Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. L. – K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 sierpnia 2017 r., sygn. akt II SA/Gl 435/17 odmawiające wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi A. L. – K. na decyzję Wojewody Ś. z dnia [...] marca 2017 r., Nr [...] w przedmiocie zobowiązania do udostępnienia nieruchomości postanawia: 1. sprostować z urzędu oczywistą omyłkę pisarską zawartą w komparycji zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że w wersie 11 od góry w miejsce numeru decyzji "[...]" wpisać "[...]", 2. oddalić zażalenie. 6

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zaskarżonym postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2017 r. oddalił wniosek o wstrzymanie wykonania sprecyzowanej w sentencji decyzji Wojewody Ś.

Jak wynika z akt sprawy A. L. – K. wraz ze skargą wniosła o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji utrzymującej w mocy decyzję Prezydenta Miasta J. z dnia [...] stycznia 2017 r., którą zobowiązano skarżącą do udostępnienia na rzecz [...] S.A. Oddział w B., na okres 2 dni, części działki nr [...], o pow. 25 m2, w celu wykonania czynności remontowych związanych z wymianą znajdującej się tam skrzyni nN oraz przewodów. Zdaniem skarżącej urządzenia te zostały niezgodne z prawem, bez zgody ówczesnego właściciela, wybudowane na przedmiotowej działce w 1983 r., rozbudowane w latach 90-tych, a obecnie planowana jest ich modernizacja, a nie remont. Żądanie wstrzymania zaskarżonej decyzji skarżąca podniosła również w kolejnym piśmie z dnia 19 czerwca 2017 r. wskazując, iż wykonanie tej decyzji jest wyrazem zaakceptowania i zatwierdzenia przez organy administracji dotychczasowego, niezgodnego z prawem stanu rzeczy i utrwalenie go na kolejne lata.

Oddalając wniosek skarżącej o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, Sąd pierwszej instancji wskazał, że nie uprawdopodobniła ona okoliczności uzasadniających zgłoszone żądanie, w szczególności zaś nie przedstawiła rzeczowej argumentacji, jaka szkoda powstanie w przypadku wykonania decyzji i w czym upatruje nieodwracalność jej skutków. Uzasadnienie wniosku zostało sprowadzone do zakwestionowania legalności posadowienia urządzeń przesyłowych, a także legalności zaskarżonej decyzji. Strona nie przedstawia argumentów potwierdzających, że wykonanie zaskarżonej decyzji, tzn. wejście na jej nieruchomość na okres 2 dni może wypełnić przesłanki z art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369), dalej P.p.s.a.

Zażalenie na to postanowienie wniosła A. L. – K., postulując jego uchylenie, rozpoznanie wniesionej skargi, zasądzenie od organu na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, zasądzenie od [...] S.A. Oddział w B. kosztów zastępstwa prawnego i pomocy prawnej oraz nieobciążanie skarżącej kosztami zastępstwa prawnego firmy [...].

W obszernym jego uzasadnieniu skarżąca podniosła szereg zarzutów w odniesieniu do dotychczas toczącego się postępowania administracyjnego, kwestionując przede wszystkim wydane w sprawie decyzje administracyjne i legalność posadowienia na jej działce urządzeń elektrycznych.

W odpowiedzi nań [...] S.A. Oddział w B. wniosła o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a., przesłankami postanowienia o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności są: niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków wywołanych jego realizacją.

Instytucja wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji powołana została w celu tymczasowej ochrony przed negatywnymi i nieodwracalnymi skutkami, jakie mogłaby dla strony wywołać taka decyzja, zanim zostanie zbadana przez sąd administracyjny pod kątem legalności. Odnosi się ona do sytuacji szczególnego i wyjątkowego zagrożenia, która wymaga zastosowania specjalnego rodzaju ochrony strony postępowania. Ciężar dowodu w zakresie wykazania powyższych okoliczności, stanowiących podstawę do wstrzymania wykonania zaskarżanej decyzji, spoczywa w zasadzie w całości na wnioskodawcy i sprowadza się do przedstawienia konkretnych zdarzeń, które mogłyby uprawdopodobnić, że wykonanie zaskarżonego aktu faktycznie spowoduje powstanie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub powstanie trudnych do odwrócenia skutków. Złożenie wniosku nie oznacza automatyzmu w blokowaniu realizacji praw i obowiązków wynikających z ostatecznej decyzji administracyjnej. Obowiązek strony w tym zakresie sprowadza się do przedstawienia konkretnych zdarzeń, które mogłyby uprawdopodobnić, że wykonanie decyzji faktycznie wypełnia te przesłanki. Przepis art. 61 § 3 P.p.s.a. zobowiązuje stronę do ich wskazania i uprawdopodobnienia, nie wymagając ich udowodnienia, przy czym uprawdopodobnienie nie może ograniczać się do samych twierdzeń strony. Sąd musi opierać się na materiale dowodowym pozwalającym zająć stanowisko w tej materii, czyli dokonać oceny zasadności żądania (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2010 r., sygn. akt II OZ 443/10, publ. CBOSA). Badanie, czy grożąca szkoda jest znaczna, możliwe jest wyłącznie na podstawie analizy okoliczności konkretnej sprawy i można o niej mówić wówczas, gdy rozmiary szkody wywołane wykonaniem zaskarżonego aktu są większe niż zwykle w przypadku aktu tego rodzaju. Trudne do odwrócenia skutki to takie skutki wykonania zaskarżonej decyzji, które wprawdzie można odwrócić, ale przy podjęciu nadmiernego w danych warunkach wysiłku, albo w ogóle nieodwracalne. Dlatego zawarta we wniosku argumentacja winna być poparta faktami i ewentualnie odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu. Ogólnikowe twierdzenia strony, pozbawione szerszej motywacji, nie mogą stanowić podstawy do jego uwzględnienia. Rozpoznanie wniosku powinno uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy mające wpływ na ocenę wystąpienia przesłanek wstrzymania wykonania decyzji, nie zwalnia to jednak strony z obowiązku wykazania, że zastosowanie instytucji ochrony tymczasowej jest w stosunku do niej zasadne (p. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2015 r., sygn. akt I OZ 1290/15, publ. CBOSA).

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że kwestionowane obecnie stanowisko Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe, bowiem w niniejszej sprawie nie doszło do uprawdopodobnienia okoliczności, które skutkowałyby zaistnieniem przesłanki ochrony tymczasowej określonej w art. 61 § 3 P.p.s.a.

Wypada też dodać, że stosownie do art. 124b ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147), który to przepis był podstawą wydania decyzji zobowiązującej skarżącą do udostępnienia części działki, Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji zobowiązuje właściciela, użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości do udostępnienia nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń, nienależących do części składowych nieruchomości, służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów, urządzeń i obiektów, jeżeli właściciel, użytkownik wieczysty lub osoba, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości nie wyraża na to zgody. Decyzja o zobowiązaniu do udostępniania nieruchomości może być także wydana w celu zapewnienia dojazdu umożliwiającego wykonanie czynności. Przepis art. 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi zaś, że w sprawach, o których mowa w przepisach działu III, z wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art. 122, art. 124 ust. 1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji następuje po upływie 14 dni od dnia, w którym upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach organ, który wydał decyzję, wstrzymuje z urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie. Wyłączenia przewidziane w art. 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami są w pełni zrozumiałe, gdyż decyzje w tych sprawach są wydawane pod presją okoliczności, po to, aby uniknąć zbędnej zwłoki. Wstrzymanie wykonania takich decyzji nastąpić może na zasadach ogólnych, w wyniku złożenia wniosku o wstrzymanie ich wykonania do organu odwoławczego lub do sądu administracyjnego, pod warunkiem złożenia skargi na tę decyzję (p. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt I OZ 80/15, publ. CBOSA). Ponadto wyłączenia te należy uznać za wyraz uznania za większe dobro celów, którym służą przepisy wyłączone z działania art. 9 cytowanej ustawy, niż celu, jakiemu służy generalnie regulacja art. 9, czyli ochrony własności (por. Komentarz do art. 9 w: Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz. E. Bończak – Kucharczyk, Lex 2013).

Jak już uprzednio wskazano uprawdopodobnienie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji nie może opierać się wyłącznie na twierdzeniach strony. Zawarta we wniosku argumentacja winna być zatem poparta faktami i ewentualnie odnoszącymi się do nich dowodami, które realnie uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu, czego skarżąca nie uczyniła. Skarżąca nie uprawdopodobniła w żaden sposób, że zobowiązanie jej do udostępnienia na okres 2 dni części nieruchomości celem przeprowadzenia koniecznych prac remontowych znajdujących się tam urządzeń elektrycznych spowoduje niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub powstania trudnych do odwrócenia skutków na przedmiotowej nieruchomości. Wbrew twierdzeniom skarżącej nie będzie miało to również żadnego wpływu na kwestie prawa własności do nieruchomości, ani znajdujących się na niej urządzeń elektrycznych.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu i na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 2 sentencji postanowienia. Na podstawie art. 156 § 1 i § 2 w zw. z art. 193 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską zawartą w komparycji zaskarżonego postanowienia jak w pkt 1 sentencji niniejszego postanowienia.

Odnosząc się do zawartego w odpowiedzi na zażalenie wniosku o zasądzenie kosztów postępowania wskazać należy, że nie może on zostać uwzględniony, bowiem po myśli art. 209 P.p.s.a. o zwrocie kosztów sąd rozstrzyga w każdym orzeczeniu uwzględniającym skargę oraz w orzeczeniu, o którym mowa w art. 201, art. 203 i art. 204 P.p.s.a. Zgodnie z powyższą zasadą Naczelny Sąd Administracyjny obowiązany jest rozstrzygać o kosztach postępowania w orzeczeniu wydanym w wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej od wyroku, natomiast w niniejszej sprawie zostało rozpoznane zażalenie od postanowienia (por. też uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2008 r., sygn. I OPS 4/07 (ONSAiWSA z 2008 r., nr 2, poz. 23).

-----------------------

2