Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Olechniewicz Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Czarnecki (spr.) Sędzia WSA Małgorzata Grzelak Protokolant ref. staż. Agata Próchniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2014 r. sprawy ze skargi M. J. na decyzję Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia lotniczo-lekarskiego o zdolności do wykonywania czynności lotniczych postanawia: 1. odrzucić skargę; 2. zwrócić skarżącemu M. J. cały uiszczony wpis sądowy w kwocie 200 (słownie: dwieście) złotych.

VI SA/Wa 3130/13

Uzasadnienie

Decyzja z dnia [...] sierpnia 2013 r. Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego utrzymał w mocy orzeczenie lotniczo-lekarskie nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r. o zdolności M. J. do wykonywania czynności lotniczych według klasy 1/2/LAPL z ograniczeniami: OML, OSL, VDL i TML 3 miesiące.

Decyzje wydano w następujących ustaleniach;

M. J. wystąpił o wystawienie orzeczenia lotniczo-lekarskiego w celu zniesienia ograniczeń czynności lotniczych.

W sprawie zostało wydane orzeczenie lotniczo-lekarskie przez lekarza orzecznika w oparciu o przepisy rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. ustanawiającego wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do załóg w lotnictwie cywilnym, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 oraz zgodnie z akceptowalnymi sposobami potwierdzania spełnienia wymagań (AMC) i materiałami zawierającymi wytyczne (GM) do Part-MED. W stanie zdrowia pilota M. J. stwierdzono wielonaczyniową chorobę wieńcową, leczoną dwukrotną plastyką wieńcową z implantacją stentów. Lekarze stwierdzili konieczność okresowych badań kontrolnych w celu upewnienia się o braku pogorszenia funkcji układu krążenia, a jak stwierdziła Komisja Odwoławcza pilot powinien poddawać się badaniom co sześć miesięcy we wskazanym przez Komisję zakresie. Wyniki badań powinny zostać każdorazowo ocenione przez lekarza kardiologa z zakresu medycyny lotniczej.

Od orzeczenia lotniczo - lekarskiego lekarza orzecznika M .J. złożył odwołanie podnosząc, że wystąpił o wystawienie orzeczenia lekarskiego zgodnego z z MED.A.040 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. oraz o cofnięcie ograniczeń OML i OSL zgodnie z MED.B.001 pkt d) 1) (iii) i pkt 2) (ii). M .J. nie zgadzał się z ograniczeniami nałożonymi przez lekarzy stwierdzając, że odnoszą się one do osób niepełnosprawnych. Odwołujący podkreślał, że przez ponad osim lat uzyskiwał prawidłowe wyniki badań o różnym stopniu zaawansowania, pomimo zastosowania stentów dla udrożnienia naczyń wieńcowych. Lekarz prowadzący wydał także w lipcu 2013 r. opinię o braku nawrotu choroby wieńcowej.

W tych ustaleniach została wydana wymieniona na wstępie decyzja Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego.

Jak podkreślał Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego, ograniczenie terminu ważności uprawnień M .J. na okres 3 miesięcy było uzasadnione koniecznością wykonania rozszerzonych badań kordiologicznych zaleconych w decyzji odwoławczej Naczelnego Lekarza z dnia [...] sierpnia 2012 r. Jednocześnie istnieje uzasadniona potrzeba utrzymania ograniczeń OML i OSL oraz przeprowadzania badań okresowych w celu przedłużenia ważności orzeczenia lotniczo-lekarskiego, w okresach co najmniej 6 miesięcy, na co wskazywała opinia Komisji Lotniczo – Lekarskiej z dnia [...] sierpnia 2013 r.

Od decyzji M .J. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę z wnioskiem o jej uchylenie we wskazanym zakresie i zasądzenie kosztów postępowania.

Decyzji zarzucono naruszenie przepisów postępowania (art. 6, art. 77 § 1 i art. 107 § 1 k.p.a.) w związku ze wskazanymi normami rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. oraz w związku z przytoczonymi przepisami rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 maja 2013 r. w sprawie badań lotniczo lekarskich (Dz. U. 2013 poz. 637) i w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie wymagań w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej kandydatów na członków personelu lotniczego oraz członków personelu lotniczego i kandydatów na członków personelu pokładowego oraz członków personelu pokładowego (Dz. U. poz. 373).

Skarżący zwracał uwagę na nieuzasadnione przedłużanie postępowania przez lekarzy lotnictwa cywilnego z naruszeniem interesu prawnego skarżącego. Podnoszono, że żaden przepis prawa nie przewiduje możliwości stosowania systemu elektronicznego, który przed wydaniem orzeczenia lekarskiego przez lekarza orzecznika pozbawia go możliwości oceny stanu zdrowia badanego, stanowiąc niejaką wstępną decyzję. Skarżący podkreślał, że nie kwestionowano przedkładanych przez niego dokumentów lekarskich oraz oświadczeń o stanie zdrowia.

W ocenie skarżącego doszło do naruszenia zasady instancyjności przez wydanie lekarzowi orzecznikowi przez Lekarza Naczelnego Lotnictwa Cywilnego polecenia co do treści orzeczenia. Błędem było także wnioskowanie przez Lekarza Naczelnego Lotnictwa Cywilnego wnioskowanie o zmianę orzeczenia lotniczo-lekarskiego, gdyż lekarz ten jest jedynie uprawniony do rozpatrywania odwołań zainteresowanego od orzeczeń lekarskich.

W kwestii merytorycznej zdaniem skarżącego zaskarżone orzeczenie nie spełnia wymagań z art. 107 § 3 k.p.a. naruszając jednocześnie przepis § 1 tej normy procesowej. Skarżący spełniał przesłankę wydania uprawnień bez ograniczeń, na co wskazują dołączone wyniki badań lekarskich, w szczególności lekarza kardiologa. Natomiast w ocenie skarżącego opinia Komisji Lekarsko – Lotniczej jedynie sugeruje brak przekonania o prawidłowości wyników badań wysiłkowych, co wobec jednoznacznej opinii lekarza kardiologa nie mogło być podstawą ograniczenia skarżącemu uprawnień.

W odpowiedzi na skargę Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego wnosił o jej odrzucenie ewentualnie z ostrożności procesowej o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje;

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają w pierwszej instancji wojewódzkie sądy administracyjne (art. 3 § 1 ww. ustawy).

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, iż skarga podlega odrzucenie z powodu braku kognicji Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego do jej rozpoznania.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone

w ustawie. Stosownie natomiast do art. 3 § 2 tej ustawy kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w

indywidualnych sprawach;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego

i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenia postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a. organów.

Zgodnie z § 3 sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sadową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach.

W niniejszej sprawie w pierwszej kolejności należy więc rozważyć, czy rozstrzygnięcie Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego mieści się w granicach wskazanych w art. 3 P.p.s.a.

Zgodnie z art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112 ze zm.) sprawność psychiczną i fizyczną członka oraz kandydata na członka personelu lotniczego i członka oraz kandydata na członka personelu pokładowego sprawdza się w trakcie badań lotniczo-lekarskich. Członek personelu lotniczego oraz personelu pokładowego nie może wykonywać lotów lub innych czynności lotniczych w przypadku utraty wymaganej sprawności psychicznej i fizycznej (ust. 2). W myśl przepisu art. 106 ust 1 wymienionej ustawy badania lotniczo-lekarskie przeprowadzają i wydają orzeczenia o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania funkcji członka personelu lotniczego oraz członka personelu pokładowego centra medycyny lotniczej (w imieniu których badania lotniczo-lekarskie przeprowadzają i wydają orzeczenia komisje lekarskie złożone z lekarzy orzeczników oraz specjalistów z zakresu medycyny ust. 2) oraz lekarze orzecznicy. Jak wskazuje przepis art. 106 ust. 3 tej ustawy od orzeczenia komisji lekarskiej centrum medycyny lotniczej lub lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje odwołanie do Naczelnego Lekarza w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia. Do postępowania w sprawie odwołania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Naczelny Lekarz w celu zbadania zasadności odwołania, powołuje komisję, która składa Naczelnemu Lekarzowi sprawozdanie z dokonanych ustaleń, jednakże tą opinią Naczelny Lekarz nie jest związany (ust. 5).

Jak wynika zatem z powołanych przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, postępowanie dotyczące sprawności psychicznej i fizycznej członka oraz kandydata na członka personelu lotniczego i członka oraz kandydata na członka personelu pokładowego sprawdza się w trakcie badań lotniczo-lekarskich w których odpowiedni lekarze lub komisje lekarskie wydają właściwe orzeczenia lekarskie. To natomiast, że jak określa art. 106 ust. 3 tej ustawy, do postępowania w sprawie odwołania wniesionego do Naczelnego Lekarza od orzeczeń lekarzy i komisji lekarskich stosuje się odpowiednio (nawet nie wprost) przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie determinuje jeszcze właściwości sądu administracyjnego w sprawie rozpoznania skargi na orzeczenie tego lekarza, gdyż w ocenie składu orzekającego Sądu zaskarżone rozstrzygniecie Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego nie jest ani decyzją administracyjną, ani innym niż określone w art. 3 § 1 lub § 2 P.p.s.a. aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Brak jest także przesłanek do uznania, by zachodziła podstawa z art. 3 § 3 P.p.s.a., gdyż przepisy ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze nie przewidują sądowej kontroli orzeczeń lekarskich wydawanych na podstawie jej przepisów - art. 105 i art. 106.

Rozstrzygnięcie Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego choć nazwane decyzją, decyzją nie jest, gdyż nie spełnia wymagań z art. 107 § 1 k.p.a. nie zawierając m.in. podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Takiej podstawy w wypadku orzeczenia lekarskiego, jakim jest przedmiotowe rozstrzygnięcie być nawet nie może, jako że o treści orzeczenia decydują wyłącznie wyniki badań lekarskich, a nie przepisy prawa administracyjnego, w szczególności jakiekolwiek przepisy ustawy – Prawo lotnicze. Przepisy tej ustawy określają jedynie wymagania sprowadzające się do stwierdzenia przez właściwego lekarza stanu zdrowia pilota pozwalającego na wykonywanie przez pilota odpowiednich czynności w lotnictwie i w odpowiednim zakresie. Natomiast zgodnie z art. 107 § 1 k.p.a. decyzja powinna zawierać oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydawania decyzji.

Powyższe rozstrzygnięcie, nie jest również innym aktem lub czynnością, o której mowa w art. 3 § 1 pkt 4 P.p.s.a., gdyż nie dotyczy bezpośrednio uprawnień lub obowiązków pilota wynikających z przepisów prawa. Uprawnienia pilota wynikają z przepisów ustawy – Prawo lotnicze i przepisów regulujących najogólniej mówiąc lotnictwo, a to że może na te uprawnienia rzutować jego stan zdrowia nie uzasadnia możliwości zaskarżenia do sądu orzeczenia lekarskiego stwierdzającego ten stan zdrowia pilota, podobnie jak żaden pacjent nie może zaskarżyć orzeczenia lekarskiego tylko z tego powodu, iż stwierdza ono jego stan zdrowia, z którym badany nie chce się zgodzić.

W tych warunkach Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu.