drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę, VI SA/Wa 1862/09 - Wyrok WSA w Warszawie z 2010-02-16, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 1862/09 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2010-02-16 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-10-26
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Czarnecki
Danuta Szydłowska /przewodniczący sprawozdawca/
Małgorzata Grzelak
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
II GSK 615/10 - Wyrok NSA z 2011-05-25
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 1985 nr 5 poz 17 art. 1, 2,4, 7.
Ustawa z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych.
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 164, art. 315 ust. 3.
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Szydłowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Sędzia WSA Małgorzata Grzelak Protokolant Aneta Stefaniak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2010 r. sprawy ze skargi A. Sp. z o.o. z siedzibą w C. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2009 r. nr Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH [...] oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] maja 2008 r. Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej po rozpoznaniu na rozprawie w dniu [...] kwietnia 2009 roku sprawy z wniosku R. O. Oficyna Wydawnicza P. z M. przeciwko A. Sp. z o.o. z siedzibą w C. o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH [...] na podstawie art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) w związku z art. 315 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej oraz art. 98 k.p.c. w związku z art. 256 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej orzekł o unieważnieniu prawa ochronnego na wymieniony znak towarowy w części dotyczącej czasopism zawierających krzyżówki, w pozostałym zakresie oddalił wniosek oraz przyznał wnioskodawcy zwrot kosztów postępowania w sprawie.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ wskazał, iż w dniu [...] maja 2001 r. wpłynął wniosek R. O. Oficyna Wydawnicza P. w M. o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy "Sto Panoramicznych" [...], udzielonego na rzecz A. Spółka z o.o. z siedzibą w C. przeznaczony do oznaczania towarów ujętych w klasie 16 tj. czasopisma.

Jako podstawę prawną swojego żądania wnioskodawca wskazał art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych.

Uzasadniając swój interes prawny w domaganiu się unieważnienia praw z rejestracji ww. znaków wnioskodawca powołał się na fakt prowadzenia działalności wydawniczej, w szczególności na rynku czasopism szaradziarskich, jak również okoliczność, iż pomiędzy obydwoma stronami toczy się postępowanie sądowe z tytułu nieuczciwej konkurencji dla rozstrzygnięcia którego istotne znaczenie ma rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.

Wnioskujący podniósł, iż sporny znak składa się z dwóch elementów tj. liczby STO stanowiącej informację o ilości krzyżówek zawartych w egzemplarzach czasopisma szaradziarskiego oraz wyrazu PANORAMICZNYCH stanowiącego nazwę rodzajową określonego typu krzyżówek, które to elementy nie mających zdolności odróżniającej i ich połączenie nie nadaje oznaczeniu jako całości zdolności odróżniającej. Nadto oznaczenie nie jest oznaczeniem fantazyjnym, nie posiada także wtórnej zdolności odróżniającej, gdyż należy do kategorii oznaczeń ogólnoinformacyjnych, które nigdy nie mogą nabyć wtórnej zdolności odróżniającej. Przyznanie prawa wyłącznego tylko jednemu podmiotowi byłoby równoznaczne z przyznaniem prawa wyłącznego do wydawania czasopism zawierających krzyżówki panoramiczne i informowania o tym nabywców, co godziłoby zarówno w interes producentów jak i konsumentów.

Uprawniony ze spornego prawa wniósł o oddalenie wniosku kwestionując interes prawny wnioskodawcy. Argumentował, iż jest pomysłodawcą i realizatorem bardzo popularnej numerycznej serii tytułów czasopism 100, 200, 300, 500 i 1000 PANORAMICZNYCH, która jest silnie z nim identyfikowana. Kwestionowany znak towarowy został zarejestrowany dla tytułu czasopisma, a nie dla zwykłej informacji o jego zawartości, gdyż ilość krzyżówek w czasopiśmie STO PANORAMICZNYCH może być różna i absolutnie nie jest związana z cyfrą w tytule. Wyrazy "panorama", "panoramiczne", "panoramicznych" itp. używane na okładkach czasopism nie są terminami szaradziarskimi. W terminologii tej według wszystkich materiałów źródłowych zadanie diagramowe, którego definicje haseł znajdują się wewnątrz diagramu określane jest tylko jedną nazwą rodzajową "krzyżówka panoramiczna".

W piśmie z dnia [...] maja 2006 r. wnioskodawca podniósł dodatkowo, że jego interes prawny wynika z przysługującego każdemu przedsiębiorcy prawa do opisowego oznaczania swoich towarów jak również z tego, iż uprawniony domagał się zakazania mu używania oznaczeń stanowiących liczbę i wyraz stanowiący synonim rodzaju (typu) krzyżówek, a Sąd Okręgowy w [...] postanowieniem z dnia [...] marca 2000 r. uwzględnił to żądanie zakazując mu używania znaków podobnych zarejestrowanych w Urzędzie Patentowym RP, a więc również zakazał mu używania znaku STO PANORAMICZNYCH [...] podobnego do znaku towarowego 100 PANORAMICZNYCH [...], który został objęty zakazem używania. Argumentował, iż sporny znak, zgłoszony dla czasopism ma charakter informacyjny gdyż informuje o liczbie zadań krzyżówkowych określonego rodzaju zawartych w czasopiśmie a to, że jest skrótem, nie pozbawia go funkcji opisowej, albowiem przeciętny konsument widząc sporne oznaczenie na okładce np. czasopisma z krzyżówkami łatwo się domyśli, że chodzi o oznaczenie STO KRZYŻÓWEK PANORAMICZNYCH. Nie chodzi tu przy tym o jakieś pośrednie skojarzenia stanowiące efekt gry wyobraźni lub skomplikowanych procesów intelektualnych, ale właśnie o natychmiastową reakcję umysłu. Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołał orzecznictwo wspólnotowe oraz polskich sądów powszechnych.

Na rozprawie w dniu [...] kwietnia 2009 r. wnoszący o unieważnienie prawa ochronnego podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko oraz przedłożył dodatkowe materiały.

Uprawniona podtrzymała swój wniosek o oddalenie wniosku o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego a na potwierdzenie swojego przekonania, iż wyraz PANORAMICZNYCH nie jest synonimem krzyżówki przedłożyła do akt sprawy cztery opinie językowe. Podniosła także, iż pomiędzy oznaczeniem STO PANORAMICZNYCH, a towarem (czasopismem) nie ma bezpośredniego związku, który jest konieczny, aby było można skutecznie postawić zarzut opisowości. Oznaczenie to nie wskazuje bowiem na żadne konkretne właściwości czasopism. Stwierdziła, iż nie ma takiej kategorii jak czasopismo panoramiczne, a liczba STO nie odnosi się do żadnej cechy czasopisma. Badany znak należy zakwalifikować do kategorii znaków aluzyjnych, czy sugestywnych, które nie informują konkretnie i bezpośrednio o cechach towarów, lecz jedynie sugerują określone właściwości, treści, skład lub inne cechy towarów. Przedłożyła do akt sprawy wydruki 26 zarejestrowanych znaków towarowych na okoliczność tego, iż znaki o znacznie silniejszych konotacjach z sygnowanymi towarami niż sporny znak zostały uznane za posiadające zdolność odróżniającą. Powołując się na art. 156 p.w.p. oraz orzecznictwo administracyjne stwierdziła, iż nie zawłaszczyła sobie "informacji o liczbie i rodzaju krzyżówek w czasopiśmie", jak również, że istnienie prawa z rejestracji znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH nie ogranicza swobody prowadzenia działalności innym przedsiębiorcom. Sporne oznaczenie nie jest i nie było powszechnie stosowane przed datą zgłoszenia na dowód czego przedłożyła zbiór kserokopii okładek wydawnictw krzyżówkowych z lat 1983-2006 oraz zestawienie okładek czasopisma 100 PANORAMICZNYCH z 1994 r. Zwróciła także uwagę, że przedmiotowy znak towarowy jest zarejestrowanym tytułem prasowym wpisanym do rejestru dzienników i czasopism. Powołując się na praktykę Urzędu Patentowego wskazała przykłady analogicznych w jej ocenie znaków towarowych w większości stanowiących tytuły prasowe lub tytuły innych publikacji, które zostały zarejestrowane dla towarów w klasie 16. Przywołując wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 126/07 stwierdziła, iż znak towarowy STO PANORAMICZNYCH, będący słownym odpowiednikiem znaku towarowego 100 PANORAMICZNYCH jest częścią serii wydawniczej, która - jak ustalił Sąd - jest "mocno utrwalona w świadomości czytelnika", tym samym zasadny jest wniosek, że cała ta seria jak i poszczególne oznaczenia posiadają charakter odróżniający w zwykłych warunkach obrotu, o którym mowa w art. 7 u z t. Podniosła, iż znak towarowy STO PANORAMICZNYCH był i jest używany w obrocie, również w postaci cyfrowej 100 PANORAMICZNYCH na tyle intensywnie, że nabrał charakteru odróżniającego jeszcze przed datą zgłoszenia. Na dowód powyższego załączyła do akt sprawy szereg materiałów.

Kolegium Orzekające Urzędu Patentowego, unieważniając w części prawo ochronne na sporny znak, uznało, iż wnioskodawca posiada w sprawie interes prawny albowiem używa podobnych oznaczeń dla towarów tego samego rodzaju (wydawnictw, czasopism krzyżówkowych), i rejestracja opisowego oznaczenia jako znaku towarowego na rzecz innego przedsiębiorcy uniemożliwia mu (ze względu na zakres ochrony wynikający z takiej rejestracji) korzystanie z takich samych lub podobnych oznaczeń opisowych dla sygnowania własnych towarów. Interes prawny wnioskodawcy wywodzi się z przysługującego każdemu przedsiębiorcy, na podstawie art. 20 Konstytucji RP, prawa do opisowego oznaczania swoich towarów, a tym samym prawa do kwestionowania próby wykorzystania przez innego przedsiębiorcę oznaczenia wyłącznie opisowego jako znaku towarowego. Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2002 r., III RN 218/01, Lex nr 77183.

Odwołując się do art. 315 ust. 3 organ stwierdził, że ustawowe warunki wymagane dla uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia tego znaku do ochrony a więc w niniejszej sprawie jest to ustawa z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych

Urząd przytoczył treść art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 31 stycznia 1985r. o znakach towarowych (u.t.z.) w myśl których jako znak towarowy może być zarejestrowany tylko znak, który ma dostateczne znamiona odróżniające w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego a znamion odróżniających nie posiadają znaki towarowe, które stanowią tylko nazwę rodzajową towaru lub informują jedynie o właściwości, jakości, liczbie, ilości masie, przeznaczeniu, składzie, sposobie, czasie lub miejscu wytworzenia, składzie, funkcji lub przydatności towaru bądź stanowią inne podobne oznaczenie nie dające wystarczających podstaw odróżniających pochodzenie towaru.

Zarówno z treści ww. przepisu jak i z orzecznictwa wspólnotowego wynika, iż ocena zdolności odróżniającej znaku towarowego powinna być dokonywana z punktu widzenia uczestników obrotu gospodarczego przy uwzględnieniu towarów i/lub usług do oznaczania których przeznaczony jest znak towarowy.

Zdaniem Kolegium Orzekającego towary, do oznaczania których przeznaczony jest sporny znak należą do towarów powszechnego użytku, kierowanych do nieograniczonej liczby odbiorców.

Sporny znak towarowy składa się z dwóch elementów: liczby STO oraz słowa PANORAMICZNYCH, które wykorzystywane jest także w terminologii szaradziarskiej jako określenie odmiany krzyżówki. Krzyżówka panoramiczna jest krzyżówką, w której definicje haseł umieszczone są na obrzeżach i w polach martwych diagramu, natomiast pozycję i kierunek wpisywania wskazują strzałki (opinie prezesa P. R. O. oraz B. i A. P. - autorów m.in. "Leksykonu terminów szaradziarskich i pokrewnych" oraz "Vademecum szaradzisty"). Jak wynika z książki M. Butryma, S. Folfasińskiego, J. Głowackiego, A. Nowakowskiego, W. Olszewskiego pt. "Szaradzista radzi jak rozwiązywać i układać zadania umysłowe", Warszawa 1968, w literaturze określano krzyżówkę panoramiczną jako rodzaj krzyżówki już w 1968 roku.

Kolegium stwierdziło, iż badane jako całość sporne oznaczenie nie posiada dostatecznych znamion odróżniających w rozumieniu art. 7 u.t.z. w odniesieniu do czasopism zawierających krzyżówki ponieważ stanowi wyraźną i bezpośrednią wskazówkę na cechy tych towarów, tj. na ilość i rodzaj zawartych w czasopiśmie krzyżówek.

Brakujący element spornego znaku, tj. słowo "krzyżówek" jest dla przeciętnego odbiorcy czasopism krzyżówkowych łatwo domyślny, nie wymagający pośrednich skojarzeń stanowiących efekt gry wyobraźni lub skomplikowanych procesów myślowych. Tym bardziej, iż na rynku prasowym istnieje praktyka wydawania czasopism z krzyżówkami w formie zbiorowej, tj. czasopism, zeszytów, itp. przy czym wydawcy takich czasopism posługują się nie tylko pełną nazwą krzyżówka panoramiczna lecz także m.in. taki skrótami, jak panoramicznych.

Odnosząc się do stanowiska uprawnionego Kolegium wskazało, iż podane przykłady znaków towarowych zarejestrowanych przez Urząd Patentowy przeznaczonych do oznaczania czasopism, które w ocenie uprawnionego, posiadają sugestywne cechy odnośnie tematyki czy zawartości nie uzasadniają odmiennego rozstrzygnięcia, co do braku znamion odróżniających spornego znaku towarowego albowiem trudno jest stwierdzić podobieństwo podanych przykładów znaków towarowych do znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH, a co więcej kwestia ich zdolności rejestrowej nie jest przedmiotem niniejszego postępowania.

Natomiast art. 156 p.w.p. wyznacza jedynie granice korzystania z uprawnień przysługujących z tytułu posiadania prawa z rejestracji znaku towarowego i nie stanowi przesłanki rejestrowalności znaku towarowego.

W ocenie organu przedłożony przez uprawnioną zbiór kserokopii okładek wydawnictw krzyżówkowych z lat 1983-2006 oraz zestawienie okładek czasopisma 100 PANORAMICZNYCH z 1994 r. nie zmienia faktu braku znamion odróżniających spornego znaku, które wynikają z jego budowy strukturalnej. Także okoliczność, iż sporny znak towarowy został zarejestrowany w charakterze tytułu prasowego nie przesądza o zdolności odróżniającej tego znaku w rozumieniu art. 7 ustawy o znakach towarowych. Inne są bowiem przesłanki rejestracji danego oznaczenia jako tytułu prasowego, a inne jako znaku towarowego.

Zdaniem Kolegium Orzekającego brak jest także podstaw do uznania, aby sporny znak towarowy nabył wtórną zdolność odróżniającą polegającą na tym, że znak towarowy, który ab inito nie miał zdolności odróżniającej, nabył ją w wyniku używania.

Uprawniony nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających używanie znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH [...] w takiej postaci w jakiej został on zarejestrowany. Przedłożone dowody a mianowicie - badanie P., rankingi sprzedaży - w R. S.A. za lata 1999-2000 i Kolporterze za rok 2000, zestawienie nakładów wydawnictw latach 1994-2008, zestawienie wydatków na reklamę wydawnictw w latach 1997-2008, raporty z ogólnopolskiego badań sondażowych Crosswords przeprowadzonych przez S. w 2001, 2003 i 2005 r. dotyczące czytelnictwa pism krzyżówkowych odnoszą się do innych znaków towarowych uprawnionego niż sporny znak towarowy, tj. 100, 200, 300, 400, 500 i 1000 PANORAMICZNYCH . Każdy z tych znaków zawiera inną liczbę, przy czym liczba STO pisana za pomocą cyfr, a nie słownie jest elementem jedynie jednego z ww. znaków towarowych używanych przez uprawnionego a prawo z rejestracji tego znaku zostało unieważnione przez Komisję Odwoławczą przy Urzędzie Patentowym prawomocną decyzją z dnia [...] sierpnia 2001 r., nr [...] w części odnoszącej się do czasopism zawierających krzyżówki każdego rodzaju z powodu braku dostatecznych znamion odróżniających. Oddalając rewizję nadzwyczajną od ww. decyzji Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 grudnia 2002 r. sygn. akt III RN 218/01 jednoznacznie stwierdził, że znak ten nie posiada dostatecznych znamion odróżniających, nie nabył także wtórnej zdolności odróżniającej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie A. Sp. z o.o. z siedzibą w C., zwana dalej skarżącą, wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania.

Podniosła zarzut naruszenia prawa procesowego tj.

- art. 7, 8, 75, 77 § 1, 80, art. 107 § 1 i 3 k.p.a., poprzez brak wskazania podstawy prawnej i wyczerpującego uzasadnienia zaskarżonej decyzji, błędne ustalenie stanu faktycznego i przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego a ponadto zmienność poglądów prawnych wyrażanych przez UP RP w zaskarżonej decyzji oraz zarzut naruszenia prawa materialnego tj.

-art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. z 1985 r., Nr 5, poz. 17 ze zm., w związku z art. 315 ustawy p.w.p. oraz art. 105 k.p.a. w związku z art. 256 ust. 1 p.w.p., poprzez wydanie decyzji o unieważnieniu prawa z rejestracji słownego znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH [...] w części dotyczącej czasopism zawierających krzyżówki, pomimo niewykazania przez uczestnika interesu prawnego do wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie słownego znaku towarowego,

-art. 7 u.z.t. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie.

W uzasadnieniu skargi skarżąca m.in. szeroko wywodziła, iż UP RP błędnie przyjął, że uczestnik posiada aktualny i realny interes prawny w żądaniu unieważnienia znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH.

W ocenie skarżącej Urząd Patentowy wadliwie ustalił, iż sporny znak towarowy nie posiada dostatecznych znamion odróżniających, albowiem z przedstawionych przez skarżącą a pominiętych przez organ, czterech opinii tj. opinii Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, opinii prof. dr hab. J. B., ekspertyzy-opinii szaradziarsko-specjalistycznej R. O. - Prezesa P. oraz opinii specjalistycznej w zakresie szaradziarstwa B i A. P., wynika, że wyraz "panoramicznych" nie jest synonimem krzyżówki. Organ zbagatelizował fakt, iż słowny znak towarowy STO PANORAMICZNYCH jest zarejestrowanym tytułem prasowym, a nie zwykłą informacją o zawartości towaru nim oznaczonego i funkcjonuje jako jeden ze znaków z całej serii wydawniczej skarżącej, uznanej na rynku i cieszącej się dobrą opinią wśród odbiorców, co potwierdził WSA w Warszawie w wyroku z dnia 24 kwietnia 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 126/07, publ. LEX nr 319365. Jak wynika ze stanowiska doktryny na tytuły prasowe może zostać udzielone prawo ochronne, pod warunkiem, że tytuły te nie mają charakteru opisującego, tytuł prasowy jest znakiem towarowym, gdyż nadaje się do odróżniania jednego tytułu od drugiego. Tymczasem UP RP w ogóle nie podjął próby oceny zdolności odróżniającej znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH jako tytułu prasowego.

UP RP pominął również dowód na okoliczność, iż przed datą pojawienia się serii wydawniczej "PANORAMICZNYCH", którą zapoczątkowało wydawnictwo "100 PANORAMICZNYCH" (liczbowy odpowiednik słownego znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH), kwestionowane oznaczenie nie było powszechnie stosowane w obrocie.

Ponadto Urząd Patentowy, w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wyrażał odmienne poglądy prawne a oceny okoliczności niniejszej sprawy i materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszym postępowaniu dokonał w oparciu o wyrok Sądu Najwyższego z 2002 r. wydany w innej sprawie, na tle innego stanu faktycznego i prawnego.

Skarżąca nie zgodziła się także, ze stanowiskiem organu, iż sporny znak nie nabył wtórnej zdolności odróżniającej wskazując, iż przedstawiła szereg dowodów na okoliczność, że używanie kwestionowanego znaku (w postaci liczbowej), rozpoczęte w kwietniu 1994 r. było na tyle znaczne i intensywne, że w umysłach odbiorców powstała i utrwaliła się asocjacja oznaczenia STO PANORAMICZNYCH z towarami pochodzącymi od skarżącej. Urząd Patentowy dokonał jedynie opisu przedstawionych materiałów dowodowych nie odnosząc się do nich w zakresie wtórnej zdolności odróżniającej.

Organ nie uwzględnił słusznego interesu skarżącej w toku orzekania o unieważnieniu jego prawa ochronnego, nie powołał także w podstawie prawnej art. 30 ust. 1 u.z.t. a uzasadnienie decyzji jest niewyczerpujące i niejasne.

Zdaniem skarżącej cechą, która odnosi się do czasopisma może być jego wielkość, nakład, częstotliwość wydań, zawartość a oznaczenie STO PANORAMICZNYCH nie odnosi się wprost do żadnej z takich cech. Nie ma takiej kategorii jak czasopismo panoramiczne, zatem sporne oznaczenie nie może być uznane za opisowe, ale co najwyżej aluzyjne (sugerujące pewne cechy zawartości czasopisma) i dla przeciętnego odbiorcy będzie aluzją do cechy (np. panoramiczności) zawartości czasopisma, np. krzyżówki, czy fotografii, a nie samego czasopisma.

Skarżąca podkreśliła, iż znak STO PANORAMICZNYCH już w dacie zgłoszenia, tj. [...] listopada 1995 r. odróżniał oznaczone nim towary od innych towarów tego samego rodzaju pochodzących od innych przedsiębiorców i identyfikował źródło ich pochodzenia a co więcej w postaci liczbowej 100 PANORAMICZNYCH jest stale i intensywnie używany w Polsce od kwietnia 1994 r. i cieszy się wysoką popularnością.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy wniósł o jej oddalenie argumentując jak dotychczas.

Pismem z dnia [...] stycznia 2010 r. uczestnik postępowania, Oficyna Wydawnicza P. wniósł o oddalenie skargi.

Pismem z dnia [...] lutego 2010 r., stanowiącym odpowiedź na stanowisko uczestnika, skarżąca podtrzymała swoje dotychczasowe zarzuty uzupełniając jednocześnie argumentację zawartą w skardze.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Rozstrzygnięcie dokonane przez Urząd Patentowy jest prawidłowe i nie narusza obowiązującego w tym zakresie prawa, a argumenty zawarte w skardze zasadności tego rozstrzygnięcia nie podważają. W działaniu organu Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, zarówno gdy idzie o ustalenie i wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, jak i o sposób zastosowania do jego oceny przepisów prawa.

Pozostaje poza sporem, że ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (p.w.p.) w art. 315 ust. 3 wyraża zasadę, w myśl, której zdolność ochronną znaków towarowych zarejestrowanych lub zgłoszonych do rejestracji przed wejściem jej w życie ocenia się na podstawie dotychczasowych przepisów, którymi są normy ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (u.z.t.). Nie ulega, bowiem wątpliwości, że uzyskanie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy dotyczy tego, czy prawo to zostało prawidłowo nabyte, a więc przedmiotem żądania jest dokonanie oceny zdarzenia, które było źródłem nabycia prawa (decyzja o rejestracji). Żądanie unieważnienia prawa musi odwoływać się do przesłanek unieważnienia obowiązujących w czasie nabycia prawa. Prawo może być unieważnione, jeżeli zostało wadliwie nabyte, tzn. nie były spełnione ustawowe warunki wymagane do nabycia tego prawa.

W myśl art. 164 p.w.p. z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy może wystąpić każdy kto ma w tym interes prawny jeżeli wykaże, że przy udzielaniu prawa wyłącznego nie zostały spełnione warunki ustawowe wymagane do uzyskania tego prawa.

A zatem na wstępie odnieść się należy do zarzutu skarżącej, iż wnioskujący o unieważnienie prawa ochronnego na sporny znak nie posiadał w sprawie interesu prawnego.

Wbrew stanowisku skarżącej, w orzecznictwie sądowym nie budzi raczej wątpliwości teza, iż źródłem interesu prawnego w sprawach z zakresu własności przemysłowej mogą być nawet ogólne normy prawne kreujące prawo do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 20 i art. 22 Konstytucji RP, art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a wcześniej art. 5 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej) - ( szerzej patrz dr A. K. "Interes prawny w sprawach własności przemysłowej"- materiał przygotowany na konferencje pn. Wzory w praktyce Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego i Urzędu Patentowego RP. Wzory w orzecznictwie Unii Europejskiej i Polski, Warszawa 8-9 listopada 2006 roku, wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2007 roku, sygn. VI SA/Wa 1944/06 LEX 299739, z dnia 20 marca 2007 roku sygn. VI SA/Wa 1998/06 LEX 322691, z dnia 26 czerwca 2007 roku sygn. VI SA/Wa 635/07 LEX nr 355519, z dnia 29 sierpnia 2006 roku sygn. VI SA/Wa 867/06 LEX 246145).

Skład orzekający w niniejszej sprawie podzielił stanowisko Urzędu Patentowego, który uznał wnioskującego za stronę postępowania. W ocenie Sądu interes prawny wnioskującego uzasadnia toczące się między wnioskującym a skarżącą postępowanie o zwalczenie nieuczciwej konkurencji (sygn. akt V GC 435/97), wszczęte z powództwa skarżącej przed złożeniem wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na sporne oznaczenie. W trakcie tego postępowania Sąd Okręgowy w [...] postanowieniem z dnia [...] marca 2000 r. zabezpieczył roszczenie skarżącej poprzez zakazanie wnioskującemu zbywania oraz innego wprowadzania do obrotu czasopism zawierających w tytule cyfry i cyfry połączone ze słowem "Panoramiczne" lub "Krzyżówek", w tym wprowadzania do obrotu czasopism o tytułach konkretnie wymienionych. Zdaniem Sądu z ww. postanowienia wynika, iż nałożony na uczestnika zakaz należy rozumieć jako zakazanie używania nie tylko oznaczeń konkretnie wskazanych w wymienionym żądaniu, ale również oznaczeń takich jak, a zatem analogicznych do tych oznaczeń. Niewątpliwie oznaczenie "STO PANORAMICZNYCH" stanowi oznaczenie analogiczne (takie jak) do oznaczeń wymienionych w postanowieniu Sądu Okręgowego.

Nie budzi także zastrzeżeń stanowisko organu, który akcentując prowadzenie przez wnioskodawcę konkurencyjnej względem skarżącej spółki A. działalności gospodarczej (na tym samym rynku wydawnictw krzyżówkowych) podniósł, że skoro używa on podobnych oznaczeń dla towarów tego samego rodzaju, to rejestracja opisowego oznaczenia tych towarów, jako znaku towarowego, na rzecz innego przedsiębiorcy, uniemożliwia mu, ze względu na zakres ochrony wynikającej z takiej rejestracji, korzystanie z takich samych lub podobnych oznaczeń opisowych dla sygnowania własnych towarów. Prawo przedsiębiorcy do opisowego oznaczania wprowadzanych na rynek towarów, a w konsekwencji prawo do kwestionowania wykorzystywania przez innego przedsiębiorcę oznaczenia wyłącznie opisowego, jako znaku towarowego. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2002 r. III RN 218/01, (przywołanym przez organ), w którym wyrażono pogląd, że przedsiębiorca, który domaga się dostępu do rynku w ten sposób, że chce opisowo oznaczać sprzedawane przez siebie towary, ma interes prawny w domaganiu się unieważnienia prawa z rejestracji opisywanego znaku towarowego. Interes uczestników obrotu gospodarczego wyraża się bowiem w swobodnym dostępie do wszystkich oznaczeń informacyjnych/opisowych informujących o nazwie lub cechach towarów i usług. Z tego powodu z art. 7 u.z.t. wynika zakaz zarejestrowania znaku, który stanowi tylko nazwę rodzajową towaru lub informuje jedynie m.in. o właściwości, jakości, liczbie, ilości czy funkcji lub przydatności towaru, gdyż wtedy nie ma on dostatecznych znamion odróżniających.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 u.z.t. znakiem towarowym może być znak nadający się do odróżniania towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw. Pozostając w fizycznym lub jedynie pojęciowym związku z konkretnym egzemplarzem towaru znak ten przekazuje nabywcom informację, że wszystkie towary tak oznaczone pochodzą z jednego i tego samego źródła podporządkowanego przedsiębiorcy, który jest uprawniony do używania znaku (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2002 r., jak wyżej).

