Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) Sędzia NSA Magdalena Bosakirska Sędzia del. WSA Ludmiła Jajkiewicz Protokolant Ewa Czajkowska po rozpoznaniu w dniu 2 października 2012 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej R. B. G. w F. a. S., A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 14 grudnia 2010 r. sygn. akt VI SA/Wa 2168/10 w sprawie ze skargi R. B. G. w F. a. S., A. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lipca 2010 r. nr Sp. [...] w przedmiocie sprzeciwu w sprawie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy 1.uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.; 2. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz R. B. G. w F. a. S., A. 1050 (tysiąc pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę R. B. G. z siedzibą w F. S., w A., na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lipca 2010 r. w przedmiocie oddalenia sprzeciwu w sprawie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy.

Relacjonując przebieg postępowania Sąd I instancji podał, że 28 września 2007 r. skarżąca spółka wniosła sprzeciw wobec decyzji UP RP z dnia [...] lipca 2006 r., udzielającej na rzecz D. R. G., M. G, , M. G. Sp. j. z siedzibą w S., prawa ochronnego na znak towarowy red dragon R-179732, w klasie 32. W uzasadnieniu sprzeciwu spółka podniosła, że jest uprawnioną do kilku znaków z klasy 32: RED CTM 001187301, RED BULL R-138759, RED BULL R-612320, RED BULL ENERGY DRINK IR-789927, do których znak towarowy red dragon jest łudząco podobny. Jako podstawę prawną wskazała art. 246 w zw. z art. 132 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 p.w.p. Ponadto sporny znak towarowy został zarejestrowany dla identycznych towarów co znaki towarowe RED i RED BULL, tj. napojów bezalkoholowych w klasie 32. Dlatego też, w ocenie skarżącej, udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy red dragon powoduje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności ryzyko skojarzenia ze znakami skarżącej. Podniosła także, że znaki towarowe RED i RED BULL są znakami powszechnie znanymi i renomowanymi i jako takie korzystają z szerszej ochrony. Ponadto utrzymanie spornego znaku stwarza ryzyko rozwodnienia powszechnie znanych i renomowanych znaków towarowych RED i RED BULL, jak również może przynieść uprawnionej nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaków RED i RED BULL.

Decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. Urząd Patentowy RP po rozpoznaniu sprawy o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy red dragon R-179732 oddalił sprzeciw spółki R. B.. W uzasadnieniu organ wskazał, że z zestawienia zakresów ochrony przeciwstawionych znaków towarowych, należących do skarżącej spółki wynika, że są one przeznaczone do oznaczania identycznych towarów jak sporny znak towarowy, tj. w klasie 32 (wód mineralnych i napojów bezalkoholowych), co było bezsporne między stronami niniejszego postępowania. Z uwagi na to, iż towary do oznaczania których przeznaczone są kolizyjne znaki towarowe są towarami ogólnodostępnymi skierowanymi do potencjalnie nieograniczonej liczby odbiorców UP RP uznał, że właściwy krąg odbiorców tych towarów stanowi ogół polskich konsumentów.

Organ stwierdził, że przeciwstawione znaki towarowe, pomimo identycznego elementu słownego "red", postrzegane jako całość różnią się na wszystkich płaszczyznach postrzegania, tj. fonetycznej, wizualnej i znaczeniowej tak, iż wywołują całkowicie odmienne wrażenie na przeciętnym odbiorcy. Znaki te, oprócz identycznego elementu słownego "red", który zgodnie z informacji dostarczonymi w toku postępowania przez uprawnionego z prawa ochronnego do spornego znaku towarowego jest wspólny nie tylko przeciwstawionym znakom towarowym, ale także innych chronionych znaków towarowych przeznaczonych do oznaczania identycznych i podobnych towarów z klasy 32, posiadają także inne elementy słowne.

W ocenie Urzędu Patentowego różnice między znakami są wystarczające do wykluczenia, w ramach całościowej oceny przeciwstawionych znaków, ryzyka wprowadzenia w błąd ich docelowego kręgu odbiorców, w tym ryzyka skojarzenia spornego znaku towarowego ze znakami wcześniejszymi z uwagi na użycie identycznego elementu słownego "red", skoro znaki te posiadają także inne elementy słowne różniące się w warstwie fonetycznej, wizualnej i znaczeniowej, a samo słowo "red" stanowi element szeregu znaków towarowych przeznaczonych do oznaczania identycznych towarów w klasie 32, jak przeciwstawione znaki, a tym samym jego siła odróżniająca jest bardzo ograniczona. Wobec istotnych różnic pomiędzy przeciwstawionymi znakami, które wykluczają ryzyko wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towaru organ stwierdził, że renoma i powszechna znajomość, jaką cieszą się znaki towarowe wnoszącej sprzeciw na rynku nie może już mieć znaczenia dla oceny ryzyka mylenia znaków przez odbiorców.

W ocenie Urzędu Patentowego przeciwstawione znaki towarowe nie są do siebie podobne w stopniu wystarczającym, by odbiorcy mogli nabrać przekonania o istniejącym między nimi związku, co uzasadniałoby zastosowanie art. 132 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117 ze zm.), dalej: p.w.p.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalając skargę na powyższą decyzję zgodził się ze stanowiskiem organu, że porównywane znaki przeznaczone są do oznaczania podobnych towarów, ujętych w klasie 32, obejmujących kategorię wód mineralnych i napojów bezalkoholowych. Sąd stwierdził, że przeprowadzona przez organ analiza przeciwstawionych znaków została dokonana w sposób wszechstronny, całościowy i wyczerpujący. Organ zrealizował ją na różnych płaszczyznach. Wziął przy tym pod uwagę wszystkie elementy oznaczeń. Ustalił elementy dominujące i wyróżniające. Wskazał na różnice. Dokonując analizy podobieństwa wskazał na ogólne wrażenie, jakie oba porównywane oznaczenia wywołują na odbiorcy i ocenił znak towarowy jako całość.

Dokonując oceny podobieństwa przeciwstawnych znaków Urząd Patentowy wskazał, że sporny znak towarowy jest znakiem słownym składającym się z dwóch słów "red" oraz "dragon". Także przeciwstawiony mu znak towarowy R-138759 jest znakiem słownym składającym się z dwóch słów "red" oraz "bull". Natomiast przeciwstawione mu międzynarodowe znaki towarowe IR-612320 oraz IR-789927 są znakami słowno-graficznymi. Międzynarodowy znak towarowy IR-612320 składa się z napisu "RED BULL", pod którym umieszczony jest rysunek dwóch skierowanych ku sobie byków na tle koła. Międzynarodowy znak towarowy IR-789927 składa się zaś z napisu "RED BULL" w kolorze czerwonym, pod którym umieszczony jest rysunek dwóch skierowanych ku sobie byków w kolorze czerwonym na tle złotego koła. Pod ww. rysunkiem umieszczony jest napis ENERGY DRINK w kolorze czerwonym. Całość umieszczona jest na tle prostokąta składającego się z przylegających do siebie równoległoboków w kolorach na przemian srebrnym i niebieskim, ułożonych w kształcie szachownicy, których linia styku przebiega pionowo ukośnie od prawej strony od góry w dół na lewo oraz poziomo.

Sąd I instancji podzielił stanowisko organu, że co prawda porównywane znaki towarowe posiadają identyczny element słowny "red", jednakże samo słowo "red", nie przesądza jeszcze o mylącym podobieństwie kolizyjnych znaków towarowych. O mylącym podobieństwie znaków decyduje bowiem ogólne wrażenie jakie znak wywiera jako całość na przeciętnym odbiorcy.

Omawiane znaki towarowe oprócz wskazanego już słowa "red", posiadają całkowicie odmienny drugi słowny człon oznaczenia. W związku z powyższym, można przyjąć odmienność porównywanych znaków w warstwie słownej, która wynika z faktu użycia w tych znakach jako drugiego członu różnych elementów słownych "bull" i "dragon", przy czym w znaku IR-789927 występuje dodatkowy element słowny "ENERGY DRINK". Porównywane znaki, ich drugi element "bull" i "dragon", "ENERGY DRINK" składają się z całkowicie odmiennych liter, są wymawiane w sposób odmienny i to niezależnie od tego, czy wymawiane są w języku angielskim, czy jest to wymowa polska zgodna z zapisem. Powyższe powoduje istotne zróżnicowanie, porównywanych znaków zarówno w warstwie fonetycznej jak i wizualnej.

Oceniając warstwę znaczeniową sąd uznał, że poza wspólnym słowem "red" porównywane znaki posiadają drugi człon "bull" i "dragon", "ENERGY DRINK" o całkowicie odmiennym znaczeniu w języku angielskim. Słowo "bull" oznacza byka, "ENERGY DRINK" znaczy napój energetyzujący, słowo dragon znaczy w języku angielskim "smok" lub "huzar". Tak więc dla uważnego, dobrze poinformowanego konsumenta znającego język angielski znaczenie omawianych znaków będzie odmienne.

Ponadto, jak zauważył Urząd Patentowy słowo "dragon" posiada również znaczenie w języku polskim. Najpopularniejsze jego znaczenie to "żołnierz pełniący służbę początkowo pieszo i konno, potem konno". Mniej popularne to "patka z tyłu płaszcza" lub przenośnie, żartobliwie "kobieta wysoka, tęga, energiczna, zamaszysta" (słownik wyrazów obcych PWN 1977 str 159).

Sąd podzielił stanowisko Urzędu Patentowego, że dla konsumentów nieznających języka angielskiego znaki RED BULL i RED BULL ENERGY DRINK będą znakami fantazyjnymi, a znak red dragon będzie znakiem składającym się w części z fantazyjnego słowa "red" a w części ze słowa polskiego o określonym znaczeniu.

W ocenie Sądu I instancji organ w sposób prawidłowy ustalił brak konfuzji między znakiem red dragon a przeciwstawionymi mu w sprzeciwie znakami skarżącego.

Skoro przeciwstawione znaki towarowe nie są podobne w rozumieniu art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p to nie mógł zostać naruszony art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p.

R. B. G. z siedzibą w F. a. S., w A., zaskarżając wyrok w całości domagała się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i rozpoznania skargi, a także zasądzenia kosztów postępowania. Zaskarżonemu wyrokowi spółka zarzuciła:

I. Naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

1/ art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na dowolnym uznaniu, iż renoma wcześniejszego znaku towarowego pozostaje bez wpływu na ocenę podobieństwa znaków towarowych w sytuacji, gdy w przypadku znaków renomowanych wystarczy, by stopień podobieństwa między wcześniejszym renomowanym znakiem towarowym a oznaczeniem późniejszym skutkował wywołaniem u danego kręgu odbiorców przekonania, że między oznaczeniem a znakiem występuje pewien związek;

2/ art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na dowolnym uznaniu, iż samo porównanie znaków z pominięciem wszystkich okoliczności sprawy (takich jak wysoka zdolność odróżniająca znaków wcześniejszych, warunki zbytu towarów, dla których znaki są przeznaczone) wystarczy do przyjęcia braku ryzyka wprowadzania odbiorców w błąd, obejmującego w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym.

II Naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na jego wynik, tj.:

1/ art. 145 § 1 ust. 1 pkt. a) i art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r. poz. 270), dalej: p.p.s.a., poprzez oddalenie skargi, mimo że zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP z dnia 13 lipca 2010 roku naruszyła przepisy prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy tj. Urząd Patentowy RP rażąco naruszył prawo materialne, tj. art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na dowolnym uznaniu, iż renoma wcześniejszego znaku towarowego pozostaje bez wpływu na ocenę podobieństwa znaków towarowych w sytuacji, gdy w przypadku znaków renomowanych wystarczy, by stopień podobieństwa między wcześniejszym renomowanym znakiem towarowym a oznaczeniem późniejszym skutkował wywołaniem u danego kręgu odbiorców przekonania, że między oznaczeniem a znakiem występuje pewien związek;

2/ art. 145 § 1 ust. 1 pkt. a) i art. 151 p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi, mimo że zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP z dnia 13 lipca 2010 roku naruszyła przepisy prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy tj. Urząd Patentowy RP rażąco naruszył prawo materialne, tj. art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na dowolnym uznaniu, iż samo porównanie znaków z pominięciem wszystkich okoliczności sprawy (takich jak wysoka zdolność odróżniająca znaków wcześniejszych, warunki zbytu towarów, dla których znaki są przeznaczone) wystarczy do przyjęcia braku ryzyka wprowadzania odbiorców w błąd, obejmującego w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym;

3/ naruszenie przepisu art. 141 § 4 p.p.s.a., poprzez brak szczegółowego odniesienia się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do zarzutu rażącego naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. poprzez błędną wykładnię.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie, ponieważ ma usprawiedliwione podstawy.

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Oznacza to związanie NSA zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej, które mogą dotyczyć wyłącznie ocenianego wyroku Sądu I instancji, a nie postępowania administracyjnego i wydanych w nim rozstrzygnięć.

Natomiast stosownie do treści art. 176 p.p.s.a. skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom określonym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Przepis art. 174 p.p.s.a stanowi z kolei, iż skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: a) naruszenia prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.) lub b) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.). W świetle cytowanych przepisów do autora skargi kasacyjnej należy wskazanie konkretnych przepisów prawa materialnego lub przepisów procesowych, które w jego ocenie naruszył Sąd I instancji i precyzyjne wyjaśnienie na czym polegało ich niewłaściwe zastosowanie lub błędna interpretacja - w stosunku do prawa materialnego, bądź wykazanie istotnego wpływu naruszenia prawa procesowego na rozstrzygnięcie sprawy przez Sąd I instancji – w odniesieniu do przepisów postępowania. A zatem Naczelny Sąd Administracyjny, z uwagi na ograniczenia wynikające ze wskazanych regulacji prawnych, nie może we własnym zakresie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, ani uściślać bądź w inny sposób ich korygować.

Gdy w skardze kasacyjnej zarzuca się zarówno naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i przepisów postępowania, to w pierwszej kolejności należy rozpoznać ten drugi z zarzutów, ponieważ dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo nie został dostatecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez sąd pierwszej instancji przepis prawa materialnego (por. wyrok NSA z 9 marca 2005 t., FSK 618/04, ONSAiWSA 2005, nr 6, poz. 120; zob. szerzej J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, s. 419).

Ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że zarzut naruszenia tych przepisów jest uzasadniony. Należy zauważyć, iż w punkcie III.2., podpunktach 1 i 2 petitum skargi kasacyjnej obejmującym zarzuty naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik tego postępowania wskazano art. 145 § 1 pkt 1 lit a) p.p.s.a. w zw. z art. 151 p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi przez Sąd pierwszej instancji, mimo że decyzja UP RP naruszyła prawo materialne, tj. art. 132 ust. 2 pkt 2 i art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. poprzez ich błędną wykładnię. Tożsame zarzuty błędnej wykładni tychże przepisów ustawy – Prawo własności przemysłowej - autorka skargi kasacyjnej sformułowała w ramach zarzutów obejmujących naruszenie prawa materialnego przez WSA w zaskarżonym wyroku. Uzasadnia to łączne rozpoznanie tych zarzutów przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nadto należy zauważyć, iż zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w orzecznictwie tego Sądu: "kwestia podobieństwa bądź niepodobieństwa znaków towarowych nie należy do sfery prawa materialnego, lecz przepisów o postępowaniu administracyjnym, gdyż dotyczy stanu faktycznego, a nie prawa", czego konsekwencją procesową jest to, że dopiero zakwestionowanie ustaleń faktycznych umożliwi zasadne postawienie zarzutu błędnej oceny podobieństwa znaków (por. wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt II GSK 261/08; opubl. http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Trzeba przypomnieć, iż w tej sprawie swój sprzeciw wobec decyzji UP RP z dnia [...] lipca 2006 r., udzielającej na rzecz D. R G, M G, M G Sp. j. z siedzibą w S, prawa ochronnego na znak towarowy red dragon R-179732, w klasie 32, skarżąca oparła o dwie podstawy prawne, tj. art. 132 ust. 2 pkt 2 i art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. oraz art. 246 pw.p. W uzasadnieniu sprzeciwu spółka podniosła, że jest uprawnioną do kilku znaków z klasy 32: RED CTM 001187301, RED BULL R-138759, RED BULL R-612320, RED BULL ENERGY DRINK IR-789927, do których znak towarowy red dragon jest łudząco podobny. Jako podstawę prawną wskazała art. 246 w zw. z art. 132 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 p.w.p. Ponadto sporny znak towarowy został zarejestrowany dla identycznych towarów co znaki towarowe RED i RED BULL, tj. napojów bezalkoholowych w klasie 32. Dlatego też, w ocenie skarżącej, udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy red dragon powoduje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności ryzyko skojarzenia ze znakami skarżącej. Podniosła także, że znaki towarowe RED i RED BULL są znakami powszechnie znanymi i renomowanymi i jako takie korzystają z szerszej ochrony. Ponadto utrzymanie spornego znaku stwarza ryzyko rozwodnienia powszechnie znanych i renomowanych znaków towarowych RED i RED BULL, jak również może przynieść uprawnionej nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaków RED i RED BULL.

Art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. stanowi, że nie udziela się prawa ochronnego na znak

towarowy: "identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa

ochronnego lub zgłoszonego w celu uzyskania prawa ochronnego (o ile na znak taki zostanie udzielone prawo ochronne) z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym"

Natomiast art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. stanowi, że nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy: "identyczny lub podobny do renomowanego znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Przepis ten stosuje się odpowiednio do znaku powszechnie znanego." Należy podkreślić, iż dokonując wykładni przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. można posłużyć się wykładnią art. 296 ust. 2 pkt 3 p.w.p. dotyczącego naruszenia renomowanego znaku towarowego, bowiem przepis ten posługuje się takimi samymi kryteriami naruszenia znaku towarowego jak art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., co do istnienia względnych przesłanek odmowy rejestracji znaku towarowego. Stosownie do treści art. 296 ust. 2 pkt 3 p.w.p. naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Art. 132 ust.2 pkt 3 i art. 296 ust. 2 pkt 3 p.w.p. stanowią implementację odpowiednio art. 4 ust. 3 i ust. 4 lit a i art. 5 ust. 2 Pierwszej Dyrektywy WE nr 89/104/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych – Dz. Urz. WE z dnia 11 lutego 1989 r. Nr L 40, s. 1 z późn. zm.; polskie wydaniu specjalne – rozdział 1, t. 01, s. 92-98 (obecnie art. 4 ust. 4 lit. a oraz art. 5 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych – Dz. Urz. UE L 299 z 8 listopada 2008 r., s. 25).

Zgodnie z jednolitym stanowiskiem doktryny i judykatury sprawy sporne rozpatrywane są przez UP RP w granicach wniosku. Urząd jest związany granicami wniosku i podstawą prawną wskazana przez wnioskodawcę. Oznacza to, że z jednej strony to wnioskodawca określa zakres wniosku, a więc wskazuje przedmiot swego żądania, którego zasadność jest rozpatrywana w toku postępowania spornego. Zakres ten jest wiążący dla organu patentowego, przy czym nie zwalnia to tego organu od obowiązku wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. (por.: M. Rzążewska [w]: Prawo własności przemysłowej. Komentarz. Red. P. Kostański. Warszawa 2010, s. 1064 i wskazane tam orzecznictwo). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w niniejszej sprawie zasadnym jest zarzut skargi kasacyjnej zaakceptowania przez Sąd pierwszej instancji pominięcia przez UP RP wnikliwego rozpatrzenia wniosku ze względu na wskazaną w nim podstawę prawną jaką jest art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. W odniesieniu do tej podstawy prawnej wskazanej we wniosku skarżącego Sąd pierwszej instancji stwierdził jedynie, że: "Przechodząc do omówienia zarzutu naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 3 pwp należy wskazać, że między stronami nie ma sporu co do faktu, że znak RED BULL jest znakiem renomowanym. (...). Skoro przeciwstawione znaki towarowe nie są podobne w rozumieniu art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p. to nie może zostać naruszony art. 132 ust. 2 pkt 3 u.p.w.p." (s. 11 uzasadnienia zaskarżonego wyroku WSA). Tymczasem jak słusznie podnosi kasator w uzasadnieniu skargi kasacyjnej okoliczność, że wcześniejszy znak towarowy ma status znaku renomowanego, ma istotne znaczenie dla zastosowania właściwych kryteriów oceny podobieństwa takiego znaku do oznaczenia późniejszego. Prawidłowa wykładnia art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. wymaga na wstępie ustalenia, czy znak wcześniejszy ma status znaku renomowanego, a jeśli tak – ocena podobieństwa powinna zostać dokonana przy pomocy innych, znacznie łagodniejszych kryteriów, niż ocena dokonana na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. W judykaturze podkreśla się, iż w przypadku znaku renomowanego chodzi o podobieństwo szczególnego rodzaju, polegające na niebezpieczeństwie samego skojarzenia z nim innego znaku, i to w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, a nie tylko do podobnych czy identycznych (tak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt V CSK 109/08, LEX nr 479328). Podobnie Sąd Najwyższy w innym wyroku z dnia 4 marca 2009 r. (sygn. akt IV CSK 335/2008, OSNC 2009, nr 3, poz. 85) wskazał, że: "w odniesieniu do znaku renomowanego chodzi o podobieństwo szczególnego rodzaju, gdyż do jego stwierdzenia wystarczy niebezpieczeństwo, że inny znak może być z nim skojarzony (łączony)". Zdaniem SN: "w orzecznictwie wspólnotowym i krajowym stopień podobieństwa znaków, jako przesłanka naruszenia znaku renomowanego, jest sytuowany na niskim poziomie, wyznaczanym przez takie określenia jak łączenie, kojarzenie, przywodzenie na myśl. Tak subtelne kryteria prawdopodobieństwa mają zastosowanie tylko do znaków renomowanych." Na temat istoty podobieństwa znaku renomowanego wypowiedział się ETS w wyroku z dnia 23 października 2003 r. w sprawie C-408/01 (Adidas-Salomon), stwierdzając, że chociaż podobieństwo znaczeń jest przesłanką zastosowania tego przepisu, to wystarczający jest taki stopień podobieństwa, który prowadzi do łączenia oznaczenia ze znakiem renomowanym przez relewantnych odbiorców. W uzasadnieniu wskazanego wyroku ETS nawiązując do swego wcześniejszego wyroku z dnia 14 września 1999 r. w sprawie C-375/97 (Chevy) Trybunał ten wskazał, że naruszenia znaku renomowanego są konsekwencją pewnego stopnia podobieństwa między tym znakiem a spornym oznaczeniem, z powodu którego odbiorcy wiążą oznaczenie ze znakiem (łączą ze sobą oba oznaczenia, nawet jeśli ich nie mylą). W wyroku z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie C-252/07 (Intel) ETS stwierdził, że okoliczność, iż późniejszy znak towarowy przywodzi konsumentowi na myśl wcześniejszy znak towarowy jest jednoznaczna z istnieniem między kolidującymi ze sobą związku w rozumieniu przyjętym w wyroku w sprawie Adidas-Salomon. Zgodnie ze stanowiskiem ETS w każdym przypadku ustalenie takiego związku musi być wynikiem całościowej oceny, a jego badanie nie ogranicza się wyłącznie do badania podobieństwa, ale wymaga uwzględnienia innych kryteriów, takich jak np.: stopień znajomości znaku renomowanego, charakter towarów lub usług oraz ewentualna niepowtarzalność znaku wcześniejszego. Ochrona renomowanych znaków towarowych na gruncie tej regulacji odnosi się do jakichkolwiek towarów – podobnych i niepodobnych, pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek rozszerzonej ochrony, tj. uzyskania nienależnej korzyści z używania znaku renomowanego lub wyrządzenia szkody odróżniającemu charakterowi lub renomie znaku (por. wyrok ETS z 9 stycznia 2003 r., w sprawie C-292/00, Davidoff & Cie SA, Zino Davidoff SA przeciwko Gofkid Ltd, Zb. Orz. 2003, s. I-389; por. też A. Tischner: [w:] Prawo własności przemysłowej. Komentarz. Red. P. Kostański Warszawa 2010, s. 1205 i nast. oraz wskazane tam orzecznictwo; Własność przemysłowa. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Sądu Pierwszej Instancji i Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego z komentarzami. Red. R. Skubisz. Warszawa 2008, s. 600 i nast.).

Mając na uwadze powyższe rozważania należy uznać, iż zarzut błędnej wykładni art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., pomieszczony w skardze, kasacyjnej jest uzasadniony. Sąd pierwszej instancji uznał, podzielając zdanie UP RP, że renoma znaków RED BULL jest bezsporna. Jednocześnie, jak słusznie podnosi się w skardze kasacyjnej, nie wziął pod uwagę tej cechy znaków przy ocenie podobieństwa późniejszego znaku towarowego RED DRAGON do wcześniejszych renomowanych znaków towarowych skarżącego na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. Tym samym Sąd pierwszej instancji niezasadnie uznał, podobnie jak organ patentowy, że przy badaniu istnienia względnych przesłanek odmowy rejestracji znaku towarowego wskazanych w art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p., wystarczy odwołać się do oceny podobieństwa dokonanej na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p., abstrahując przy ocenie podobieństwa od statusu znaku wcześniejszego, jako znaku renomowanego.

W świetle tego co powiedziano wyżej, zarzut skargi kasacyjnej dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 145 § 1 ust. 1 pkt. a) i art. 151 p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi, mimo że zaskarżona decyzja UP RP naruszyła przepisy prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy, tj. organ patentowy rażąco naruszył prawo materialne, tzn. art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na dowolnym uznaniu, iż samo porównanie znaków z pominięciem wszystkich okoliczności sprawy (takich jak wysoka zdolność odróżniająca znaków wcześniejszych, warunki zbytu towarów, dla których znaki są przeznaczone), wystarczy do przyjęcia braku ryzyka wprowadzania odbiorców w błąd, obejmującego w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego orzekającego w tej sprawie również zasługuje na aprobatę. UP RP, co zaakceptował Sąd pierwszej instancji, dokonał w oparciu o art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. oceny przeciwstawionych znaków w trzech płaszczyznach postrzegania, tj. fonetycznej, wizualnej i koncepcyjnej, jednak zdaniem Naczelnego Sadu Administracyjnego orzekającego w tej sprawie, wnioski do jakich doszedł dzięki tej ocenie mogą budzić wątpliwości. Sąd pierwszej instancji przyjął, iż rację ma UP RP uznając, że przeciwstawione znaki towarowe, pomimo identycznego elementu słownego "red" postrzegane jako całość różnią się na wszystkich płaszczyznach tak, iż wywołują całkowicie odmienne wrażenie na przeciętnym odbiorcy. Tymczasem nie można odmówić racji stronie skarżącej, iż odnosząc się do podobieństwa słownego znaku RED DRAGON do słownych i słowno-graficznych znaków towarowych RED BULL zarejestrowanych z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz skarżącego należy wskazać, iż pierwsze słowo w znaku towarowym RED DRAGON jest identyczne z pierwszym słownym członem pozostałych znaków RED BULL (IR-612320, IR-789927), w których elementy słowne mają charakter dominujący. Nadto, drugie słowo DRAGON odnosi się do silnego stworzenia tak jak słowo BULL w znakach skarżącego (koncepcyjne podobieństwo). Podkreślić należy, iż to pierwszy element znaku skupia uwagę konsumentów, a w tym przypadku jest on identyczny w porównywanych znakach, co może prowadzić do konfuzji. (wizualne podobieństwo). Nadto, znak towarowy RED DRAGON został zarejestrowany dla identycznych towarów, co renomowane znaki towarowe RED BULL. (s. 7 uzasadnienia skargi kasacyjnej).

Za zasadny należy uznać także zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez brak szczegółowego odniesienia się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do zarzutu rażącego naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 3 p.w.p. poprzez jego błędna wykładnię. Niewątpliwie pominięcie szczegółowego odniesienia się do tak istotnego zarzutu dotyczącego jednej z podstaw prawnych wskazanych we wniosku sprzeciwiającego się, stanowi naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a., który wymaga aby uzasadnienie wyroku zawierało w każdym przypadku szczegółowe uzasadnienie stanowiska Sądu zwłaszcza w sytuacji, gdy podzielając ocenę sprawy dokonaną przez organ w postępowaniu administracyjnym, nie podziela argumentów strony skarżącej. W ramach tego obowiązku Sąd winien odnieść się do zarzutów podniesionych w skardze w sposób wnikliwy (por. wyrok NSA z dnia 9 lutego 2006 r., sygn. akt I GSK 1447/05, Legalis; wyrok NSA z dnia 31 marca 2006 r,, sygn. akt II FSK 462/05, Legalis).

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji. O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 203 pkt 1 p.p.s.a.