Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska, po rozpoznaniu w dniu 29 września 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. S. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 27 czerwca 2017 r., sygn. akt II SA/Lu 612/17 o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] kwietnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia i wypłaty odszkodowania postanawia: uchylić zaskarżone zarządzenie

Zarządzeniem z 27 czerwca 2017 r. Przewodniczący Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wezwał skarżącego - A. S. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Wojewody Lubelskiego z [...] kwietnia 2017 r. o ustaleniu i wypłacie odszkodowania za nieruchomość przejętą pod drogę gminną. Powołując się na art. 220 § 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, dalej: p.p.s.a.) oraz § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) wysokość wpisu ustalono w kwocie 693 zł, zobowiązując skarżącego do jego uiszczenia w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu zarządzenia, pod rygorem odrzucenia skargi.

W zażaleniu na powyższe zarządzenie A. S. wniósł o jego zmianę poprzez zastosowanie § 1 pkt 1 ww. rozporządzenia. Podkreślił, że wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie to kwota 1155,10 zł będąca niezwiększoną o 5% kwotą odszkodowania za nieruchomość przejętą pod drogi gminne. Ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego zarządzenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 214 § 1 p.p.s.a. jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie. W świetle zaś art. 220 § 1 p.p.s.a., sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W takim przypadku przewodniczący obowiązany jest wezwać wnoszącego pismo, aby uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. Skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd (art. 220 § 3 p.p.s.a.). Przepisy art. 230 i 231 p.p.s.a. dzielą wpisy sądowe od pism wszczynających postępowanie na stałe i stosunkowe. Stosownie do art. 231 p.p.s.a. wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. W innych sprawach pobiera się wpis stały.

Wniesiona w rozpoznawanej sprawie przez A. S. skarga na decyzję Wojewody Lubelskiego jest pismem wszczynającym postępowanie sądowoadministracyjne, a więc podlega ona obowiązkowi wpisu sądowego. Przedmiot zaskarżonej decyzji orzekającej wyłącznie o ustaleniu wysokości odszkodowania z tytułu przejęcia na rzecz Gminy Lublin prawa własności nieruchomości, dotyczy należności pieniężnej, o której mowa w art. 216 i 231 p.p.s.a., a zatem należny jest wpis stosunkowy. Warunkiem jednakże koniecznym do określenia wysokości wpisu stosunkowego jest ustalenie bezpośredniego związku między aktem będącym przedmiotem skargi a należnością pieniężną, przy uwzględnieniu zakresu zaskarżenia. Przewodniczący wydając zarządzenie o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego w wysokości 693 zł, przyjął, że skarga na decyzję Wojewody Lubelskiego w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania podlega wpisowi stosunkowemu obliczonemu, biorąc pod uwagę pełną kwotę ustalonego odszkodowania, na podstawie § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zarządzenie to nie jest prawidłowe, pomija bowiem istotny element wartości sporu, który wynikał z treści skargi. Jak podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie, wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi tylko ta część należności pieniężnej, która została zakwestionowana w skardze. (por. Jagielska/Jagielski/Gołaszewski w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komantarz. pod red. R.Hausera i M.Wierzbowskiego wyd. C.H.Beck 3 wydanie, s. 814 wraz z powołanym tam orzecznictwem sądów administracyjnych)

W rozpoznawanej sprawie, pomimo braku formalnego skargi w postaci nieoznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia, skarżący nie został wezwany do określenia powyższego. Tym niemniej, częściowo zadość powyższemu obowiązkowi czyniła argumentacja skargi, w której wyraźnie zaznaczono, że (cyt.) "istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny podstaw do podwyższenia należnego skarżącemu odszkodowania stosownie do art. 18 ust. 1e specustawy".

W powyższych okolicznościach nie może być uznane za uprawnione twierdzenie, że podstawą do obliczenia należnego wpisu od skargi była pełna kwota przyznanego odszkodowania. Wydane zatem zarządzenie zobowiązujące skarżącego do uiszczenia wpisu od skargi obarczone było istotną wadliwością i podlegało uchyleniu. Ponawiając czynności wstępne Sąd I instancji zobowiązany będzie zatem ustalić wartość zaskarżenia na podstawie treści skargi, bądź też - w razie wątpliwości - wezwie skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi przez podanie wartości przedmiotu zaskarżenia, i dopiero na tej podstawie ustali należny wpis od skargi.

W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 1 i 2 w zw. z art. 198 p.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu.