Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Anetta Chołuj po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi G. K. na uchwałę Rady Powiatu Bolesławieckiego z dnia 26 sierpnia 2021 r. nr XXXVII/213/2021 w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego postanawia: I odrzucić skargę. II zwrócić stronie skarżącej 200 zł (dwieście złotych) tytułem uiszczonego wpisu od skargi.

Pismem z dnia 1 lutego 2023 r. G. K. (skarżąca, strona skarżąca) wniosła skargę na uchwałę Rady Powiatu Bolesławieckiego z dnia 26 sierpnia 2021 r. nr XXXVII/213/2021 w przedmiocie wyrażenia zgody na zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Zażądała stwierdzenia nieważności uchwały. Zarzuciła organowi naruszenie przepisów art. 22 ust. 1 pkt 1 i art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. 2022 r., poz. 1343 ze zm.) — dalej: u.p.t.z., co w konsekwencji zagraża jej interesom narażając ją na ryzyko powstania szkody w znacznych rozmiarach. Strona skarżąca wniosła już wcześniej (pismem z dnia 17 stycznia 2022 r.) skargę na tę samą uchwałę. Wówczas zażądała stwierdzenia nieważności uchwały oraz umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego zawartej pomiędzy P. a P. w B. sp. z o.o. z siedzibą w B. Postanowieniem z 14 kwietnia 2022 r. (sygn. akt III SA/Wr 155/22) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił skargę na podstawie art. 58 § 1 pkt 5a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2023 r., poz. 1634 ze zm.) — dalej: p.p.s.a., ze względu na brak interesu prawnego strony skarżącej.

Rozpatrując skargę z 1 lutego 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu ponownie odrzucił skargę (postanowienie z 16 czerwca 2023 r. sygn. akt III SA/Wr 73/23). Jako podstawę odrzucenia wskazał art. 58 § 1 pkt 4 i § 3 p.p.s.a., uznając, że jeżeli ta sama strona skarżąca zaskarżyła tę samą uchwałę, a swój interes prawny w ponownej skardze wywodzi z tych samych przepisów materialnych, co w poprzedniej, to w zakresie interesu prawnego Sąd już sprawę rozpatrzył i wydał orzeczenie.

Z powyższym nie zgodził się Naczelny Sad Administracyjny i postanowieniem z 21 września 2023 r. sygn. akt II GZ 330/23 uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 16 czerwca 2023 r. uznając, że w sprawie nie doszło do rozpoznania skargi ani do prawomocnego osądzenia sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje.

Skarga podlega odrzuceniu.

Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania sprawy, sąd zobligowany jest ocenić dopuszczalność wniesienia skargi. Zgodnie z art. 50 p.p.s.a., uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Ponadto prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego przysługuje podmiotowi, któremu ustawy szczególne je przyznają.

Ustawą szczególną w stosunku do p.p.s.a. jest ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. 2022 r., poz. 1526 ze zm.) — dalej: u.s.p. Zgodnie z art. 87 ust. 1 u.s.p. każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ powiatu w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.

Ustalenie czy podmiot wnoszący skargę na uchwałę organu powiatu dotyczącą sprawy z zakresu administracji publicznej jest do tego uprawniony, polega na zbadaniu wystąpienia przesłanek określonych w art. 87 ust. 1 pkt 1 u.s.p., a nie na podstawie art. 50 § 1 p.p.s.a. (por. postanowienie NSA z 4 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1563/04 Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). I tak o ile art. 50 p.p.s.a. stanowi, że uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, to przepis art. 87 u.s.p. przyznaje legitymację skargową stronie, która oprócz tego, że wykaże swój interes prawny, wykaże również, że zaskarżona uchwała wpływa na jej sferę materialnoprawną w ten sposób, że pozbawia ją pewnych uprawnień gwarantowanych przepisami prawa materialnego albo uniemożliwia ich realizację (por. wyrok NSA z 20 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1016/09, wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 817/14, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Pojęcie interesu prawnego obejmuje uprawnienia i obowiązki prawne. Akt dotyczy więc interesu prawnego konkretnej osoby wówczas, gdy rozstrzyga o prawach i obwiązkach tej osoby lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach innego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki tej osoby. W orzecznictwie ugruntował się pogląd, że tylko przepisy prawa materialnego stanowią podstawę interesu prawnego, stwarzając dla konkretnego podmiotu legitymację procesową strony (por. wyroki NSA: z 10 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1012/04, z 20 września 2006 r., sygn. akt II OSK 1828/06, z 12 maja 2011 r. sygn. akt I OSK 1043/10, z 10 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 1059/10, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Interes prawny jest indywidualny, konkretny, aktualny, sprawdzalny obiektywnie, jego istnienie znajduje potwierdzenie w okolicznościach faktycznych będących podstawą zastosowania przepisu prawa materialnego.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że z zaskarżonej uchwały wynika, iż świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego organ powierzył w trybie art. 22 ust. 1 pkt 1 u.p.t.z., zatem materialnoprawnych podstaw naruszenia interesu prawnego strony uprawniających ją do wniesienia skargi należy szukać w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Strona skarżąca podaje, że jest przedsiębiorcą uprawnionym do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób. Z tego faktu wywodzi swoje prawo do uzyskania przymiotu operatora w rozumieniu art. 4 pkt 8 u.p.t.z. Na tej podstawie, jak podaje dalej, została pozbawiona możliwości skorzystania z trybów określonych w art. 19 u.p.t.z. — szczególnie z trybu określonego w ust. 1 pkt 1 tego artykułu (w trybie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2022 r., poz. 1710 ze zm.)). Jak twierdzi strona skarżąca, organ powierzając innemu przedsiębiorcy świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na podstawie art. 19 ust. 3 u.p.t.z. (czyli w trybie wskazanym w art. 22 ust. 1 u.p.t.z.), pozbawia ją możliwości pełnienia funkcji operatora w rozumieniu art. 4 pkt 8 u.p.t.z., zatem zaskarżona uchwała wpływa na jej interes prawny.

Sąd nie podziela zdania strony skarżącej. Natomiast w pełni popiera stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wyrażone w wyroku z 9 maja 2018 r., że organizator publicznego transportu zbiorowego dokonuje wyboru operatora w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych, albo ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi, albo art. 22 ust. 1u.p.t.z. Są to zatem ustawowo przewidziane alternatywy wyboru operatora (wyrok WSA w Gliwicach z 09.05.2018 r., sygn. akt II SA/Gl 145/18, LEX).

Z powyższego wynika więc, że art. 19 w zw. z art. 22 u.p.t.z. określa tryb wyboru operatora przez organ. Na mocy tych przepisów organ będący organizatorem zbiorowego transportu publicznego może bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Zatem uchwała o wyznaczeniu innego przewoźnika niż strona skarżąca do świadczenia usług w charakterze operatora nie wpływa na prawa ani obowiązki strony skarżącej.

Zawarcie umowy z przewoźnikiem innym niż strona skarżąca może mieć wpływ na jej interes faktyczny (brak dopłat z funduszy celowych, odpływ pasażerów — część klientów strony skarżącej będzie korzystać z transportu publicznego), jednakże interesu faktycznego nie można utożsamiać z interesem prawnym (por. postanowienie NSA z dnia 25 stycznia 2022 r., sygn. akt II GSK 2707/21, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl).

Brak jest natomiast interesu prawnego po stronie strony skarżącej oraz nie doszło do jego naruszenia w wyniku podjęcia samej uchwały o wyborze operatora. Okoliczność bycia zainteresowanym zawarciem umowy nie generuje żadnych uprawnień dla skarżącej związanych z możliwością domagania się zawarcia umowy.

W myśl art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a., sąd odrzuca skargę, jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego.

Z powyższych względów Sąd stwierdził, że ze względu na brak interesu prawnego strony, skargę należy odrzucić, na podstawie art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a. w związku z art. 87 ust. 1 u.s.p.

O zwrocie uiszczonego wpisu Sąd zdecydował na podstawie art. 232 § 1 p.p.s.a. – Sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od pisma odrzuconego lub cofniętego do dnia rozpoczęcia rozprawy.