Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędzia WSA Jerzy Drwal (sprawozdawca), Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Protokolant Sekretarz sądowy Sylwia Bałaban, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 9 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi J. P. na bezczynność Starosty w przedmiocie nadania klauzuli dokumentom geodezyjnym I. stwierdza bezczynność Starosty ; II. określa, że bezczynność miała miejsce bez rażącego naruszenia prawa; III. zobowiązuje Starostę do opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego zrealizowano prace geodezyjne odpowiednimi klauzulami urzędowymi – w terminie 7 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku; IV. zasądza od Starosty na rzecz J. P. 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Z akt sprawy wynikało, że w dniu [...] r. J. P. zawiadomił Starostę [...] o zakończeniu prac geodezyjnych, polegających na podziale nieruchomości oznaczonej działkami nr [...], [...], [...] i [...] w miejscowości [...] oraz przekazał sporządzony operat techniczny. Starosta [...] dokonał weryfikacji przekazanej dokumentacji z wynikiem pozytywnym, co stanowiło podstawę do przyjęcia operatu technicznego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Starosta nie opatrzył dokumentacji (mapy do celów prawnych – z projektem podziału nieruchomości) przeznaczonej dla podmiotu, na rzecz którego J. P. realizował prace geodezyjne, odpowiednimi klauzulami urzędowymi. W dniu [...] r. skarżący wezwał Starostę [...] do usunięcia naruszenia prawa w tym zakresie. Pismem z dnia [...] r., znak [...], Starosta odmówił usunięcia naruszenia prawa, a opatrzenie dokumentów odpowiednimi klauzulami urzędowymi uzależnił od złożenia wniosku o uwierzytelnienie, stosownie do wymogów rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 914). W dniu [...] r. wykonawca prac geodezyjnych złożył stosowny wniosek o uwierzytelnienie, zaś w dniu [...] r., organ po naliczeniu stosownych opłat nałożył odpowiednie klauzule na materiałach wynikowych i przekazał je wykonawcy.

Pismem z dnia [...] r. J. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność Starosty [...] polegającą na niewykonaniu czynności materialno-technicznej polegającej na opatrzeniu z urzędu dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego zrealizowano pracę geodezyjną, odpowiednimi klauzulami urzędowymi. Skarżący zarzucił, że organ wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 12b ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r., Nr 193, poz. 1287 ze zm.) nie dokonał opatrzenia dokumentacji stosownymi klauzulami. J. P. zwrócił się do Sądu z wnioskiem o zobowiązanie organu administracji do dokonania przedmiotowej czynności w wyznaczonym przez sąd terminie oraz zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W ocenie skarżącego, postępowanie organu prowadzi do sytuacji, w której wykonawca pracy geodezyjnej, pomimo poniesienia kosztów za udostępnienie niezbędnych materiałów z zasobu, miałby obowiązek ponoszenia kosztów dodatkowych, wynikających z rzekomej konieczności uwierzytelniania dokumentów.

W odpowiedzi na skargę Starosta [...] wniósł o umorzenie postępowania ewentualnie oddalenie skargi. Organ wskazał, że w dniu [...] r. po weryfikacji danych przekazanych do zasobu przez Biuro Geodezyjne [...] spółka cywilna, wpisem do ewidencji za numerem [...] potwierdzono przyjęcie operatu do zasobu, natomiast dokumenty wynikowe z uwagi na brak wniosku o ich uwierzytelnienie przekazano wykonawcy bez oklauzulowania. Starosta [...] wskazał, że w piśmie z dnia [...] r., znak [...] poinformowano wnioskodawcę o konieczności złożenia wniosku o uwierzytelnienie dokumentacji. Wobec nadania klauzul nie ma bezczynności organu, w związku z czym postępowanie przed Sądem powinno zostać umorzone. Starosta argumentował, że skarga jest bezzasadna, a to z uwagi na treść art. 12b ust. 5 Prawa Geodezyjnego i Kartograficznego oraz § 2 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych. Przepisy te jednoznacznie wskazują, że nadanie klauzuli wierzytelności dokumentom geodezyjnym następuje na wniosek, po uiszczeniu stosownej opłaty. Podobne stanowisko zaprezentował [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w [...] w postanowieniu z dnia [...] r. (k. 50 akt sądowych) będącym odpowiedzią na zażalenie skarżącego z dnia [...] r. dotyczące bezczynności Starosty [...].

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie dopuścił stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Geodezyjne z siedzibą w W. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania na prawach strony. W/w Towarzystwo poparło skargę J. P.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie. Stosownie do art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. W myśl art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów administracji w przypadkach określonych w pkt 1 – 4a. W przypadku skarg na bezczynność organu administracji publicznej postępowanie sądowoadministracyjne jest dopuszczalne wówczas, gdy organ pozostaje w zwłoce z wydaniem decyzji, postanowienia, innego aktu lub podjęcia czynności dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a sprawa ma charakter sprawy z zakresu administracji publicznej. Badania zasadności skargi na bezczynność organu, sąd dokonuje według stanu prawnego i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania orzeczenia sądowego. Instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu ochronę strony poprzez zobowiązanie organu do wydania aktu lub dokonania określonej czynności w sprawie. Z przepisu art. 35 § 1 i § 2 k.p.a. wynika obowiązek organu załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

