znaku w odniesieniu do czasopism zawierających krzyżówki przesądził Sąd Najwyższy to należy podkreślić, że rejestracja przeciwstawionego znaku (200 PANORAMICZNYCH R-105389) nie jest unieważniona, pozostaje w mocy. Postępowanie wszczęte z wniosku skarżącego o unieważnienie prawa z rejestracji innego znaku – znaku towarowego 100 PANORAMICZNYCH R-102531 zostało ostateczną decyzją Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym RP z dnia

[...] sierpnia 2001 r. [...] unieważnione tylko w części odnośnie "czasopism zawierających krzyżówki każdego rodzaju", w pozostałym zakresie prawo z rejestracji nie zostało unieważnione. Opinia Sądu Najwyższego wyrażona w wyroku z dnia 4 grudnia 2002 r. Sygn. akt

III RN 218/01 oddalającym rewizję nadzwyczajną Prezesa Urzędu Patentowego RP od powyższej decyzji Komisji Odwoławczej potwierdzała wcześniejszą ocenę Komisji Odwoławczej, iż znak towarowy 100 PANORAMICZNYCH nie posiada zdolności odróżniających pochodzenie towarów w odniesieniu do czasopism krzyżówkowych (czasopism zawierających krzyżówki panoramiczne). Ocena wyrażona w innej sprawie niż znak przeciwstawiony, zdaniem Sądu nie stanowi podstawy dla kwestionowania ważnej rejestracji.

W przypadku zgłoszenia znaku podobnego do znaku zarejestrowanego z wcześniejszym pierwszeństwem przeznaczonego do oznaczania towarów tego samego rodzaju Urząd Patentowy jest zobligowany do odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony z późniejszym pierwszeństwem (art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy

o znakach towarowych).

Nietrafny jest również zarzut podnoszony przez skarżącego

o naruszeniu art. 145 § 1 pkt) 4 kpa przez brak należytego udziału jednej ze stron w postępowaniu w sprawie. Zgodnie z art. 316 ust 4 ustawy

z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 49

z 2001 r. poz. 508 ze zm.) postępowanie związane ze zgłoszeniem wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego i topografii układów scalonych w Urzędzie Patentowym toczy się od dnia wejścia w życie ustawy według jej przepisów. Zaskarżona decyzja została wydana w dniu [...] lutego 2003 r., tj. po wejściu w życie wyżej wskazanej ustawy. Stroną w postępowaniu o udzielenie prawa ochronnego jest zgłaszający (art. 235 § 2). Część postępowania toczyło się pod rządami ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 z późn. zm.), która wprawdzie nie zawierała analogicznego przepisu ale utrwalone orzecznictwo w tym zakresie, za stronę postępowania o rejestrację znaku towarowego uznawało wyłącznie zgłaszającego. Pewne uprawnienia dla osób, których prawa mogły być naruszone poprzez zgłoszenie znaku towarowego, przewidziane w tej ustawie (art. 43) potwierdzały powyższą zasadę.

Mając powyższe na uwadze skargę uznano za nieuzasadnioną. Dlatego też Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oddalił skargę.