drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Inne, Inne, Zobowiązano organ do rozpoznania wniosku, II SAB/Sz 141/11 - Wyrok WSA w Szczecinie z 2011-12-14, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Sz 141/11 - Wyrok WSA w Szczecinie

Data orzeczenia
2011-12-14 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-09-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Sędziowie
Danuta Strzelecka-Kuligowska
Elżbieta Makowska /przewodniczący sprawozdawca/
Maria Mysiak
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
I OSK 758/12 - Wyrok NSA z 2012-09-27
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Zobowiązano organ do rozpoznania wniosku
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 3 par. 2 pkt 8 P,p,s,a,
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 35 lub art. 36 Kpa.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art.149 par. 1 P.p.s.a. , art. 286 par. 1 P.p.s.a. , art. 286 par. 2 P.p.s.a., art. 200 P.p.s.a.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Makowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Maria Mysiak,, Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Protokolant Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 grudnia 2011r. sprawy ze skargi J. B. na bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I zobowiązuje R. W. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym do załatwienia wniosku J. B. o udostępnienie informacji publicznej z dnia 3 sierpnia 2011r. w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, II zasądza od R. W. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym na rzecz skarżącego J. B. kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

J. B. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w osobie komornika R. W.

W uzasadnieniu skargi J. B. wskazał, że pismem z dnia [...]r. zwrócił się do Komornika o udzielenie informacji publicznej, przez udostępnienie aktualnej umowy o ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z działalnością egzekucyjną Komornika. Dodał, że przesłanie przez Komornika informacji (pismo z dnia [...]r.), jedynie potwierdzającej fakt zawarcia umowy, nie niweczy stanu bezczynności organu. Skarżący wniósł o zobowiązanie Komornika do udzielenia w terminie 14 dni informacji publicznej, zgodnie z treścią wniosku z dnia [...]r. oraz wniósł o zasądzenie od Komornika zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Do skargi, J. B. dołączył odpis wniosku z dnia [...]r.,na którym widnieje data wpływu do Kancelarii Komornika- [...]r.

W odpowiedzi na skargę, udzielonej pismem z dnia [...]r. ,R. W. – Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wniósł o odrzucenie skargi, gdyż uznał, że nie jest organem podlegającym w zakresie swojej działalności sądownictwu administracyjnemu (art. 1 - art. 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym). Z ostrożności procesowej Komornik wyjaśnił, że pismem nadanym w dniu [...]r. odpowiedział na wniosek J. B., iż posiada stosowną umowę ubezpieczenia, wymaganą przepisami prawa, na dowód czego dołączył pismo z dnia [...]r., wraz z dowodem doręczenia udzielonej odpowiedzi na wniosek J. B.

Według Komornika treść umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności zawodowych komornika, nie jest informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), lecz stanowi o oświadczeniu woli stron stosunku cywilnoprawnego, które nie dotyczą sfery spraw publicznych. Gdyby nawet uznać tego rodzaju informację za podlegającą udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, przeszkodą do jej udzielenia jest fakt, iż stanowi ona tajemnicę przedsiębiorcy w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Komornik zgodził się z tym, że jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 1 ustawy o komornikach sądowych oraz art. 115 § 13 ust. 3 Kodeksu karnego, jednakże występuje on również w roli przedsiębiorcy, wykonuje bowiem czynności na własny rachunek (art. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji).

Jak zauważył, do komornika stosuje się odpowiednio przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ustawy o ubezpieczeniach społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, przepisy dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 28 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Zdaniem Komornika sfera działalności komornika sądowego wynikająca z tych ustaw, podlega kontroli organów do tego powołanych, określonych stosownymi przepisami (art. 3 i art. 6 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji).

Treść przedmiotowej umowy nie wpływa w żaden sposób na pełnienie zadań publicznych i nie jest z tymi zadaniami związana. Umowa zawiera natomiast informacje handlowe i także z tej przyczyny jej kopii nie może udostępnić. Treść przedmiotowej umowy nie ma też znaczenia dla faktycznego wykonywania zadań zawodowych przez komornika sądowego. Wynika to chociażby z odpowiedzialności solidarnej Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie komornika przy wykonywaniu czynności.

Na koniec Komornik wskazał, że fakt zawarcia umowy ubezpieczenia, badany jest z urzędu przez Prezesa Sądu Rejonowego (art. 3 ust. 3 i art. 15a ust. 1 pkt 9 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji), jednak treść (np. wysokość kwoty ubezpieczenia) nie jest przedmiotem zainteresowania Prezesa Sądu, byleby spełnione zostały kryteria określone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2003r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników (Dz. U. Nr 232, poz. 2326).

Pismem z dnia [...]r., skarżący reprezentowany przez pełnomocnika – adw. A. K., ponownie wniósł o uwzględnienie skargi i zobowiązanie Komornika do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty prawomocności wyroku i zwrotu akt oraz wniósł o zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie [...] zł, w tym opłaty sądowej, opłaty skarbowej i zastępstwa prawnego.

Odnosząc się do twierdzeń Komornika, zawartych w odpowiedzi na skargę, na temat niedopuszczalności skargi ze względów podmiotowych, skarżący podał, że właściwość sądu administracyjnego w sprawach o dostęp do informacji publicznej jest jasna i nie wynika ze stosunku podległości, ale wynika z rzeczowego charakteru sprawy.

Dodał także, że zawarcie umowy o ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem przez komornika czynności, jest publicznoprawnym obowiązkiem ustawowym organu egzekucyjnego i wynika z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji. W ocenie skarżącego żądany przedmiot stanowi informację publiczną, a zatem podmiot obowiązany jest taką informację udostępnić zgodnie z wnioskiem, albo wydać stosowną decyzję. Według skarżącego, takiego zachowania w sprawie brak - co oznacza stan bezczynności. Nie niweczy tego stanu powiadomienie wnioskodawcy o tym, że podmiot umowę posiada.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest bezczynność Komornika Sądowego w zakresie udostępnienia informacji publicznej. W związku z tym należy na wstępie wskazać, że z bezczynnością, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 8 w związku z pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) określonej dalej jako p.p.s.a. mamy do czynienia wówczas, gdy właściwy podmiot (organ) nie wydaje aktu lub nie podejmuje czynności, do wydania lub podjęcia których jest zobowiązany przepisami prawa w terminie określonym tymi przepisami.

W rozpatrywanej sprawie nie chodzi o klasyczny rodzaj bezczynności wynikający z naruszenia art. 35 lub art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego, lecz chodzi o bezczynność podmiotu posiadającego informację publiczną i zobowiązanego do jej udostępnienia na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) dalej określanej jako u.d.i.p.

Specyfika tej ustawy przejawiająca się między innymi w ograniczeniu - z mocy art. 16 ust. 2 – stosowania kodeksu postępowania administracyjnego wyłącznie do przypadków określonych w art. 16 ust.1 i stosowania odpowiedniego w odniesieniu do rozstrzygnięć podmiotów określonych w art. 17 ust.1 wyklucza zastosowanie art. 37 § 1 kpa, a w konsekwencji prowadzi do nieistnienia wymogu wniesienia zażalenia na bezczynność do organu wyższej instancji przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego (podobnie: wyrok NSA z dnia 24 maja 2006r. sygn. I OSK 601/05, LEX Nr 236545).

Treść odpowiedzi na skargę udzielonej przez R. W. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym wymaga wyjaśnienia przez Sąd tych podstawowych kwestii, które – są między stronami sporne, a przede wszystkim zakresu podmiotowo-przedmiotowego regulacji zawartej w ustawie o dostępie do informacji publicznej jak i trybu postępowania w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji.

Zgodnie z art. 16 ust.1 u.d.i.p. odmowa udostępniania informacji publicznej oraz umorzenia postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust.2 przez organy władzy publicznej następuje w drodze decyzji. W przypadku podmiotów obowiązanych do udostępniania informacji, niebędących organami władzy publicznej ustawodawca przewidział w art. 17 u.d.i.p. odpowiednie stosowanie art. 16 do rozstrzygnięć o odmowie udostępnienia informacji oraz o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji.

Z powyższego wynika, a contrario, że udzielanie informacji publicznej nie wymaga wydania decyzji, a jest czynnością materialno-techniczną. W myśl art. 7 ust. 1 u.d.i.p. udostępnianie informacji publicznej następuje w drodze ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej, lub poprzez udostępnianie na wniosek, bądź w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych, albo przez zainstalowanie w takich miejscach urządzenia umożliwiającego zapoznanie się z tą informacją (art. 10 i inne u.d.i.p).

W przypadku informacji publicznej udostępnianej na wniosek ustawa w art. 13 ust.1 u.o.i.p. nakłada na zobowiązany podmiot obowiązek udostępnienia bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2, które to zastrzeżenia nie odnoszą się do stanu faktycznego niniejszej sprawy, skoro wniosek dotyczył informacji prostej i nie wymagającej ponoszenia dodatkowych środków technicznych, dodatkowych kosztów lub przetwarzania informacji.

Skarżący wykazał, że zwrócił się do Komornika Sądowego – R. W., z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej poprzez przesłanie kopii umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkodę, która może wyniknąć w związku z działalnością egzekucyjną komornika. Wniosek ten wpłynął do Komornika w dniu [...]r. Jest poza sporem, a wynika to z dołączonego do odpowiedzi na skargę pisma z dnia [...]r. wraz z potwierdzeniem jego odbioru przez adresata –J. B. w dniu [...]r,. że Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w odpowiedzi na ten wniosek poinformował J. B., że "posiada aktualnie umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności zawodowych" (k. 6 akt sądowych).

Z powyższego wynika, że wskazany w skardze Komornik Sądowy do dnia wniesienia skargi ([...] r.) i do dnia rozpatrzenia jej przez sąd nie rozpoznał wniosku J. B., bowiem nie udostępnił żądanej informacji w sposób określony

we wniosku z dnia [...]r. ani nie wydał decyzji o odmowie jej udostępnienia w trybie art. 16 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p., jak też nie poinformował wnioskodawcy o takich przeszkodach w udostępnieniu jak: brak żądanej informacji lub brak podstaw do rozpatrzenia wniosku w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej z uwagi na to, że żądana informacja nie jest informacją publiczną, lub że komornik sądowy będący adresatem wniosku nie jest podmiotem zobowiązanym na mocy przepisów tej ustawy do udzielenia żądanej informacji.

Z bezczynnością w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej mamy bowiem do czynienia wówczas, gdy zobowiązany podmiot milczy i w ogóle nie rozpatruje wniosku o udostępnienie informacji, która ma charakter informacji publicznej, albo gdy nie wydaje decyzji, do wydania której jest zobowiązany przepisami ustawy, jak również wówczas, gdy podjęta czynność jest niepełna to znaczy zobowiązany udostępnia informację publiczną w zakresie węższym od wskazanego we wniosku o udostępnienie.

W ocenie Sądu, wywody Komornika zawarte w odpowiedzi na skargę kwestionujące charakter żądanej informacji jako informacji publicznej jak i podważające uznanie Komornika Sądowego za podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej są chybione.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych

i egzekucji (Dz. U. z 2011r. Nr 231, poz. 1376) komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Okoliczność, że wymienione w art. 2 tej ustawy czynności komornik wykonuje - jak stanowi to art. 3a – na własny rachunek, które w literaturze przedmiotu powoduje przyrównywanie statusu komornika sądowego do statusu przedsiębiorcy nie daje podstaw do uznania komornika sądowego za przedsiębiorcę ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego statusu, ani nie stanowi, że Komornik Sądowy jest wyłączony z kręgu podmiotów objętych obowiązkiem, o którym mowa wart. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Właśnie z faktu, że Komornik Sądowy działa przy Sądzie Rejonowym i spełnia w imieniu Państwa ważną funkcję jaką jest wykonywanie orzeczeń sądowych wynika z jednej strony szczególna ochrona komornika jako funkcjonariusza publicznego, a z drugiej strony jego usytuowanie w gronie podmiotów wykonujących zadania publiczne w rozumieniu art. 4 ust.1 u.d.i.p., co statuuje komornika sądowego w kręgu podmiotów zobowiązanych ustawą do udostępnienia posiadanej informacji publicznej.

Wbrew też przekonaniu wyrażonemu w odpowiedzi na skargę umowa ubezpieczenia komornika sądowego od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu obowiązków jest nie tylko cywilnoprawnym przejawem woli określonych stron tej umowy.

Zawarcie tego rodzaju umowy ubezpieczeniowej w przypadku komornika sądowego jest bowiem również obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa. Obowiązek ten, wynikający z art. 24 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji ma ściśle określone ramy (termin powstania obowiązku, minimalna kwota gwarancyjna) i jego spełnienie podlega nie tylko kontroli prezesa właściwego sądu rejonowego na podstawie art. 24 a ust. 1, ale jest sankcjonowane – w razie niespełnienia – odwołaniem komornika z zajmowanego stanowiska na podstawie art. 15a ust. 1 pkt 9 tej ustawy.

Z powyższego uregulowania wynika, że jednym z warunków wykonywania funkcji przez komornika sądowego jest posiadanie przezeń odpowiedniej umowy ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej, co nierozerwalnie wiąże się

z funkcjonowaniem komornika sądowego jako podmiotu realizującego działania publiczne. Powyższy tok rozumowania prowadzi do wniosku, że umowa ubezpieczenia której udostępnienia domagał się skarżący we wniosku z dnia [...] r. jest informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p.

Na gruncie niniejszej sprawy, skoro adresat wniosku nie dokonał prawidłowej kwalifikacji informacji, o której udostępnienie ubiegał się J. B., jak też wadliwie ocenił swoją pozycję przyjmując, że nie jest podmiotem zobowiązanym, brak jest podstaw prawnych do zajęcia przez Sąd stanowiska dalej idącego niż stwierdzenie stanu bezczynności zaskarżonego Komornika Sądowego.

Sąd administracyjny nie jest bowiem uprawniony do rozpatrywania wniosków

w zastępstwie właściwych organów.

Rzeczą Komornika Sądowego J. W. będzie zatem zlikwidowanie stanu swojej bezczynności poprzez – w zależności od poczynionych ustaleń – udostępnienie żądanej informacji w sposób i w formie wskazanych we wniosku lub odmowa jej udostępnienia w drodze decyzji, o ile Komornik stwierdzi, że wystąpiła jedna z wymienionych w art. 5 u.d.i.p. przyczyn ograniczenia prawa do informacji. Rozstrzygnięcie o odmowie udostępnienia informacji publicznej z uwagi na treść art. 22 u.d.i.p. powinno zawierać wyraźne wskazanie tajemnicy ze względu na którą następuje ograniczenie prawa do informacji.

Zdaniem Sądu, stwierdzona bezczynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym – R. W. nie ma charakteru bezczynności rażąco naruszającej prawo. Przeciwko takiej ocenie rozpoznanej bezczynności przemawia przede wszystkim problematyka prawna sprawy, która nie należy do prostych.

Z tych wszystkich względów należało orzec na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a. jak w pkt I wyroku.

Wyjaśnienia przy tym wymaga, że użyty w pkt I sentencji zwrot:

"w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku" należy rozumieć tak jak wynika to art. 286 § 1 p.p.s.a., a więc wskazany w wyroku termin do załatwienia sprawy liczy się od dnia doręczenia Komornikowi R. W. odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności przy uwzględnieniu, że w niniejszej sprawie odrębne akta administracyjne nie zostały wytworzone i nie były sądowi przedstawione, a zatem nie zachodzi konieczność liczenia omawianego terminu "od dnia doręczenia akt organowi" (art. 286 § 2 p.p.s.a.).

W przedmiocie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu prze sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt