Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Zgierski Sędziowie: Sędzia NSA Piotr Niczyporuk (spr.) Sędzia del. WSA Dariusz Chaciński po rozpoznaniu w dniu 26 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zdzisława L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Wr 371/21 w sprawie ze skargi Zdzisława L. na decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego [...] z dnia 9 czerwca 2021 r. nr GK-ONG.7221.9.2021.KB w przedmiocie odmowy aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Wr 371/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę Z. L. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego we [...] z 9 czerwca 2021 r. nr GK-ONG.7221.9.2021.KB w przedmiocie odmowy aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków.

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Z. L. (dalej: Skarżący) złożył do Starosty [...] (dalej: Starosta) wniosek o dokonanie zmian danych w ewidencji gruntów i budynków, w zakresie nieruchomości, w której nastąpiły zmiany: numery działek, obecnie [...] a przed zmianą numeracji [...]; nazwa jednostki ewidencyjnej: [...]; arkusz mapy 5; ul. [...]. Jako właściciel działki nr [...] (przed zmianą [...]) Skarżący zgłosił następujące zmiany danych ewidencyjnych: odłączyć z działki nr [...], obr. [...] fragment gruntu obrysowany na załączonej mapce kolorem czerwonym, który w 1994 r. na mocy błędnej decyzji Urzędu Rejonowego w [...] z 21 grudnia 1994 r. został mu bezprawnie odebrany i przyłączony do dz. [...], i przyłączony do działki [...]. Jako prawowity właściciel tego gruntu dodał, iż granicę pomiędzy wymienionymi nieruchomościami stanowiła i do dzisiaj zachowana w dobrym stanie, betonowa podmurówka, będąca częścią ogrodzenia z siatki. Jako podstawę prawną wnioskodawca wskazał art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r., poz. 2052 ze zm., dalej: "p.g.i.k.").

Rozpatrując powyższy wniosek Starosta decyzją z 8 lutego 2021 r. nr GK.6620.3.2020.9 orzekł o odmowie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków dotyczących przebiegu granicy między działką ewidencyjną numer [...], a [...] położonych w obrębie [...].

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Skarżący.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego (dalej: organ odwoławczy), decyzją z 9 czerwca 2021 , nr GK-ONG.7221.9.2021.KB, wydaną na podstawie art 138 § 1 pkt 1 z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 735, dalej: "k.p.a.") w związku z art. 7b ust. 2 pkt 2 p.g.i.k. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że podstawą prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy p.g.i.k. oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2019 r., poz. 393, dalej: "rozporządzenie").

Odnosząc się do żądania Skarżącego - organ odwoławczy wskazał, że z akt sprawy wynika, iż granica pomiędzy działkami ewidencyjnymi o numerach [...] a [...] została wykazana w ewidencji gruntów na skutek podziału nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] położona w [...]. W wyniku podziału powstała działka nr [...] o powierzchni ogólnej [...] ha i działka nr [...] o powierzchni ogólnej [...] ha. Na szkicu nr [...] z pomiaru wykonanego 16 listopada 1984 r. (dokumentacja geodezyjna L. ks. rob. [...],), granica pomiędzy działkami nr [...] a [...] biegła od punktu nr [...] do punktu nr [...], następnie przez punkty nr [...] i [...] do punktu nr [...] i dalej przez punkt nr [...] do punktu nr [...]. Organ wskazał, że na szkicu przedstawiono również położenie ogrodzenia i z przehaczeniem oznaczono, iż obszar zawarty między punktami o numerach [...] i [...] przynależy do działki nr [...]. W 1994 r. dokonano dalszego podziału działki nr [...] dokumentacja geodezyjna nr [...]), przy którym wykorzystano szkic z operatu technicznego L. ks. rob. [...]. Na szkicu z pomiaru wykonanego 10 grudnia 1994 r. granica pomiędzy nowoutworzoną działką nr [...] a [...] biegnie od punktu nr [...] przez punkt nr [...] do punktu nr [...] i dalej przez punkt nr [...] do punktu nr [...]. Na szkicu tym określono, iż w punktach nr [...] znajdują się słupki ogrodzeniowe. Przedstawiono ponadto przebieg ogrodzenia oraz przehaczeniami zaznaczono, że obszar wyznaczony przez punkty nr [...] przynależy do działki nr [...]. Organ odwoławczy wskazał, że projekt podziału nieruchomości, stanowiący integralną część decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w [...] z 21 grudnia 1994 r. nr G.I.8415/783/94, sporządzony na kopii mapy zasadniczej, również zawiera zaznaczone czerwonym kolorem przehaczenia na linii ogrodzenia, które oznaczają, że zaznaczona linia nie jest granicą działki. Dalej organ podniósł, że zmiany wynikające z tego podziału nieruchomości, zatwierdzonego decyzją, zostały wykazane w ewidencji gruntów i budynków. Następnie w latach 1996-97 dokonano odnowienia operatu ewidencji gruntów części miasta [...]. W ramach prac geodezyjnych dokonano ustalenia stanu władania na podstawie "otrzymanych materiałów z ośrodka dokumentacji w [...]. Materiały te stanowiły: szkice podstawowe, szkice przebiegu granic gruntów leśnych, szkice przebiegu granic PKP, szkice polowe z pomiaru i podziału działek, mapa ewidencji gruntów w skali 1:5000". Przy ustalaniu stanu władania działek nr [...] i [...] wykorzystano szkic z "podziału działki nr [...]", sporządzonego w ramach pracy geodezyjnej nr KERG 43/36/94. Ponadto dokonano zmiany numeracji działek oraz obliczenia pól powierzchni. Jak wynika z dokumentu Skorowidz zmienionych numerów działek, działka nr [...] otrzymała numer [...], zaś działka nr [...] numer [...]. W sporządzonym dokumencie Zestawienie i analiza różnic powierzchni działek, pod pozycją [...] wpisano działkę [...] o powierzchni [...] ha, przy niej dotychczasowe oznaczenie [...] i powierzchnię dotychczasową [...] ha oraz obliczoną różnicę powierzchni wynoszącą -188 m², zaś pod pozycją [...] wpisano działkę [...] o powierzchni [...] ha, przy niej dotychczasowe oznaczenie [...] i powierzchnię dotychczasową [...] ha oraz obliczoną różnicę powierzchni wynoszącą 1 m². Z dokumentu tego wynika, iż nie przeprowadzono czynności wyjaśniających. W ramach prac sporządzono m.in. zarys pomiarowy nr 9, na którym granica pomiędzy działkami [...] a [...] biegnie przez punkty nr [...]. W latach późniejszych dokonano kolejnych podziałów nieruchomości oznaczonych jako działki ewidencyjne o numerach [...] i [...]. W wyniku tych prac geodezyjnych nie dokonywano zmiany przebiegu granicy pomiędzy tymi działkami.

W ocenie organu odwoławczego, z przeprowadzonej analizy dokumentacji państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zgromadzonej w aktach niniejszego postępowania wynika zatem, że przebieg granicy pomiędzy działkami ewidencyjnymi o numerach [...] i [...] położonymi w obrębie [...] w [...], wykazany w aktualnej ewidencji gruntów i budynków, jest zgodny z dokumentacją sporządzoną w wyniku odnowienia ewidencji gruntów (w latach 1996-1997).

Dalej organ odwoławczy wskazał, że z treści wniosku Skarżącego z 3 października 2020 r., doprecyzowanego pismem z 21 października 2020 r., odwołania od kwestionowanej decyzji Starosty z 8 lutego 2021 r., pism z 1 marca 2021 r. i z 9 kwietnia 2021 r. wynika, iż Skarżący wysuwa roszczenia do prawa własności części działki ewidencyjnej nr [...], należącej do Gminy [...], przekazanej w wieczyste użytkowanie [...] (według treści wypisu z rejestru gruntów z dnia 14 stycznia 2021 r.). Przebieg granic, wskazany przez Skarżącego, pokrywa się z przebiegiem granic przedstawionym na kopii mapy klasyfikacji gruntów (oznaczona nr ewid. [...]), kopii mapy ewidencyjnej sporządzonej 16 lutego 1994 r. oraz na dokumentach: Opis i mapa sporządzonych 29 sierpnia 1989 r. i 23 kwietnia 1991 r. Po analizie powyższych dokumentów, zdaniem organu odwoławczego, wskazać należy, że jest w nich zaprezentowany odmienny przebieg granicy, niż w dokumentacjach geodezyjnych sporządzonych w wyniku zgłoszeń prac geodezyjnych. Oznacza to, że dokumentacja geodezyjna znajdująca się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym oraz dokumentacja powstała w celu dokonania wpisów w księgach wieczystych są sprzeczne i niespójne. W związku z powyższym w niniejszym postępowaniu mamy do czynienia z żądaniem aktualizacji informacji dotyczącym przebiegu granicy na podstawie dokumentów, których treść jest sprzeczna z innymi dokumentami znajdującymi się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym. Dokonanie zaś żądanej aktualizacji, zdaniem organu odwoławczego, polegałoby w istocie na przyznaniu, komu przysługuje prawo własności spornej części nieruchomości. W ocenie organu odwoławczego, żądanie takie nie może zostać zrealizowane w postępowaniu prowadzonym w sprawie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, bowiem poprzez wpis w operacie ewidencyjnym nie można nadawać prawa do nieruchomości ani też rozstrzygać sporów co do prawa własności gruntu. Organu odwoławczy wskazał, iż istotą ewidencji — jak sama nazwa wskazuje - jest ewidencjonowanie, czyli spisywanie istniejącego stanu prawnego gruntu lub budynku. W żadnym razie rolą ewidencji nie jest zaś rozstrzyganie sporu własnościowego. Strona nie powinna oczekiwać, że w ramach postępowania ewidencyjnego dojdzie do załatwienia sporu o granice czy powierzchnię działek, ponieważ organy ewidencyjne nie są uprawnione do rozstrzygania tego rodzaju kwestii. W ramach swoich kompetencji organy ewidencyjne mogą jedynie badać, czy na podstawie dostępnych dokumentów zasadnym jest dokonanie zmian istniejących w ewidencji wpisów. Aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków możliwa jest jedynie w oparciu o odpowiednie dokumenty, określające zmianę dotychczasowych danych ewidencyjnych.

Dalej organ wskazał, że przebieg granicy pomiędzy działkami ewidencyjnymi o numerach [...] i [...] położonymi w obrębie [...] jest wykazany w operacie ewidencyjnym na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i może zostać zakwestionowany w postępowaniach prowadzonych przed innymi organami lub sądem cywilnym. W szczególności postępowaniem mającym na celu ustalenie przebiegu granic nieruchomości przez określenie położenia punktów i linii granicznych jest rozgraniczenie nieruchomości, o czym stanowi art. 29 ust. 1 p.g.i.k. Zaś art. 30 ust. 1 p.g.i.k. wskazuje organ właściwy w sprawach rozgraniczenia, którym jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Reasumując, organ odwoławczy uznał, że zarzuty Skarżącego dotyczące przebiegu granicy pomiędzy działkami ewidencyjnymi o numerach [...] a [...] są w istocie kwestionowaniem stanu prawnego, który nie może być rozstrzygnięty w postępowaniu administracyjnym prowadzonym na podstawie przepisów art. 24 p.g.i.k.. Zatem dokumentacja przedłożona przez Skarżącego (zarówno przy wniosku, jak i w toku postępowania odwoławczego) nie może stanowić podstawy aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków w zakresie przebiegu granic działek ewidencyjnych, gdyż nie spełnia wymogów określonych w tym przepisie. Zdaniem organu odwoławczego, również wstępny projekt podziału i projekt podziału, sporządzony przez [...], przedłożone przez Skarżącego przy piśmie z 1 marca 2021 r. nie mogą być dokumentami stanowiącymi podstawę do wykazania przebiegu granic działek, nie spełniają bowiem wymogów wskazanych w cytowanym powyżej § 36 rozporządzenia. W ocenie organu odwoławczego zauważyć należy, iż przedłożony projekt podziału nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] na działki nr [...] i [...] nie został wykorzystany do wydania decyzji zatwierdzającej podział. Nieruchomość ta została natomiast podzielona zgodnie z innym projektem podziału, mianowicie opracowanym przez geodetę uprawnionego T. A. i zatwierdzonym decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w [...] z dnia 21 grudnia 1994 r. nr G.1.8415/783/94.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (dalej: Sąd I instancji) wniósł Skarżący.

Przytoczonym na wstępie wyrokiem z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Wr 371/21 Sąd I instancji oddalił wniesioną skargę.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wyjaśnił, że ewidencja ma charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny, w związku z czym jej zmiana musi mieć miejsce w określonym prawem trybie. Postępowanie to nie służy przede wszystkim ustalaniu granic nieruchomości ani ustalaniu kwestii właścicielskich przez dokonanie określonych wpisów. Rozpoznając sprawę Sąd uznał, że organ miał obowiązek skupić się na przesłankach umożliwiających wydanie rozstrzygnięcia na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2, art. 22, art. 24 ust. 2a pkt 2 oraz art. 24 ust. 2c p.g.i.k. w zw. z § 44 pkt 2, 46 ust. 3 rozporządzenia. Zdaniem Sądu I instancji, tak też uczyniono, bez naruszenia art. 7, 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a., trafnie wywodząc wystąpienie przesłanek prowadzących do wydania decyzji o odmowie wprowadzenia zmiany wpisu. Swoją argumentację organ odwoławczy przedstawił w uzasadnieniu sporządzonym, w ocenie Sądu I instancji, zgodnie z wymaganiami art. 107 § 3 k.p.a. uznając zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do rozstrzygnięcia, którą to ocenę należy zaakceptować. Stan faktyczny sprawy administracyjnej został ustalony zgodnie z kodeksowymi regułami określania prawdy obiektywnej (art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a.), co pozwalało na zastosowywanie wobec skarżącego właściwych przepisów prawa materialnego.

Jednocześnie Sąd I instancji zauważył, że organy orzekające w sprawie dostrzegły niespójności i błędy w zgromadzonej dokumentacji kartograficznej, jednakże trafnie uznały, że w kontrolowanym postępowaniu administracyjnym, dysponując omówionymi dowodami i dołączonymi do wniosku, organy ewidencyjne nie mogły zadość uczynić żądaniu Skarżącego. Prawidłowo przy tym pouczyły Skarżącego, że o ile jego twierdzenia są trafne może dochodzić swych praw bądź w postępowaniu o rozgraniczenie - w postępowaniu administracyjnym i następnie (ewentualnie sądowym), bądź w postępowaniu sądowym.

Skargę kasacyjną od wyroku Sąd I instancji wniósł Skarżący.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił;

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d) w zw. z art. 24 ust. 2a pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 2b pkt 2) p.g.i.k., przez błędną wykładnię wykluczającą uznanie braków wpisów za oczywisty błąd, podczas gdy brak wpisów prawidłowej treści ujawniającej prawidłowy, zgodny rzeczywistym stanem prawnym przebieg granicy, w świetle przepisu również można traktować jako oczywisty błąd, nie wykluczający a priori jego sprostowania w tym trybie również z uwzględnieniem treści przepis art. 24 ust. 2b pkt 2), na podstawie którego można dokonywać sprostowania błędów w ewidencji nie tylko w drodze czynności materialno-technicznej, ale również decyzji administracyjnej;

2. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm., dalej: "p.p.s.a.") w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 1 pkt 3 k.p.a., przez ustalenie, że błędy w ewidencji w niniejszej sprawie nie mają charakteru oczywistych omyłek.

Wobec powyższego Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o rozpoznanie sprawy merytorycznie i uchylenie decyzji obu instancji, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Jednocześnie wniósł o zasądzenie kosztów postępowania sądowego. Jednocześnie Skarżący kasacyjnie zrzekł się przeprowadzenia rozprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie podać należy, że sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 182 § 2 p.p.s.a., ponieważ Skarżący kasacyjnie zrzekł się rozprawy, a druga strona, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądała przeprowadzenia rozprawy.

Skarga kasacyjna okazała się niezasadna.

Na wstępie należy wskazać, że art. 193 zd. drugie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.), wyłącza odpowiednie stosowanie do postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym wymogów dotyczących koniecznych elementów uzasadnienia wyroku, które przewidziano w art. 141 § 4 w zw. z art. 193 zd. pierwsze p.p.s.a. Uzasadnienie wyroku oddalającego skargę kasacyjną zawiera ocenę zarzutów skargi kasacyjnej. W takim uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny nie przedstawia więc opisu ustaleń faktycznych i argumentacji prawnej podawanej przez organy administracji i Sąd pierwszej instancji. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę tylko w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 p.p.s.a.), z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skardze kasacyjnej jej podstawami, określonymi w art. 174 p.p.s.a. Wobec niestwierdzenia zaistnienia przesłanek nieważności postępowania, oceniając wyrok Sądu I instancji - w ramach zarzutów zgłoszonych w złożonej w niniejszej sprawie skardze kasacyjnej.

Podstawy, na których można oprzeć skargę kasacyjną, zostały określone w art. 174 p.p.s.a. Przepis art. 174 pkt 1 p.p.s.a. przewiduje dwie postacie naruszenia prawa materialnego, a mianowicie błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Błędna wykładnia oznacza nieprawidłowe zrekonstruowanie treści normy prawnej wynikającej z konkretnego przepisu, czyli mylne rozumienie określonej normy prawnej, natomiast niewłaściwe zastosowanie to dokonanie wadliwej subsumcji przepisu do ustalonego stanu faktycznego. Druga podstawa kasacyjna wymieniona w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. dotyczy naruszenia przepisów postępowania, ale tylko takiego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie zwracano uwagę, że zarzuty oparte na podstawie kasacyjnej wymienionej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a. powinny wykazać, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Tak więc skarżący powinien wykazać i uzasadnić, że wojewódzki sąd administracyjny nieprawidłowo odczytał normę prawną wynikającą z treści przepisu prawa materialnego, bądź mylnie zrozumiał treść przepisu prawa materialnego. W każdym więc z tych przypadków chodzi o sytuację, gdy wykładnia dokonana przez sąd jest nie do przyjęcia w kontekście logiczno-językowym, pozostałych przepisów prawa lub celu, w jakim został wprowadzony dany przepis. Natomiast uzasadniając zarzut niewłaściwego zastosowania przepisu prawa materialnego wykazać należy, iż sąd stosując przepis popełnił błąd subsumcji, czyli że niewłaściwie uznał, iż stan faktyczny przyjęty w sprawie nie odpowiada stanowi faktycznemu zawartemu w hipotezie normy prawnej zawartej w przepisie prawa. W obu tych przypadkach autor skargi kasacyjnej wykazać musi, jak w jego ocenie powinien być rozumiany stosowany przepis prawa, czyli jaka powinna być jego prawidłowa wykładnia, a w przypadku zarzutu niezastosowania przepisu dlaczego powinien być zastosowany.

Dla spełnienia wymogu z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. konieczne jest wykazanie, który przepis postępowania został naruszony, w jaki sposób oraz wpływu zarzucanego naruszenia na wynik sprawy. O skuteczności zarzutów, postawionych w oparciu o podstawę kasacyjną, określoną w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., nie decyduje bowiem każde stwierdzone uchybienie przepisom postępowania, lecz tylko takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Należy przez to rozumieć wykazanie istnienia związku przyczynowego pomiędzy uchybieniem procesowym, stanowiącym przedmiot zarzutu skargi kasacyjnej, a wydanym orzeczeniem sądu administracyjnego, który to związek przyczynowy mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wnoszący skargę kasacyjną jest więc obowiązany uzasadnić, że następstwa zarzucanych uchybień były na tyle istotne, iż miały wpływ na treść kwestionowanego orzeczenia, ponieważ gdyby do tych uchybień nie doszło, wyrok sądu administracyjnego mógłby być inny.

W uzupełnieniu powyższych informacji dotyczących podstaw kasacyjnych i zasad formułowania zarzutów skargi kasacyjnej należy jeszcze zwrócić uwagę, na te postępowania w których mają zastosowanie szczególne zasady procesowe wynikające z przepisów szczególnych, a zasady procesowe wynikające z kodeksu postępowania administracyjnego stosowane są w kwestiach nieuregulowanych w sposób odmienny. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku postępowania administracyjnego w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Problematyka dotycząca ewidencji gruntów i budynków została uregulowana zarówno w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne jak i w rozporządzeniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków, w dacie wydawania zaskarżonej decyzji było to rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r., które zawierało regulację materialnoprawną dotyczą ewidencji gruntów i budynków jak również przepisy regulujące postępowanie ewidencyjne. Stąd też jeżeli zaskarżona została decyzja wydana w postępowaniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków, kontrola sądowa przeprowadzana jest z uwzględnieniem szczególnych regulacji prawnych dotyczących tego zagadnienia.

To odwołanie się do powyższych zasad stało się konieczne, z uwagi na sposób sformułowania i zarzutów w rozpoznawanej skardze kasacyjnej.

W skardze kasacyjnej w pkt 1 sformułowano zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d) w zw. z art. 24 ust. 2a pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 2b pkt 2) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nieuzasadnione przyjęcie, że w przedmiotowym postępowaniu nie zaistniały przesłanki uzasadniające dokonanie aktualizacji informacji zawartych w operacie ewidencji gruntów. Powołany art. 24 ust. 2a stanowi, że informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji: pkt 1 urzędu, jeżeli zmiany te wynikają z: lit. d wykrycia błędnych informacji; pkt 2 na wniosek podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, lub władających gruntami na zasadach samoistnego posiadania. Z powołanego art. 24 ust. 2a pkt 1 i pkt 2 p.g.i.k. wynika tylko tyle, że aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków może nastąpić z urzędu (ale tylko w wymienionych w pkt 1 lit. a do lit. d przypadkach) lub na wniosek wskazanych podmiotów. Natomiast w dalszej części art. 24, tj. w ust. 2b określone zostały tryby w jakich aktualizacja może być dokonana, tj. w pkt 1 w drodze czynności materialno-technicznej, ale tylko w oparciu o podstawy wymienione w lit. a do lit. h, w pkt 2 w drodze decyzji administracyjnej – w pozostałych przypadkach. Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 2c odmowa aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków następuje w drodze decyzji administracyjnej. Tym samym powołany w zarzucie skargi kasacyjnej art. 24 ust. 2a, wraz z ust. 2b oraz uzupełniająco powołanym ust. 2c określa do kogo może należeć inicjatywa w sprawie aktualizacji, tj. z urzędu lub na wniosek oraz tryb w jakim może być przeprowadzona aktualizacja, tj. w drodze czynności materialno-technicznej, lub w drodze decyzji administracyjnej, odmowa aktualizacji następuje zawsze w drodze decyzji administracyjnej. W rozpoznawanej sprawie postępowanie w sprawie aktualizacji zostało wszczęte na wniosek uprawnionego podmiotu, a zakończyło się wydaniem decyzji o odmowie aktualizacji. Tym samym nie doszło do naruszenia powołanego w zarzucie skargi kasacyjnej art. 24 ust. 2a i 2b jak również ust. 2c p.g.i.k.

Z kolei w pkt 2 skargi kasacyjnej wskazano na naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 1 pkt 3 k.p.a., przez ustalenie, że błędy w ewidencji w niniejszej sprawie nie mają charakteru oczywistych omyłek. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej na poparcie owej oczywistości odwołano się do takich dokumentów jak: szkic działki nr [...] (szkic nr [...]), geodety P. M. z 16 listopada 1984 r., z którego wynika, że dopuścił on się błędu, jeśli chodzi o wykreślenie granic pomiędzy ww. działką, a należącą do Skarżącego działką nr [...]; decyzji Naczelnika Miasta i Gminy [...] nr GG7010/9/89, a dotyczącej sprzedaży na rzecz Skarżącego m.in. działki nr [...] (obecnie działka nr [...]) do mapy załączonej do aktu notarialnego z 19 lipca 1989 r. (umowa sprzedaży nieruchomości); postanowienia Burmistrza Miasta i Gminy [...] z 20 stycznia 1992 r. w sprawie podziału działki nr [...]; pismo Urzędu Rejonowego w [...] z 6 marca 1992 r. Zdaniem Skarżącego przedstawiony kształt granic działek nr [...] i [...] (wcześniej działek nr [...] i [...]) faktycznie obowiązuje do dzisiaj, zaś w rejestrach oraz ewidencji obowiązywał do 1994 r. - tj. do czasu, kiedy Kierownik Oddziału Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych we [...] przyjął do zasobu danych projekt dotyczący podziału działki nr [...], wykonany przez T. A., który do przeprowadzenia ww. podziału działki użył wspomnianego wcześniej błędnego szkicu nr [...] wykonanego 16 listopada 1984 r.

Odnosząc się do powyższego zarzutu Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że jest on niezasadny. Przede wszystkim wbrew twierdzeniom zawartym w skardze kasacyjnej, Sąd I instancji w uzasadnianiu zaskarżonego wyroku odniósł się do dokumentów i dokonał w sposób prawidłowy ich oceny z punktu widzenia przedmiotu niniejszego postępowania, tj. postępowania w sprawie aktualizacji informacji zawartych w operacie ewidencji gruntów i budynków.

Nadto o niezasadności tego zarzutu świadczy również fakt ograniczenia go do wskazanych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, pominięte zaś zostały przepisy szczególne dotyczące postępowania w sprawie ewidencji gruntów i budynków zawarte w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, którym w dacie wydawania zaskarżonej decyzji było rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. To przepisy tego aktu regulowały szczegółowe zasady prowadzenia postępowania ewidencyjnego, w tym między innymi takie zagadnienia jak: źródła danych ewidencyjnych, ustalanie i przebieg granic działek ewidencyjnych, czy ustalanie powierzchni tych działek itp. Do tych przepisów regulujących powyższe zagadnienia odniósł się szczegółowo Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jednak przepisy te nie zostały objęte zarzutami skargi kasacyjnej. Stąd też zarzut skargi kasacyjnej zawarty w pkt 2 jest niezasadny. W konsekwencji za niezasadne uznać należało podniesione w pkt 2 skargi kasacyjnej zarzuty naruszenia przepisów postępowania to jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 1 pkt 3 k.p.a. Sąd I instancji nie naruszył przepisów postępowania podzielając ustalenia organów obu instancji, że ewidencja ma charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny i postępowanie to nie służy ustalaniu granic nieruchomości ani ustalaniu kwestii właścicielskich przez dokonanie określonych wpisów. Słusznie też Sąd I, jak i organy orzekające w sprawie uznały, że Skarżący może dochodzić swych praw bądź w postępowaniu o rozgraniczenie - w postępowaniu administracyjnym i następnie (ewentualnie sądowym), bądź w postępowaniu sądowym.

Mając powyższe na uwadze zarzuty jakie zostały sformułowane w skardze kasacyjnej są niezasadne, dlatego też Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 184 p.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną.