Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Rudnicka po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. W. oraz T. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III SA/Łd 7/22 odmawiające wstrzymania wykonania postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Skierniewicach z dnia 22 października 2021 r., nr KO.4116.43.2021 w sprawie ze skargi A. W. oraz T. W. z udziałem T. W. oraz H. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Skierniewicach z dnia 22 października 2021 r., nr KO.4116.43.2021 w przedmiocie ustalenia kosztów rozgraniczenia postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 22 października 2021 r., nr KO.4116.43.2021, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Skierniewicach utrzymało w mocy postanowienie Wójta Gminy Zduny z dnia 8 września 2021 r., nr PI.GN.6830.2.1.2020 o ustaleniu kosztów postępowania rozgraniczeniowego w wysokości 8.000 zł oraz obciążeniu tymi kosztami A. W. oraz T. W. solidarnie kwotą 4.000 zł, z kolei T. W.1 oraz H. W. solidarnie kwotą 4.000 zł.

Na powyższe postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Skierniewicach A. W. oraz T. W. złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, zawierając w niej wniosek o wstrzymanie wykonania w/w postanowienia do czasu rozpoznania sprawy. Wskazali, że nie mają wystarczających środków na pokrycie tych kosztów, a ewentualne wszczęcie egzekucji administracyjnej może ich narazić na dalsze koszty i pogorszyć i tak już trudną sytuacje finansową.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III SA/Łd 7/22, odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Skierniewicach z dnia 22 października 2021 r.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że podstawową przesłanką zastosowania instytucji ochrony tymczasowej, jaką jest wstrzymanie wykonania rozstrzygnięcia, jest istniejące realnie niebezpieczeństwo zaistnienia takiej szkody, która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego z uwagi na utratę przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony innym przedmiotem, a jego wartość nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego lub poniesie on straty na życiu lub zdrowiu. Sąd podkreślił, że to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek uzasadnienia wniosku o wstrzymanie danego aktu. Zdaniem Sądu wniosek skarżących wymogu tego nie spełnia. W ocenie Sądu, jednozdaniowego uzasadnienia wniosku wskazującego wyłącznie na niewystarczające środki na pokrycie kosztów, nie można uznać za wystarczające. Ponadto Sąd wskazał, że obciążenie kosztami postępowania rozgraniczeniowego nie wywołuje stanu, który byłby nieodwracalny. W przypadku bowiem wyeliminowania z obrotu prawnego tego rodzaju postanowienia, będzie istniała możliwość zwrotu nadpłaconej kwoty.

Na powyższe postanowienie skarżący złożyli zażalenie, podnosząc, że Sąd dowolnie przyjął, iż nie wykazali oni, że wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia nie wywoła trudnych do odwrócenia okoliczności finansowych dla skarżących. Wskazano, że logicznym jest, iż nałożenie na skarżących obowiązku poniesienia kosztów w kwocie 4.000 zł narazi ich na nieodwracalne skutki finansowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. – dalej "p.p.s.a."), sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności, o których mowa w § 1 powołanego przepisu, jednak wyłącznie wtedy, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Podkreślić przy tym należy, że postępowanie w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji dotyczy wyjątku od zasady wykonalności ostatecznych decyzji administracyjnych. Aby wniosek mógł być rozpatrzony pozytywnie, strona musi więc wskazać konkretne zagrożenia płynące z wykonania decyzji. Sąd musi dysponować wiarygodnie wykazanymi faktami, które pozwolą mu na zastosowanie przedmiotowej instytucji, która – co należy jeszcze raz podkreślić – jest wyjątkiem od zasady wynikającej z art. 61 § 1 p.p.s.a.

Użyte przez ustawodawcę w art. 61 § 3 p.p.s.a. nieostre pojęcia "znaczna szkoda" lub "trudne do odwrócenia skutki" wymagają konkretyzacji w dokładnie i wszechstronnie zgromadzonym materiale dowodowym, który powinien w szczególności zaprezentować wnioskodawca. Samo powołanie się na ustawowe przesłanki bez wskazania, na czym one polegają w realiach konkretnej sprawy, w żaden sposób nie uzasadnia żądania wniosku. Zaznaczyć należy, że rozstrzygając wniosek o wstrzymanie, Sąd nie bada legalności zaskarżonego aktu, bowiem prowadziłoby to do tzw. przedsądu. Bada jedynie, czy wykonanie zaskarżonego aktu może prowadzić w okolicznościach danej sprawy, wskazanych przede wszystkim przez skarżącego we wniosku, do zagrożenia w postaci znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków. Podkreślić także należy, że o znacznej szkodzie można mówić, jeśli rozmiary szkody wywołanej wykonaniem zaskarżonego aktu administracyjnego są większe niż zwykłe skutki wywołane wykonaniem aktu tego rodzaju. Każdy bowiem akt prawny wywołuje określone skutki prawne, nie wszystkie jednak podlegają ochronie tymczasowej.

W rozpoznawanej sprawie, ani we wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia, ani w przedmiotowym zażaleniu skarżący nie wykazali, że wykonanie zaskarżonego postanowienia spowoduje niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków, a tylko ta kwestia jest istotna w postępowaniu dotyczącym wstrzymania wykonania przedmiotowego postanowienia.

Wskazać w tym miejscu należy, że wykonanie decyzji (postanowienia) nakładającej na stronę obowiązek uiszczenia należności pieniężnej tylko w wyjątkowych przypadkach jest źródłem niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Zapłata oznaczonej należności ma bowiem ze swej natury charakter odwracalny. W przypadku uchylenia zaskarżonej do sądu administracyjnego decyzji (postanowienia), uiszczona należność podlega zwrotowi. Z tej też przyczyny strona domagająca się wstrzymania wykonania decyzji (postanowienia) nakładającej obowiązek zapłaty należności pieniężnej obowiązana jest uprawdopodobnić, że występują szczególne okoliczności uzasadniające uwzględnienie jej wniosku. Takich okoliczności w niniejszej sprawie nie przedstawiono. Skarżący nie udokumentowali bowiem swojej sytuacji finansowej, co pozwoliłoby na dokonanie oceny, czy wyegzekwowanie (przed zakończeniem postępowania sądowoadministracyjnego) należnej kwoty 4.000 zł tytułem kosztów postępowania rozgraniczeniowego, doprowadzi do wyrządzenia skarżącym znacznej szkody albo spowoduje trudne do odwrócenia skutki.

Należy podkreślić, że to, iż egzekucja określonej kwoty pieniężnej prowadzi w swych skutkach do uszczuplenia środków majątkowych dłużnika, jest oczywiste, jednak przesłanką wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu nie jest wyłącznie szkoda, ale szkoda, którą można uznać za znaczną. Natomiast dla oceny, czy skutkiem wykonania decyzji (postanowienia) będzie wyrządzenie skarżącym szkody, którą można by uznać za znaczną w ich przypadku, niezbędne jest odniesienie należnej z postanowienia kwoty do całokształtu sytuacji majątkowej skarżących. W niniejszej sprawie możliwość takiej analizy nie zachodzi z powodu nieprzedłożenia stosownych dokumentów i oświadczeń obrazujących aktualną kondycję finansową skarżących. Ogólnikowe twierdzenia skarżących nie zostały bowiem poparte dowodami wskazującymi na realność wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków prawnych. Tym samym skarżący nie wykazali, jaki konkretnie wpływ na ich sytuację majątkową może mieć wyegzekwowanie przedmiotowej opłaty.

Należy zatem uznać, że Sąd I instancji prawidłowo przyjął, iż skarżący nie uzasadnili złożonego wniosku i tym samym uchybili obowiązkowi wykazania możliwości wystąpienia niebezpieczeństw, o których mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a., ponosząc skutki niewykazania konieczności udzielenia im w niniejszej sprawie ochrony tymczasowej.

Wobec tego należy uznać, że Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że wniosek skarżących nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.