Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Łucja Franiczek, Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski, Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.), Protokolant starszy referent Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2018 r. sprawy ze skargi A. L. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do udostępnienia nieruchomości oddala skargę.

Decyzją z [...] r. nr [...] Prezydent Miasta J., wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, zobowiązał A. L. do udostępnienia na rzecz [A] S.A Oddział w B., na okres 2 dni części stanowiącej jej własność działki nr 1 tj. terenu o pow. 25 m2 obejmującego pas od bramy do stacji wraz z terenem wokół stacji, w celu wykonania czynności remontowych związanych z wymianą skrzyni nN, wymianą przewodów na izolowane od stacji do słupów na obwodzie znajdującym się poza granicami działki oraz pasa przejścia o pow. 60 m2 (długość 60 m i szer. 1 m) od stacji do słupa, gdzie znajduje się przełącznik SN w kierunku południowym w celu odłączenia i załączenia stacji na czas przeprowadzenia prac remontowych (zgodnie z załącznikiem mapowym).

Odwołanie od powyższej decyzji w ustawowo przewidzianym terminie, złożyła A. L., reprezentowana przez pełnomocnika R. H. zarzucając organowi I instancji niewyczerpujące zebranie materiału dowodowego (brak dokumentacji technicznej dotyczącej planowanego remontu), kwestionując legalność posadowienia na działce nr 1 znajdujących się na niej urządzeń energetycznych oraz zarzucając wydanie zaskarżonej decyzji w oparciu o niewłaściwą (sporządzoną w 2009r., a nie w 1983r.) mapę przedłożoną przez wnioskodawcę.

Wojewoda Śląski, decyzją z [...]r. nr [...] utrzymał w mocy kwestionowane rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu wyjaśnił, iż przedmiotem postępowania prowadzonego w trybie art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie jest badanie legalności powstania znajdujących się na nieruchomości urządzeń przesyłowych lecz ustalenie, czy spełnione zostały wskazane w tym przepisie przesłanki jej udostępnienia.

W skardze z 7 kwietnia 2017 r. A. L. podnosi zarzut naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść wydanej w przedmiotowej sprawie decyzji tj. art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 78 § 1 k.p.a. ze względu na niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy.

Skarżąca wskazuje na takie okoliczności jak:

1/ niezgodne z prawem wybudowanie na działce nr 1 odgałęzienia napowietrznej linii energetycznej wraz ze stacją TRAFO. Decyzje wydane w tej sprawie w 1981 r., oparte o nieprawdziwe dokumenty, pozbawione są mocy prawnej. Natomiast decyzja z [...] 1983 r. pozwalała [B] B. na wybudowanie na wejście na teren nieruchomości w związku z remontem linii energetycznej, podczas gdy do roku 1983 linia taka przez działkę nie biegła.

2/ brak precyzyjnego ustalenia zakresu i charakteru robót (czynności) jakie mają być dokonane. Na podstawie art. 124b u.g.n. można udostępnić nieruchomość jedynie w celu wykonania czynności związanych z konserwacją remontami oraz usuwaniem awarii, natomiast w tym przypadku chodzi o modernizację. [A], zdaniem skarżącej, "mataczy i manipuluje pojęciami", aby wykluczyć modernizację, co wymagałoby przedłożenia dokumentacji technicznej.

3/ "fałszywość" mapy stanowiącej załącznik do decyzji, na której umieszczono inne, niż jest to w rzeczywistości, elementy infrastruktury elektroprzesyłowej. Aktualnie są to: czterosłupowa stacja transformatorowa przy ul [...], słup A-owy, dwunożny z odłącznikiem w ok. połowie długości działki, dwie nogi słupa narożnego wraz z napowietrzną linią średniego napięcia. Natomiast na mapie zamieszczono wnętrzową stację transformatorową oraz podziemną linię kablową średniego napięcia.

Przyjęcie, zaakceptowanie i zatwierdzenie tej mapy jako załącznika stanowiącego integralną część kwestionowanej decyzji administracyjnej świadczy w ocenie strony skarżącej o postępowaniu niezgodnym z prawem, a tym samym wydaniem decyzji w oparciu o sfałszowany materiał dowodowy.

4/ ignorowanie kwestii odszkodowawczych, przy czym skarżącej nie chodzi tylko o ewentualne straty i szkody związane z wykonaniem zaskarżonej decyzji, lecz o odniesienie się do całokształtu zgłaszanych w tym zakresie żądań w zakresie rzeczywistych kosztów i strat poniesionych przez właściciela nieruchomości w związku z posadowieniem na niej urządzeń elektroprzesyłowych.

W oparciu o te zarzuty skarżąca wniosła o uchylenie kwestionowanej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta J. z [...] r., a

także o dopuszczenie dowodu z załączonych do skargi dokumentów i zasądzenie kosztów postępowania.

Poza tym skarżąca zażądała wstrzymania wykonania decyzji organu odwoławczego, wskazując na art. 61 § 2 p.p.s.a.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Śląski wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu swojej decyzji.

W trakcie rozprawy przeprowadzonej w dniu 9 marca 2018 r. skarżąca podtrzymała swoje stanowisko co do tego, iż przedmiotowe roboty nie stanowią remontu. Ponadto wskazała na wadliwe określenie w decyzji powierzchni zajętego terenu (zbyt małą).

W piśmie procesowym z 15 marca 2018 r. pełnomocnik firmy [A] wyjaśnia, że powierzchnia zajęcia działki została prawidłowo wskazana w decyzji (zgodnie z wnioskiem i zakresem robót). Odnosząc się do kwestii charakteru robót, podnosi argumenty świadczące o wykonywaniu remontu. W ich wyniku nie nastąpi zmiana gabarytów stacji, jej parametrów, ani też długość linii napowietrznej oraz jej parametry.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem prowadzonego postępowania, a w ślad za tym przedmiotem wydanej w jego wyniku decyzji była sprawa jest kwestia udostępnienia firmie [A] nieruchomości należącej do skarżącej ( działki nr 1) w celu wykonania określonych prac remontowych.

Podstawę materialnoprawną kwestionowanej decyzji stanowi przepis art. 124b ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 121, dalej: u.g.n.).

Stosownie do art. 124b ust. 1 u.g.n., starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji zobowiązuje właściciela, użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości do udostępnienia nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń, nienależących do części składowych nieruchomości, służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów, urządzeń i obiektów, jeżeli właściciel, użytkownik wieczysty lub osoba, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości nie wyraża na to zgody. Decyzja o zobowiązaniu do udostępniania nieruchomości może być także wydana w celu zapewnienia dojazdu umożliwiającego wykonanie czynności.

Decyzja ograniczająca uprawnienia właściciela nieruchomości w sposób opisany w dyspozycji tego przepisu może zostać wydana po spełnieniu następujących warunków: po pierwsze – udostępnienie nieruchomości następuje w celu wykonania czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii m.in. określonych urządzeń przesyłowych, w tym energetycznych; po drugie – właściciel nieruchomości nie wyraża na to zgody.

Co do drugiego z tych warunków nie budzi wątpliwości, iż skarżąca konsekwentnie nie wyraża zgody na przeprowadzenie prac dotyczących urządzeń energetycznych znajdujących się na jej działce. Wyraz temu dała już na początku postępowania w piśmie z dnia 10 września 2016 r., kierowanym do [A] SA, zwracając się o niepodejmowanie żadnych robót do czasu wyjaśnienia kwestii spornych. Kwestia sporną, w jej ocenie, jest problem legalności (nielegalności) usytuowania urządzeń elektroprzesyłowych na działce nr 1. Problem ten do tej pory nie doczekała się wyjaśnienia wedle jej oceny, o czym świadczy m.in. treść skargi.

Zdaniem Sądu spełniony został także pierwszy ze wskazanych warunków, skoro przedmiotem wniosku o udostępnienie nieruchomości było wykonanie czynności związanych z "modernizacją i remontem" urządzeń elektroenergetycznych, w tym wymianę rozdzielnika niskiego napięcia w stacji transformatorowej oraz dojazdu umożliwiającego wykonanie tych czynności (wniosek z 13 września 2016 r., k. 30 akt sprawy administracyjnej). W piśmie z 21 listopada 2016 r. [A] precyzuje ten wniosek, stwierdzając, że prace remontowe polegać będą na wymianie skrzyni nN, wymianie przewodów na izolowane od stacji do słupów na obwodzie znajdujących się poza granicami działki (k. 45). Tak też (jak w tym ostatnim piśmie) planowane roboty zostały określone w decyzji Prezydenta Miasta J. z [...] r.

Nie ma wystarczających powodów, aby podzielić stanowisko organu I instancji, a w ślad za tym i stanowiska organu odwoławczego, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z remontem w rozumieniu art. art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2017r., poz. 1332, dalej: pr. bud.). Trzeba w tym miejscu zauważyć, że w przypadku administracyjnego udostępnienia nieruchomości problem kwalifikacji zamierzonych robót ma zasadnicze znaczenie dla wyboru podstawy prawnej, a także trybu postępowania oraz warunków jakie muszą zostać spełnione dla uzyskania pozytywnej decyzji. Najkrócej rzecz ujmując, jeśli przedsiębiorstwo ma zamiar prowadzić budowę, to obowiązuje tryb wskazany w art. 124 u.g.n. (zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń itd.). Natomiast jeśli mają to być roboty wykonywane na istniejących już urządzeniach (obiektach), polegające na wykonywaniu czynności związanych z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii, to zastosowanie znajduje tryb wskazany w art. 124b u.g.n. (łagodniejszy dla przedsiębiorcy, nie wymagający w szczególności wykazania zgodności robót z planem miejscowym bądź decyzja o warunkach zabudowy). Odnoszą te uwagi do przypadku, z jakim mamy do czynienia, pytanie jest takie: czy planowane roboty stanowią remont czy też budowę. W ocenie Sądu próba zakwalifikowania ich jako modernizacji nie znajduje uzasadnienia w kontekście przepisów pr. bud. Może to mieć znaczenie z punktu widzenia prawa podatkowego, gdzie modernizację wiąże się a takimi robotami, które podnoszą wartość środka trwałego. Budowa, w myśl art. 3 pkt. 6 pr. bud., to wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (art. 3 pkt. 8 pr. bud.). Zasadnicze parametry tych urządzeń, co jest istotne, nie ulegną zmianie. Wymiana skrzyni nN oraz wymiana przewodów na izolowane, nie stanowi budowy w przyjętym znaczeniu. Czynności te trzeba zaliczyć do robót budowlanych (art. 3 pkt. 7), mających znamiona remontu.

Wobec tego uznać trzeba za właściwy tryb postępowania przyjęty przez organy orzekając w sprawie (art. 124b u.g.n.), jak i to, że w przedmiotowej sprawie zostały spełnione warunki (przesłanki) uzasadniające wydanie decyzji ograniczającej prawo własności skarżącej w sposób i w zakresie wskazanym w decyzji.

Sąd nie podziela zarzutów podnoszonych w skardze z następujących przyczyn,

Ad. 1. W postępowaniu prowadzonym w trybie art. 124b u.g.n. organy administracji nie są uprawnione do badania kwestii legalności posadowienia określonych urządzeń na nieruchomości.

Ad. 2. Czynności (roboty) jakie [A] zamierzał przeprowadzić na działce nr 1 zostały dostatecznie jasno przez niego sprecyzowane. Jak zauważono wyżej, uzasadnione było zakwalifikowanie ich jako remontu, a tym samym zastosowanie art. 124 b u.g.n. Poza tym, powierzchnia zajęcia działki określona w decyzji, jest właściwa, wystarczająca do wykonania koniecznych robót.

Ad. 3. Sąd nie dostrzega ewentualnej "fałszywości" mapy stanowiącej załącznik do wydanej decyzji. Wbrew temu co twierdzi skarżąca, na tej mapie (s. 69 administracyjnych akt sprawy) nie została oznaczona "podziemna linia kablowa średniego napięcia", natomiast jest tam oznaczenie "linia kablowa SN". Rzeczywiście na mapie tej nie oznaczono słupa dwunożnego znajdującego się w połowie działki 1, jednakże w sentencji decyzji pierwszoinstancyjnej wyraźnie stwierdzono, iż taki słup istnieje. Na słupie tym znajduje się odłącznik SN, stąd w decyzji ustalono także prawo do zajęcia "pasa przejścia" do tego słupa ( długości 60 m i szerokości 1 m) w celu włączenia sieci na czas remontu.

Ad. 4. Roszczenia odszkodowawcze, o których mowa w skardze (dotyczące bezprawnego zajęcia i korzystania z nieruchomości na cele energetyczne) nie mogły być przedmiotem prowadzonego postępowania. Dopiero po wykonaniu przedmiotowej decyzji i braku porozumienia stron co do odszkodowania za udostępnienie nieruchomości oraz powstałe szkody będzie możliwe orzeczenie w tej sprawie w formie decyzji administracyjnej na podstawie art. 124b ust.4 u.g.n.

W tym stanie rzeczy skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.