W rozpoznawanej sprawie organ administracji publicznej (tu – Starosta [...]) nie wywiązał się z ustawowego obowiązku wynikającego z art. 12b ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r., Nr 193, poz. 1287 ze zm.), dalej jako p.g. i k. W dacie kiedy skarżący J. P. złożył pisemne zawiadomienie o zakończeniu prac geodezyjnych i przekazał Staroście [...] sporządzony operat technicznego, tj. w dniu [...] r. (data wpływu do organu) obowiązywały już znowelizowane przepisy p.g. i k. wprowadzone ustawą z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Na potrzeby niniejszych rozważań wspomnieć jedynie należy, że nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne wynikała z opublikowanego w dniu 11 lipca 2013 r. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt K 30/12, zgodnie z którym przepis upoważnienia ustawowego dotyczący określenia opłat za czynności "związane z prowadzeniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu oraz związane z prowadzeniem krajowego systemu informacji o terenie, za udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów operatu ewidencyjnego" traci moc z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku, tj. z dniem 12 lipca 2014 r.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 12 ust. 1 pkt 3 p.g. i k. wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych zgłasza prace geodezyjne lub prace kartograficzne przed ich rozpoczęciem właściwym miejscowo starostom. Organ, który otrzymał zgłoszenie prac geodezyjnych lub prac kartograficznych, w terminie 10 dni roboczych uzgadnia z wykonawcą listę materiałów zasobu niezbędnych lub przydatnych do wykonania zgłoszonych prac i udostępnia ich kopie za opłatą, o której mowa w art. 40a ust. 1 (art. 12 ust. 3 zd. 1 p.g. i k.). Stosownie do art. 12a p.g. i k., wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych zawiadamia organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, do którego zostały zgłoszone prace geodezyjne lub prace kartograficzne, o zakończeniu tych prac przekazując stosowną dokumentację. Z kolei zgodnie z art. 12b ust. 1 p.g. i k. organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, do którego zostały przekazane zbiory danych lub inne materiały stanowiące wyniki prac geodezyjnych lub prac kartograficznych, niezwłocznie weryfikuje je pod względem zgodności z przepisami prawa obowiązującymi w geodezji i kartografii. Wynik weryfikacji utrwala się w protokole (art. 12b ust. 3 p.g. i k.), zaś pozytywny wynik weryfikacji stanowi podstawę do przyjęcia zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (art. 12b ust. 4 p.g. i k.).

Skutki przyjęcia zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego określa art. 12b ust. 5 p.g. i k. Zgodnie z tym unormowaniem przyjęcie zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego właściwy organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej potwierdza wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, a także opatrzeniem dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych realizuje prace geodezyjne lub prace kartograficzne, odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8. Powyższy przepis art. 12 b ust. 5 p.g. i k. stwarza po stronie organu administracji obowiązek opatrzenia dokumentów przyjętych do zasobu geodezyjnego, po pierwsze - wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, a po drugie - opatrzeniem dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych lub kartograficznych realizuje te prace, stosownymi klauzulami urzędowymi. Ponieważ ustawodawca w art. 12b ust. 5 p.g. i k. nie określił terminu do opatrzenia dokumentacji klauzulami urzędowymi, należy przyjąć, że czynność taką należy wykonać niezwłocznie po pozytywnej weryfikacji materiałów geodezyjnych i po przyjęciu tych materiałów do zasobu. W przedmiotowej sprawie Starosta [...], po dokonaniu pozytywnej weryfikacji, w dniu [...] r. włączył do zasobu przedłożone zbiory oraz materiały skompletowane w operacie technicznym, nadając identyfikator ewidencyjny numer [...]. Starosta [...] nie wywiązał się jednak z obowiązku opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego skarżący jako wykonawca prac geodezyjnych zrealizował prace geodezyjne, odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8 p.g. i k. Organ administracji zwrócił skarżącemu dokumenty wynikowe (mapę z projektem podziału nieruchomości) bez opatrzenia ich odpowiednimi klauzulami, a następnie pismem z dnia [...] r. poinformował, że w celu opatrzenia dokumentów wynikowych konieczne jest złożenie wniosku o ich uwierzytelnienie. Stwierdzić zatem należy, że Starosta [...] pozostawał i nadal pozostaje w bezczynności, bowiem do tej pory nie wywiązał się z obowiązku opatrzenia - z urzędu - dokumentacji przeznaczonej dla podmiotu, na rzecz którego skarżący jako wykonawca prac geodezyjnych zrealizował prace geodezyjne, odpowiednimi klauzulami urzędowymi. Okoliczność, że Starosta [...] nadał odpowiednie klauzule urzędowe na wniosek skarżącego z dnia [...] r., nie ma wpływu na ustalenie, że organ pozostaje w bezczynności. Klauzule te zostały bowiem nadane w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie. Do niekwestionowanego przez strony stanu faktycznego, wynikającego z akt sprawy administracyjnej, ma bowiem zastosowanie przepis art. 12b ust. 5 p.g. i k. w sposób wyraźny regulujący obowiązki organu administracji publicznej wynikające z przyjęcia dokumentacji do państwowego zasobu geodezyjnego. Opatrzenie dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych realizuje prace geodezyjne odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w art. 40 ust. 8 p.g. i k. jest oczywistą konsekwencją pozytywnego wyniku weryfikacji i przyjęcia zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego. Ustawodawca nie uzależnił dokonania takiej czynności od uiszczenia jakichkolwiek opłat. Co do zasady korzystanie z materiałów zasobu jest odpłatne, to nie dotyczy to sytuacji, o której mowa w art. 12b ust. 5 p.g. i k., która wiąże się z przyjęciem dokumentów do zasobu, a nie z ich udostępnianiem, czy uwierzytelnianiem.

Uwzględniając skargę na bezczynność, Sąd stosownie do art. 149 § 1 p.p.s.a., zobowiązał Starostę [...] do opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego zrealizowano prace odpowiednimi klauzulami urzędowymi – w terminie 7 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy brak jest podstaw do przyjęcia, aby bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 p.p.s.a.