Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędziowie sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 września 2018 r., sygn. akt II SA/Bk 366/18 w sprawie ze skargi A. O. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia [...] kwietnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z 20 września 2018 r., sygn. akt II SA/Bk 366/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. O. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z [...] kwietnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego – budynku letniskowego na działce nr [...] w miejscowości S., obręb [...], gm. S.: 1. uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej M. O. i umorzył postępowanie administracyjne w stosunku do M. O.; 2. oddalił skargę w pozostałej części.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyli A. O. i B. O., zaskarżając go w części, tj. w pkt 2.

Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. wyrokowi Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku zarzucono naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenie przepisów:

a) art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 151 p.p.s.a. oraz art. 1 § 1 p.p.s.a. i art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. oraz w zw. z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) z powodu niewskazania w uzasadnieniu zaskarżanego tą skargą kasacyjną wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, własnego stanowiska sądu pierwszej instancji co do stanu faktycznego przyjętego przez ten sąd za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia, który warunkowałby następczo dokonywanie tak ocen prawnych przez sąd pierwszej instancji, jak i badanie prawidłowości tych ocen przez Naczelny Sąd Administracyjny w postępowaniu kasacyjnym,

b) art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 1 p.p.s.a. i art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. oraz w zw. z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) z powodu oddalenia skargi strony "w pozostałej części" mimo nieokreślenia stanu faktycznego sprawy przyjętego przez sąd za podstawę ocen prawnych sądu pierwszej instancji oraz nieustosunkowania się do zgłoszonych zarzutów przez stronę w przedstawianej temu sądowi skardze i w istocie oddalenie skargi wskutek dowolnego postrzegania związku przyczynowego odnośnie do treści rozstrzygnięć, odrębnych spraw, o sygn. akt II SA/Bk 713/17 oraz o sygn. akt II SA/Bk 366/18 i wyrażanych w nich ocen prawnych (zakotwiczanych jednak nie w obu przypadkach w stanie faktycznym spraw, lecz w przypadku sprawy II SA/Bk 713/17 w uogólnionym (ilustracyjnym) przytoczeniu powszechnie obowiązujących przepisów dotyczących rozbiórki obiektu i postępowania legalizacyjnego jako takiego), a to ze względu na powołanie się na art. 153 p.p.s.a. i to pomimo że w sprawie II SA/Bk 713/17 oceny prawne sądu dotyczyły w rzeczywistości wadliwej sytuacji procesowej (rozstrzygania w sprawie mimo śmierci strony), zaś ilustracją problemu o możliwości orzekania o rozbiórce obiektu budowlanego i wszczynaniu postępowania legalizacyjnego służyły pozostałe wywody o charakterze ogólnym, nieodnoszące się jednak do ustalonego przez sąd w tamtym postępowaniu stanu faktycznego (bo i nie było powodu do jego ustalania, skoro skarga została w całości uwzględniona z innej przyczyny (pozamerytorycznej) niż żądano tego w skardze),

c) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a oraz c p.p.s.a. z powodu nieuwzględnienia skargi mimo naruszenia prawa materialnego, o czym jest mowa niżej w pkt III ppkt 2 skargi kasacyjnej, ze względu na zastosowanie jako prawidłowego i prawidłowo stosowanego przez organ w danych okolicznościach przepisu art. 48 ust. 1 i ust. 4 Prawa budowlanego nakazującego wykonanie rozbiórki objętego postępowaniem obiektu budowlanego (sporny, zdaniem sądu, w sprawie II SA/Bk 713/17 budynek letniskowy wymagał uzyskania pozwolenia na budowę na podstawie art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego) przy uwzględnieniu takiej oto okoliczności (nie znanej stronie w postępowaniu w sprawie II SA/Bk 366/18), że decyzją z [...] czerwca 1971 r., nr [...], Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w S. (wydanej na podstawie art. 32 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo Budowlane, Dz.U, Nr 7, poz. 46), wskutek pisma Zakładów Płyt Wiórowych w S. ul. [...] (rzeczywisty inwestor budowy spornego domku letniskowego), zatwierdzono projekt domku campingowego przewidzianego do wykonania na terenie ośrodka kolonijno-wypoczynkowego Zakładu Płyt Wiórowych w S. w ramach realizacyjnego planu zagospodarowania ww. Ośrodka, zatwierdzonego decyzją Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. z [...] czerwca 1970 r., Nr [...], skutkiem czego samowoli budowlanej w przypadku tego domku letniskowego stwierdzać nie wolno.

Na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a., zaskarżonemu wyrokowi zarzucono też naruszenie prawa materialnego przez przyjęcie oceny, że w sprawie ma zastosowanie przepis art. 48 ust. 1 i ust. 4 Prawa budowlanego (ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. r. Prawo budowlane, Dz. U. z 2017 r. poz. 1332, 1529, z 2018 r. poz. 12, 317, 352 i 650) chociaż obiektywnie sporny domek letniskowy został wybudowany przez inwestora, Zakłady Płyt Wiórowych w S. ul. [...], bez samowoli budowlanej, bo na podstawie decyzji Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. z [...] czerwca 1970 r., Nr [...], po zatwierdzeniu decyzją z [...] czerwca 1971 r., nr [...] Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w S. (wydaną na podstawie art. 32 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo Budowlane, Dz. U. Nr 7, poz. 46) zgłoszonego organowi projektu domku campingowego przewidzianego do wykonania na terenie ośrodka kolonijno-wypoczynkowego Zakładu Płyt Wiórowych w S. w ramach realizacyjnego planu zagospodarowania ww. Ośrodka, domek ten był po wybudowaniu go przez ww. inwestora, zakupiony i użytkowany przez A. O. i J. O. od 1995 r., o czym zaświadcza załączony do materiałów sprawy akt notarialny.

Skarżący kasacyjnie wnieśli też o przyjęcie do materiałów sprawy załączonej fotokopii dokumentu – decyzji Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. z [...] czerwca 1971 r., nr [...], przy czym strona nie mogła wcześniej zgłosić tego wniosku, w tym na etapie rozpoznawania sprawy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, ponieważ informację o tej decyzji i treść tej decyzji pozyskała po wydaniu zaskarżanego skargą kasacyjną wyroku.

Na podstawie przywołanych zarzutów, skarżący kasacyjnie wnieśli o uchylenie w całości wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 września 2018 r., sygn. akt. II SA/Bk 366/18, w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania temu sądowi oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano m.in., że strony nie wybudowały przedmiotowego domku letniskowego, ale nabyły domek istniejący (w takim stanie, w jakim istniał w 1995 r., a nie w 1992 r.). Sporny domek letniskowy został wybudowany przez inwestora, Zakłady Płyt Wiórowych w S. ul. [...], na podstawie decyzji Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. z [...] czerwca 1970 r., Nr [...], po zatwierdzeniu decyzją z [...] czerwca 1971 r., nr [...] Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury w S. (wydaną na podstawie art. 32 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo Budowlane, Dz.U, Nr 7, poz. 46) zgłoszonego organowi projektu domku campingowego przewidzianego do wykonania na terenie ośrodka kolonijno-wypoczynkowego Zakładu Płyt Wiórowych w S. w ramach realizacyjnego planu zagospodarowania ww. Ośrodka. Takim domek został zakupiony i użytkowany przez A. O. i J. O. od 1995 r. Jak podkreślili skarżący kasacyjnie, w niniejszym postępowaniu okoliczność wydania decyzji z [...] czerwca 1971 r. nie była im znana.

Postanowieniem z 23 listopada 2018 r., sygn. akt II SA/Bk 366/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku odrzucił skargę kasacyjną B. O. z uwagi na złożenie jej po upływie ustawowego terminu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na podstawie: 1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie i 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, co oznacza, iż strona wnosząca ten środek odwoławczy, zarzucając naruszenie konkretnych przepisów prawa w określonej formie, sama wyznacza obszar kontroli kasacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny bierze zaś pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, której przesłanki zostały określone w art. 183 § 2 p.p.s.a., a która nie zachodzi w tej sprawie.

Na wstępie należy zauważyć, że art. 1 p.p.s.a. nie jest podzielony na paragrafy, natomiast art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych zawiera § 1 i 2 (omyłka autora skargi).

Chybiony jest zarzut naruszenia tych artykułów oraz art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisami sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem. Zakres takiej kontroli działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. O naruszeniu tych przepisów można mówić tylko wówczas, gdy sąd wyjdzie poza zakres przedmiotowy postępowania sądowoadministracyjnego (tzn. poza kontrolę działalności administracji publicznej, rozpoznając skargę na akt lub czynność nieobjęte jego kognicją), bądź w sprawach należących do jego właściwości uchyli się od badania legalności działalności administracji, ewentualnie zastosuje środki ustawie nieznane oraz posiłkować się przy tym będzie innym kryterium niż zgodność z prawem. Żadna z takich sytuacji w sprawie nie zaistniała. Zaskarżony wyrok został wydany po rozpatrzeniu skargi na decyzję administracyjną [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku przeprowadził zatem kontrolę aktu objętego zakresem właściwości tego sądu, stosując w tym zakresie wyłącznie kryterium zgodności z prawem. Po zbadaniu legalności działalności powyższego organu administracji publicznej sąd I instancji na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę w punkcie 2. wyroku, czyli zastosował jeden ze środków przewidzianych w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie można dopatrywać się naruszenia powołanych przepisów w tym, że sąd wydał orzeczenie o treści niezgodnej z oczekiwaniami strony.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela również zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a., ponieważ uzasadnienie wyroku zawiera wszystkie elementy jego treści nakazane art. 141 § 4 p.p.s.a. w stopniu wystarczającym do wyjaśnienia i umotywowania podjętego przez sąd I instancji rozstrzygnięcia. Zgodnie z art. 141 § 4 p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Przepis ten można naruszyć wtedy, gdy uzasadnienie orzeczenia nie pozwala jednoznacznie ustalić przesłanek jakimi kierował się wojewódzki sąd administracyjny podejmując zaskarżone orzeczenie, a wada ta nie pozwala na kontrolę kasacyjną orzeczenia, lub brak jest uzasadnienia któregokolwiek z rozstrzygnięć sądu, albo gdy uzasadnienie obejmuje rozstrzygnięcie, którego nie ma w sentencji orzeczenia. Treść uzasadnienia powinna umożliwić zarówno stronom postępowania, jak i - w razie ewentualnej kontroli instancyjnej - Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu prześledzenie toku rozumowania sądu i poznanie racji, które stały za rozstrzygnięciem o zgodności z prawem zaskarżonego aktu. Tworzy to po stronie wojewódzkiego sądu administracyjnego obowiązek wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w taki sposób, że w razie wniesienia skargi kasacyjnej nie powinno budzić wątpliwości Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż zaskarżony wyrok został wydany po gruntownej analizie akt sprawy i że wszystkie ważne wątpliwości występujące na etapie postępowania administracyjnego zostały wyjaśnione. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku dokonał prawidłowej oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, a uzasadnienie zaskarżonego wyroku spełnia wymagania określone w art. 141 § 4 p.p.s.a. Sąd I instancji wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazując dlaczego art. 48 prawa budowlanego ma zastosowanie. Skarżąca kasacyjnie upatruje naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a w tym, że sąd pierwszej instancji nie zawarł w uzasadnieniu wyroku własnego stanowiska, co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia. Kluczowe w sprawie jest to, co trochę jednak umknęło autorowi skargi kasacyjnej, a co trafnie zaakcentował również sąd wojewódzki, że niniejsza sprawa była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku.

Wyrokiem z 19 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Bk 713/17, sąd ten uchylił poprzednią decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia [...] lipca 2017r., która utrzymywała w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatu Ziemskiego S. z [...] kwietnia 2017r., nakazującą A. i J. O., na podstawie art. 48 ust. 1 i ust.4 prawa budowlanego wykonanie rozbiórki spornego obiektu – budynku letniskowego. Wyrok ten stał się prawomocny.

Uchylenie decyzji odwoławczej w powyższej sprawie było spowodowane wyłącznie nieuwzględnieniem przez organ faktu zgonu jednego z inwestorów. Dlatego sąd nakazał organowi II instancji ustalenie adresatów nakazu rozbiórki, uznając, że w sprawach budowlanych (tu w przedmiocie legalizacji obiektu) występuje sukcesja czyli następstwo praw i obowiązków będące wynikiem następstwa praw i obowiązków cywilnych. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego ustalił, że następcami prawnymi po J. O. są jego żona (skarżąca) oraz dwaj synowie: B. i M. Uwzględniając ten fakt [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego ponownie rozpoznał odwołanie utrzymując w mocy orzeczony w pierwszej instancji nakaz rozbiórki modyfikując jedynie krąg zobowiązanych. Ponieważ w dacie orzekania przez organ odwoławczy ([...] kwietnia 2018 r.) nie miał on wiedzy o odrzuceniu spadku przez M. O., sąd I instancji prawidłowo w sprawie niniejszej uchylił zaskarżoną decyzję jedynie w zakresie dotyczącym M. O. i w tym zakresie umorzył postępowanie uznając, że organ błędnie ustalił stan faktyczny nieprawidłowo wskazując M. O. jako zobowiązanego. Jak stanowi art. 153 p.p.s.a. (skarga kasacyjna nie zawiera zarzutu naruszenia tego przepisu) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. W orzecznictwie sądowym utrwalone jest stanowisko, iż w pojęciu "ocena prawna" mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i procesowego. Wykładnia w tym sensie zmierza do wyjaśnienia istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym wypadku w związku z rozpoznawaną sprawą. Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencje oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie dla uniknięcia wadliwości w postaci np. braków w materiale dowodowym lub innych uchybień procesowych (wyrok NSA z dnia 6 lutego 2013 r., sygn. akt II GSK 2101/11, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych dostępna pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący i wywiera skutki w dwóch płaszczyznach, mianowicie ani organ administracji publicznej, ani sąd administracyjny orzekając ponownie w tej samej sprawie nie mogą pominąć oceny prawnej wyrażonej wcześniej w orzeczeniu, gdyż ocena ta wiąże je w sprawie. Jedynie w przypadku, gdy ulegnie zmianie podstawa prawna danego stosunku prawnego lub gdy zmienią się okoliczności faktyczne, będziemy mieli do czynienia z nową sprawą, do której zasada z art. 153 p.p.s.a. nie będzie miała już zastosowania (por. wyrok NSA z dnia 16 maja 2012 r., sygn. akt II GSK 550/11, CBOSA: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Oddziaływaniem art. 153 p.p.s.a. objęte jest przede wszystkim przyszłe postępowanie administracyjne w danej sprawie. Z kolei związanie samego sądu administracyjnego, w rozumieniu art. 153 p.p.s.a. oznacza, że nie może on formułować nowych ocen prawnych, które są sprzeczne z wyrażonym wcześniej poglądem, lecz zobowiązany jest do podporządkowania się mu w pełnym zakresie oraz konsekwentnego reagowania w razie stwierdzenia braku zastosowania się organu administracji publicznej do wskazań w zakresie dalszego postępowania (por. wyrok NSA z dnia 21 marca 2014 r., sygn. akt I GSK 534/12, CBOSA: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, rozpoznając skargę na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z [...] kwietnia 2018 r., nr [...], był związany oceną prawną, czyli wykładnią przepisów prawa dokonaną przez ten sąd w poprzednim wyroku z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Bk 713/17.

W przywołanym wyroku sąd zaakceptował jako zgodne z prawem prowadzenie przez organy nadzoru budowlanego postępowania na podstawie art. 48 ust. 1 prawa budowlanego. Stwierdził, że nie ulega wątpliwości, że sporny budynek letniskowy w dacie jego budowy wymagał uzyskania pozwolenia na budowę na podstawie art. 28 ust. 1 wskazanej ustawy. W sprawie nie mają zastosowania wyjątki dopuszczające budowę bez wymaganego pozwolenia na budowę lub dotyczące zgłoszenia. Zdaniem sądu inwestorzy nie dysponowali stosownym pozwoleniem na budowę, a znajdujące się w aktach administracyjnych sprawy prowadzonej pod sygnaturą II SA/Bk 431/17 zgłoszenie robót budowlanych dotyczy innego obiektu oraz innego zakresu robót. Z uwagi na brak reakcji inwestorów, którzy nie złożyli wymaganych postanowieniem powiatowego inspektora nadzoru budowlanego z [...]sierpnia 2016 r. dokumentów, organ miał obowiązek zastosować art. 48 ust. 4 prawa budowlanego i orzec rozbiórkę. Jak wskazano wyżej sąd wojewódzki z urzędu uwzględnił fakt zgonu inwestora J. O. i nakazał ustalić jego następców prawnych. Zalecił, aby organ w ponownie prowadzonym postępowaniu orzekł, mając na względzie przepis art. 52 prawa budowlanego kto będzie zobowiązany do wykonania rozbiórki.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B., przy ponownym rozpoznaniu sprawy, uwzględnił powyższe wskazania co do dalszego postępowania, o czym była już mowa w niniejszym uzasadnieniu.

Podkreślić należy, że na podstawie art. 153 p.p.s.a. ocena prawna wyrażona w prawomocnym wyroku sądu wiąże każdy orzekający w tej samej sprawie sąd administracyjny, zatem również Naczelny Sąd Administracyjny przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej od kolejnego orzeczenia sądu I instancji. Z tych względów, uznając, także, że w sprawie nie doszło do naruszenia prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną. Skarga kasacyjna została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym, stosownie do art. 182 § 2 p.p.s.a. w zw. z art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 ze zm.).