Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 27 lipca 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA: Janusz Zubrzycki po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia K. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 17 lutego 2021 r., sygn. akt I SA/Op 30/21 w przedmiocie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi K. W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu z dnia 26 listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za II kwartał 2015 r. oraz podatku do zapłaty za czerwiec 2015 r. postanawia: I. na podstawie art. 187 § 1 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) przedstawić do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wyłaniające się na tle rozpoznawanej sprawy następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy przepis art. 46 § 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), zgodnie z którym zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego, należy rozumieć w ten sposób, że chodzi w nim o zasady przyjęte dla określonych trybów składania podpisu elektronicznego określonych w § 2a, co oznacza, że załączniki złożone w ramach podpisanego podpisem zaufanym (kwalifikowanym) dokumentu przesłanego przez platformę ePUAP należy uznać za podpisane w rozumieniu art. 46 § 2a i 2b ww. ustawy, jako spełniające zasady zastosowanego trybu składania tego podpisu elektronicznego, zgodnie z którymi podpis zaufany (kwalifikowany) złożony przez profil zaufany ePUAP odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, a więc obejmuje także zawarte w nim załączniki?"; II. odroczyć rozpoznanie sprawy do czasu rozstrzygnięcia powyższego zagadnienia prawnego.

I FZ 92/21

UZASADNIENIE

1. Zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, przedstawione w sentencji postanowienia, wyłoniło się przy rozpatrywaniu zażalenia pełnomocnika K. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu (dalej: Sąd pierwszej instancji) z 17 lutego 2021 r., sygn. akt I SA/Op 30/21, odrzucające skargę K. W. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu z 26 listopada 2020 r. w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług za II kwartał 2015 r. oraz podatku do zapłaty za czerwiec 2015 r.

Z przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego sprawy wynika, że w związku z ustaleniem, że przesyłając skargę za pośrednictwem platformy ePUAP pełnomocnik skarżącego kwalifikowanym podpisem elektronicznym opatrzył wyłącznie pismo przewodnie, nie załączniki do tego pisma, Przewodniczący Wydziału wezwał pełnomocnika skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi, m.in. przez podpisanie skargi i pełnomocnictwa kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi. Wezwanie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 1 lutego 2021 r.

Przy piśmie z 9 lutego 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przekazał do Sądu pierwszej instancji mylnie przesłane pismo pełnomocnika skarżącego stanowiące odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi. Z akt wynika, że przesyłka została przez pełnomocnika skarżącego nadana 8 lutego 2021 r., a przez WSA we Wrocławiu przesłana poleconą przesyłką pocztową 10 lutego 2021 r.

Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę m.in. na treść art. 57 § 1, art. 46 § 1 pkt 4, art. 46 § 2a i 2b w zw. z art. 12b § 1 i art. 37 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), dalej: P.p.s.a., wskazując, że w okolicznościach sprawy załączniki do pisma przewodniego przesłanego do organu odwoławczego, w tym skarga i dokument pełnomocnictwa, nie zostały podpisane w sposób zgodny z przepisami prawa, stąd wezwanie o uzupełnienie tych braków formalnych skargi było konieczne. Ponieważ wezwanie doręczone zostało 1 lutego 2021 r., termin do uzupełnienia braków formalnych upływał z dniem 8 lutego 2021 r. Termin ten upłynął bezskutecznie, nie może bowiem być uznane za jego zachowanie nadanie przesyłki na adres sądu niewłaściwego (tj. WSA we Wrocławiu). W sytuacji wniesienia pisma procesowego do sądu niewłaściwego decydująca dla zachowania terminu jest data przekazania pisma przez niewłaściwy sąd do sądu właściwego. W okolicznościach sprawy datą wniesienia pisma uzupełniającego braki formalne skargi jest data przekazania (nadania) pisma przez WSA we Wrocławiu, tj. dzień 10 lutego 2021 r. Braki skargi nie zostały uzupełnione w ustawowym terminie, wobec czego zaszła podstawa do odrzucenia skargi z art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a.

2. W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie, zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie:

1) art. 46 § 1 pkt 4 i § 2a i 2b P.p.s.a. przez niezastosowanie tego przepisu i uznanie, że skarga nie została podpisana podpisem elektronicznym,

2) art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a. przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu i uznanie, że skarga posiadała braki formalne, których skarżący nie uzupełnił,

3) § 8 ust. 4 w zw. z § 11 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów, (Dz.U. z 2018 r., poz. 180), dalej: rozporządzenie, przez ich niezastosowanie.

W uzasadnieniu zażalenia jego autor podniósł, że skarżący złożył skargę za pośrednictwem platformy ePUAP, a Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia (UPP) dowodzi, że pełnomocnik dysponuje profilem zaufanym ePUAP (ePUAP-ID). Stanowisku zajętemu przez Sąd pierwszej instancji co do podpisania elektronicznego jedynie pisma głównego przeczy treść UPP i oficjalne zasady funkcjonowania (instrukcje i podręczniki dla platformy ePUAP) i podpisywania pism w platformie ePUAP oraz mechanizmy wizualizacji dla użytkowania platformy ePUAP. Uznając, że skarga i pełnomocnictwo nie zostały podpisane, Sąd naruszył art. 3 pkt 2, art. 17, art. 20 i art. 20ae ust. 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 346 ze zm.), dalej: ustawa o informatyzacji, w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 oraz § 13 i 17 rozporządzenia. W ocenie autora zażalenia niezasadne było wzywanie strony do usunięcia braku formalnego skargi przez podpisanie jej i załączonego pełnomocnictwa, bo taką wadą skarga nie była dotknięta. Takie działanie Sądu naruszało art. 46 § 1 pkt 4 i § 2a i 2b, art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a.

3. Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając powyższe zażalenie stwierdził, że w związku z zawartymi w nim zarzutami, wyłoniło się zagadnienie prawne, budzące poważne wątpliwości, które wymaga przedstawienia go do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

3.1. Istota sporu w tej sprawie dotyczy tego, czy w sytuacji gdy pełnomocnik strony wniósł do sądu administracyjnego skargę drogą elektroniczną, za pośrednictwem systemu ePUAP, składając – jak stwierdził sąd pierwszej instancji - podpis zaufany pod pismem przewodnim do skargi, załączając ją i pełnomocnictwo do tego dokumentu w formie elektronicznej, sąd administracyjny prawidłowo uznał, że przedmiotowa skarga i pełnomocnictwo obarczone są brakiem podpisu, gdyż zgodnie z art. 46 § 2b P.p.s.a., załącznik także winien być opatrzony podpisem elektronicznym.

Zagadnienie sporne dotyczy zatem wykładni art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a., a mianowicie, czy elektroniczne podpisanie pisma sporządzonego w formularzu dokumentu elektronicznego platformy ePUAP jest wystarczające dla uznania, że podpis ten obejmuje stanowiącą załącznik do tego pisma skargę oraz inne załączone dokumenty.

3.2. Zgodnie z tymi przepisami:

§ 2a. W przypadku gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

§ 2b. Zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego.

3.3. Na tle spornego zagadnienia w orzecznictwie sądów administracyjnych wykształciły się dwie linie: jedna – dominująca – w ramach której sądy prezentują pogląd taki, jak sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie, oraz druga, będąca w mniejszości, w której stwierdza się, że podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę ePUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty, np. załączniki, skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, tj. treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami.

3.4. W orzeczeniach prezentujących pierwsze stanowisko podnosi się, że z treści art. 46 § 2a i § 2b P.p.s.a. wynika, że ustawodawca wyraźnie rozróżnił obowiązek opatrzenia podpisem zarówno pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego, jak również dołączanych do tego pisma załączników składanych w formie dokumentu elektronicznego. Niedochowanie powyższych wymogów stanowi brak formalny podlegający uzupełnieniu w trybie art. 49 § 1 P.p.s.a.

Wskazuje się przy tym, że opatrzenie pisma przewodniego zaufanym podpisem elektronicznym nie skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, w tym skargi stanowiącej załącznik do dokumentu, jak również na to, że istnieją techniczne możliwości podpisania załączników do korespondencji wysyłanej za pośrednictwem platformy ePUAP (przy zastosowaniu ogólnie dostępnych zewnętrznych narzędzi, tzw. "Podpisywarki"). W licznych orzeczeniach wojewódzkie sądy administracyjne powołują się w tym zakresie na stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny między innymi w postanowieniach z: 9 października 2020 r. sygn. akt I OZ 814/20, 29 października 2020 r., sygn. akt I OZ 814/20, 13 listopada 2020 r. sygn. akt I OZ 884/20, 26 listopada 2020 r. sygn. akt I OZ 938/20 i I OZ 987/20, 9 grudnia 2020 r. sygn. akt I OZ 1032/20, 11 grudnia 2020 r. sygn. akt I OZ 1000/20 i I OZ 1003/20, 15 grudnia 2020 r. sygn. akt I OZ 1048/20, 22 marca 2021 r., sygn. akt III OZ 77/21.

3.5. W orzeczeniach tych kwestionuje się stanowisko prezentowane w drugim nurcie orzecznictwa w spornym zakresie, wyrażane w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego m.in. z: 16 czerwca 2020 r. sygn. akt II OZ 275/20, 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I FZ 76/20, 7 października 2020 r. sygn. akt II OZ 747/20 oraz z 29 października 2020 r. sygn. akt I OZ 815/20 i I OZ 816/20 i przywołaną w nich argumentację dotyczącą zasad korzystania ze środków komunikacji elektronicznej, a w szczególności koncentrującej się na informacjach zawartych w "dokumencie pomocy" zamieszczonym na stronie internetowej www.epuap.gov.pl.

Jako reprezentatywne w tej grupie orzeczeń NSA należy przywołać postanowienie z 16 czerwca 2020 r., sygn. akt II OZ 275/20, w którym stwierdza się, że:

"Pogląd, że elektroniczne podpisanie pisma głównego sporządzonego w formularzu platformy e-PUAP skutkuje podpisaniem tekstu tego pisma oraz załączonych do niego plików wyrażony został również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 maja 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2894/18 oraz w doktrynie (zob. P. Pietrasz, "Informatyzacja polskiego postępowania przed sądami administracyjnymi a jego zasady ogólne", Warszawa 2020, s. 310-311), które to stanowisko sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela. Zauważyć należy, że w dokumencie pomocy zamieszczonym na stronie internetowej www.epuap.gov.pl (w zakładce: Pomoc > Instrukcje i podręczniki > Załatwianie sprawy), w punkcie 3. "Wypełnienie i wysyłanie wniosku", w kilku krokach opisana została droga do prawidłowego sporządzenia, podpisania i wysłania pisma za pośrednictwem platformy e-PUAP. W Kroku 3 dotyczącym wprost przedmiotu niniejszej sprawy wskazuje się, że: "Z rozwijanej listy użytkownik może wybrać Rodzaj pisma [5], jakie chce złożyć do urzędu. Może to być wniosek, skarga, oświadczenie etc. Następnie wypełnia pola wymagane, tj. Tytuł pisma [6] oraz uzupełnia jego Treść [7]. Użytkownik może również pobrać załączniki z dysku i wysłać je wraz z wypełnionym formularzem do urzędu. Jeśli chce dodać załącznik klika na symbol zielonego plusa [8] następnie wybiera ścieżkę do miejsca, w którym umieszczony jest wybrany plik a na końcu wpisuje Opis załącznika". Na końcu opisu Kroku 3 (w ramce z wykrzyknikiem) umieszczono następującą informację i zasadę: "Aby dokument miał moc prawną powinien być podpisany przed wysłaniem. Jest to sytuacja analogiczna jak w przypadku korespondencji drogą tradycyjną – na wnioskach, które składamy w urzędach osobiście, również składamy podpisy. Podpis odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami". Ta reguła została powtórzona także w zakładce: Pomoc > Instrukcje i podręczniki > Zakładanie konta użytkownika i załatwianie sprawy, w punkcie "Jak wysłać pismo".

Przedstawiony powyżej sposób wnoszenia dokumentu elektronicznego i składania podpisu przez platformę e-PUAP jest również zgodny z przedstawionymi powyżej przepisami P.p.s.a. W art. 12b § 1 i § 2 P.p.s.a. mowa jest bowiem o wnoszeniu do sądu administracyjnego dokumentów elektronicznych, a warunek formy pisemnej uważa się za zachowany, jeżeli dokument elektroniczny został podpisany w sposób, o którym mowa w art. 46 § 2a. Natomiast art. 46 § 2a P.p.s.a. odnosi się wyłącznie do pism stron wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego. Tak więc podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę e-PUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty, np. załączniki, skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, tj. treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami. Wykładni tej nie przeczy również treść art. 46a § 2b P.p.s.a., zgodnie z którym zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego. Z przepisu tego wynika bowiem jedynie, że jeżeli strona chce wnieść do sądu załącznik w formie odrębnego dokumentu elektronicznego to ten dokument powinien być również podpisany przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Istotne jest zatem odpowiednie podpisanie przekazywanego dokumentu elektronicznego. Formalistyczna wykładnia art. 46a § 2b P.p.s.a. co do wymogu podpisania podpisem elektronicznym odrębnie każdego dokumentu (pliku) w przesyłanym jednym dokumencie elektronicznym przeczy celowi wprowadzenia informatyzacji postępowania sądowoadministracyjnego oraz oficjalnym zasadom funkcjonowania i podpisywania pism w platformie e-PUAP.".

3.6. W dominującej linii orzeczniczej kwestionującej to stanowisko wskazuje się natomiast, że:

"Rozważania w ww. orzeczeniach pomijały bowiem okoliczność, że Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (ePUAP) służąca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznej w ujednolicony, standardowy sposób nie jest systemem sądowym ale systemem państwowym, na którego funkcjonowanie Sąd nie ma wpływu. Brak technicznej możliwości podpisania załącznika z poziomu ePUAP nie wyklucza natomiast możliwości podpisania takiego dokumentu w innym miejscu, a następnie dołączenia do korespondencji. Nie ma bowiem przeszkód technicznych, aby strona podpisała skargę w formie podpisu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.

Platforma ePUAP nie pozwala technicznie na podpisywanie załączników do wysyłanej korespondencji. W tym celu należy skorzystać z zewnętrznego narzędzia (tzw. Podpisywarka), do którego odwołuje się sam ePUAP – użytkownik przed zalogowaniem dostaje dużą informację: czy chce zalogować się na swoje konto, czy też podpisać plik. W sensie informatycznym ePUAP posługuje się określonym formatem pisma (pismo ogólne - w realiach niniejszej sprawy odpowiednik pisma przewodniego). Użytkownik może w takim piśmie zawrzeć swoje stanowisko i z poziomu ePUAP podpisać to pismo podpisem zaufanym czy podpisem kwalifikowanym. W przypadku dodania do tego pisma załącznika, z poziomu platformy ePUAP nie da się tego załącznika podpisać – należy wcześniej skorzystać ze wskazanego rozwiązania, czyli Podpisywarki. Wystarczy prosta próba – jeżeli wyślemy pismo ogólne, do którego dołożymy załącznik (np. skarga) po czym podpiszemy to pismo ogólne to "wyciągnięcie" (wyodrębnienie) załącznika – np. poprzez jego zapisanie na dysku celem przesłania dalej – pokaże, że nie jest on podpisany. Stąd też ustawodawca w art. 46 § 2b P.p.s.a. nałożył obowiązek podpisywania załączników.

Strona, składając skargę do organu, może wpisać jej treść w formularz pisma ogólnego (dokument w formacie xml) lub załączyć w postaci pliku (doc, pdf itp.) do tego formularza. Nie ma technicznej możliwości przesłania samego pliku – to zawsze będzie załącznik do formularza pisma ogólnego. Formularz jest kontenerem, który zawiera w sobie części składowe w postaci plików – załączniki.

Podsumowując, platforma ePUAP jest pozbawiona technicznych możliwości nadesłania samego załącznika (bez jego uprzedniego "zapakowania" do formularza pisma ogólnego), jak również podpisania załącznika do formularza pisma ogólnego. O ile formularz pisma ogólnego można podpisać zarówno podpisem zaufanym, jak i kwalifikowanym, o tyle nie ma technicznej możliwości podpisania z poziomu ePUAP załącznika. Brak technicznej możliwości podpisania załącznika z poziomu ePUAP nie wyklucza w ogóle możliwości podpisania takiego dokumentu w innym miejscu, a następnie dołączenie do korespondencji. Należy zwrócić także uwagę na to, że strona nie musi załączać żadnych dodatkowych plików – treść jej żądania może być zawarta w piśmie ogólnym, które można podpisać w wymagany sposób.

Zauważyć również należy, że ustawodawca w art. 46 P.p.s.a. rozróżnił podpisywanie dwóch elementów korespondencji elektronicznej: podpisywanie pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego (§ 2a) oraz podpisywanie załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego (§ 2b), których dotyczą zasady podpisywania przewidziane w art. 46 § 2a P.p.s.a." (cyt. z postanowienia NSA z 9 grudnia 2020 r. sygn. akt I OZ 1032/20).

3.7. Powyższe zestawienie poglądów wyrażonych w orzecznictwie NSA wskazuje, że przy rozpoznawaniu przedmiotowego zażalenia wyłania się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, w rozumieniu art. 187 § 1 P.p.s.a.

Mimo, że niniejsza sprawa dotyczy zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi, to podstawę do przedstawienia tego zagadnienia do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA na podstawie art. 187 § 1 P.p.s.a. stanowi art. 197 § 2 P.p.s.a., zgodnie z którym do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej, z wyłączeniem art. 185 § 2.

3.8. Analiza zagadnienia budzącego poważne wątpliwości prawne

1) Art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. – cel ustanowienia.

Przepisy art. 46 § 2a i 2b dodane zostały do P.p.s.a. z dniem 31 maja 2019 r. przez art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014, poz. 183), dalej: ustawa o informatyzacji.

Celem tej ustawy, jak napisano w uzasadnieniu jej projektu, była "potrzeba wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, które ułatwią świadczenie usług drogą elektroniczną oraz kontakty uprawnionych podmiotów z administracją publiczną i pozwolą na wykorzystanie rozwiązań, które zostały zaprojektowane i stworzone w tym celu. (...) Ideą przyświecającą ustawie jest uproszczenie otoczenia prawnego i stworzenie ułatwień dla obywateli i przedsiębiorców. Wskazane mechanizmy i instrumenty prawne są konieczne dla rozwoju e-administracji i e-gospodarki. Stanowią one dowód zmian, jakie zachodzą w sposobie podejścia administracji do obywatela. Świadczą o ukierunkowaniu na pomoc obywatelowi i umożliwienie mu bardziej sprawnych i efektywnych kontaktów z administracją. Rozwijanie nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych pozytywnie wpływa na rozwój społeczeństwa cyfrowego, co jest szczególnie ważne przy tak szybkim tempie rozwoju otaczającego świata.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż nowelizacja ustawy o informatyzacji zakłada stworzenie mechanizmów oraz instrumentów umożliwiających wykorzystanie, rozwój i usprawnienie funkcjonowania ePUAP oraz wprowadzenie w przepisach dotyczących procedury administracyjnej rozwiązań, które zapewnią ułatwienie świadczenia e-usług. (...)

Mając na celu możliwie największe ułatwienie obywatelom, przedsiębiorcom i cudzoziemcom kontaktów z administracją publiczną oraz sądami administracyjnymi, przedmiotowy projekt zakłada w szczególności: (...)

- wprowadzenie możliwości składania pism procesowych w formie dokumentu elektronicznego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi".

Jak z powyższego wynika, celem przyświecającym powyższej nowelizacji, w tym ustanowienia art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. było uproszczenie i "największe ułatwienie" obywatelom, przedsiębiorcom i cudzoziemcom kontaktów z administracją publiczną oraz sądami administracyjnymi.

2) ePUAP, profil zaufany.

ePUAP, tzn. elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej, to system teleinformatyczny, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet. Umożliwia komunikację obywateli i przedsiębiorców z podmiotami publicznymi. Pozwala również komunikować się podmiotom administracji publicznej pomiędzy sobą.

Ramy prawne elektronicznej platformy usług administracji publicznej określa ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2019 r., poz. 700, ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zakresu i warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1969 ze zm.).

Aby skorzystać z platformy ePUAP, trzeba założyć profil zaufany, tzn. środek identyfikacji elektronicznej, zawierający zestaw danych identyfikujących i opisujących osobę fizyczną, która posiada pełną albo ograniczoną zdolność do czynności prawnych (art. 3 pkt 14 ustawy o informatyzacji).

Zgodnie z art. 20aa ustawy o informatyzacji profil zaufany umożliwia podmiotom publicznym na uwierzytelnienie osoby fizycznej. Podpisanie pliku przez ePUAP umożliwia potwierdzenie tożsamości jego posiadacza w usługach publicznych i pozwala na podpisywanie pism kierowanych do podmiotów publicznych w postaci elektronicznej, wskazując na określoną osobę, jej konto i czas dokonania tego podpisu (art. 20ad - 20c ustawy o informatyzacji).

Podpis potwierdzony profilem zaufanym, podobnie jak kwalifikowany podpis elektroniczny, skutecznie zastępuje w kontaktach z podmiotami publicznymi podpis własnoręczny.

3) Podpis zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis osobisty.

Zgodnie z art. 3 pkt 14a ustawy o informatyzacji, podpis zaufany to podpis elektroniczny, którego autentyczność i integralność są zapewniane przy użyciu pieczęci elektronicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji, zawierający:

a) dane identyfikujące osobę, ustalone na podstawie środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie, o którym mowa w art. 20aa pkt 1, obejmujące:

– imię (imiona),

– nazwisko,

– numer PESEL,

b) identyfikator środka identyfikacji elektronicznej, przy użyciu którego został złożony,

c) czas jego złożenia.

Podpis zaufany jest bezpłatny.

Kwalifikowany podpis elektroniczny, zgodnie z art. 3 pkt 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz. Urz. UE. L Nr 257, str. 73), oznacza zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego.

Na gruncie ustawodawstwa polskiego zagadnienia dotyczące funkcjonowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego, w uzupełnieniu do unijnego rozporządzenia, są regulowane przepisami ustawy z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 162).

Z samej definicji podpisu zaufanego jest wiadome, że stanowi on szczególny rodzaj podpisu elektronicznego. "Siatka pojęciowa eIDAS wyróżnia jednak wśród podpisów elektronicznych - zaawansowane podpisy elektroniczne, a wśród nich z kolei kwalifikowane podpisy elektroniczne. Jako, że ten ostatni jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego z góry możemy przesądzić, że podpis zaufany nie stanowi kwalifikowanego podpisu elektronicznego." (G. Kubalski, M. Małowiecka, Komentarz do art. 20ae ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, wyd. 1, 2019, system informacji prawnej Legalis.).

Aby uzyskać kwalifikowany podpis elektroniczny należy się zgłosić się do dostawców usług certyfikacyjnych wpisanych do rejestru podmiotów kwalifikowanych.

Kwalifikowany podpis elektroniczny jest płatny.

Podpis osobisty to natomiast zaawansowany podpis elektroniczny w rozumieniu art. 3 pkt 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE, weryfikowany za pomocą certyfikatu podpisu osobistego - art. 2 pkt 9 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U z 2021 r., poz. 816).

Prawdziwość danych posiadacza podpisu potwierdza certyfikat podpisu osobistego, zawierający imię (imiona), nazwisko, obywatelstwo oraz numer PESEL.

Certyfikat podpisu osobistego znajdzie się w e-dowodzie. Aby korzystać z podpisu osobistego, należy mieć czytnik NFC do e-dowodu oraz zainstalować na swoim komputerze odpowiednie oprogramowanie.

Aby móc korzystać z elektronicznych funkcji e-dowodu należy zainstalować oprogramowanie do obsługi e-dowodu E-dowód menadżer.

Powyższe wskazuje, że z uwagi na łatwość dostępu do platformy ePUAP oraz bezpłatność posługiwania się podpisem zaufanym, to ta forma elektronicznego kontaktu z organami administracji i sądownictwa jest najczęściej wykorzystywana przez obywateli.

4) Pismo w formie dokumentu elektronicznego w ujęciu art. 46 § 2a P.p.s.a.

Przedmiotem art. 46 § 2a P.p.s.a. jest pismo strony wnoszone w formie dokumentu elektronicznego.

Na podstawie art. 3 pkt 2) ustawy o informatyzacji dokument elektroniczny to stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych.

Zgodnie natomiast z art. 3 pkt 35 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz. Urz. UE. L Nr 257, str. 73) "dokument elektroniczny" oznacza każdą treść przechowywaną w postaci elektronicznej, w szczególności tekst lub nagranie dźwiękowe, wizualne lub audiowizualne.

Składanie zatem pisma do sądu w formie dokumentu elektronicznego oznacza składanie potocznie zwanego pliku, który może być zapisany w różnych formatach, np. Word, Excel, prezentacja w Power Poincie, czy też pdf.

5) Podpisanie pisma w formie dokumentu elektronicznego poprzez ePUAP w ujęciu art. 46 § 2a P.p.s.a.

Zgodnie z art. 46 § 2a P.p.s.a. pismo strony wnoszone do sądu w formie dokumentu elektronicznego, powinno zostać podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Z powyższego wynika, z uwzględnieniem informacji odnośnie form ww. podpisów, że tryb składania tych podpisów jest determinowany ich formą. I tak, w przypadku najpopularniejszej formy, jaką jest podpis zaufany, składa się go poprzez platformę ePUAP, która określa sposób składania podpisu pod przesyłanymi do sądu dokumentami. I tu istotne stają się zasady funkcjonowania tej platformy, na które zwraca się uwagę w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego, m.in. z: 16 czerwca 2020 r. sygn. akt II OZ 275/20, 11 sierpnia 2020 r. sygn. akt I FZ 76/20, 7 października 2020 r. sygn. akt II OZ 747/20 oraz z 29 października 2020 r. sygn. akt I OZ 815/20 i I OZ 816/20, przywołujących informacje zawarte w "dokumencie pomocy" zamieszczonym na stronie internetowej www.epuap.gov.pl. Zawarto w nim informację i zasadę: "Aby dokument miał moc prawną powinien być podpisany przed wysłaniem. Jest to sytuacja analogiczna jak w przypadku korespondencji drogą tradycyjną – na wnioskach, które składamy w urzędach osobiście, również składamy podpisy. Podpis odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami".

Przycisku "Podpisz podpisem zaufanym" używa się dopiero po skompletowaniu wysyłki (a więc wypełnieniu formularza i dodaniu załączników), co potwierdza, że podpis obejmuje wszystkie wysyłane pliki w formie dokumentu elektronicznego. Co przy tym istotne, czego nikt nie kwestionuje, ePUAP nie oferuje opcji odrębnego podpisywania załączników dołączonych do pisma tworzonego za pomocą formularza na ePUAP, bez względu na rodzaj używanego podpisu (czy to podpis zaufany czy kwalifikowany podpis elektroniczny). Wynika to bowiem z przyjętej w nim konstrukcji, że złożony podpis odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, jako jednego dokumentu elektronicznego. W ten sposób dochodzi bowiem do podpisania w ramach ePUAP dokumentu elektronicznego, obejmującego jako integralną całość jego wszystkie elementy. Skorzystanie z platformy ePUAP oznacza, że podpisem zaufanym zabezpieczone jest nie tylko główne podanie (pismo przewodnie), ale też załączniki do niego. Pamiętać należy, że podpis zaufany gwarantuje autentyczność i integralność całości przesłanego dokumentu elektronicznego. Przyjęte w ramach ePUAP rozwiązanie polega bowiem na tym, że podpisane dane to nie tylko treść korespondencji, ale też wskazanie tzw. skrótu załącznika (załączników) co jednoznacznie i bez wątpliwości odnosi się wyłącznie do określonej treści załącznika i nawet jej najmniejsza zmiana spowoduje, że podpis obejmujący także ten załącznik nie będzie się już pozytywnie weryfikował. Oznacza to także, że tylko pismo wraz załącznikami pozwoli na zweryfikowanie podpisu do określonego załącznika.

6) Art. 46 § 2b P.p.s.a. a obowiązek podpisywania załączników.

W orzeczeniach sądów administracyjnych wskazujących, że z treści art. 46 § 2a i § 2b P.p.s.a. wynika, że ustawodawca wyraźnie rozróżnił obowiązek opatrzenia podpisem zarówno pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego, jak również dołączanych do tego pisma załączników składanych w formie dokumentu elektronicznego, co powoduje, że niedochowanie powyższych wymogów stanowi brak formalny podlegający uzupełnieniu w trybie art. 49 § 1 P.p.s.a. podnosi się, że podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę ePUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty (np. załączniki), skutkuje podpisaniem jedynie tekstu tego pisma, nie zaś całego dokumentu elektronicznego wraz z załączonymi do niego plikami. Mając zaś na uwadze brzmienie art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. nie sposób przyjąć, iż opatrzenie pisma przewodniego zaufanym podpisem elektronicznym skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, a zatem również załączonego w niniejszej sprawie pełnomocnictwa. Akcentuje się także, że Naczelny Sąd Administracyjny wielokrotnie wskazywał już, że ma świadomość, że aktualnie platforma ePUAP nie pozwala przy tworzeniu korespondencji podpisywać załączników zarówno podpisem zaufanym, jak i kwalifikowanym. W ocenie NSA nie jest to jednak okoliczność, która uzasadniałaby odstąpienie od zawartego art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. wymogu odrębnego opatrzenia właściwym podpisem załączników do pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego. Regulacje zawarte w P.p.s.a. mają bowiem pozycję nadrzędną w stosunku do wytycznych czy instrukcji dotyczących funkcjonowania platformy ePUAP. Jednocześnie wskazuje się, że istnieją rozwiązania techniczne, które umożliwiają dopełnienie ww. wymogów procesowych, bowiem składając skargę do organu, skarżący może wpisać jej treść w formularz pisma ogólnego (dokument w formacie XML) lub załączyć w postaci pliku (np.: doc, pdf ) do tego formularza. Ponadto Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło narzędzie, które umożliwia podpisanie dokumentu podpisem zaufanym. Tym samym podpisany za pomocą tego narzędzia dokument elektroniczny należy załączyć do pisma przewodniego w ePUAP, bowiem podpis dokonywany w tego rodzaju systemie spełnia kryteria określone w art. 46 § 2a P.p.s.a. Tym samym tak podpisany załącznik czyni zadość wymaganiom z art. 46 § 2b P.p.s.a. (por. postanowienie NSA z 22 marca 2021 r., sygn. akt III OZ 77/21).

Analizując to stanowisko należy w pierwszym rzędzie rozważyć, czy rzeczywiście w art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. zawarty został wymóg odrębnego opatrzenia właściwym podpisem załączników do pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego.

Po pierwsze bowiem, z art. 46 § 2b P.p.s.a. wynika jedynie zasada, że załącznik wnoszony w formie dokumentu elektronicznego ma być także podpisany.

Po drugie, powyższy pogląd pomija, że - jak wskazano to w punkcie poprzednim - złożony przez platformę ePUAP podpis odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, jako jednego dokumentu elektronicznego, co powoduje, że podpisem zaufanym opatrzony jest nie tylko formularz, lecz także wszystkie załączone do niego pliki w formie załączników. Wynika to z istoty systemu ePUAP, w ramach którego w sposób przyjazny dla obywateli przyjęto, że podpisanie podpisem zaufanym (kwalifikowanym) formularza wraz z załączonymi do niego plikami jako jednego dokumentu elektronicznego obejmuje wszystkie jego elementy, w zakresie ustalenia tożsamości osoby składającej podpis pod tym dokumentem elektronicznym.

Należy bowiem mieć na uwadze, że założenie podpisu służy autoryzacji danego dokumentu co do stwierdzenia tożsamości podmiotu go podpisującego i w ten sposób biorącego odpowiedzialność za zawartą w nim treść. Złożenie podpisu przez profil zaufany ePUAP umożliwia potwierdzenie tożsamości jego posiadacza w usługach publicznych, poprzez autoryzowanie cyfrowo treści danego dokumentu. Jeżeli dokument elektroniczny przesyłany przez profil zaufany ePUAP obejmuje pismo wstępne oraz dołączone pliki w formie załączników i złożony podpis obejmuje całość tak rozumianego dokumentu, nie ma wątpliwości, że podpis ten autoryzuje całość przesłanego dokumentu, w tym zawarte w nim załączniki, które są weryfikowalne tylko tym podpisem i nie mogą ulec zmianie. Z tych względów w systemie tym uznano, że nie ma dodatkowej potrzeby autoryzacji załączników poprzez dodatkowe ich podpisywanie elektroniczne, gdyż byłoby to bezcelowe, utrudniające korzystanie z tego systemu i niezasadnie go obciążające.

Jeżeli przyjmiemy zatem, że korzystanie z profilu zaufanego ePUAP i opatrywanie przesyłanych nim dokumentów podpisem zaufanym (kwalifikowanym) autoryzuje jego całość, w tym załączniki, gwarantując jego integralność i nienaruszalność, nie ma podstaw do twierdzenia, że tak przesłane do sądu administracyjnego pismo w formie podpisanego elektronicznie dokumentu elektronicznego zawiera niepodpisane załączniki.

Nie ma w takim przypadku podstaw do twierdzenia, że regulacje dotyczące składania podpisu zaufanego (kwalifikowanego) za pośrednictwem ePUAP są regulacjami niższej rangi niż szczególne unormowania P.p.s.a., gdyż decydujące jest, że w sytuacji gdy w ramach P.p.s.a. postanowiono stosować zasady wynikające z ustawy o informatyzacji oraz rozporządzenia Ministra Cyfryzacji z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zakresu i warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1969 ze zm.), zasady wynikające z tych regulacji i rozumienie określonych w nich instytucji w sposób istotny rzutują na wykładnię przepisów P.p.s.a. odwołujących się do tych instytucji.

W dyskusji odnośnie wykładni art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. jako dodatkowy argument za koniecznością odrębnego podpisywania podpisem elektronicznym załączników składanych w ramach dokumentu przesyłanego przez profil zaufany ePUAP podnosi się także, że w przypadku sądu, zasadniczo musi on załącznik (np. skargę) odłączyć od pisma ogólnego i przekazać stronie przeciwnej. Stąd celowym i przemyślanym zabiegiem było wprowadzenie obowiązku podpisywania załączników (z tego względu zawarto ww. przepis w P.p.s.a., żeby realizować te zadania).

Wydaje się jednak, że argument ten nie jest zasadny, gdyż w sytuacji ustalenia, że dany załącznik (np. skarga) został podpisany podpisem zaufanym (kwalifikowanym) w profilu zaufanym ePUAP w ramach pisma przesłanego jako dokument elektroniczny, nie ma przeszkód do jego przesłania stronie przeciwnej z informacją, że przesyła się skargę podpisaną podpisem zaufanym (kwalifikowanym) w profilu zaufanym ePUAP, w sposób spełniający wymogi art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a.

Na zakończenie należy rozważyć argument, że mimo, iż profil zaufany ePUAP nie daje możliwości odrębnego podpisywania podpisem zaufanym (kwalifikowanym) załączników (gdyż jego twórcy uznali, że nie ma dodatkowej potrzeby autoryzacji załączników poprzez dodatkowe ich podpisywanie elektroniczne), to istnieją możliwości "usunięcia tej przeszkody" poprzez oddzielne podpisanie pliku stanowiącego załącznik, a następnie dołączenie tak podpisanego załącznika do pisma przewodniego.

Oczywiście tego rodzaju operacja techniczna jest możliwa, tylko czy rzeczywiście zasadna (celowa) w aspekcie prawidłowej wykładni i stosowania art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a.?

Po pierwsze, powrócić należy do celu nowelizacji, w ramach której ustanowiono art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a.. Przyświecało jej uproszczenie i "największe ułatwienie" obywatelom, przedsiębiorcom i cudzoziemcom kontaktów z administracją publiczną oraz sądami administracyjnymi. Wymaganie zatem od stron i ich przedstawicieli dodatkowych, nieprzewidzianych w stworzonej procedurze ePUAP czynności do uznania podpisu elektronicznego za skutecznie złożony, pozostaje w ewidentnej sprzeczności z powyższym celem.

Co przy tym istotne, przez dominującą obecnie w orzecznictwie sądów administracyjnych wykładnię art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. nie uznającą za podpisane załączników przesłanych w ramach dokumentu elektronicznego przez profil zaufany ePUAP ma miejsce duża skala odrzuceń skarg stron, co rzutuje na ich konstytucyjne prawo do sądu.

Mieć przy tym należy na uwadze zasadę proporcjonalności wyrażoną na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w art. 31 ust. 3. Nie wchodząc w kwestie teoretyczne, należy przyjąć, że na zasadę proporcjonalności składają się trzy elementy:

1. zasada przydatności (adekwatności) – polegająca na przeprowadzeniu testu weryfikującego czy używane środki prawne nadają się do realizacji celu;

2. zasada konieczności (najłagodniejszego środka) – nakazująca spośród dostępnych środków wybrać ten, który jest najmniej uciążliwy dla jednostki;

3. zasada proporcjonalności sensu stricto – nakazująca pozostawienie stopnia uciążliwości danej regulacji w odpowiedniej proporcji do wartości dobra, którego ochronie służy (przeprowadzenie tzw. ważenia dóbr in concerto).

Rozumienie zatem takich unormowań procesowych jakie pomieszczone są w art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. z uwzględnieniem zasady proporcjonalności, powinno mieć na uwadze cel przyświecający ich ustanowieniu, co powoduje, że do uznania za podpisane załączników przesłanych w ramach dokumentu elektronicznego przez profil zaufany ePUAP nie należy od stron i ich przedstawicieli wymagać więcej niż wymagają tego zasady utworzonej przez państwo platformy usług administracji publicznej do elektronicznej komunikacji obywateli z podmiotami publicznymi. Należy mieć przy tym na uwadze, że umiejętność posługiwania się stron i ich przedstawicieli korespondencją w formie elektronicznej może być poważnie zróżnicowana, co powoduje, że nawet w sytuacji wezwania na podstawie art. 49 § 1 P.p.s.a. strony do uzupełnienia braku poprzez złożenie podpisu elektronicznego pod przesłanym już w formie ePUAP załącznikiem, może w takiej sytuacji stanowić dla niej problem wynikający z faktu niewiedzy jak to uczynić, skoro sąd kwestionuje fakt podpisania przedmiotowego załącznika w sposób określony w ePUAP (taka też sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie).

Adresatem norm art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. nie są bowiem tylko profesjonalni pełnomocnicy stron lub profesjonalne podmioty gospodarcze, lecz także strony niebędące tymi podmiotami, które tą drogą chcą korespondować z sądem administracyjnym, korzystając z ich prawa do sądu we wszystkich sprawach znajdujących się w kognicji sądu administracyjnego.

9. Konkluzja.

Wydaje się zatem, że kiedy w art. 46 § 2b P.p.s.a. mowa jest o zasadach podpisywania przewidzianych w § 2a, chodzi o zasady przyjęte dla określonych trybów składania podpisu elektronicznego określonych w § 2a, co oznaczałoby, że załączniki złożone w ramach podpisanego podpisem zaufanym (kwalifikowanym) pisma przesłanego przez platformę ePUAP należy uznać za podpisane w rozumieniu art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a., jako spełniające zasady zastosowanego trybu składania tego podpisu elektronicznego pod przesłanym dokumentem elektronicznym, zgodnie z którymi podpis zaufany (kwalifikowany) złożony przez profil zaufany ePUAP odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, a więc obejmuje zawarte w nim załączniki.

Mając jednak na uwadze obecnie dominującą linę orzeczniczą w tym spornym przedmiocie, zgodnie z którą wymaga się od stron dodatkowego, odrębnego podpisywania załączników podpisanych już w ramach przesłanego dokumentu z profilu zaufanego ePUAP, uwzględniając wagę tego zagadnienia, w którego tle pozostaje konstytucyjnie gwarantowane prawo obywateli do sądu, zachodzi pilna potrzeba rozstrzygnięcia tego zagadnienia i dokonania prawidłowej wykładni art. 46 § 2a i 2b P.p.s.a. przez poszerzony skład NSA, z udziałem przedstawicieli wszystkich Izb tego Sądu.

Mając powyższe na uwadze za celowe uznano sformułowanie w ramach rozważanego zagadnienia prawnego pytania:

"Czy przepis art. 46 § 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), zgodnie z którym zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego, należy rozumieć w ten sposób, że chodzi w nim o zasady przyjęte dla określonych trybów składania podpisu elektronicznego określonych w § 2a, co oznacza, że załączniki złożone w ramach podpisanego podpisem zaufanym (kwalifikowanym) dokumentu przesłanego przez platformę ePUAP należy uznać za podpisane w rozumieniu art. 46 § 2a i 2b ww. ustawy, jako spełniające zasady zastosowanego trybu składania tego podpisu elektronicznego, zgodnie z którymi podpis zaufany (kwalifikowany) złożony przez profil zaufany ePUAP odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, a więc obejmuje także zawarte w nim załączniki?".

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 187 § 1 P.p.s.a. w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., postanowił przedstawić zagadnienie prawne zawarte w sentencji postanowienia do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów tego Sądu.