Oznaczenie towaru zatem, by uzyskać status znaku towarowego, musi czynić zadość wymaganiom ww. przepisu art. 4 ust. 1 u.z.t., z którego wynika przede wszystkim, że funkcję odróżniania towarów i usług na podstawie ich pochodzenia może realizować tylko taki znak, który ma zdolność odróżniającą, czyli zdolność przekazywania informacji o pochodzeniu towaru, w odniesieniu do konkretnych towarów i usług. Zdolność odróżniania może być zdolnością pierwotną - wynikającą z natury oznaczenia, względnie wtórną, czyli nabytą skutkiem używania danego oznaczenia jako znaku towarowego w obrocie gospodarczym. Ogólna zdolność danej kategorii oznaczeń, przykładowo liczb, do bycia znakiem towarowym w rozumieniu art. 4 u.z.t. nie przesądza, że oznaczenia te w każdym przypadku mają charakter odróżniający stosownie do art. 7 u.z.t., którego odpowiednikiem na gruncie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (ze zm.), jest art. 7 ust. 1 lit. b) i c). W świetle art. 7 ust. 1 i 2 u.z.t., jako znak towarowy może być zarejestrowane tylko takie oznaczenie, które ma dostateczne znamiona odróżniające w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego (ust. 1). Dostatecznych znamion odróżniających nie ma znak, który stanowi tylko nazwę rodzajową towaru lub informuje jedynie o właściwości, jakości, liczbie, ilości, masie, cenie, przeznaczeniu, sposobie, czasie lub miejscu wytworzenia, składzie, funkcji lub przydatności towaru, bądź inne podobne oznaczenie nie dające wystarczających podstaw odróżniających pochodzenie towaru (ust. 2). Dostateczne znamiona odróżniające znaku towarowego to inaczej takie jego cechy, które mogą utkwić w świadomości i pamięci kupującego powodując, że będzie on utożsamiał towary objęte podaniem o rejestrację z konkretnym przedsiębiorstwem i w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego umożliwiać odróżnianie towarów lub usług tego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw.

Charakter odróżniający znaku należy oceniać po pierwsze w odniesieniu do towarów i usług będących przedmiotem zgłoszenia, po drugie w stosunku do sposobu postrzegania oznaczenia przez właściwy krąg odbiorców, który tworzą należycie poinformowani, wystarczająco uważni i rozsądni przeciętni konsumenci tychże towarów lub usług (por. wyrok TS z 22 czerwca 2006 r., w sprawie C-24/05 P, pkt 23 oraz wyrok TS z 12 stycznia 2006 r., w sprawie C-173/04 P, pkt 25). Gdy z punktu widzenia docelowego kręgu odbiorców dostrzegalne jest dostatecznie wyraźne i charakterystyczne powiązanie pomiędzy oznaczeniem zgłoszonym do rejestracji a towarami lub usługami, które ono obejmuje, odmowa rejestracji ze względu na opisowy charakter znaku towarowego jest uzasadniona (por. wyrok SPI z 27 lutego 2002 r. w sprawie T-106/00 Streamserve pkt 44).

Rolą przepisu art. 7 u.z.t. jest eliminowanie oznaczeń, które z jednej strony nie zapewniają realizacji podstawowej funkcji znaku towarowego, tzn. wskazywania źródła pochodzenia towarów, z drugiej zaś tych, które nie mogą być zmonopolizowane przez jednego tylko uczestnika rynku ze względu na zasadę swobodnego dostępu wszystkich przedsiębiorców do oznaczeń służących przekazywaniu informacji o towarach i ich cechach lub właściwościach. (por. U. Promińska, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2005, s. 212). W wyroku z 6 listopada 2007 r., w sprawie T-28/06, Sąd Pierwszej Instancji uznał, że zabraniając rejestracji wskazanych w nim oznaczeń, art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 40/94 zmierza do osiągnięcia celów z zakresu interesu publicznego, którego dobro wymaga, aby oznaczenia lub wskazówki opisujące właściwości towaru lub usługi, dla których wnosi się o rejestrację, mogły być swobodnie używane przez wszystkich. Przepis ten stoi zatem na przeszkodzie przyznawaniu wyłączności na używanie takich oznaczeń lub wskazówek jednemu przedsiębiorcy z tytułu ich rejestracji w charakterze znaku towarowego. Oznaczenia, o których mowa (...) są oznaczeniami uważanymi za nie nadające się do pełnienia podstawowej funkcji znaku towarowego, jaką jest wskazywanie na pochodzenie handlowe towaru lub usługi, umożliwiając w ten sposób konsumentowi, nabywającemu towar lub usługę oznaczone znakiem towarowym, dokonanie przy kolejnym zakupie tego samego wyboru, w razie pozytywnych doświadczeń, albo dokonania innego wyboru, jeżeli doświadczenie okaże się negatywne. Zdolność odróżniająca jest jedną z podstawowych przesłanek rejestracji znaku towarowego. Oznaczenie niezdolne do wskazywania źródła pochodzenia towarów objętych podaniem o rejestrację nie może być chronione prawem wyłącznym, gdyż nie spełnia podstawowej funkcji znaku towarowego w obrocie gospodarczym

W art. 7 ust. 2 u.z.t. chodzi natomiast o oznaczenia opisowe uznawane za niezdolne do pełnienia podstawowej funkcji znaku towarowego, polegającej na wskazywaniu pochodzenia towarów lub usług; a w konsekwencji nie mogące być zarejestrowane.

Oznaczenie ma charakter opisowy, jeżeli wykazuje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek z wchodzącymi w grę towarami lub usługami, który może pozwolić docelowemu kręgowi odbiorców natychmiast i bez głębszego zastanowienia dostrzec w nim opis tych towarów lub usług lub jednej z ich podstawowych cech (por. wyrok Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych od T-64/07 do T-66/07, którym Sąd ten oddalił skargi spółki A. na decyzje Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego >OHIM< dotyczące odmowy rejestracji słownych znaków towarowych 350, 250 i 150 - zgłoszonych przez spółkę dla towarów w klasie 16 Porozumienia nicejskiego: czasopisma, książki i broszury szaradziarskie - jako wspólnotowych znaków towarowych).

Przy ocenie zdolności rejestracyjnej należy brać również pod uwagę interesy innych podmiotów prowadzących taką samą działalność gospodarczą. Przyznanie zdolności rejestracyjnej nie może służyć monopolizacji przez jednego przedsiębiorcę oznaczeń należących do domeny publicznej (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2006 r. II GSK 15/05).

W wyroku z dnia 10 grudnia 1996 r. (sygn. akt III RN 50/96) Sąd Najwyższy w kwestii posiadania zdolności odróżniania przez oznaczenie "Wawelskie" stwierdził, że "przepis art. 7 ust. u.z.t. nie przesądza, czy wszystkie lub tylko niektóre z wymienionych w tym przepisie oznaczeń mogą nabyć zdolność odróżniania wskutek używania w obrocie gospodarczym. Przy ocenie, czy oznaczenie posiada zdolność odróżniania należy jednak uwzględniać interes uczestników obrotu gospodarczego, który wyraża się w swobodnym dostępie do wszystkich oznaczeń informujących o nazwie lub cechach towarów lub usług. Taki interes można potwierdzić tak długo, jak długo dany znak jest odbierany jako nazwa produktu lub informacja o właściwościach towaru lub usługi. W przypadku wielu takich oznaczeń, nawet długotrwałe używanie w charakterze znaku towarowego w celu wskazania na pochodzenie towaru z przedsiębiorstwa, nie może doprowadzić do zmiany pierwotnej informacji odnoszącej się do produktu jako takiego w nośnik informacji właściwej znakowi towarowemu. Dlatego też takie oznaczenia nie mogą być rejestrowane jako znaki towarowe". Dalej Sąd Najwyższy stwierdził, że interes uczestników obrotu gospodarczego nakazuje wyłączenie od rejestracji takich oznaczeń, ponieważ ich rejestracja prowadziłaby do monopolizacji używania tych oznaczeń przez poszczególnych przedsiębiorców, co w rezultacie stanowiłoby bardzo poważne i nieuzasadnione ograniczenie działalności innych przedsiębiorców.

Prawo wyłączne może zostać udzielone na oznaczenie posiadające zdolność odróżniającą abstrakcyjną lub konkretną. Zdolność odróżniającą abstrakcyjną posiada znak towarowy kiedy oceniany abstrakcyjnie tj. w oderwaniu od konkretnych towarów lub usług, nadaje się do odróżniania towarów lub usług, natomiast zdolność odróżniająca konkretna ma miejsce wówczas, gdy znak towarowy nadaje się do odróżniania towarów lub usług dla których został przeznaczony od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa.

Urząd do Spraw Harmonizacji i Rynku Wewnętrznego (OHIM), decyzją Czwartej Izby Odwoławczej z dnia [...] sierpnia 2006 r. w sprawie odwołania nr [...] utrzymał w mocy decyzję o odmowie rejestracji jako wspólnotowego znaku towarowego oznaczenia słownego "1000" dla towarów zawartych w klasie 16 wykazu towarów i usług. Jako podstawa odmowy udzielenia prawa wyłącznego na terytorium wspólnoty na oznaczenie "1000" został wskazany art. 7 ust. 1 b) i c) Rozporządzenia Rady WE nr 40/94 z dnia 10 grudnia 1993 r. w sprawie Wspólnotowych Znaków Towarowych. W uzasadnieniu powyższej decyzji Czwarta Izba Odwoławcza OHIM uznała, że znak towarowy "1000" ma w odniesieniu do towarów "broszury, czasopisma, w tym czasopisma z krzyżówkami i rebusami, gazety" charakter oznaczenia właściwości w rozumieniu artykułu 7 ust. 1 c) Rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem nie mogą być zarejestrowane znaki, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usług lub innych właściwości towarów lub usług. Zdaniem Czwartej Izby Odwoławczej zgłoszony znak składa się wyłącznie z liczby "1000", która we wszystkich krajach Wspólnoty jest zrozumiała przez wszystkich odbiorców. Takie oznaczenie może służyć w obrocie do oznaczania ilości lub treści towarów do których oznaczanie jest przeznaczone. Docelowy krąg odbiorców "czasopism, broszur, magazynów" będzie odbierał liczbę "1000" na poszczególnych publikacjach jako ilość zawartych w niej krzyżówek, zagadek. W świetle przepisu art. 7 ust. 1 b) Rozporządzenia, który stanowi przeszkodę w udzieleniu prawa wyłącznego na oznaczenie, które nie posiada jakiegokolwiek charakteru odróżniającego oznaczenie "1000" nie wskazuje na pochodzenie towarów nim oznaczanych z konkretnego przedsiębiorstwa, bowiem "w bezpośrednio rozpoznawalny sposób oznacza właściwości towarów lub usług, już z tego powodu brakuje charakteru odróżniającego". Sam fakt umieszczenia liczb na towarach, do których oznaczania sporny znak jest przeznaczony nie oznacza, że konsumenci przez spostrzeżenie liczby będą identyfikowali towar z konkretnym przedsiębiorstwem. Odbiorcy sporny znak będą traktowali np.: jako "zachwalanie osiągnięć rynkowych, a nie dostrzegać w nim wskazówki na pochodzenie z konkretnego przedsiębiorstwa".

Również w wyroku z dnia 22 marca 2007 r. w sprawie "333" nr [...] Czwarta Izba Odwoławcza OHIM podkreśliła, że liczba "333" dla towarów objętych zgłoszeniem "czasopisma; książki i broszury szaradziarskie" wskazuje na ilość, czyli na to że w danej publikacji znajduje się np.: 333 krzyżówek. Znaczenie liczby będzie interpretowane przez odbiorców w związku z daną publikacją jako określenie ilości krzyżówek zawartych w publikacji.

W sprawie niniejszej towarami, do których odnosi się sporny znak STO PANORAMICZNYCH są czasopisma zawierające krzyżówki, a zatem wydawnictwa skierowane do ogółu odbiorców, niezależnie od wieku płci czy poziomu wykształcenia. Chodzi zatem o towary - jak słusznie ustalił organ - ogólnodostępne, których docelowy krąg odbiorców tworzą wszyscy polscy konsumenci. Organ prawidłowo następnie wywiódł, powołując się m.in. na ww. Vademecum Szaradzisty w kwestii wykorzystywania słowa "panoramiczne" w terminologii szaradziarskiej dla określenia odmiany krzyżówki, że znak ten umieszczony na wymienionych towarach stanowi wyraźną i bezpośrednią wskazówkę co do cech tych towarów, to jest wskazuje na ilość (STO) i rodzaj (PANORAMICZNE) zawartych w nich krzyżówek. Ma zatem charakter opisowy, informacyjny- niesie jednoznaczny i wyraźny przekaz dotyczący liczby i rodzaju krzyżówek zamieszczonych w poszczególnym egzemplarzu określonego periodyku. W ten sposób znak ten będzie odczytywany przez docelowych odbiorców takich czasopism. Skoro zatem podane elementy znaku odnoszą się do ilości i rodzaju krzyżówek, będą natychmiast i bez głębszego zastanowienia postrzegane przez docelowy krąg odbiorców jako opis cech oferowanych towarów, które są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o zakupie. Wniosku tego nie podważa fakt brakującego w tym znaku słowa "krzyżówek", gdyż docelowy odbiorca czasopism zawierających krzyżówki w drodze nasuwającego się natychmiast skojarzenia między liczbą STO, słowem PANORAMICZNE i cechami wchodzących w grę towarów, bez trudu ten brakujący element ustali, gdyż - jak zasadnie ustalił organ - jest on łatwo domyślny.

W świetle powyższego nie nasuwa wątpliwości, że znak STO PANORAMICZNE - rozpatrywany jako całość - pozbawiony jest dostatecznych znamion odróżniających w odniesieniu do towarów dla jakich został zarejestrowany, dodatkowo opisowy charakter znaku czyni go niezdolnym do wskazywania na pochodzenie oznaczonych nim towarów, skoro, użyty dla oznaczenia czasopism zawierających krzyżówki informuje nabywcę tych towarów o ich zawartości. Tym samym nie jest nośnikiem informacji o źródle pochodzenia w znaczeniu przyjętym przez ustawę o znakach towarowych.

W wyroku z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie III RN 218/01 Sąd Najwyższy uznał, że znak "100 panoramicznych" firmy A. nie był dystynktywny właśnie w stosunku do oznaczanych tym znakiem czasopism szaradziarskich (krzyżówkowych), jako że sugerował informację dla odbiorców tych towarów o (zawartości) ilości zadań logicznych. Dalej Sąd ten wywiódł, że mniej oczywista jest ocena słowa "panoramiczne". Jednak mając na uwadze opisy różnych zabaw logicznych i definicje rodzajów krzyżówek zawarte w leksykonach oraz w innej literaturze przedmiotu uznał, że skoro słowo to określa pewien rodzaj/typ krzyżówki "to również oznaczenie typu >100 panoramicznych< ma jedynie charakter opisowy, ponieważ jednoznacznie opisuje zawartość czasopisma krzyżówkowego jako towaru (...)".

Nie ma żadnych powodów, żeby rozpatrywane w niniejszej sprawie analogiczne oznaczenie - sporny znak STO PANORAMICZNYCH postrzegać inaczej niż tylko opis towaru. Przeznaczeniem tego oznaczenia/znaku, składającego się z liczby i słowa "panoramiczne", było bowiem opisanie zawartości sygnowanego nim wydawnictwa oraz poinformowanie przy tym nabywcy, że wewnątrz znajdzie sto krzyżówek panoramicznych. W tej sytuacji nie miał on zdolności odróżniającej w rozumieniu art. 4 i 7 u.z.t., skoro - na co już zwrócono uwagę - liczba STO i określnik PANORAMICZNE wskazuje jedynie na ilość i rodzaj krzyżówek w wydawnictwie, a nie na pochodzenie tego wydawnictwa. Trzeba tu bowiem pamiętać o specyfice rynku wydawnictw tego typu - krzyżówkowych/szaradziarskich. Charakterystyczne dla nich jest, iż są zasadniczo publikowane w formie zeszytów czy książeczek zawierających określoną liczbę krzyżówek/szarad, do czego sprowadza się ich treść. Najczęściej praktykowane jest podawanie na okładkach informacji o ilości krzyżówek/szarad, także o ich rodzaju. Świadomi takiego stanu rzeczy nabywcy tego typu wydawnictw, w sposób bezpośredni i konkretny będą traktować sporny znak jako jedno z kolejnych oznaczeń, niosące czytelny przekaz o ilości i rodzaju krzyżówek w danej publikacji. Dla nabywców tych informacja ta jest istotna, gdyż pozwala na zakup wydawnictwa zgodnie z indywidualnymi potrzebami. Jednocześnie nie połączą jej z żadnym z wydawców, skoro sporny znak w zarejestrowanej postaci nie odbiega od normy lub zwyczajów sektora gospodarczego, w którego obszarze miałby być używany. Brak zatem podstaw do przyjęcia, iż szeroko zdefiniowany konsument/nabywca tych wydawnictw będzie utożsamiał go z pochodzeniem wydawnictwa, a nie liczbą i rodzajem zadań krzyżówkowych w nim zawartych.

Należy bowiem położyć akcent na wykształcone u tych nabywców przekonanie o ścisłym związku tego typu oznaczeń - umieszczanych zwykle w miejscu zwyczajowo przyjętym dla tytułu wydawnictwa, z jego zawartością obejmującą określoną na okładce ilość i rodzaj zadań krzyżówkowych - i to niezależnie od tego, czy to przekonanie, zwłaszcza co do liczby tych zadań, jest słuszne czy nie.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lutego 2008 r. (III CSK 264/07) odnoszącym się do znaków słownych liczbowych - oznaczenie numeryczne na okładce czasopisma krzyżówkowego może wprowadzać w błąd co do pochodzenia towaru, jeżeli jest umieszczone w miejscu zwyczajowo przyjętym dla tytułu prasowego.

W ocenie Sądu Urząd Patenty prawidłowo uznał, że sporny znak towarowy nie ma dostatecznych znamion odróżniających w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego, nie pozwala bowiem na zindywidualizowanie towaru uprawnionej wśród towarów tego samego rodzaju pochodzących z różnych przedsiębiorstw. Znak ten został przez organ słusznie oceniony jako "informujący o ilości krzyżówek w poszczególnych publikacjach". Dla towarów w klasie "16" stanowiących czasopisma z krzyżówkami, oznaczenie "STO PANORAMICZNYCH" nie posiada wystarczających cech odróżniających, aby mogło funkcjonować w obrocie jako znak towarowy. Organ w sposób właściwy oceniając krąg odbiorców towaru, jakim są wydawnictwa krzyżówkowe, uznał, iż jest on bardzo zróżnicowany. Należą do niego osoby w różnym wieku i o różnym stopniu wykształcenia. Brak jest podstaw do przyjęcia, iż tak szeroko zdefiniowany konsument będzie utożsamiał oznaczenie liczbowe z konkretnym wydawcą, a nie liczbą krzyżówek w zbiorze.

Pomimo tego, że znak towarowy może pełnić i często pełni funkcję reklamową lub informacyjną, nie oznacza to, że do tych funkcji sprowadza się warunek rejestracji i ochrony znaku skutecznej wobec wszystkich. Niezbędną przesłanką przyznania określonemu znakowi zdolności odróżniającej i jego rejestracji jest możliwość realizowania przez ten znak funkcji odróżniającej pochodzenia towaru. Sporny znak, w ocenie Sądu, jako oznaczenie opisowe w odniesieniu do czasopism krzyżówkowych nie może pełnić funkcji oznaczenia pochodzenia, co dyskwalifikuje go jako znak towarowy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. c) I Dyrektywy Rady (89/140/EWG) i z art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Rady WE nr 40/94, dla unieważnienia rejestracji wystarczająca jest sama możliwość powiązania oznaczenia z rodzajem, jakością, ilością, przeznaczeniem, wartością, pochodzeniem geograficznym lub czasem produkcji towaru. Nie jest przy tym konieczne by zgłoszony znak był rzeczywiście używany dla celów opisowych towaru, dla którego został przeznaczony. W świetle wymienionego przepisu rozporządzenia wystarczającym jest, aby oznaczenie mogło zostać użyte w takim znaczeniu. Nie powinno natomiast budzić wątpliwości, że sporny znak w sposób bezpośredni i konkretny przez przeciętnego konsumenta co najmniej może być odbierany jako określający cechy (właściwość, zawartość) czasopisma zawierającego w istocie krzyżówki.

Organ w przedmiotowej sprawie dokonał należytej analizy materiału dowodowego, dochodząc do konkluzji, iż przyznanie wyłączności na oznaczenie "STO PANORAMICZNYCH", pozbawionego jakichkolwiek elementów fantazyjnych w postaci np. grafiki na rzecz jednego przedsiębiorcy - wydawcy krzyżówek doprowadziłoby do zaburzeń w obrocie gospodarczym.

Nie jest uzasadniony, zdaniem Sądu, zarzut odnoszący się do przyjętego w zaskarżonej decyzji poglądu Urzędu Patentowego, zgodnie z którym sporny znak nie nabył wtórnej zdolności odróżniającej. Zgodnie bowiem z orzecznictwem ETS, jak również sądowoadministracyjnym, nabycie wtórnej zdolności odróżniającej przez oznaczenie mające charakter opisowy, informacyjny, jest co do zasady niemożliwe. Kwestia ta winna podlegać analizie przede wszystkim pod kątem interesu konkurentów w swobodzie dostępu do takich oznaczeń (vide: wyrok ETS z 4 maja 1999 r. w sprawie Chemsee; Prawo własności przemysłowej Ewa Nowińska, Urszula Romińska i Michał du Vall, LexisNexis Warszawa 2008 str. 199; Wojewódzki Sąd Administracyjny - wyrok z dnia 21 sierpnia 2008 r. sygn. akt: VI SA/Wa 1098/08).

Należy zauważyć, iż skarżąca nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających używanie znaku towarowego STO PANORAMICZNYCH R-102530 w takiej postaci w jakiej został on zarejestrowany. Przedłożone przez uprawnioną dowody, tj. badanie P., rankingi sprzedaży - w R. S.A. za lata 1999-2000 i K. za rok 2000, zestawienie nakładów wydawnictw latach 1994-2008, zestawienie wydatków na reklamę wydawnictw w latach 1997-2008, raporty z ogólnopolskiego badań sondażowych C. przeprowadzonych przez S. w 2001, 2003 i 2005 r. dotyczące czytelnictwa pism krzyżówkowych odnoszą się do innych znaków towarowych uprawnionej niż sporny znak towarowy, tj. 100, 200, 300, 400, 500 i 1000 PANORAMICZNYCH .

W ocenie Sądu skarżący, w celu wykazania wtórnej zdolności odróżniającej w niniejszym postępowaniu - nie mógł zasadnie powoływać się na używanie innych znaków.

Okoliczność braku powołania przez Urząd Patentowy w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji art. 30 ust. 1 u.z.t. nie oznacza iż decyzja ta została wydana bez podstawy prawnej.

Podstawą prawną decyzji administracyjnej może być wyłącznie norma materialna prawa, ustanowiona przepisem powszechnie obowiązującym. Wydanie decyzji "bez podstawy prawnej" oznacza zatem, iż decyzja nie ma podstawy w żadnym powszechnie obowiązującym przepisie prawnym o charakterze materialnym, zawartym w ustawie lub w akcie wydanym z wyraźnego upoważnienia ustawowego. Zatem decyzja jest wydana bez podstawy prawnej w sytuacji, gdy została wydana w sprawie nienormowanej przez prawo administracyjne (zob. teza pierwsza wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 września 1999 r., III SA 7586/98 – "Serwis Podatkowy" 2001, nr 6, s. 51; teza pierwsza wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego OZ w Gdańsku z 1 lipca 1997 r., II SA/Gd 516/96; wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 1994 r., III ARN 45/94 - OSNAPiUS 1995, nr 3, poz. 29).

W rozpatrywanej sprawie w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji Urząd Patentowy powołał przepis prawa materialnego tj. art. 7 u.z.t. stanowiący podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia, zaś w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji powołał także art. 30 u.z.t. oraz dokonał oceny, czy wnioskodawca posiada interes prawny w domaganiu się unieważnienia prawa z rejestracji spornego znaku towarowego, o którym mowa w tym przepisie. Tym samym uchybienie to nie miało żadnego wpływu na wynik rozstrzygnięcia.

Również problematyka ochrony oznaczania jako tytułu prasowego jest bez znaczenia w niniejszym postępowaniu, albowiem inne są przestanki rejestracji danego oznaczenia jako tytułu prasowego, a inne jako znaku towarowego. Tytuł prasowy, w przeciwieństwie do znaku towarowego, nie musi posiadać dostatecznych znamion odróżniających w rozumieniu art. 7 u.z.t., lecz jedynie różnić się od tytułów prasowych istniejących już na rynku wydawniczym.

Odnosząc się do seryjności spornego znaku, podnieść należy, iż seria znaków jest okolicznością istotną wyłącznie na tle względnych przeszkód rejestracji, przy ocenie niebezpieczeństwa wprowadzania w błąd co do pochodzenia towarów. Wskazana okoliczność ma zatem znaczenie na tle art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t., natomiast nie ma znaczenia przy ocenie konkretnej zdolności odróżniającej (art. 7 u.z.t.), (zob. wyrok SPI z 23 lutego 2006 r. w sprawie T-194/03, /Ponte Finanziaria/OHMI - Marinę Enterprise Projects (BAINBRIDGE).

Odnosząc się do zarzutów skargi dotyczących naruszenia przepisu art. 107 § 3 k.p.a., to w pierwszej kolejności na podkreślenie zasługuje, iż zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, decyzja podlega uchyleniu, jeżeli naruszenie przepisów postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zaskarżona decyzja nie odpowiada - w ocenie Sądu - wszystkim wymogom określonym w ww. przepisie, jednakże stwierdzone uchybienia pozostają bez istotnego wpływu na prawidłowość wydanego rozstrzygnięcia. Organ ustalił prawidłowy stan faktyczny i dokonał jego subsumcji pod stosowną normę prawną, która została wskazana zarówno w samym rozstrzygnięciu, jak i w jego uzasadnieniu. Ma rację skarżąca, iż organ nie odniósł się do wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, jednakże analiza uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie pozostawia wątpliwości, które dowody organ uznał za kluczowe, a które potraktował jako nieistotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego też uchybienie to nie mogło skutkować uchyleniem decyzji.

Wobec niezasadności zarzutów skargi oraz niestwierdzenia przez Sąd z urzędu tego rodzaju uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, które sąd ma obowiązek badać z urzędu - skargę należało oddalić.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt