Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Henryk Wach (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Jankiewicz, Sędzia WSA Małgorzata Herman, Protokolant Monika Rał, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 r. przy udziale – sprawy ze skargi ,,A.’’ Sp. z o.o. w K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie gier losowych (kary pieniężnej) oddala skargę.

Zaskarżoną tu decyzją z [...] r. nr [...] Dyrektor Izby Celnej w K. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Naczelnika Urzędu Celnego w R. z [...] r. wymierzające podmiotowi urządzającemu gry bez koncesji na automatach poza kasynem gry – spółce z o.o. "A" karę pieniężną w kwocie [...] zł powołując się przy tym na art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 2 ust. 3, art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 6 ust. 1, art. 8, art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2, art. 90, art. 91 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.).

W uzasadnieniu Dyrektor Izby Celnej w K. wyjaśnił, że Naczelnik Urzędu Celnego w R. decyzją z [...] r. wymierzył karę pieniężną, ponieważ ustalił, że spółka z o.o. "A" urządzała gry bez koncesji na urządzeniach do gier poza kasynem gry. W odwołaniu strona zarzuciła błędne ustalenie, że wpisany do zezwolenia punkt gier zlokalizowany przy ulicy [...] w K. o nazwie [...] jest innym, odrębnym lokalem niż punkt o nazwie [...] naruszenie art. 141, art. 6 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 2 w związku z art. 129 ust. 1 ustawy o grach hazardowych poprzez błędną wykładnię; naruszenie art. 32, art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o grach i zakładach wzajemnych oraz art. 3 i art. 36 ustawy o grach hazardowych poprzez błędną wykładnię; naruszenie art. 120, art. 121 § 1, art. 124, art. 187 § 1, art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa; naruszenie Dyrektywy nr 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. poprzez zastosowanie ustawy o grach hazardowych.

Dyrektor Izby Celnej w K. po rozpoznaniu odwołania przedstawił następującą ocenę prawną i faktyczną:

Według art. 8 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.), do postępowań w sprawach określonych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), chyba że ustawa stanowi inaczej.

Zgodnie z art. 13 § 1 pkt 2 lit. a ustawy Ordynacja podatkowa, organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości jest dyrektor izby celnej jako organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu celnego.

Decyzją z [...] r. Dyrektor Izby Skarbowej w K. udzielił spółce "A" zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych na terenie województwa [...], w załączniku nr 1 wskazano 115 punktów gier. Następnie decyzją z [...] r. Dyrektor Izby Skarbowej w K. zmienił wskazaną decyzję poprzez wykreślenie 16 punktów gier wpisując w ich miejsce nowe lokalizacje, pośród nich znalazł się lokal [...] w K. przy ulicy [...]. W wyniku kontroli przeprowadzonej [...] r. funkcjonariusze celni ustalili, że lokal [...] ujęty w zezwoleniu jest zamknięty, obecnie wynajmowany na cele magazynowe. Automaty do gier zostały z tego lokalu przeniesione do innego lokalu o nazwie [...] znajdującego się w tym samym budynku przy ulicy [...] w K. W czasie kontroli znajdował się tam jeden automat spółki "A" zajęty do sprawy karno-skarbowej. Podczas kontroli stwierdzono, że przy ulicy [...] znajdują się dwa odrębne lokale: [...], który został zweryfikowany [...] r. i [...] r. oraz lokal [...], nie ujęty w zezwoleniu jako punkt gier na automatach o niskich wygranych przez co nie podlegał weryfikacji. Właśnie w tym lokalu eksploatowano automat spółki - [...] posiadający poświadczenie rejestracji. Ponadto ustalono, że w czasie kontroli podnajemcą lokalu [...] był P. P., natomiast [...] r. spółka "A" zawarła umowę najmu z ówczesnym dysponentem lokalu S. R..

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry.

Według art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a tej ustawy, kasyno gry to wydzielone miejsce, w którym prowadzi się gry na automatach, na podstawie zatwierdzonego regulaminu, przy czym minimalna łączna liczba zainstalowanych automatów wynosi od 5 do 70 sztuk.

Urządzanie przez spółkę "A" gier na automatach w K. przy ulicy [...] odbywało się bez wymaganej koncesji na taką działalność, czyli poza kasynem gry. Z tych też powodów Naczelnik Urzędu Celnego w R. decyzją z [...] r. wymierzył podmiotowi urządzającemu gry bez koncesji na automatach poza kasynem – spółce z o.o. "A" karę pieniężną w kwocie [...] zł.

Według art. 2 ust. 3, 4 i 5 ustawy o grach hazardowych, grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. Wygraną rzeczową w grach na automatach jest również wygrana polegająca na możliwości przedłużania gry bez konieczności wpłaty stawki za udział w grze, a także możliwość rozpoczęcia nowej gry przez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze. Grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Ilekroć w ustawie jest mowa o ośrodkach gier - rozumie się przez to kasyno gry - jako wydzielone miejsce, w którym prowadzi się gry cylindryczne, gry w karty, gry w kości lub gry na automatach, na podstawie zatwierdzonego regulaminu, przy czym minimalna łączna liczba urządzanych gier cylindrycznych i gier w karty wynosi 4, a liczba zainstalowanych automatów wynosi od 5 do 70 sztuk (art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a).

Działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry (art. 6 ust. 1).

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 ustawy o grach hazardowych, karze pieniężnej podlega urządzający gry na automatach poza kasynem gry; wysokość kary pieniężnej wymierzanej w takim przypadku wynosi [...] zł od każdego automatu.

Funkcjonariusze Urzędu Celnego w R. przeprowadzili kontrolę w lokalu [...] w K. w trakcie której ustalili, że znajduje się tam sprawny automat do gier [...] będący własnością spółki "A", który posiadał świadectwo rejestracji wydane w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946 ze zm.).

Z tych faktów wynika, że gra na urządzeniu [...] jest grą na automatach w rozumieniu ustawy o grach hazardowych, a urządzającym gry na tym automacie jest spółka "A". Gry na tym automacie nie były urządzane w kasynie, ponieważ strona nie posiadała koncesji na prowadzenie kasyna.

Odnosząc się do zarzutów strony organ odwoławczy stwierdził, że zezwolenie z [...] r. zostało wydane na podstawie ustawy o grach i zakładach wzajemnych. Zgodnie z art. 9 pkt 3 tej ustawy, poprzez punkt gier na automatach o niskich wygranych rozumie się miejsce, w którym prowadzi się gry na automatach o niskich wygranych na podstawie zatwierdzonego regulaminu, a liczba zainstalowanych automatów nie przekracza 3 sztuk. Natomiast zgodnie z art. 30 tej ustawy, punkty gry na automatach o niskich wygranych mogą być usytuowane w lokalach gastronomicznych, handlowych lub usługowych, oddalonych co najmniej 100 m od szkół, placówek oświatowo-wychowawczych, opiekuńczych oraz ośrodków kultu religijnego.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 80, poz. 903 ze zm.), samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Natomiast według § 3 pkt 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690), przez lokal użytkowy należy rozumieć jedno pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym.

Na gruncie ustawy o grach hazardowych lokal oznacza samodzielne, wyodrębnione pomieszczenie. Wydzielenie pomieszczenia winno być trwałe, postawienie przegrody musi wskazywać, że podział nie jest chwilowy. Lokal winien być użytkowy i spełniać wymogi do prowadzenia działalności gastronomicznej, handlowej lub usługowej, w którym możliwe jest prowadzenie równocześnie działalności według przepisów ustawy o grach i zakładach wzajemnych.

Dyrektor Izby Skarbowej w K. przypomniał dalej, że [...] r. spółka "A" zgłosiła Naczelnikowi Urzędu Celnego w R. zgłoszenie rozpoczęcia działalności polegającej na prowadzeniu gier na automatach o niskich wygranych w punkcie gier o nazwie [...] w K. przy ulicy [...].

Zgodnie z art. 6a ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.), szczególnemu nadzorowi podatkowemu podlega urządzanie gier na automatach o niskich wygranych tam gdzie one się znajdują.

Według art. 6f ust. 1 i 3 tej ustawy, podmioty podejmujące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, podlegają przed rozpoczęciem jej prowadzenia urzędowemu sprawdzeniu przez pracowników szczególnego nadzoru podatkowego.

Urzędowe sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, polega na przeprowadzeniu czynności sprawdzających w celu ustalenia, czy zostały zapewnione warunki i środki do sprawnego przeprowadzania czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3.

Z kolei, zgodnie z § 48 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego (Dz. U. Nr 65, poz. 598), w celu przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podmiot jest obowiązany co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem czynności podlegających szczególnemu nadzorowi podatkowemu przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego zgłoszenie rozpoczęcia albo wznowienia działalności podlegającej szczególnemu nadzorowi podatkowemu, z zastrzeżeniem § 51 ust. 1, sporządzone w dwóch egzemplarzach według wzoru stanowiącego załącznik nr 26 do rozporządzenia. Do zgłoszenia rozpoczęcia działalności dołącza się między innymi szkic sytuacyjny, skrócony opis pomieszczeń oraz wykaz, nazwy i numerację znajdujących się w tych pomieszczeniach urządzeń.

Naczelnik Urzędu Celnego w R. po przeprowadzeniu urzędowego sprawdzenia postanowieniem z [...] r. zatwierdził przedłożone akta weryfikacyjne.

Pismem z [...] r. spółka poinformowała Dyrektora Izby Celnej w K. o zmianie zezwolenia poprzez zmianę nazwy punktu z [...] na [...].

Zmiana nazwy punktu gier powoduje konieczność skorygowania załącznika nr 1, który stanowi integralną część zezwolenia. Funkcjonariusze Urzędu Celnego w R. podczas oględzin w dniu [...] r. ustalili, że lokal jest zamknięty. Z relacji Z. S. wynikało, że lokal o nazwie [...] jest nieczynny od [...] r., ponieważ jego podnajemca P. P. wyjechał za granicę. W dniu oględzin lokal był przeznaczony na cele magazynowe. Ponadto ustalono, że w budynku przy ulicy [...] znajdują się dwa odrębne lokale: [...], w którym były użytkowane automaty strony oraz lokal handlowo-usługowy [...].

W związku z tym, decyzją z [...] r. Dyrektor Izby Celnej w K. odmówił zmiany nazwy lokalu [...], która stała się ostateczna [...] r.

Następnie Dyrektor Izby Celnej w K. powołując się na zeznania świadków przedstawił okoliczności dotyczące przeniesienia spornego automatu z jednego lokalu do innego znajdującego się w obrębie tej samej posesji – lokalu [...], który nie został zweryfikowany.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.), zezwolenia, o których mowa w art. 129 ust. 1, mogą być zmieniane, na zasadach określonych w ustawie dla zmiany koncesji i zezwoleń udzielanych podmiotom prowadzącym działalność w zakresie określonym w art. 6 ust. 1-3, przez organ właściwy do udzielenia zezwolenia w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Natomiast według ust. 2 tego artykułu, w wyniku zmiany zezwolenia nie może nastąpić zmiana miejsc urządzania gry, z wyjątkiem zmniejszenia liczby punktów gry na automatach o niskich wygranych.

Możliwa jest zmiana nazwy lokalu, w którym gry są urządzane, a to w trybie art. 253a ustawy Ordynacja podatkowa w przypadku gdy została ona wymieniona w treści zezwolenia na urządzanie gier na automatach o niskich wygranych.

Lokal Handlowo-Usługowy [...] nie jest tym samym miejscem, co lokal o nazwie [...], który został zweryfikowany jako punkt do urządzania gier na automatach o niskich wygranych przez naczelnika urzędu celnego - stwierdził dalej organ odwoławczy.

Wobec tych faktów, spółkę "A" należało uznać za osobę urządzającą gry na automacie poza kasynem gry.

Na końcu organ odwoławczy odniósł się do pozostałych zarzutów odwołania.

Decyzję tę spółka "A" zaskarżyła do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnosząc o jej uchylenie z powodu naruszenia:

- przepisów ustawy o grach hazardowych;

- przepisów ustawy o grach i zakładach wzajemnych;

- Konstytucji RP;

- dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych poprzez wydanie decyzji na podstawie przepisu, który nie obowiązuje z uwagi na niedochowanie obowiązku notyfikacji;

- przepisów ustawy Ordynacja podatkowa;

- przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323 ze zm.);

- przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych.

Strona skarżąca najpierw przedstawiła przebieg sprawy zakończonej decyzją ostateczną Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] r. odmawiającą zmiany nazwy lokalu [...] stwierdzając ostatecznie, że punkt gier na automatach o niskich wygranych o nazwie Lokal Handlowo-Usługowy [...] jest tym samym miejscem, co lokal o nazwie [...], który został zweryfikowany przez Naczelnika Urzędu Celnego w R. jako punkt gier na automatach o niskich wygranych po przeprowadzeniu urzędowego sprawdzenia postanowieniem z [...] r., a potem przedstawiła argumentację dotyczącą nieobowiązywania ustawy o grach hazardowych. W uzasadnieniu dwudziestodziewięciostronicowej skargi strona precyzyjnie wskazała, jakie przepisy prawa zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało oraz wszechstronnie swoje stanowisko uzasadniła powołując się na orzecznictwo sądowe.

Dyrektor Izby Celnej w K. wniósł o oddalenie skargi nie znajdując podstaw do zmiany swego stanowiska.

Wojewódzki sąd administracyjny wyraża następujące stanowisko w tej sprawie:

Za podstawę wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przyjął prawidłowe ustalenia stanu faktycznego dokonane w zaskarżonym tutaj rozstrzygnięciu Dyrektora Izby Celnej w K. (zob.: uchwała NSA z 15 lutego 2010 r., sygn. akt II FPS 8/09).

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Natomiast według art. 3 § 1 i 2 pkt. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej obejmuje, między innymi orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne.

Tylko zatem stwierdzenie, iż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub z innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy, może skutkować uchyleniem przez Sąd zaskarżonej decyzji (art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a, b, c tej ustawy).

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem nie można Dyrektorowi Izby Celnej w K. zarzucić naruszenia przepisów prawa krajowego i wspólnotowego.

Ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r., Nr 4, poz. 27 ze zm.) utraciła moc obowiązująca 1 stycznia 2010 r. z mocy art. 144 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.).

Według art. 8 ustawy o grach hazardowych, do postępowań w sprawach określonych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), chyba że ustawa stanowi inaczej.

Przepis końcowy art. 144 ustawy o grach hazardowych stanowi, że traci moc ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27, z późn. zm.), z wyjątkiem art. 14, art. 15b ust. 1, w zakresie dotyczącym kartonów do gry bingo pieniężne, ust. 2, 4, 4a i 5, art. 15d, art. 16 pkt 2 i 3, art. 18 ust. 1, 2, 4 i 5, art. 22 i art. 23.

Zgodnie z art. 16 pkt 2 ustawy o grach i zakładach wzajemnych, minister właściwy do spraw finansów publicznych, mając na względzie ochronę interesów uczestników gier lub zakładów oraz zapewnienie prawidłowości przebiegu takiej gry lub zakładu, określi, w drodze rozporządzenia między innymi szczegółowe warunki dopuszczenia do eksploatacji i użytkowania automatów i urządzeń do gier oraz warunki przyznania uprawnień określonym podmiotom do wprowadzenia do eksploatacji i użytkowania takich automatów lub urządzeń.

Ta regulacja prawna oznacza, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946 ze zm.) zachowało swoją moc prawną.

Z dniem 10 kwietnia 2012 r. wskazane rozporządzenie utraciło moc w części dotyczącej warunków dopuszczenia do eksploatacji i użytkowania automatów i urządzeń do gier oraz warunków przyznania uprawnień określonym podmiotom do wprowadzenia do eksploatacji i użytkowania takich automatów lub urządzeń w związku z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 marca 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków rejestracji i eksploatacji automatów i urządzeń do gier (Dz. U. z 2012 r., poz.312).

Zgodnie bowiem z art. 16 ustawy z dnia 26 maja 2011 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw, dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 15d ust. 1, art. 16 pkt 2 i 3 oraz art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27, z późn. zm.) zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 15b ust. 5, art. 17 ust. 6, art. 23d oraz art. 23e ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1, jednak nie dłużej niż przez okres 9 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Według § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie warunków urządzania gier i zakładów wzajemnych, warunkiem dopuszczenia automatu lub urządzenia do gier do eksploatacji i użytkowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest rejestracja takiego automatu lub urządzenia na podstawie badania takiego automatu lub urządzenia, o którym mowa w § 8.

Po przeprowadzeniu badania poprzedzającego rejestrację automatu jednostka badająca wydaje opinię techniczną, zawierającą dane wskazane w pkt 1 – 14.

Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia, po wydaniu przez jednostkę badającą opinii technicznej zawierającej pozytywny wynik badania automatu lub urządzenia do gier poprzedzającego ich rejestrację, na wniosek podmiotu urządzającego gry lub zakłady wzajemne, wyznaczony naczelnik urzędu celnego dokonuje rejestracji automatu lub urządzenia do gier.

Z kolei według § 10 ust. 1 tego rozporządzenia, w celu potwierdzenia rejestracji wyznaczony naczelnik urzędu celnego dokonuje na wniosku, o którym mowa w § 9 poświadczenia rejestracji, w którym wskazuje numer rejestracji automatu lub urządzenia do gier.

W rozpoznawanej sprawie spółka "A" zrejestrowała sporny automat [...] o nr [...] uzyskując świadectwo rejestracji nr [...].

W dniu [...] r. zgłosiła Naczelnikowi Urzędu Celnego w R. zgłoszenie rozpoczęcia działalności polegającej na prowadzeniu gier na automatach o niskich wygranych w punkcie gier o nazwie [...] w K. przy ulicy [...].

Zgodnie z art. 6a ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.), szczególnemu nadzorowi podatkowemu podlega urządzanie gier na automatach o niskich wygranych tam gdzie one się znajdują.

Według art. 6f ust. 1 i 3 tej ustawy, podmioty podejmujące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, podlegają przed rozpoczęciem jej prowadzenia urzędowemu sprawdzeniu przez pracowników szczególnego nadzoru podatkowego.

Urzędowe sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, polega na przeprowadzeniu czynności sprawdzających w celu ustalenia, czy zostały zapewnione warunki i środki do sprawnego przeprowadzania czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3.

Z kolei, zgodnie z § 48 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego (Dz. U. Nr 65, poz. 598), w celu przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podmiot jest obowiązany co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem czynności podlegających szczególnemu nadzorowi podatkowemu przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego zgłoszenie rozpoczęcia albo wznowienia działalności podlegającej szczególnemu nadzorowi podatkowemu, z zastrzeżeniem § 51 ust. 1, sporządzone w dwóch egzemplarzach według wzoru stanowiącego załącznik nr 26 do rozporządzenia. Do zgłoszenia rozpoczęcia działalności dołącza się między innymi szkic sytuacyjny, skrócony opis pomieszczeń oraz wykaz, nazwy i numerację znajdujących się w tych pomieszczeniach urządzeń.

Naczelnik Urzędu Celnego w R. po przeprowadzeniu urzędowego sprawdzenia postanowieniem z [...] r. zatwierdził przedłożone akta weryfikacyjne (k. 77 akt administracyjnych). Urzędowe sprawdzenie dotyczyło konkretnego punktu gier, w którym miały być prowadzone gry na automatach o niskich wygranych - lokal [...] w K. przy ulicy [...]. Należy jednak podkreślić, że w wykazie urządzeń zgłoszonych do zgłoszenia nie znalazł się wówczas automat [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...].

Następnie wnioskiem z [...] r. strona skarżąca zgłosiła wyprowadzenie z dniem [...] r. z lokalu [...] automatów do gier w związku z zawieszeniem działalności w tym punkcie gier, po czym [...] r. upoważniony przez Naczelnika Urzędu Celnego w R. funkcjonariusz celny sporządził protokół na tę okoliczność.

Kolejnym postanowieniem z [...] r. Naczelnik Urzędu Celnego w R. po przeprowadzeniu urzędowego sprawdzenia zatwierdził przedłożone akta weryfikacyjne (k. 161 akt administracyjnych). Urzędowe sprawdzenie dotyczyło punktu gier, w którym miały być prowadzone gry na automatach o niskich wygranych - lokal [...] w K. przy ulicy [...].

W wykazie urządzeń zgłoszonych do zgłoszenia znalazł się wówczas automat [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...].

Z kolejnego protokołu sporządzonego przez upoważnionego przez Naczelnika Urzędu Celnego w R. funkcjonariusza celnego z dnia [...] r. wynika, że w lokalu [...] w K. przy ulicy [...] nadal miał być eksploatowany automat [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...].

Istotne znaczenie dla tej sprawy ma pismo strony skarżącej z [...] r. nazwane informacją, kierowane do Urzędu Celnego w R. z którego wynika, że co do [...] nastąpiła zmiana właściciela lokalu, którym jest obecnie Z. S., jak również została zmieniona nazwa lokalu na [...] – Lokal [...]. Do pisma dołączono umowę najmu z [...] r. Tak wszczęte postępowanie wnioskiem strony zakończyło się decyzją Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] r. odmawiającą zmiany nazwy lokalu [...], która stała się ostateczna [...] r.

Wcześniej, postanowieniem z [...] r. Naczelnik Urzędu Celnego w R. wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w innej sprawie - określenia spółce "A" kary pieniężnej za urządzanie gier na automatach poza kasynem gry.

Przechodząc do dalszych rozważań należy zatem podkreślić, że skoro decyzją ostateczną od której strona nie wniosła skargi sądowo administracyjnej rozstrzygnięto już niedopuszczalność zmiany nazwy lokalu, to tym samym materia ta pozostaje poza zakresem przedmiotowym rozpoznawanej tutaj sprawy. To zaś oznacza, że obszerna argumentacja podniesiona w skardze w znacznej części nie dotyczy zaskarżonej tutaj decyzji ostatecznej Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] r.

W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że funkcjonariusze Urzędu Celnego w R. podczas kontroli punktu do gier na automatach o niskich wygranych mającej miejsce [...] r. ustalili, że lokal [...] ujęty w zezwoleniu jest zamknięty i obecnie wynajmowany na cele magazynowe. Automaty do gier zostały z tego lokalu przeniesione do innego o nazwie [...] znajdującego się w tym samym budynku przy ulicy [...] w K.. W czasie kontroli znajdował się tam jeden automat spółki "A" [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...].

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry.

Według art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a tej ustawy, kasyno gry to wydzielone miejsce, w którym prowadzi się gry na automatach, na podstawie zatwierdzonego regulaminu, przy czym minimalna łączna liczba zainstalowanych automatów wynosi od 5 do 70 sztuk.

W art. 2 ust. 3, 4 i 5 ustawy o grach hazardowych znajdują się definicje ustawowe:

Grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości.

Wygraną rzeczową w grach na automatach jest również wygrana polegająca na możliwości przedłużania gry bez konieczności wpłaty stawki za udział w grze, a także możliwość rozpoczęcia nowej gry przez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze.

Grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Organy administracji publicznej prawidłowo ustaliły, że na spornym automacie prowadzono gry na automatach, którymi są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. Ponadto ustaliły, że wygraną rzeczową w grach na automatach jest również wygrana polegająca na możliwości przedłużania gry bez konieczności wpłaty stawki za udział w grze, a także możliwość rozpoczęcia nowej gry przez wykorzystanie wygranej rzeczowej uzyskanej w poprzedniej grze oraz to, że grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Skoro zaś spółce "A" nie udzielono koncesji na działalność w zakresie gier na automatach, to tym samym była ona urządzającym gry na automatach poza kasynem gry tj. osobą prawną podlegającą karze pieniężnej.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 ustawy o grach hazardowych, karze pieniężnej podlega urządzający gry na automatach poza kasynem gry; wysokość kary pieniężnej wymierzanej w takim przypadku wynosi [...] zł od każdego automatu.

Wskazana kara jest sankcją bezwzględnie oznaczoną kwotowo wymierzaną przez naczelnika urzędu celnego bez względu na okoliczności stwierdzonego deliktu administracyjnego.

Stwierdzenie istnienia przesłanki odpowiedzialności administracyjnej nastąpiło w toku wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji wymierzającej karę pieniężną.

Należy wyraźnie podkreślić, że naczelnik urzędu celnego przed wszczęciem w dniu [...] r. z urzędu sprawy administracyjnej występował tutaj jako organ Służby Celnej wskazany w art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323), który z mocy art. 30 ust. 1 i 2 pkt 3 tej ustawy wykonuje kontrole w zakresie przestrzegania przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, oraz zgodność tej działalności z udzieloną koncesją lub zezwoleniem oraz zatwierdzonym regulaminem.

Według art. 32 ust. 1 pkt 7, 8, 9, 13, 15 tej ustawy, funkcjonariusze wykonujący kontrole są uprawnieni do: dokonywania oględzin; badania towarów, surowców, półproduktów i wyrobów, w tym pobrania próbek towarów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w celu ich zbadania; przeprowadzania rewizji towarów, wyrobów i środków transportu, w tym z użyciem urządzeń technicznych i psów służbowych; przeprowadzania w uzasadnionych przypadkach, w drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie, gry na automacie o niskich wygranych lub gry na innym urządzeniu; sporządzania szkiców, filmowania i fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych.

Zgodnie z art. 54 ustawy o Służbie Celnej, do kontroli, o której mowa w art. 30 ust. 2 pkt 3 (kontrola przestrzegania przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, o których mowa w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, oraz zgodność tej działalności z udzieloną koncesją lub zezwoleniem oraz zatwierdzonym regulaminem) w przypadkach, o których mowa w art. 36 ust. 1, stosuje się przepisy art. 31 ust. 1 i 3, art. 32, art. 33, art. 34 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, art. 35, art. 36 ust. 1, 4 i 5, oraz przepisy wydane na podstawie art. 51 ustawy oraz odpowiednio przepisy działu VI Ordynacji podatkowej.

Przebieg kontroli, kontrolujący - Naczelnik Urzędu Celnego w R. udokumentował w protokole z [...] r. sporządzonym zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Skoro Naczelnik Urzędu Celnego w R. w ramach kontroli przeprowadzonej na podstawie już wskazanych przepisów prawa dokonał ustaleń faktycznych co do tego, że zaistniał stan urządzania gry na automatach poza kasynem gry, to jego obowiązkiem było wszczęcie z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

Zgodnie z art. 181 ustawy Ordynacja podatkowa:

"Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe."

Według art. 290 § 1 tej ustawy, przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole. Stan faktyczny może być ponadto utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk lub na informatycznych nośnikach danych.

Sporządzony w tej sprawie protokół kontroli zawiera, między innymi: określenie przedmiotu i zakresu kontroli; określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli; opis dokonanych ustaleń faktycznych; dokumentację dotyczącą przeprowadzonych dowodów; ocenę prawną sprawy będącej przedmiotem kontroli.

Tak sporządzone dokumenty z czynności kontrolnych stanowiły dowody w postępowaniu administracyjnym, przy czym opis dokonanych ustaleń faktycznych był jednoznaczny w swej wymowie - zaistniał stan urządzania gier na automatach poza kasynem gry.

Należy przypomnieć, że dowody zebrane w postępowaniu administracyjnym nie dzielą się na korzystne dla strony i niekorzystne dla niej. W postępowaniu administracyjnym (podatkowym), które nie jest postępowaniem kontradyktoryjnym, strona nie korzysta z prawa do obrony, ponieważ ta zasada funkcjonuje jedynie w postępowaniu u karno-procesowym, ponadto w postępowaniu administracyjnym nie funkcjonuje zasada odpowiedzialności strony na zasadzie winy. Organ podatkowy nie jest również uprawniony do rozstrzygania wątpliwości na rzecz podatnika, ponieważ zgodnie z art. 122 ustawy Ordynacja podatkowa obowiązkiem organu jest dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, co oznacza, że sprawa powinna być tak wyjaśniona, aby nie było żadnych wątpliwości odnośnie jej stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Natomiast według art. 180 § 1 tej ustawy, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Najistotniejszymi dowodami w tej sprawie były materiały zgromadzone w toku postępowania kontrolnego, którego ustalenia były jednoznaczne.

Należy podkreślić, że materiały zgromadzone w toku postępowania kontrolnego są jednymi z wielu dowodów przeprowadzonych i zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym. Organy administracji nie naruszyły art. 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przez to, że skorzystały z dowodów zebranych w innym postępowaniu, ponieważ działały również w tym zakresie na podstawie przepisów prawa (art. 120) realizując przy tym obowiązek wynikający z art. 122 tej ustawy. W toku postępowania podjęto wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz jej załatwienia. Postępowanie podatkowe było prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (art. 121 § 1).

W ocenie Sądu, organy administracji prawidłowo ustaliły wszystkie okoliczności sprawy na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu, który wszechstronnie i wnikliwe oceniły z zachowaniem reguł tej oceny i z uwzględnieniem reguł procesowych.

Należy stwierdzić, że zgodnie z wolą ustawodawcy przepisy regulujące urządzanie i prowadzenie gier hazardowych zawarte w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy, przepisy ustawy o Służbie Celnej, przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej kompleksowo regulują prowadzenie działalności w omawianym zakresie, która co do zasady stanowi monopol państwa wykonywany przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, który działa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych. Urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach jest dozwolone wyłącznie na podstawie koncesji lub zezwolenia. Eksploatacja automatu jest dozwolona po jego zarejestrowaniu przez naczelnika urzędu celnego. Regulacje w tym zakresie zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 września 2011 r. w sprawie wyznaczenia naczelników urzędów celnych właściwych w sprawach rejestracji i eksploatacji automatów i urządzeń do gier oraz określenia obszarów ich właściwości miejscowej (Dz. U. Nr 221, poz. 1314), a także rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 marca 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków rejestracji i eksploatacji automatów i urządzeń do gier (Dz. U. z 2012 r., poz.312). Upoważnienia do badań technicznych automatów i urządzeń do gier udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych jednostce badającej, która spełnia ustawowe warunki. Ten minister w drodze decyzji cofa upoważnienie do badań technicznych automatów i urządzeń do gier, w przypadku gdy jednostka badająca przestanie spełniać warunki ustawowe lub odmówi przeprowadzenia badania sprawdzającego.

Z tych regulacji prawnych wynika, że szczególną rolę odgrywają tutaj organy administracji publicznej: Minister Finansów oraz naczelnik urzędu celnego będące równocześnie organami Służby Celnej.

Prawem i obowiązkiem organu administracji publicznej – naczelnika urzędu celnego sprawującego, między innymi kontrolę przestrzegania przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych jest dokonywanie oceny stosunków prawnych, zdarzeń czy stanów rzeczy danego rodzaju pod kątem skutków, jakie wywierają one w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o grach hazardowych. W szczególności naczelnik urzędu celnego ma obowiązek badania, czy automaty są eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach; czy automaty są zarejestrowane przez naczelnika urzędu celnego; czy w czasie eksploatacji zarejestrowany automat spełnia warunki określone w ustawie; czy nie zachodzi uzasadniony przypadek, że zarejestrowany automat nie spełnia warunków określonych w ustawie i podmiot eksploatujący ten automat jest obowiązany poddać automat badaniu sprawdzającemu; czy nie zachodzi uzasadniony przypadek, że podmiot eksploatujący zarejestrowany automat jest obowiązany informować pisemnie naczelnika urzędu celnego o zamiarze przemieszczenia automatu, zawieszeniu lub wycofaniu z eksploatacji automatu, zniszczeniu lub kradzieży automatu.

Trybunał Sprawiedliwości wyrokiem z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie C-213/11 orzekł:

"Artykuł 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego, ostatnio zmienionej dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r., należy interpretować w ten sposób, że przepisy krajowe tego rodzaju jak przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, które mogą powodować ograniczenie, a nawet stopniowe uniemożliwienie prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry, stanowią potencjalnie 'przepisy techniczne' w rozumieniu tego przepisu, w związku z czym ich projekt powinien zostać przekazany Komisji zgodnie z art. 8 ust. 1 akapit pierwszy wskazanej dyrektywy, w wypadku ustalenia, iż przepisy te wprowadzają warunki mogące mieć istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów. Dokonanie tego ustalenia należy do sądu krajowego."

W uzasadnieniu stwierdzono:

"Artykuł 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 stanowi: przepisy techniczne, specyfikacje techniczne i inne wymagania bądź zasady dotyczące usług, włącznie z odpowiednimi przepisami administracyjnymi, których przestrzeganie jest obowiązkowe, de iure lub de facto, w przypadku wprowadzenia do obrotu, świadczenia usługi, ustanowienia operatora usług lub stosowania (użytkowania) w państwie członkowskim lub na przeważającej jego części, jak również przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne państw członkowskich, z wyjątkiem określonych w art. 10, zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania (użytkowania) produktu lub zakazujące świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług (podejmowania działalności w charakterze usługodawcy).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 akapity pierwszy i trzeci tej dyrektywy: Z zastrzeżeniem art. 10 państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji wszelkie projekty przepisów technicznych, z wyjątkiem tych, które w pełni stanowią transpozycję normy międzynarodowej lub europejskiej, w którym to przypadku wystarczająca jest informacja dotycząca odpowiedniej normy. Przekazują Komisji także podstawę prawną konieczną do przyjęcia [powody przyjęcia] uregulowań technicznych, jeżeli nie zostały one wyraźnie ujęte w projekcie.

Do dnia [...] r. urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych normowała ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (t.j. Dz. U. 2004, nr 4, poz. 27, ze zm.) (zwana dalej ustawą o grach i zakładach wzajemnych).

Artykuł 2 ust. 2b tej ustawy stanowił: Grami na automatach o niskich wygranych są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż równowartość 15 EUR, a wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,07 EUR. Artykuł 7 ust. 1a omawianej ustawy stanowił: Urządzanie gier na automatach o niskich wygranych jest dozwolone wyłącznie w punktach gier na automatach o niskich wygranych. Artykuł 30 ustawy o grach i zakładach wzajemnych stanowił: Punkty gry na automatach o niskich wygranych mogą być usytuowane w lokalach gastronomicznych, handlowych lub usługowych, oddalonych co najmniej 100 m od szkół, placówek oświatowo-wychowawczych, opiekuńczych oraz ośrodków kultu religijnego.

Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. nr 201, poz. 1540, zwana dalej ustawą o grach hazardowych), która zastępuje ustawę o grach i zakładach wzajemnych, weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.

Artykuł 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych stanowi: Urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry.

Artykuł 129 tej ustawy przewiduje: 1. Działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych oraz gier na automatach urządzanych w salonach gier na automatach na podstawie zezwoleń udzielonych przed dniem wejścia w życie ustawy jest prowadzona, do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń, przez podmioty, których im udzielono, według przepisów dotychczasowych, o ile ustawa nie stanowi inaczej. 2. Postępowania w sprawie wydania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych oraz gier na automatach urządzanych w salonach gier na automatach, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, umarza się. 3. Przez gry na automatach o niskich wygranych rozumie się gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż 60 PLN, a wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,50 PLN.

Artykuł 135 ustawy o grach hazardowych stanowi: 1. Zezwolenia, o których mowa w art. 129 ust. 1, mogą być zmieniane, na zasadach określonych w ustawie dla zmiany koncesji i zezwoleń udzielanych podmiotom prowadzącym działalność w zakresie określonym w art. 6 ust. 1-3, przez organ właściwy do udzielenia zezwolenia w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Przepisy art. 56 i art. 57 stosuje się odpowiednio. 2. W wyniku zmiany zezwolenia nie może nastąpić zmiana miejsc urządzania gry, z wyjątkiem zmniejszenia liczby punktów gry na automatach o niskich wygranych.

Należy na wstępie przypomnieć, że Trybunał orzekł już, iż przepisy zakazujące prowadzenia gier elektrycznych, elektromechanicznych i elektronicznych w jakichkolwiek miejscach publicznych i prywatnych z wyjątkiem kasyn należy uznać za przepisy techniczne w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 (wyrok z dnia 26 października 2006 r. w sprawie C-65/05 Komisja przeciwko Grecji, Zb.Orz. s. I-10341, pkt 61).

W związku z powyższym przepis tego rodzaju jak art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gry, należy uznać za 'przepis techniczny' w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34.

Po dokonaniu tego wstępnego zastrzeżenia należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dyrektywa 98/34 ma na celu ochronę - w drodze kontroli prewencyjnej - swobody przepływu towarów, która jest jedną z podstaw Unii Europejskiej, oraz że kontrola ta jest konieczna, ponieważ przepisy techniczne objęte dyrektywą mogą stanowić przeszkody w wymianie handlowej między państwami członkowskimi, dopuszczalne jedynie pod warunkiem, iż są niezbędne dla osiągnięcia nadrzędnych celów interesu ogólnego (zob. wyroki: z dnia 30 kwietnia 1996 r. w sprawie C-194/94 CIA Security International, Rec. s. I-2201, pkt 40, 48; z dnia 8 września 2005 r. w sprawie C-303/04 Lidl Italia, Zb.Orz. s. I-7865, pkt 22; z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie C-361/10 Intercommunale Intermosane i Fédération de l'industrie et du gaz, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 10).

W tym kontekście trzeba przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału z art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 wynika, iż pojęcie 'przepis techniczny' obejmuje - poza kategorią zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego w rozumieniu art. 1 pkt 2 i 5, która nie jest przedmiotem spraw przed sądem krajowym, jako że przepisy rozpatrywane w tych sprawach dotyczą automatów do gier o niskich wygranych jako 'produktów' w rozumieniu art. 1 pkt 1 - trzy kategorie przepisów, to jest 'specyfikacje techniczne' w rozumieniu art. 1 pkt 3 dyrektywy, 'inne wymagania' zdefiniowane w art. 1 pkt 4 dyrektywy, wreszcie zakazy produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i użytkowania produktów, wskazane w art. 1 pkt 11 dyrektywy (zob. wyroki: z dnia 21 kwietnia 2005 r. w sprawie C-267/07 Lindberg, Zb.Orz. s. I-3247, pkt 54; z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie C-20/05 Schwibbert, Zb.Orz. s. I-9447, pkt 34; ww. wyrok w sprawie Intercommunale Intermosane i Fédération de l'industrie et du gaz, pkt 11).

Trzeba zaznaczyć w pierwszym rzędzie, że przepis krajowy należy do pierwszej kategorii przepisów technicznych wskazanej w art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34, to jest do 'specyfikacji technicznych', tylko jeżeli dotyczy produktu lub jego opakowania jako takich i określa w związku z tym jedną z obowiązkowych cech produktu (zob. ww. wyrok w sprawie Intercommunale Intermosane i Fédération de l'industrie et du gaz, pkt 15).

Wystarczy zaś stwierdzić, że przepisy przejściowe ustawy o grach hazardowych dotyczą zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych. Nie odnoszą się więc do automatów do gier o niskich wygranych ani do ich opakowania, nie określają zatem żadnej ich cechy.

W konsekwencji przepisy krajowe będące przedmiotem spraw przed sądem krajowym nie zawierają specyfikacji technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34.

Jak wynika z orzecznictwa Trybunału, przepisy krajowe należą do trzeciej kategorii przepisów technicznych wymienionej w art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34, obejmującej między innymi zakaz użytkowania, jeżeli ich skutek wykracza w sposób oczywisty poza samo określenie dopuszczalnych przeznaczeń produktu i nie polega jedynie na ograniczeniu sposobu jego użytkowania (zob. ww. wyrok w sprawie Lindberg, pkt 76).

Ta kategoria przepisów technicznych dotyczy bowiem w szczególności przepisów krajowych, które pozostawiają miejsce jedynie na marginalne zastosowanie produktu w stosunku do tego, którego można by rozsądnie oczekiwać (ww. wyrok w sprawie Lindberg, pkt 77).

W tej kwestii należy zaś stwierdzić, że chociaż przepisy przejściowe ustawy o grach hazardowych będące przedmiotem spraw przed sądem krajowym przewidują zakaz wydawania, przedłużania i zmiany zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych, to jednak zgodnie z art. 129 ust. 1 tej ustawy działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych prowadzona na podstawie zezwoleń udzielonych przed dniem wejścia w życie ustawy może być kontynuowana do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń przez podmioty, którym ich udzielono, według przepisów dotychczasowych.

Przepis ten pozwala więc na dalsze prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych, a zatem na dalsze użytkowanie tych automatów, po dniu wejścia w życie ustawy o grach hazardowych. Trzeba wobec tego stwierdzić, iż w tych okolicznościach przepisów przejściowych ustawy o grach hazardowych nie można uznać za przepisy krajowe pozwalające jedynie na marginalne użytkowanie automatów do gier o niskich wygranych.

Trybunał orzekł ponadto, że przepisy krajowe można uznać za 'inne wymagania' w rozumieniu art. 1 pkt 4 dyrektywy 98/34, jeżeli ustanawiają one 'warunki' determinujące w sposób istotny skład, właściwości lub sprzedaż produktu (zob. podobnie ww. wyroki: w sprawie Lindberg, pkt 72; w sprawie Intercommunale Intermosane i Fédération de l'industrie et du gaz, pkt 20).

Należy zaś stwierdzić, że przepisy przejściowe ustawy o grach hazardowych nakładają warunki mogące wpływać na sprzedaż automatów do gier o niskich wygranych. Zakaz wydawania, przedłużania i zmiany zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami może bowiem bezpośrednio wpływać na obrót tymi automatami.

W tych okolicznościach zadaniem sądu krajowego jest ustalić, czy takie zakazy, których przestrzeganie jest obowiązkowe de iure w odniesieniu do użytkowania automatów do gier o niskich wygranych, mogą wpływać w sposób istotny na właściwości lub sprzedaż tych automatów (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Lindberg, pkt 78).

Dokonując powyższych ustaleń, sąd krajowy powinien uwzględnić między innymi okoliczność, iż ograniczeniu liczby miejsc, gdzie dopuszczalne jest prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych, towarzyszy zmniejszenie ogólnej liczby kasyn gry, jak również liczby automatów, jakie mogą w nich być użytkowane.

Sąd krajowy powinien również ustalić, czy automaty do gier o niskich wygranych mogą zostać zaprogramowane lub przeprogramowane w celu wykorzystywania ich w kasynach jako automaty do gier hazardowych, co pozwoliłoby na wyższe wygrane, a więc spowodowałoby większe ryzyko uzależnienia graczy (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Lindberg, pkt 79). Mogłoby to wpłynąć w sposób istotny na właściwości tych automatów."

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach będący sądem wspólnotowym jest związany tak dokonaną wykładnią i stosowaniem prawa wspólnotowego (acquis communautaire).

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że wskazany wyrok TSUE przesądził o tym, że art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gry, należy uznać potencjalnie za przepis techniczny w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 należący do trzeciej kategorii przepisów technicznych tam wymienionej obejmującej między innymi zakaz użytkowania, jeżeli ich skutek wykracza w sposób oczywisty poza samo określenie dopuszczalnych przeznaczeń produktu i nie polega jedynie na ograniczeniu sposobu jego użytkowania.

Jednocześnie zaś TSUE stwierdził, że chociaż ta kategoria przepisów technicznych dotyczy przepisów krajowych, które pozostawiają miejsce jedynie na marginalne zastosowanie produktu w stosunku do tego, którego można by rozsądnie oczekiwać, to zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o grach hazardowych działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych prowadzona na podstawie zezwoleń udzielonych przed dniem wejścia w życie ustawy może być kontynuowana do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń przez podmioty, którym ich udzielono, według przepisów dotychczasowych. Tym samym, przepisów przejściowych ustawy o grach hazardowych nie można uznać za przepisy krajowe pozwalające jedynie na marginalne użytkowanie automatów do gier o niskich wygranych.

W ocenie sądu krajowego – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych dozwalający na urządzanie gier na automatach wyłącznie w kasynach gry nie wpływa w sposób istotny na właściwości i sprzedaż automatów do gier. Ograniczeniu liczby miejsc, gdzie dopuszczalne jest prowadzenie gier na automatach nie towarzyszy bowiem zmniejszenie ogólnej liczby kasyn gry, jak również liczby automatów, jakie mogą w nich być użytkowane.

Zgodnie z art. 7 ust. 1, ust. 1a ustawy o grach i zakładach wzajemnych, urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty oraz gier w kości dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry, a gier na automatach - w kasynach gry lub w salonach gier na automatach.

Urządzanie gier na automatach o niskich wygranych jest dozwolone wyłącznie w punktach gier na automatach o niskich wygranych.

Z tej regulacji prawnej wynika, że skoro urządzanie gier na automatach o niskich wygranych jest dozwolone wyłącznie w punktach gier na automatach o niskich wygranych, a nie w kasynach gry lub w salonach gier na automatach, to tym samym ograniczenie liczby miejsc, gdzie dopuszczalne jest prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych nie towarzyszy zmniejszenie ogólnej liczby kasyn gry, jak również liczby automatów, jakie mogą w nich być użytkowane.

Inaczej mówiąc, tylko ograniczenie gier na automatach w kasynach gry mogłoby wywołać skutki wskazane w omawianym tutaj wyroku TSUE.

Punkt gier na automatach o niskich wygranych nie jest kasynem gry, ani też salonem gier na automatach, o jakich mowa w art. art. 7 ust. 1 ustawy o grach i zakładach wzajemnych.

Mając na uwadze regulacje prawne dotyczące gier na automatach o niskich wygranych zawarte w ustawie o grach i zakładach wzajemnych oraz w ustawie o grach hazardowych można stwierdzić, że ograniczeniu liczby miejsc gdzie dopuszczalne jest prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych, a końcowo wyeliminowanie wszystkich punktów gier nie towarzyszy zmniejszenie ogólnej liczby kasyn gry, ponieważ do 1 stycznia 2010 r. urządzanie gier na automatach o niskich wygranych miało miejsce wyłącznie poza kasynami gry – w punktach gier. Tym samym, liczba kasyn gry nie była uzależniona w jakikolwiek sposób od ilości punktów gier na automatach o niskich wygranych, która była nieograniczona.

Automaty do gier o niskich wygranych mogą zostać zaprogramowane lub przeprogramowane w celu wykorzystywania ich w kasynach jako automaty do gier hazardowych, co pozwoli na ich dalsze użytkowanie. Takie zaprogramowane lub przeprogramowanie może spowodować większe ryzyko uzależnienia graczy przez co może wpłynąć w sposób istotny na właściwości tych automatów.

Uwzględniając ryzyko uzależnienia graczy, jak również inne aspekty społeczne ustawodawca krajowy postanowił, że w przewidywalnej przyszłości wszystkie gry hazardowe będą prowadzone w wydzielonych miejscach, w przypadku gier na automatach – w kasynie gry. Nowa ustawa pełniej odpowiada woli prawodawcy, niż ustawa poprzednia (zob. orzeczenie TK z 31 stycznia 1996 r., OTK ZU 1996, z. 1, poz. 2).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 3 ustawy o grach hazardowych, kasyna gry mogą być lokalizowane w miejscowościach liczących do 250 tys. mieszkańców - 1 kasyno. Na każde kolejne rozpoczęte 250 tys. mieszkańców liczbę dozwolonych kasyn gry zwiększa się o 1. Łączna liczba kasyn gry w województwie nie może być jednak wyższa niż 1 kasyno na każde pełne 650 tys. mieszkańców województwa. Kasyna gry mogą być także lokalizowane na pełnomorskich statkach pasażerskich i promach pasażerskich o polskiej przynależności, pod warunkiem że gra prowadzona jest w czasie rejsu i rozpoczyna się nie wcześniej niż po upływie 30 minut po wypłynięciu z portu i kończy się nie później niż na 30 minut przed wpłynięciem do portu przeznaczenia.

Natomiast według art. 2 ust. 3 i 5 tej ustawy, grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. Grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Skoro nowa ustawa nie określa wartości jednorazowej wygranej, jak również wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze, to tym samym nowa regulacja prawna pozwala na wyższe wygrane, a więc powoduje większe ryzyko uzależnienia graczy.

Zgodnie z art. 129 ust. 3 ustawy o grach hazardowych, przez gry na automatach o niskich wygranych rozumie się gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż 60 zł, a wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,50 zł.

Działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych oraz gier na automatach urządzanych w salonach gier na automatach na podstawie zezwoleń udzielonych przed [...] r. jest prowadzona, do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń, przez podmioty, których im udzielono, według przepisów dotychczasowych.

Po wygaśnięciu dotyczasowych zezwoleń automaty do gier o niskich wygranych mogą zostać zaprogramowane lub przeprogramowane w celu wykorzystywania ich w kasynach jako automaty do gier hazardowych, co spowoduje zmianę właściwości tych automatów.

Można zatem stwierdzić, że art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych mogący być potencjalnie przepisem technicznym w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego takim przepisem nie jest, ponieważ nie zakazuje produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania (użytkowania) produktu – automatów do gier, dla których nie określono ustawowo wartości jednorazowej wygranej, jak również wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze. Ponadto nie jest to przepis zakazujący świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług (podejmowania działalności w charakterze usługodawcy) z użyciem automatów do gier, dla których nie określono ustawowo wartości jednorazowej wygranej, jak również wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze.

Przepisy przejściowe ustawy o grach hazardowych, które mają na celu uniemożliwienie prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry mogące być potencjalnie przepisami technicznym w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego takimi przepisami nie są, ponieważ nie wprowadzają warunków mających istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów – automatów do gier.

Przepisów przejściowych ustawy o grach hazardowych nie można uznać za przepisy krajowe pozwalające jedynie na marginalne użytkowanie automatów do gier o niskich wygranych, ponieważ działalność w zakresie gier na automatach o niskich wygranych prowadzona na podstawie zezwoleń udzielonych przed dniem wejścia w życie ustawy może być kontynuowana do czasu wygaśnięcia tych zezwoleń przez podmioty, którym ich udzielono, według przepisów dotychczasowych. Natomiast po wygaśnięciu dotyczasowych zezwoleń automaty do gier o niskich wygranych mogą zostać zaprogramowane lub przeprogramowane w celu wykorzystywania ich w kasynach jako automaty do gier dla których nie określono ustawowo maksymalnej wartości jednorazowej wygranej, jak również wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze.

Ustawa z dnia 9 listopada 2009 r. o grach hazardowych w art. 1 stanowi, że określa warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach, a na końcu: "Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawę z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, ustawę z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, ustawę z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, ustawę z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, ustawę z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy, ustawę z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, ustawę z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, ustawę z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, ustawę z dnia 18 stycznia 2001 r. o wyścigach konnych, ustawę z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych, ustawę z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, ustawę z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ustawę z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, ustawę z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii, ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej."

Uzasadnienie przepisów krajowych mieści się w pojęciu interesu publicznego akceptowanego przez Trybunał Sprawiedliwości. Celem ustanowienia tych przepisów jest prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego poprzez ustanowienie warunków urządzania i zasad prowadzenia działalności w zakresie gier hazardowych. Przepisy krajowe stanowią również implementację przepisów wspólnotowych dotyczących podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwalnia się od podatku działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w odrębnej ustawie.

Do dnia 31 grudnia 2008 r. przepisów ustawy nie stosowało się do działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach oraz gier na automatach o niskich wygranych, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w odrębnej ustawie. Od dnia 1 stycznia 2009 r. działalność, o której mowa wyżej, nie jest wyłączona spod zakresu zastosowania ustawy. Powyższa zmiana jest związana z dostosowaniem przepisów ustawy do regulacji wspólnotowych, gdzie działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach jest traktowana jako działalność gospodarcza, która jest zwolniona z podatku.

Przepisy krajowe, co do zasady są adekwatne do ochrony interesu publicznego, którym jest prawidłowe funkcjonowanie wspólnego rynku w zakresie gier hazardowych.

Rozdział 10 Kary pieniężne ustawy o grach hazardowych (art. 89 – 91) reguluje materialne elementy czynów, jak i sankcje za te czyny oraz wskazuje procedurę według, której postępowanie w tych sprawach jest prowadzone przez organ administracji publicznej – naczelnika urzędu celnego.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o grach hazardowych, karze pieniężnej podlega urządzający gry hazardowe bez koncesji lub zezwolenia, bez dokonania zgłoszenia, lub bez wymaganej rejestracji automatu lub urządzenia do gry; urządzający gry na automatach poza kasynem gry. Według art. 89 ust. 2 pkt 1 i 2 tej ustawy, wysokość kary pieniężnej wymierzanej w tych przypadkach wynosi odpowiednio: 100 % przychodu uzyskanego z urządzanej gry; [...] zł od każdego automatu. Natomiast według art. 90 ust. 1 i 2 tej ustawy, kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji, naczelnik urzędu celnego, na którego obszarze działania jest urządzana gra hazardowa. Karę pieniężną uiszcza się w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Z kolei, art. 91 stanowi, że do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Odpowiednie stosowanie do kar pieniężnych, o jakich mowa w art. 89 ustawy o grach hazardowych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa oznacza, że mają tutaj również zastosowanie przepisy Rozdziału 1 Zasady ogólne, w tym art. 120 stanowiący, że organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa, która to zasada wynika z art. 7 Konstytucji RP - Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Przepisy art. 89 ustawy o grach hazardowych mają charakter wyłącznie represyjny, ponieważ zawierają wyraźnie określone materialne elementy czynów karalnych i przewidują sztywne kary za te czyny. Nie jest to jednak regulacja kompletna, precyzyjna i jednoznaczna z tego powodu, że całkowicie pomija problematykę winy, a w szczególności wyłączenie winy w przypadku wystąpienia określonych w ustawie okoliczności wyłączających winę takich jak: stan wyższej konieczności, usprawiedliwione nierozpoznanie bezprawności czynu, usprawiedliwiony błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub winę; działanie na rozkaz; nieletniość sprawcy; jego niepoczytalność.

Według art. 89 ustawy o grach hazardowych, zarówno urządzający gry hazardowe, jak i uczestnik w grze hazardowej podlegają karze niezależnie od tego, czy można im przypisać winę, ponieważ ustawa Ordynacja podatkowa nie zawiera regulacji dotyczących tej problematyki.

Nie wiadomo, czy karze pieniężnej podlega ten, kto popełnił delikt administracyjny po ukończeniu lat 17, czy też po ukończeniu lat 18, czy mają tutaj zastosowanie granice wieku wynikające z art. 1 § 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r., Nr 33, poz. 178 ze zm.) – 18 lat, 13 lat, 17 lat, 21 lat.

Ponadto należy zwrócić uwagę na to, że bez względu na to w jaki sposób zakończy się postępowanie karno skarbowe (np. umorzenie postępowania przygotowawczego, uniewinnienie) lub też kiedy w ogóle postępowanie karno skarbowe nie zostanie wszczęte z przyczyn wskazanych w art. 17 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.), która z mocy art. 113 § 1 Kodeksu karnego skarbowego ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, osoby fizyczne wskazane w art. 89 ust. 1 ustawy o grach hazardowych podlegają karze pieniężnej. Te uwagi dotyczą jednak tylko osób fizycznych.

Regulacja prawna Rozdział 10 Kary pieniężne ustawy o grach hazardowych jest w pozostałym zakresie zgodna z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Omawiana zmiana ustawodawcza nie narusza zasady prawa karnego międzyczasowego. Nowa ustawa w zakresie kary pieniężnej ma zastosowanie do stanów materialnoprawnych powstałych po 1 stycznia 2010 r.

Trybunał Konstytucyjny przyjął domniemanie stosowania ustawy nowej, które wynika z faktu, że nowa ustawa powinna pełniej odpowiadać woli prawodawcy (orzeczenie TK z 31 stycznia 1996 r., OTK ZU 1996, z. 1, poz. 2).

Ustawa nowa nie narusza zakazu retroaktywności - zakazu wstecznego działania prawa surowszego (lex severior retro non agit).

Zasada ta wynika z art. 7 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284) - Zakaz karania bez podstawy prawnej, jak również z art. 15 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz. U. z 1977 r., Nr 38, poz. 167).

W doktrynie ugruntowany jest pogląd (A. Zoll, W. Wróbel), że pojęcie "kara", o jakim mowa we wskazanych przepisach prawa międzynarodowego należy odnosić do stopnia dolegliwości wynikającego z całokształtu zastosowanych kar i środków karnych. Według ETPC, konwencyjne pojęcie "kara" ma znaczenie autonomiczne.

Omawianej tutaj kwestii dotyczą liczne orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w których zwraca się, między innymi uwagę na wymagania dotyczące przewidywalności konkretnego aktu prawnego. Prawo może spełniać warunek przewidywalności, nawet jeśli zainteresowany musi zwrócić się o poradę prawną, aby uświadomić sobie możliwe konsekwencje określonego działania (decyzja Delos i inni v. Francja z 16 września 2004 r., Izba III, skarga nr 60819/00). Państwa uprawnione są do ustalania własnej polityki karnej, której Trybunał w zasadzie nie powinien komentować. Państwa mogą również zmieniać wysokość kar za przestępstwa, zwłaszcza zaostrzać je, nie powodując w ten sposób problemu na tle postanowień konwencji. Wybór przez państwo określonego modelu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych nie jest objęty kontrolą na poziomie europejskim, pod warunkiem że wybrany system nie jest sprzeczny z zasadami konwencji (orzeczenie Achour v. Francja, Wielka Izba, § 44).

Rozdział 10 Kary pieniężne ustawy o grach hazardowych regulujący zastosowanie kar pieniężnych do przyszłych stanów materialnoprawnych powstałych po 1 stycznia 2010 r. jest zgodny z zasadą zaufania obywatela do państwa i prawa oraz z zasadą racjonalności działań ustawodawcy, wypływającymi z ustanowionej w art. 2 Konstytucji RP zasady demokratycznego państwa prawnego.

Każde nałożenie obowiązków lub ograniczenie praw powinno następować w zgodzie z zasadami poprawnej legislacji, stanowiącej element demokratycznego państwa prawa, statuowanej w art. 2 Konstytucji RP. Zasada ta – jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 lipca 2006 r., sygn. akt SK 43/04, publ. OTK-A 2006/7/89) - była już wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału (m.in. w uchwale z dnia 8 marca 1995 r., sygn. W 13/94, publ. OTK w 1995 r., t. I, poz. 21 oraz w wyrokach: z dnia 11 stycznia 2000 r., sygn. K. 7/99, publ. OTK ZU nr 1/2000, poz. 2, z dnia 21 marca 2001 r., sygn. K. 24/00, publ. OTK ZU nr 3/2001, poz. 51, z dnia 30 października 2001 r., sygn. K 33/00, publ. OTK ZU nr 7/2001, poz. 217, z dnia 9 kwietnia 2002 r. sygn. K 21/01, publ. OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 17, z dnia 24 lutego 2003 r., sygn. K 28/02, publ. OTK ZU nr 2/A/2003, poz. 13 oraz z dnia 21 lutego 2006 r., sygn. K 1/05, publ. OTK ZU nr 2/A/2006, poz. 18).

Trybunał Konstytucyjny konsekwentnie prezentuje stanowisko, że "z wyrażonej w art. 2 Konstytucji zasady państwa prawnego wynika nakaz przestrzegania przez ustawodawcę zasad poprawnej legislacji. Nakaz ten jest funkcjonalnie związany z zasadami pewności i bezpieczeństwa prawnego oraz ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Zasady te nakazują, aby przepisy prawa były formułowane w sposób precyzyjny i jasny oraz poprawny pod względem językowym. Warunek jasności oznacza obowiązek tworzenia przepisów klarownych i zrozumiałych dla ich adresatów, którzy od racjonalnego ustawodawcy mogą oczekiwać stanowienia norm prawnych niebudzących wątpliwości co do treści nakładanych obowiązków i przyznawanych praw. Związana z jasnością precyzja przepisu winna przejawiać się w konkretności nakładanych obowiązków i przyznawanych praw, tak by ich treść była oczywista i pozwalała na ich wyegzekwowanie. Z zasady określoności wynika, że każdy przepis prawny powinien być skonstruowany poprawnie z punktu widzenia językowego i logicznego - dopiero spełnienie tego warunku podstawowego pozwala na jego ocenę w aspekcie pozostałych kryteriów".

Polska jako Państwo Członkowskie jest uprawniona do ustalania własnej szeroko rozumianej polityki karnej, ponieważ wybór określonego modelu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych nie jest objęty kontrolą na poziomie europejskim, pod warunkiem że wybrany system nie jest sprzeczny z zasadami konwencji.

Skoro Rozdział 10 Kary pieniężne ustawy o grach hazardowych nie zawiera przepisów technicznym w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego, to Polska jako Państwo Członkowskie nie miała obowiązku przekazania Komisji projektu ustawy o grach hazardowych w zakresie jej Rozdziału 10. Przepisy zawarte w Rozdziale 10 ustawy o grach hazardowych, jako szeroko rozumiane przepisy karne mogły równie dobrze zostać zawarte w odrębnej ustawie, w której ustawodawca umieściłby katalog wszystkich kar administracyjnych obowiązujących w polskim porządku prawnym. Taka ustawa nie podlegałaby notyfikacji, jak i kontroli na poziomie europejskim, jeśli nie byłaby sprzeczna z zasadami konwencji.

Odnosząc się do zarzutów skargi mieszczących się w granicach przedmiotowych rozpoznawanej sprawy:

- istotne znaczenie dla tej sprawy ma decyzja Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] r. odmawiającą zmiany nazwy lokalu [...], która stała się ostateczna [...]r., od której strona skarżąca nie wniosła jednak skargi sądowo administracyjnej;

- skoro postanowieniem z [...] r. Naczelnik Urzędu Celnego w R. po przeprowadzeniu urzędowego sprawdzenia zatwierdził przedłożone akta weryfikacyjne (k. 161 akt administracyjnych) i urzędowe sprawdzenie dotyczyło konkretnego punktu gier, w którym miały być prowadzone gry na automatach o niskich wygranych - lokal [...] w K. przy ulicy [...] i w wykazie urządzeń zgłoszonych do zgłoszenia znalazł się wówczas automat [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...] oraz skoro z kolejnego protokołu sporządzonego przez upoważnionego przez Naczelnika Urzędu Celnego w R. funkcjonariusza celnego z dnia [...] r. wynika, że w lokalu [...] w K. przy ulicy [...] nadal miał być eksploatowany automat [...] o nr [...] z poświadczeniem rejestracji nr [...], to tym samym ten automat do gier o niskich wygranych nie mógł być używany w lokalu [...], który nie był punktem do gier w rozumieniu art. 7 ust. 1a ustawy o grach i zakładach wzajemnych, ponieważ do zgłoszenia rozpoczęcia działalności nie dołączono szkicu sytuacyjnego i skróconego opisu pomieszczeń dotyczących Lokalu [...], lecz szkic sytuacyjny i skrócony opis pomieszczeń oraz wykaz, nazwy i numerację znajdujących się w tych pomieszczeniach urządzeń dotyczące lokalu [...].

W rozpoznawanej sprawie doszło do zastosowania przepisów prawa krajowego, które nie są sprzeczne z konstytucyjnym porządkiem prawnym, jak również z prawem wspólnotowym.

Organ administracji publicznej nie może odmówić stosowania obowiązującego przepisu prawa korzystającego z domniemania konstytucyjności. Organ podatkowy będący organem władzy publicznej - władzy wykonawczej działa na podstawie i w granicach prawa, a to oznacza, że stosuje (podlega) Konstytucję, ustawy i rozporządzenia, ponieważ nie posiada konstytucyjnego uprawnienia sędziego, który rozporządzeń krajowych stosować nie musi. Z tych powodów organ podatkowy nie jest również uprawniony do badania zgodności prawa krajowego z przepisami prawa wspólnotowego w szczególności, że nie posiada żadnych instrumentów aby taką procedurę skutecznie uruchomić.

Należy tutaj podkreślić, że polski sędzia nie może odmówić zastosowania przepisu polskiej ustawy, nawet wtedy kiedy w jego ocenie ten przepis jest niekonstytucyjny. Tym bardziej organ administracji publicznej nie może odmówić zastosowania przepisu polskiej ustawy.

Tylko sąd krajowy ustalając, czy przepisy prawa krajowego sprzeczne są z przepisami prawa wspólnotowego może korzystać z dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie TSUE) i kierować się ustaloną w jego orzecznictwie wykładnią przepisów prawa europejskiego.

Należy założyć, iż regulacje prawne zawarte w ustawie o grach hazardowych są zgodne z prawem wspólnotowym, ponieważ według ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, to na władzy ustawodawczej, którą sprawują Sejm i Senat, a nie na władzy wykonawczej ciąży konstytucyjny obowiązek takiego stanowienia prawa, aby było ono zgodne z prawem wspólnotowym. Polskie organy podatkowe nie są uprawnione do niestosowania obowiązującego prawa krajowego, co wynika ze wskazanych już zapisów Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

W demokratycznym państwie prawnym działania wszystkich organów państwowych opierają się na prawie, które określa zarazem kompetencje tych organów i wyznacza granice ich działalności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie znajduje podstaw prawnych do nałożenia na organ administracji publicznej obowiązku nieprzestrzegania obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej prawa.

Brak jest jakichkolwiek podstaw faktycznych i normatywnych, aby w tej sprawie strona została potraktowana inaczej niż pozostałe podmioty pozostające w identycznej sytuacji prawnej i faktycznej. Odstąpienie od zastosowania w tej sprawie przepisów obowiązującej ustawy o grach hazardowych naruszałoby art. 7 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Wskazana ustawa obejmuje swoimi regulacjami wszystkie stany faktyczne, które w ocenie prawodawcy krajowego mogły wystąpić w rzeczywistości, kiedy prawo to stanowiono. Jeśli jest inaczej, to stosownych zmian w obowiązującym prawie krajowym winna dokonać władza ustawodawcza – Sejm i Senat RP.

W wyroku z dnia 25 czerwca 2012 r., I FPS 4/12 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził:

"Organy podatkowe nie mają kompetencji do badania zgodności przepisów prawa podatkowego z Konstytucją. Dokonują one jedynie wykładni przepisów prawa, które nie zostały uchylone. Nie mogą odmówić również zastosowania przepisu, którego niezgodność z Konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny, jednocześnie odraczając utratę mocy obowiązującej przepisu. Kompetencja taka nie może też być im przyznana w drodze wyroku sądu administracyjnego. Dopóki więc przepis prawa podatkowego nie utraci mocy obowiązującej, dopóty musi być stosowany przez organy podatkowe."

Należy podkreślić, że skoro żaden przepis ustawy o grach hazardowych nie przestał obowiązywać na skutek powszechnie obowiązującego i ostatecznego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, o jakim mowa w art. 190 Konstytucji RP, to cała ustawa o grach hazardowych korzysta z domniemania konstytucyjności.

Według art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Jeśli wojewódzki sąd administracyjny uchyliłby zaskarżoną decyzję ostateczną, to tak wyrażona ocena prawna o charakterze wiążącym dotyczyłaby właściwego zastosowania konkretnych przepisów i ich prawidłowej wykładni w odniesieniu do ściśle określonego rozstrzygnięcia podjętego w rozpoznawanej sprawie.

Mając na uwadze obowiązujący porządek konstytucyjny, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, jako organ władzy sądowniczej nie może nakazać organowi władzy wykonawczej – Dyrektorowi Izby Celnej w K. niestosowania obowiązujących przepisów prawa krajowego.

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania – nie stosowanie wskazanych przepisów prawa krajowego spowodowałoby, że organ administracji publicznej – Dyrektor Izby Celnej w K. nie mógłby wydać decyzji ostatecznej z powodu braku podstawy prawnej rozstrzygnięcia.

Nie można przecież w tej sprawie wydać decyzji ostatecznej bez zastosowania przepisów ustawy o grach hazardowych.

Skoro przepis art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ma charakter bezwzględnie obowiązujący to oznacza, że ani organ administracji publicznej ani sąd, orzekając ponownie w tej samej sprawie, nie mogą nie uwzględnić oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w orzeczeniu sądu, gdyż są nimi związane.

Nieprzestrzeganie tego przepisu podważa obowiązującą w demokratycznym państwie prawnym zasadę sądowej kontroli nad aktami i czynnościami organów administracji i prowadzi do niespójności działania systemu władzy publicznej.

Ocena prawna, o jakiej mowa w art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jest jednak czym innym niż wykładnia prawa o jakiej mowa w art. 190 tej ustawy.

Wykładania prawa jest bowiem skierowana przez Naczelny Sąd Administracyjny do wojewódzkiego sądu administracyjnego wiążąc tylko ten sąd, natomiast ocena prawna wyrażona przez wojewódzki sąd administracyjny jest kierowana do organów administracji publicznej oraz do innych składów orzekających w tej samej sprawie w wojewódzkim sądzie administracyjnym.

Zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Z kolei, według art. 7 Konstytucji RP, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Sprawujące wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sądy administracyjne są organami władzy publicznej (art. 175 ust. 1 Konstytucji RP).

Mając na uwadze te regulacje prawne należy stwierdzić, że art. 190 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi doznaje pewnych ograniczeń, co do zakresu dokonywanej przez Naczelny Sąd Administracyjny wykładni prawa.

Te ograniczenia to normy obowiązującego prawa krajowego, zgodne z Konstytucją RP oraz prawem wspólnotowym, a przede wszystkim wskazane przepisy Konstytucji RP dotyczące sprawowania wymiaru sprawiedliwości.

Ponadto każdy sędzia przy powołaniu składa ślubowanie wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej według następującej roty:

"Ślubuję uroczyście jako sędzia (wojewódzkiego) sądu administracyjnego (Naczelnego Sądu Administracyjnego) służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa, obowiązki sędziego wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać zgodnie z przepisami prawa, bezstronnie według mego sumienia, dochować tajemnicy prawnie chronionej, a w postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości".

Stanie na straży prawa oraz orzekanie zgodnie z przepisami prawa jest istotą niezawisłości sędziego oraz gwarancją funkcjonowania Państwa w zgodzie z jego porządkiem konstytucyjnym.

W tej sprawie ostateczna decyzja została wydana na podstawie obowiązujących przepisów prawa krajowego, zgodnych z Konstytucją RP oraz prawem wspólnotowym. Należy przypomnieć, że obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2029 ze zm.) zmienione rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. ( Dz. U. Nr 65, poz. 597) stanowiącym transpozycję dyrektywy 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., z późn. zm.) w § 13a stanowi: "Przy ogłaszaniu aktu prawnego zawierającego przepisy techniczne zamieszcza się informację o dokonaniu jego notyfikacji z odniesieniem się do dyrektywy 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., z późn. zm.)."

Skoro ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych ogłoszona w Dz. U. Nr 201, poz. 1540 dnia 30 listopada 2009 r. nie zawiera informacji o dokonaniu jej notyfikacji, to oznacza że prawodawca krajowy stwierdził, że ten akt prawny nie zawiera przepisów technicznych.

Władza ustawodawcza, którą sprawują Sejm i Senat na etapie prac legislacyjnych ponadto uznała, że skoro ustawa o grach hazardowych nie zawiera przepisów technicznych, to nie miała również zastosowania procedura określona w Artykule 9 ust. 7 dyrektywy 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych:

"7. Ustęp 1-5 nie stosują się w przypadkach, gdy:

– z naglących powodów, spowodowanych przez poważne i nieprzewidziane okoliczności odnoszące się do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, ochrony zwierząt lub roślin oraz, w stosunku do zasad dotyczących usług, również dla porządku publicznego, w szczególności ochrony nieletnich, Państwo Członkowskie jest zobowiązane przygotować przepisy techniczne w bardzo krótkim czasie, w celu ich natychmiastowego przyjęcia i wprowadzenia w życie bez możliwości jakichkolwiek konsultacji lub

– z naglących powodów, spowodowanych przez poważne okoliczności odnoszące się do ochrony bezpieczeństwa i integralności systemu finansowego, w szczególności ochrony depozytariuszy, inwestorów i osób ubezpieczonych, Państwo Członkowskie jest zobowiązane natychmiast przyjąć i wprowadzić w życie przepisy w sprawie usług finansowych.

W powiadomieniu określonym w art. 8, Państwa Członkowskie przedstawiają powody pilności podjętych środków. Komisja najszybciej jak to możliwe przedstawia opinie w sprawie powiadomienia. Podejmuje ona stosowne działanie w przypadkach, gdy procedura ta jest niewłaściwie stosowana. Parlament Europejski jest na bieżąco informowany przez Komisję."

Rządowy projekt ustawy o grach hazardowych wpłynął do Sejmu 12 listopada 2009 r., 13 listopada 2009 r. skierowano go do I czytania na posiedzeniu Sejmu, I czytanie miało miejsce 17 listopada 2009 r. i projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych, II i III czytanie miało miejsce na posiedzeniu Sejmu 19 listopada 2009 r., w tym też dniu odbyło się głosowanie nad ustawą (234 za, 8 przeciw, 177 wstrzymało się), ustawę przekazano tego samego dnia Prezydentowi i Marszałkowi Senatu, Senat nie wniósł poprawek, 26 listopada 2009 r. Prezydent podpisał ustawę.

Rządowy projekt ustawy o grach hazardowych zawiera następujące uzasadnienie:

"Projekt ustawy o grach hazardowych został opracowany w związku z koniecznością kompleksowej zmiany przepisów regulujących obszar gier i zakładów wzajemnych. Dziedzina ta obecnie funkcjonuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27, z późn. zm.). Potrzeba zmian spowodowana jest dynamicznie zmieniającym się i rozwijającym rynkiem gier i zakładów wzajemnych, nowymi technologiami stosowanymi w tym sektorze gospodarki narodowej oraz występującymi na tym rynku nieprawidłowościami. Problematyka dotycząca prowadzenia działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych regulowana jest przepisami ustawy, która na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat swojego obowiązywania była wielokrotnie nowelizowana, lecz żadna z nowelizacji nie była nowelizacją kompleksową, która dostosowałaby funkcjonujące od 1992 r. przepisy do nowych warunków rynkowych. Przedmiotowy projekt wychodzi naprzeciw potrzebom całościowego uregulowania rynku gier i zakładów wzajemnych, na którym pojawiają się nowe rodzaje gier. Projekt opracowano na podstawie kształtującej się w tym zakresie linii orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, jak również doświadczeń innych krajów członkowskich wyrażonych w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Projekt zawiera również rozwiązania prawne uwzględniające stany faktyczne, do których nie odnosiła się dotychczas obowiązująca ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach

i zakładach wzajemnych. Opracowanie nowego aktu normatywnego jest elementem koniecznym do naprawy obecnego stanu i wzmocnienia kontroli państwowej nad rynkiem gier i zakładów wzajemnych. Ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323) została już wprowadzona pierwsza grupa zmian porządkujących obszar gier i zakładów wzajemnych przez przesunięcie zadań z Ministerstwa Finansów, izb i urzędów skarbowych do izb i urzędów celnych. Przyporządkowanie zadań obszaru gier i zakładów wzajemnych organom jednej administracji (celnej) ma na celu uproszczenie procesu wydawania zezwoleń przez powierzenie tego zadania organom w ramach tej samej administracji, która także kompleksowo będzie kontrolować tę dziedzinę. Zmiana ta ma na celu zwiększenie efektywności i skuteczności kontroli (jedna procedura w miejsce obecnie stosowanych trzech procedur kontrolnych) oraz ułatwienie działalności podmiotom gospodarczym, przez umożliwienie im załatwiania spraw w jednej, specjalizującej się w tym zakresie administracji.

Uzasadniony interes państwa w monitorowaniu i regulowaniu rynku gier hazardowych wynika również z zagrożenia uzależnieniem od hazardu. Pojęcie hazard ma szerokie znaczenie. Jest ono kojarzone także z aktywnością, której wynik zależy wyłącznie od przypadku. Osoby uprawiające hazard, mimo braku kontroli nad biegiem wydarzeń, zawierzają losowi ich wynik, z nadzieją wygranej. Wydatki polskiego społeczeństwa na gry hazardowe stale rosną. Utrata kontroli nad uprawianiem hazardu charakteryzuje się brakiem odczuwalnych (somatycznych) objawów, które mogłyby pomóc w jego diagnozie. Patologiczny hazard został podniesiony do rangi osobnego zaburzenia psychicznego, zdefiniowanego jako "zaburzenie polegające na często powtarzającym się uprawianiu hazardu, który przeważa w życiu człowieka ze szkodą dla wartości i zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych".

Problem uzależnienia od hazardu dotyczy w takim samym stopniu dorosłych, jak i nastolatków. Praktycznie nieograniczony dostęp do różnorakich form hazardu skutkuje według specjalistów od uzależnień niepokojącym wzrostem w Polsce liczby osób uzależnionych. Szczególnie hazard internetowy, którego dostępność jest znacznie większa niż tradycyjnych gier, oraz gry na automatach niosą ze sobą zwiększone ryzyko uzależnienia i zagrożenia dla nieletnich. Łatwość uzależnienia jest szczególnie odczuwalna u osób niepełnoletnich, które, jako mniej dojrzałe emocjonalnie od dorosłych, są bardziej podatne na pokusy, co powoduje, że w ich przypadku szybciej przekształcają się one w uzależnienie.

Problemy osobiste będące następstwem hazardu przynoszą uszczerbek na zdrowiu psychicznym (depresje), skutkują wyalienowaniem społecznym uzależnionych osób, współuzależnieniem bliskich, kosztami finansowymi (zadłużeniem, bankructwem, utratą dochodów). Koszty społeczne i ekonomiczne tego uzależnienia ponoszą nie tylko rodziny hazardzistów czy ich pracodawcy, ale całe społeczeństwo. Państwo nie może pozostać obojętne wobec zagrożeń wypływających z dostępności hazardu i ryzyka uzależnienia od niego swoich obywateli. Zagrożenie to jest na tyle wysokie, że niezbędne jest podjęcie radykalnych działań i zastosowanie ograniczeń dotyczących tej branży.

Do podstawowych, systemowych zmian zaproponowanych w niniejszym projekcie należy zaliczyć:

1) zwiększenie ochrony społeczeństwa i praworządności przed negatywnymi skutkami hazardu, w tym:

a) odstąpienie od możliwości urządzania gier na wszelkich automatach z elementem losowości poza kasynami gry. W okresie od dnia wejścia ustawy w życie do czasu wygaśnięcia zezwoleń na urządzanie gier w salonach gier i gier na automatach o niskich wygranych nastąpi częściowa relokalizacja automatów z punktów gier na automatach o niskich wygranych i salonów gier do kasyn gry. Nowe zezwolenia na salony gier na automatach i punkty automatów o niskich wygranych nie będą wydawane,

b) odstąpienie od możliwości urządzania wideoloterii. Obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość urządzania wideoloterii, lecz gra ta nie jest obecnie urządzana. Biorąc pod uwagę społeczne skutki urządzania tych gier (wysokie ryzyko uzależnień), zrezygnowano z możliwości ich urządzania,

c) wprowadzenie dodatkowego limitu lokalizacyjnego dla kasyn gry (nie więcej niż 1 kasyno gry na pełne 650 tys. mieszkańców województwa) i wprowadzenie dopuszczalnej maksymalnej liczby automatów w tych kasynach (do 70 sztuk),

d) umożliwienie skutecznego respektowania zakazu udziału w grach osób poniżej

18 roku życia, przez zobowiązanie osób prowadzących ośrodki gier i punkty przyjmowania zakładów wzajemnych oraz prowadzących lokale z automatami (do czasu wygaśnięcia zezwoleń) do legitymowania osób grających i stosowanie sankcji za dopuszczenie do gry osób poniżej 18 roku życia (sankcji finansowej za wykroczenie skarbowe, a przy kolejnym nadużyciu – cofnięcie zezwolenia lub koncesji),

e) egzekwowanie zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych osobom skazanym za przestępstwo popełnione w związku z udziałem w grach hazardowych. Zakaz ten nie będzie obejmował uczestnictwa w loteriach promocyjnych,

f) ograniczenia prowadzenia reklamy, promocji i informowania o sponsorowaniu przez podmioty prowadzące działalność w zakresie gier hazardowych (zlecania i eksponowania) w miejscach publicznych i środkach masowego przekazu, przez penalizację w przepisach karnych skarbowych zakazanych form zachęcania do udziału w grach i zakładach wzajemnych oraz reklamy nazwy (firmy) podmiotu organizującego hazard. Zaostrzenie sankcji karnych w zakresie naruszania przepisów dotyczących niedozwolonej reklamy będzie dotyczyć również gier organizowanych w sieci Internet przez zagraniczne podmioty. Zakaz nie będzie dotyczył, tak jak obecnie, gier liczbowych, loterii pieniężnych, loterii audioteksowych, loterii fantowych, gry bingo pieniężne, gry bingo fantowe i gry telebingo. Zakaz ten nie będzie obejmował również informowania o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność wyłącznie w zakresie zakładów wzajemnych albo tę działalność łącznie z inną niepodlegającą ograniczeniom w zakresie reklamy, promocji i informowania o sponsorowaniu,

g) zakaz gry w pokera między graczami w kasynach gry poza turniejami organizowanymi w tych kasynach;

2) zwiększenie pewności podmiotów legalnie prowadzących działalność poprzez:

a) wprowadzenie restrykcyjnych kar administracyjnych dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie gier hazardowych urządzanych bez zezwolenia lub koncesji oraz dla ich uczestników,

b) wprowadzenie obowiązku uzyskiwania koncesji na prowadzenie kasyna gry.

3) uporządkowanie systemu podatkowego w zakresie podatku od gier poprzez:

a) określenie wysokości stawek podatkowych w odniesieniu do efektywności finansowej

i kosztów ponoszonych na organizację danej działalności w zakresie gier hazardowych,

b) opodatkowanie wygranych w pokera w turnieju organizowanym w kasynie,

c) włączenie opłat wejściowych do kasyna gry w system podatku od gier z jednoczesnym podniesieniem stawek,

d) opodatkowanie loterii audioteksowych.

Biorąc pod uwagę, że podatek od gier jest rozliczany w okresach miesięcznych, istnieje możliwość ich zmiany w trakcie roku podatkowego.`

Proponowane w niniejszym projekcie rozwiązania oraz uchwalone już ustawą

z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej zmiany w ustawie o grach i zakładach wzajemnych, porządkujące kompetencje organów uprawnionych w sprawach gier i zakładów wzajemnych m.in. do wydawania zezwoleń, zatwierdzania regulaminów, rejestracji urządzeń, wymiaru i poboru podatku od gier oraz kontroli urządzania gier i zakładów wzajemnych, jak również kontroli podatku od gier, powinny wpłynąć pozytywnie na ten bardzo wrażliwy obszar gospodarki narodowej.

Ze względu na konieczność wprowadzenia znacznej liczby zmian obowiązującej ustawy, które jednocześnie mogłyby naruszać jej konstrukcję, oraz mając również na uwadze postanowienia § 84 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908), odstąpiono od nowelizacji obowiązującej ustawy i opracowano projekt nowej ustawy.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowy projekt został przygotowany z zachowaniem dużej części sprawdzonych rozwiązań zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych, metodologia uzasadnienia opiera się przede wszystkim na wyjaśnieniu nowych przepisów prawnych, z pominięciem szczegółowych wyjaśnień dotyczących przepisów, które funkcjonowały w dotychczasowej ustawie."

Na końcu należy podkreślić, że 12 listopada 2009 r. Komitet Integracji Europejskiej wydał opinię o zgodności z prawem Unii Europejskiej projektu ustawy o grach hazardowych: " Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalono.