Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Cieśla, , Sędzia WSA Mirosława Kowalska (spr.), Sędzia WSA Maria Tarnowska, Protokolant spec. Katarzyna Ławnik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2014 r. sprawy ze skargi E. Sp. z o.o. na decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...], [...], [...], [...] w przedmiocie stwierdzenia naruszenia przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia skargę oddala

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego na podstawie: art. 138 1 pkt 1 w zw. z art. 127 3, art. 62 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267), art. 205a ust. 1, art. 205b ust. 1 pkt 2, art. 205b ust. 3, art. 209b ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (t. j. Dz.U. z 2012r. poz. 933 z późn. zm.), art. 6, art. 7, art. 8, art. i art. 14 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie nr 295/91/EWG (Dz.Urz. WE L 46 s.1, 2004, s.l), po rozpatrzeniu wniosków E. sp. z o.o. z siedzibą w W. o ponowne rozpatrzenie spraw, w których Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego w W. w związku z wnioskami pasażerów lotu z dnia [...] lipca 2012r. na trasie D. (Republika T.) – W.o oznaczeniu kodowym [...], o stwierdzenie naruszenia przez sp. z o.o. E. praw pasażerów określonych przepisami rozporządzenia (WE) nr 261/2004 wydał decyzje:

- w dniu [...] lutego 2013 r. znak: [...], po rozpoznaniu wniosku T. P., którą stwierdził naruszenie przez przewoźnika E. sp. z o.o. przepisu art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez zaniedbanie obowiązku wypłaty temu pasażerowi odszkodowania w wysokości €400, ustalił termin usunięcia ww. nieprawidłowości w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, nałożył na przewoźnika lotniczego E. sp. z o.o. karę pieniężną za naruszenie postanowień rozporządzenia w wysokości 1.000-zł,

- w dniu [...] maja 2013 r. znak: [...], po rozpoznaniu wniosku M. W., którą stwierdził naruszenie przez przewoźnika E.sp. z o.o. przepisu art. 7 ust. 1 lit. rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez zaniedbanie obowiązku wypłaty temu pasażerowi odszkodowania w wysokości €400, ustalił termin usunięcia ww. nieprawidłowości w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, nałożył na przewoźnika lotniczego E. sp. z o.o. karę pieniężną za naruszenie postanowień rozporządzenia w wysokości 1.000 zł,

- w dniu [...] maja 2013 r. znak: [...], po rozpoznaniu wniosku H. P., którą stwierdził naruszenie przez przewoźnika E. sp. z o.o. przepisu art. 7 ust. 1 lit b rozporządzenia (WE) nr 261/2004 poprzez zaniedbanie obowiązku wypłaty temu pasażerowi odszkodowania w wysokości €400, ustalił termin usunięcia ww. nieprawidłowości w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, nałożył na przewoźnika lotniczego E. sp. z o.o. karę pieniężną za naruszenie postanowień rozporządzenia w wysokości 1.000 zł,

- w dniu [...] maja 2013r. decyzję znak: [...], po rozpoznaniu wniosku K. H. oraz M. G., którą stwierdził naruszenie przez przewoźnika E. sp. z o.o. przepisu art. 7 ust. 1 li zasądzenia (WE) nr 261/2004 poprzez zaniedbanie obowiązku wypłaty temu pasażerowi odszkodowania w wysokości €400, ustalił termin usunięcia ww. nieprawidłowości w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, nałożył na przewoźnika lotniczego E. sp. z o.o. karę pieniężną za naruszenie postanowień rozporządzenia w łącznej wysoko 2.000 zł utrzymał w mocy każdą z zaskarżonych decyzji.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ wskazał, że motywem podjętych rozstrzygnięć było to, iż E. sp. z o.o. ani nie wypłacił żadnej ze stron skarżących odszkodowania ani nie udowodnił, iż została spełniona którakolwiek z okoliczności, która wyłączałaby obowiązek odszkodowawczy. E. sp. z o.o. wniósł o ponowne rozpatrzenie każdej z w/w spraw. zarzucając, że decyzje nie uwzględniają okoliczności, iż opóźnienia doznał pierwszy lot z zaplanowanej przez przewoźnika rotacji, ponadto przewoźnik ani nie miał możliwości wykonania skarżonego lotu przy użyciu innej maszyny wchodzącej w skład jego floty ani nie mógł posłużyć się do tego celu samolotem innego przewoźnika.

Prezes Urzędu wskazał, że na podstawie danych załączonych do skargi odpisów rezerwacji wynika, iż każda ze stron skarżących była pasażerem lotu w dniu [...] lipca 2012 r. na trasie D. (Republika T.) – W. o oznaczeniu kodowym [...] z planowaną godz. startu 10:40 UTC(PL), którego obsługującym przewoźnikiem była spółka z o.o. E.. Zarówno start, jak i lądowanie tego lotu zostały opóźnione o 3 godz. i 15 min. Strony skarżące dowiedziały się o fakcie opóźnienia startu dopiero po stawieniu się na lotnisku w D. celem odbycia przedmiotowego lotu. Każdy ze skarżących pasażerów odbył podróż opóźnionym rejsem. W czasie oczekiwania na opóźniony lot pasażerowie otrzymali bezpłatnie pomoc w postaci posiłków i napojów. Jak wynika z ustaleń organu pasażerowie zapewniony mieli dostęp do informacji o przysługujących im prawach. Z wyjaśnień przewoźnika wynika, iż bezpośrednią przyczyną opóźnienia lotu były złe warunki atmosferyczne podczas wykonywania lotu na pierwszym odcinku rotacji samolotu, który był zaplanowany do wykonania przedmiotowego rejsu. Opóźnienie to wyniosło ok. 3 godziny, dotyczyło lotu o oznaczeniu kodowym [...] i miało miejsce w dniu [...] lipca 2012 r. Z wyjaśnień przewoźnika wynika, iż samolot o znakach rejsu [...] miał w dniach [...] lipca 2012r. zaplanowaną ciągłą rotację lotów na określonych odcinkach. Przewoźnik wyjaśnił, iż w wyniku opóźnienia jednego z lotów doszło do przesunięcia godzin operowania pozostałych odcinków rotacji, w tym również lotu [...]. Faktem powszechnie znanym jest też, iż mierzona metodą trasy po ortodromie odległość pomiędzy D. a W. wynosi 1.824km.

Prezes Urzędu stwierdził, że stosownie do art. 6 ust. 1 w zw. z rozumianym a contrario art. 2 ust. 1 ww. rozporządzenia "opóźnienie lotu" oznacza odbycie się lotu, który był uprzednio planowany i na który zostało zarezerwowane przynajmniej jedno miejsce, a którego start był opóźniony w stosunku do planowego startu. Faktem istotnym jest, iż start przedmiotowego lotu, na który rezerwację posiadał każdy ze skarżących pasażerów, był opóźniony w stosunku do planowego startu o 3 godz. i 15 min. Mając na uwadze powyższe należało stwierdzić, iż lot ten był lotem opóźnionym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 lit b pkt i rozporządzenia (WE) nr 261/2004: jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu o trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1.500 3.500 kilometrów pasażerowie otrzymują od obsługującego przewoźnika lotniczego pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. a i art. .ust. 2. W myśl art. 9 ust. 1 lit a rozporządzenia (WE) nr 26 l/2004: "w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują bezpłatnie posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania." W myśl art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 261/2004: "pasażerom bezpłatnie przysługują dwie rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe. Nie budzi wątpliwości, iż pasażerom skarżonego lotu zapewniono stosowną opiekę. Mając powyższe na uwadze Prezes Urzędu stwierdził brak naruszenia przepisów rozporządzenia w powyższym zakresie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. b pkt ii rozporządzenia (WE) nr 261/2004: "jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu o trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrz wspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1.500 a 3.5 00 kilometrów pasażerowie otrzymują od obsługującego przewoźnika lotniczego, gdy oczekiwany w sposób uzasadniony czas odlotu nastąpi, co najmniej dzień po terminie poprzednio zapowiedzianego odlotu, pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. b) i c)". W myśl art. 9 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 261/2004: "w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują bezpłatnie zakwaterowanie w hotelu w przypadku: gdy występuje konieczność pobytu przez jedną albo więcej nocy, lub gdy zachodzi konieczność pobytu dłuższego niż planowany przez pasażera". W myśl art. 9 ust. 1 lit c rozporządzenia (WE) nr 261/2004: "w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują bezpłatnie transport pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem lub innym)". Z całokształtu akt sprawy wynika, iż żadna ze stron skarżących nie oczekiwała na opóźniony lot przez jedną lub więcej nocy. Oznacza to, że przewoźnik nie był zobowiązany do świadczenia pomocy w powyższym zakresie. Mając powyższe na uwadze, Prezes Urzędu stwierdził brak naruszenia przepisów rozporządzenia w powyższym zakresie.

Stosownie do art. 6 ust. 1 lit. b pkt. iii rozporządzenia (WE) nr 261/2004 w przypadku, gdy obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu o trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1.500 a 3.500 kilometrów, gdy opóźnienie wynosi co najmniej pięć godzin, pomoc określoną w art. 8 ust. I lit. a). W myśl art. 8 ust. 1 lit a rozporządzenia (WE) nr 261/2004: W przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie mają prawo wyboru pomiędzy: zwrotem w terminie siedmiu dni, za pomocą środków przewidzianych w art. 7 ust. 3, pełnego kosztu biletu po cenie za jaką został kupiony, za część lub części nie odbytej podróży oraz za część lub części już odbyte, jeżeli lot nie służy już dłużej jakiemukolwiek celowi związanemu z pierwotnym planem podróży pasażera, wraz z, gdy jest to odpowiednie, - lotem powrotnym do pierwszego miejsca odlotu w najwcześniejszym możliwym terminie, a kontynuowaniem podróży na satysfakcjonujących warunkach. Z całokształtu akt sprawy wynika, iż odlot opóźnionego lotu nastąpił przed upływem pięciu godzin po godzinie planowanego startu. Oznacza to, że przewoźnik nie był zobowiązany do świadczenia pomocy w powyższym zakresie. Mając powyższe na uwadze Prezes Urzędu stwierdził brak naruszenia przepisów rozporządzenia w powyższym zakresie.

Prezes Urzędu wskazał, że w myśl sentencji wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07 mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczeń w trybie prejudycjalnym, złożone w postępowaniu C. S., G. S., A. S. przeciwko C. F. [...] ([...][...]), oraz S.B. C. L. przeciwko A. S.A. ([...]) "Artykuły 5, 6 i 7 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania pasażerów opóźnionych lotów można traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą trzy godziny lub więcej, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego trzy godziny lub więcej po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej, takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego".

Stosownie do art. 7 ust. 1 rozporządzenia: "W przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:1) 400 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów;2) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrz wspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów; 3) 600 EUR dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b). Przy określaniu odległości, podstawą jest ostani cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu".

Organ powołał się też na wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 maja 2011 roku w sprawie C-294/10, w którym wskazano - "ponieważ na podstawie art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 [przewoźnik lotniczy] ma obowiązek podjęcia wszelkich rozsądnych środków w celu uniknięcia nadzwyczajnych okoliczności, powinien rozsądnie na etapie planowania lotu wziąć pod uwagę ryzyko opóźnienia związanego z ewentualnym zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności. W szczególności w celu uniknięcia tego, by każde opóźnienie, nawet nieznaczne, wynikające z zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności nie prowadziło w nieunikniony sposób do odwołania lotu, rozsądny przewoźnik lotniczy powinien rozplanować swe zasoby we właściwym czasie, w celu dysponowania określoną rezerwą czasu, aby być w stanie. w miarę możliwości, wykonać rzeczony lot po ustaniu nadzwyczajnych okoliczności. Jeżeli w takiej sytuacji przewoźnik lotniczy nie dysponuje z kolei żadną rezerwą czasu, nie można uznać, iż podjął on wszystkie racjonalne środki przewidziane w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004".

Stosując zasadę wskazaną przez Trybunał Sprawiedliwości, Prezes Urzędu stwierdził, iż okoliczności które miały wpływ na opóźnienie w dniu [...] lipca 2012 r. lotu o oznaczeniu kodowym [...] na lot z dnia [...] -lipca 2012 r. o oznaczeniu kodowym [...] były jedynie pośrednie, gdyż bezpośrednią przyczyną opóźnienia skarżonego lotu było nieuwzględnienie przez E. sp. z o.o. ryzyka opóźnienia związanego z ewentualnym zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności.

W ocenie organu główną przyczyną powstania przedmiotowego lotu było rozplanowanie przez sp. z o.o. E. posiadanych zasobów w taki sposób, iż przewoźnik nie dysponował żadną rezerwą czasu, czy też materiałową, która pozwalałaby mu wykonać kolejne loty zaplanowanej rotacji zgodnie z pierwotnym planem. Podniesione we wnioskach o ponowne rozpatrzenie sprawy okoliczności, iż w środku sezonu turystycznego zorganizowanie rejsu w formule ACMI oraz, iż jedna z maszyn wchodzących w skład floty przewoźnika była wycofana z eksploatacji z uwagi na zderzenie z ptakiem, pozostaje bez wpływu na dokonanie tej oceny, tym bardziej, iż przewoźnik ani nie przedłożył dowodów, z których wynikałoby, iż podjął czynności zmierzające do wyleasingowanie samolotu, ani nie przedłożył dokumentacji technicznej uszkodzonego samolotu.

Zdaniem organu z uwagi na okoliczność, iż sp. z o.o. E. nie dowiodła w żaden sposób, że duże opóźnienie przedmiotowego lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego - Prezes Urzędu zobowiązany był stwierdzić, iż na przewoźniku lotniczym ciążył w przedmiotowym przypadku obowiązek wypłaty każdej ze stron skarżących odszkodowania w kwocie €400. Z akt sprawy wynika, że przewoźnik nie wypłacił tej kwoty żadnej ze stron skarżących. Mając to na uwadze, Prezes Urzędu stwierdził naruszenie przez przewoźnika art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Organ przywołał art. 14 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 261/2004. Wskazał, że z całokształtu akt sprawy wynika, iż pasażerowie mieli zapewniony dostęp do stosownej informacji. Mając powyższe na uwadze Prezes Urzędu stwierdził brak naruszenia art. 14 ust. 2 rozporządzenia względem którejkolwiek ze stron skarżących.

Prezes podniósł też, że stosownie do art. 209b ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo lotnicze i Załącznika nr 2 do tej ustawy, kto działa z naruszeniem obowiązków lub warunków wynikających z przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 4800 zł. Wykaz naruszeń obowiązków lub warunków, o których mowa w ust. 1 oraz wysokość kar pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 2 do ustawy -Prawo lotnicze. Zgodnie z pkt 1.5 załącznika nr 2 do ustawy, za naruszenie obowiązku, o którym mowa w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Prezes tut. Urzędu nakłada karę w wysokości od 1.000 do 2.500 PLN. Zgodnie z art. 16 ust. 3 rozporządzenia, ustanowione przez Państwa Członkowskie sankcje za naruszenia niniejszego rozporządzenia powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Mając na uwadze, iż przewoźnik lotniczy zaniedbał obowiązku wypłaty na rzecz każdej ze stron skarżących odszkodowania, zasadnym jest nałożenie na niego kary pieniężnej. W ocenie Prezesa tut. Urzędu kara w wysokości 1.000 za każdy stwierdzony przypadek naruszenia obowiązków wynikających z rozporządzenia 261/2004/WE, którego beneficjentem był dany pasażer spełnia przesłanki, o których mowa w art. 16 ust. 3 rozporządzenia 261/2004/WE, tj. kara w łącznej wysokości 5 000 zł będzie adekwatna do zakresu naruszenia wspólnotowego, a na przyszłość powodować będzie, iż przewoźnik nie będzie dopuszczał się podobnych naruszeń.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe rozstrzygniecie wniósł przewoźnik E. sp. z o.o., podnosząc naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 7 ust. 1, art. 9, art. 77 oraz art. 80 k.p.a., a także art. 205b ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933, 951 i 1544 oraz z 2013 r. poz. 134, 628, 829 i 912) poprzez: a. oparcie przez organ rozstrzygnięcia sprawy o niepełny materiał dowodowy; b. błędne założenie, iż w przypadku niewystarczających, w jego ocenie, wyjaśnień i dowodów przedstawionych przez przewoźnika, okoliczności przedstawione przez skarżącego pasażera w skardze stanowią całość materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie, na podstawie którego organ wydaje decyzję administracyjną; c. niepodjęcie przez organ żadnych działań w celu zebrania lub uzupełnienia materiału dowodowego w celu rozstrzygnięcia wątpliwości co do stanu faktycznego, powstałych w toku postępowania; d. brak jednoznacznego wskazania E. w toku postępowania, jakie okoliczności powinny zostać udowodnione przez przewoźnika oraz czego miałyby dotyczyć jego wyjaśnienia; e. brak wezwania przewoźnika do przedstawienia dalszych dowodów i wyjaśnień na okoliczności przedstawione w wyjaśnieniach składanych w sprawie, w celu uwiarygodnienia stanowiska przewoźnika; a w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych skutkujących przyjęciem, że w przedmiotowej sprawie opóźnienie lotu nr [...] nie zostało spowodowane przez nadzwyczajne okoliczności, które zwalniały przewoźnika z obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz pasażerów przedmiotowego lotu na podstawie art. 7 Rozporządzenia. Ponadto, zarzucono naruszenie art. 5 ust. 3 Rozporządzenia poprzez błędne zastosowanie oraz nieprawidłową wykładnię i stwierdzenie, iż na przewoźniku ciążył obowiązek wypłaty odszkodowania pasażerom opóźnionego lotu, a w konsekwencji nałożenia obowiązków wypłaty tych odszkodowań oraz nałożenia na przewoźnika kar pieniężnych.

Skarżący na podstawie art. 145 1 pkt 1 lit. c i c p.p.s.a., dochodził uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzających ją decyzji wydanych cyt "w I instancji", ponadto na podstawie art. 200 p.p.s.a. wniósł o zwrot od organu kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że obowiązek nałożony na przewoźnika przepisem art. 205 ust. b Prawa lotniczego, w żaden sposób nie wyłączał powinności organu wynikających z art. 7, 9, 77, 107 k.p.a. W sprawie zaistniały dwie nadzwyczajne okoliczności zwalniające przewoźnika od odpowiedzialności za opóźniony lot. Na pierwszym odcinku rotacji wystąpiły niekorzystne warunki metrologiczne uniemożliwiające lądowanie w Pradze, ponadto inny samolot , który miał stanowić rezerwę na, miedzy innymi, rejs [...] na przedmiotowej trasie miał zderzenie z ptakiem w dniu wcześniejszym tj. [...] lipca 2012 r., a jego boroskopia została zakończona w dniu 10 lipca 2012 r. Oba zdarzenia Komisja Europejska kwalifikuje jako okoliczności nadzwyczajne.

Zdaniem skarżącego przewoźnik prawidłowo zaplanował loty, przewidując właściwą rezerwę czasową. Odwołał się do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie o sygnaturze akt cyt.: " C-459/07", w którym Trybunał wskazał kryteria do oceny, czy dana rezerwa czasowa będzie skutkowała nadmiernymi poświęceniami z punktu widzenia możliwości przedsiębiorstwa, takie jak: zasoby ludzkie, materiałowe oraz środki finansowe danego przewoźnika, a także warunki techniczne i ekonomiczne, możliwe do przyjęcia przez przewoźnika. Innymi słowy, standard racjonalnego działania należy odnieść do konkretnych sytuacji konkretnego przewoźnika. Podniósł że właściwie planował loty, odbywające się w rotacji ciągłej, która jest standardowym cyklem eksploatowania statków powietrznych w zakresie działalności gospodarczej, jaką jest przewóz lotniczy. Wobec tego należy przyjąć - odmiennie od stanowiska organu - iż opóźnienie na którymkolwiek poprzedzającym odcinku rotacji miało bezpośredni wpływ na punktualność wykonywania kolejnych lotów. Rezerwy czasowe między lotami w rotacji przedmiotowego samolotu wynosiły od 45 minut do 1 godziny i 50 minut, co przy uwzględnieniu, iż na przygotowanie samolotu do kolejnego startu potrzebne jest ok. 40 minut, stanowiło wystarczającą rezerwę. Skarżący wskazał także, iż organ z urzędu winien wiedzieć, że w lipcu, tj. w samym środku sezonu letniego, takie okresy czasowe stanowią standard. Ponadto, wyczarterowanie samolotu jest czynnością trwającą od kilku do kilkudziesięciu godzin i wymaga uzyskania odpowiedzi innych przewoźników z potwierdzeniem dostępności samolotu, podpisania umowy i uzyskania zgody do wykonania lotów na konkretnej trasie, zatem uruchamianie tej procedury przy opóźnieniu jak w niniejszej sprawie nie byłoby racjonalne, gdyż nie istniało ryzyko odwołania przedmiotowego rejsu. Przewoźnik wskazał, iż opóźnienie przekroczyło granicę pozwalającą na domaganie się odszkodowania o 20 minut, co oznacza, iż jego kalkulacja była uzasadniona.

Ponadto skarżący podkreślił, że przewidział także rezerwę materiałową w postaci samolotu [...], który miał stanowić wsparcie, ale wobec zderzenie z ptakiem nie mógł spełnić roli samolotu rezerwowego dla przedmiotowego lotu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Rzeczą Sądu, w niniejszym postępowaniu, było stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269), dokonanie kontroli zaskarżonego i poprzedzającego go aktu pod względem zgodności z prawem - prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja odpowiada przepisom prawa. Zarzuty podniesione w skardze nie są uprawnione.

Organ nie dopuścił się naruszenia zasad postępowania administracyjnego wynikających z przepisów prawa lotniczego ani kodeksu postępowania administracyjnego w szczególności – art. 7, 77, 107 k.p.a. w stopniu , który mógłby mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

I tak, w sposób oczywisty organ nie naruszył żadnej z zasad postępowania administracyjnego, wzywając przewoźnika do zajęcia w sprawie stanowiska pod rygorem, że brak jego przedstawienia skutkować będzie przyjęciem za wiążące w sprawie wskazania pasażerów. Przewoźnik stanowisko zajął, rygor nie znalazł zastosowania, ale co do zasady był dopuszczalny i wbrew zarzutom skargi nie wiązał się z brakiem wypełnienia obowiązku organu do wnikliwego ustalenia okoliczności sprawy.

Sąd podkreśla, że okoliczności sprawy są jasne i nie kwestionowane przez żadną że stron. Strony postępowania rożni tylko interpretacja zaistniałych okoliczności z punktu widzenia zastosowanych w rozstrzygnięciu przepisów prawa.

Sąd podziela stanowisko organu, że nie doszło do nadzwyczajnych okoliczności, wyłączających odpowiedzialność przewoźnika w przedmiotowym dla sprawy zakresie.

Podnoszone przez przewoźnika przesłanki warunków meteorologicznych i zderzenia z ptakiem, gdyby dotyczyły bezpośrednio przedmiotowego, opóźnionego lotu byłyby okolicznościami nadzwyczajnymi, które zwalniałyby przewoźnika z odpowiedzialności . Ale opóźnienie nie było spowodowane takimi okolicznościami, a wynikało z opóźnień w toku rotacji kolejnych lotów.

Przewoźnik powołuje się na zapewnienie w planie lotów właściwej rezerwy czasowej i to, że inny samolot miał stanowić rezerwę m.in. dla przedmiotowego rejsu, ale wobec zderzenia z ptakiem, tej roli nie mógł spełnić, zatem brak zaplecza technicznego był wynikiem nadzwyczajnych okoliczności.

Sąd stwierdza, że plan lotów zawierał pewną rezerwę czasową, która, jak się okazało, nie gwarantowała jednak braku opóźnienia. W ocenie Sądu, powinna ona przewidywać nie tylko powoływany normalny planowany przebieg lotów, ale też zawierać rezerwę na choćby niewielkie opóźnienia w czasie rotacji.

Nade wszystko przewoźnik, wbrew jego stanowisku, nie miał zapewnionej rezerwy materiałowej w postaci "zapasowego samolotu". Nie stanowił takiej rezerwy powoływany przez przewoźnika samolot, który był wykorzystywany do innych rejsów i tym samym narażony na wyeliminowanie z roli rezerwy. Brak rezerwy materiałowej był tym bardziej istotnym zaniedbaniem po stronie przewoźnika, że sam powoływał się na faktyczny brak możliwości pozyskania innego statku z uwagi na bardzo duże obciążenie innych przewoźników w tym okresie.

W ocenie Sądu przyjęcie, że w okolicznościach niniejszej sprawy zachodziły podstawy do zwolnienie przewoźnika z ww. odpowiedzialności skutkowałoby wyeliminowanie faktycznej możliwości dochodzenia odszkodowań przez pasażerów. Okoliczności, jakie zaistniały w niniejszej sprawie, mają charakter typowych dla powstania opóźnień w ruchu samolotów., a nie nadzwyczajnych, a tylko te mogą skutkować zwolnienie przewoźnika od odpowiedzialności.

Na marginesie Sąd zauważa, że powołany w skardze wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie o sygn. akt C-459/07, nie znajduje odniesienia do okoliczności sprawy, dotyczy bowiem nielegalnego wprowadzaniem towarów na obszar celny Wspólnoty.

W wyroku w sprawie o sygnaturze akt C-294/10 Trybunał wyraził pogląd, że ocena zdolności przewoźnika lotniczego do zapewnienia terminowości lotu powinna być dokonywana z troską o to, aby nie skutkowała doprowadzeniem przewoźnika lotniczego do dokonywania nadmiernych poświęceń z punktu widzenia możliwości jego przedsiębiorstwa w danym momencie.

Zdaniem Sądu, w okolicznościach sprawy przewoźnik bez nadmiernych poświęceń mógł przygotować się do uniknięcia opóźnienia lotu. Tymczasem w ogóle nie brał pod uwagę wyczarterowania innego samolotu na wypadek opóźnienia w toku rotacji, nie miał rezerwy materiałowej w racjonalnym znaczeniu, wreszcie także rezerwa czasowa okazała się iluzoryczna i nieskuteczna, skoro nie gwarantowała braku opóźnienia przy rotacji, w której pojawiło się nieszczególnie duże opóźnienie.

Kierując się powyższą argumentacją Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji w trybie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. 2012 r., poz. 270).